از دست دادن تعادل و زمین خوردن، برخی افراد مبتلا به پارکینسون را تحت تاثیر قرار میدهد و به مرور زمان سبب افزایش مشکلاتشان میشود. اما افرادی که پارکینسون را تجربه کرده است، با هم فرق میکنند بنابراین ممکن است این مشکلات را نداشته باشید. اگر زمین خوردید، به پزشک خود مراجعه کنید و در مورد اینکه چگونه میتوانید ایمنی و تعادل خود را بهبود بخشید، با او صحبت کنید.
چه کسانی بیشتر دچار عدم تعادل می شوند؟
شما چه مبتلا به پارکینسون باشید و چه نباشید احتمالا در شرایط زیر زمین خوردن را تجربه کردهاید:
- بسیار پیر و ضعیف به همراه محدودیتهای حرکتی هستید.
- قبلا سابه زمین خوردن داشتهاید
- سابقه افسردگی داشتهاید
- دارویی مصرف میکنید که میتواند سبب خواب آلودگی شود.
گاهی اوقات افراد ممکن است افتادن را به دلایل دیگری تجربه کنند مانند سن بالا و دیگر انواع پارکینسونیسم. به مرور زمان احتمال زمین خوردن افراد مبتلا به پارکینسون افزایش مییابد.
اگر شما هم مبتلا به پارکینسون هستید، ممکن است به دلیل عدم تعادل، قدمهای بیش از حد کوتاه یا با اندازه متفاوت یا به دلیل اینکه دستان شما هنگام راه رفتن جلو و عقب نمیروند، زمین بخورید. حرکات غیر ارادی (dyskinesia) که یکی از عوارض جانبی داروهای پارکینسون هستند نیز ممکن است سبب افتادن شوند.
علت عدم تعادل بیمار پارکینسون چیست؟
خشکی (فریز) عضلات
بعضی افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است زمین بخورند، زیرا با مشکلاتی در هنگام شروع حرکت روبرو میشوند یا عضلات آنها در حین حرکت خشک (فریز) میشود. خشکی عموما در هنگام ناگهانی ایستادن رخ میدهد و ممکن است چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. در این حالت، احساس میکنید که پاهایتان به زمین چسبیده است یا نمیتوانید به راحتی حرکت کنید و این باعث ایجاد عدم تعادل در شما میشود. این مشکل ریسک افتادن را افزایش میدهد. اگر قبل از مصرف دوز بعدی دارو، مشکل یا بدتر شدن خشکی را تجربه کردید، با متخصص پارکینسون یا پرستار خود در این باره صحبت کنید تا داروی شما تنظیم شود.
حالت فیزیکی بدن
همچنانکه پارکینسون پیشرفت میکند، حالت فیزیکی بدن شما تغییر میکند. شما ممکن است خمیدهتر و ماهیچههای شما سفتتر شوند. همانطوری که از دست دادن تعادل سبب میشود حرکات بدن و محافظت از خودتان مشکلتر شود، داشتن ماهیچههایی با انعطاف پذیری کمتر میتواند خطر افتادن را افزایش دهد.
ضعف عمومی ماهیچهها
افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است خیلی ضیف شوند که این امر سبب ضعیفتر شدن ماهیچههای میشود. این امر دلیل اصلی زمین خورد آنها است. فعال ماندن میتواند از ماهیچهها و مفاصل در برابر سفت و خشک شدن محافظت کند.
مشکلات فشار خون
برخی داروهای پارکینسون عوارض جانبی دارند که میتواند سبب مشکلات فشار خونی شود. این امر منجر به سرگیجه و افتادن میشود. مشکلات فشار خون افراد عادی را نیز همچنان که سنشان بالا میرود تحت تاثیر قرار میدهد.
اگر احساس سرگیجه داشتید، یا به دلیل سرگیجه افتادید، از پزشک یا تکنیسین تمرینات خود بخواهید که فشار خونتان را در حالت ایستاده و نشسته، چک کند تا مطمئن شود که خیلی کم نیست.
افت فشار خون حالت فیزیکی بدن، رویدادی است که در آن زمانی که حالت فیزیک بدن تغییر میکند، افت شدید فشار بروز میکند برای مثال هنگام بلند شدن از روی صندلی. این امر ممکن سبب احساس سر سبکی و در نتیجه تاثیر بر تعادل شما شود. ممکن است افت فشار خون تغییر وضعیت فیزیکی بدن علامت وجود پارکینسون باشد. اما امکان دارد ناشی از مصرف داروهای درمان پارکینسون نیز باشد.
داروهایی که برای درمان سایر مشکلات پزشکی مانند فشار خون بالا، میبایست مصرف شوند میتوانند سرگیجه را بدتر کنند خصوصا اگر کاهش وزن داشته باشید یا کمتر از آنچه که باید، بخورید و بیاشامید. در خصوص حملات سرگیجه یا زمین خوردنتان حتما با پزشک مشورت کنید.
شما میتوانید با صرف زمان و حوصله از حملات سرگیجه جلوگیری کنید. برای مثال قبل از اینکه از تختخواب بیرون بیایید، به شکلی که پایتان روی زمین باشد بنشینید و قبل از آنکه بلند شوید، چند دقیقه در این حالت صبر کنید.
وقتی روی تختخواب یا صندلی نشستهاید سعی کنید پای خود را برای چند دقیقه درجا حرکت دهید تا فشار خون بالا رود. سپس به آرامی بلند شوید اما سعی کنید به سرعت از محل خود دور نشوید. کمی بایستید تا احساس پایداری پیدا کنید.
مشکلات چشم
برخی افراد مبتلا به پارکینسون مشکلاتی را با چشمهایشان تجربه کردهاند.
مشکل در حرکت دادن چشمها و عوارض جانبی داروهای پارکینسون (مانند anticholinergics) میتواند سبب تاری دید شود. اگر شما نمیتوانید خطرات اطرافتان را به وضوح ببینید، ممکن است این امر سبب بالا رفتن احتمال زمین خوردن شود.
بدلیل وجود پارکینسون، ممکن است نتوانید محیط اطراف خود را شناسایی کنید. همچنین ممکن است نتوانید ارزیابی دقیقی از فاصله بین اشیاء داشته باشید و مشکلاتی را در یافتن مسیر خود هنگام عبور از مسیرهای قدیمی یا فضاهای باریک، تجربه کنید.
عینکهای دو کانونی ممکن است ممکن است در تشخیص صحیح فاصلهها به شما کمک کنند.
درمان عدم تعادل در بیماران پارکینسون با دارو
شما میتوانید با مصرف داروهای تجویز شده از حملات سرگیجه که میتوانند احتمال افتادن شما را بالا ببرند، جلوگیری کنید.
زمین خورد شما به احتمال زیاد به چگونگی پاسخ علائم به داروها و تغییرات و نواسانات این علائم بستگی دارد. برای مثال ممکن است وقتی شما دارو نمیخورید (داروهایتان خوب جواب نمیدهند) با مشکل خشکی (فریز) مواجه شوید و این امر سبب زمین خوردن میشود. بنابراین پزشک یا پرستار متخصص پارکینسون، هر تغییری را در داروهای شما برای کاهش خشکی بدهند میتواند به کاهش زمین خوردن شما کمک کند.
اگر متوجه شدید که داروهایتان آنطور که باید جواب نمیدهند، یا تصور میکنید در اثر عوارض جانبی داروهایتان زمین میخورید، با پزشک یا پرستار متخصص پارکینسون خود در مورد ایجاد تغییر در داروهایتان مشورت کنید.
جلوگیری از عدم تعادل در بیماران پارکینسون
اگرچه ممکن است خیلی وسوسه انگیز باشد، سعی کنید برای جلوگیر از زمین خوردن تمام فعالیتهایتان را متوقف نکنید زیرا احتمال دارد عدم فعالیت سبب سفت شدن مفاصل یا ضعف ماهیچهها شود. این امر میتواند احتمال زمین خوردن را افزایش دهد زیرا بدن مجبور به حرکت و حفظ تعادل نشده است. این خیلی مهم است، تا آنجا که میتوانید سعی کنید فعال بمانید و مرتبا ورزش کنید تا به حرکت بدنتان و جلوگیر از زمین خورد کمک کنید.
اگر شما مایلید که در فعالیتهای اوقات فراغت بیرون از خانه شرکت کنید، یک متخصص کار درمانی میتواند به شما در مورد کمکهای محلی و امکانات در دسترسی که ممکن است انجام این فعالیتها را برای شما آسان میکند، توصیههایی کند.
بخاطر داشته باشید تا زمانیکه مراقب هستید، دلیلی وجود ندارد که خطر زمین خوردن شما را از آنچه میخواهید انجام دهید باز دارد. فعال بمانید و کارهایی که از آن لذت میبرید را انجام دهید زیرا عمل میتواند به حفظ سلامتی روحیه و فیزیک شما کمک کند.
ورزش کردن
هرچه تناسب اندام شما بیشتر و فعالتر باشید، بدن شما بهتر میتواند به درخواستهایی که از آن میشود، پاسخ دهد و سبب میشود که احتمال زمین خوردن و آسیب دیدگی کمتر شود.
تجیزات و وسایل کمک به راه رفتن
ممکن است استفاده از تجهیزات بتواند به راه رفتن شما کمک کند مانند عصا یا واکر (فریم چرخدار).
قبل از شروع به استفاده از تجهیزات کمک به راه رفتن، خیلی مهم است که با یک فیزیوتراپیست مشورت کنید. برخی وسایل کمکی برای راه رفتن برای افراد مبتلا به پارکینسون توصیه نمیشوند. آنها میتوانند تاثیر بدی بر الگوی راه رفتن شما بگذارند و سبب بالا رفتن احتمال زمین خورد شما شوند. با این وجود استفاده از تجهیزات کمکی صحیح برای راه رفتن میتواند سبب افزایش اعتماد به نفس شما و بهتر شدن توانایی شما در بالا آوردن پاهایتان شود.
پوشش پا
ممکن است برخی کفشها برای شما بهتر از دیگر کفشها باشد. کفشهایی که پاشنه کوتاه دارند یا کفشان صاف است ممکن است مفیدتر باشند. سعی کنید از پوشیدن کفشهای بدون پشتیبان مانند دمپاییهای تخت خودداری نمایید. متخصصین کار درمانی یا فیزیوتراپی میتوانند در مورد نوع کفشی که باید بپوشید و روشهای ساخت مکانهایی برای راه رفتن ایمن و آسانتر، به شما مشورت دهند.
نحوه صحیح راه رفتن برای پیشگیری از عدم تعادل
بسیار مهم است که در خصوص چگونگی جلوگیری از زمین خوردن مشاوره و کمک بگیرید. چه زمین خوردن را قبلا تجربه کرده باشید و چه نه، نگرانی و ترس از افتادن میتواند احتمال روی دادن آن را افزایش دهد. پزشک میتواند در خصوص پیشگیری از روی دادن حوادث به شما راهنماییهایی ارائه کند یا شما را به یک متخصص فیزیوتراپی یا کار درمانی ارجاع دهد.
در اینجا برخی از مواردی که متخصصین فیزیوتراپی و کار درمانی برای کمک به غلبه بر مشکل عدم تعادل توصیه میکنند، آورده شده است.
راه رفتن را با ریتم ثابتی انجام دهید
قدمهایتان را بشمارید، پاهایتان را درجا حرکت کنید، بر روی الگوهایی که روی زمین رسم شده حرکت کنید، برای خودتان آواز بخوانید یا لفظی را زمزمه کنید. میتوانید از یک ذکر یا ورد مانند قدمهای بلند یا قدم بعدی، برای کمک به ایجاد تمرکز هنگام راه رفتن استفاده کنید.
حرکت با استفاده از ضربان ثابت
به عنوان جایگزین برای شمردن قدمها یا خواندن ذکر، متخصص فیزیوتراپی ممکن است پیشنهاد دهد که از مترونوم هنگام راه رفتن استفاده کنید تا به شما در حفظ یک ریتم ثابت کمک کند. مترونوم دستگاهی است که تیک یا ضربان منظمی برای موسیقیدانها تولید میکند تا آنها بتوانند ریتم موسیقی را حفظ کنند. این دستگاه را میتوان از فروشگاههای لوازم موسیقی تهیه کرد.
اگر مرتبا عضلاتتان خشک میشود، متخصص فیزیوتراپی ممکن است پیشنهاد دهد که از فرد دیگری برای از سر گرفتن راه رفتن کمک بگیرید.
