مفاصل متورم شده و دردناک (اغلب در ناحیه انگشت پا یا قسمت دیگری از پا) و یا تورم دوره ای مفاصل که مدتی بروز یافته و سپس از بین می رود، ممکن است نشان دهنده نقرس باشد. یافتن کریستالهای مشخص و ویژه در مایع مفاصل به پزشکان این امکان را میدهد که نقرس را به درستی تشخیص دهند. درمانهای مختلفی برای نقرس وجود دارد، اما درمان باید برای هر فرد تنظیم شود. انتخاب درمان به عملکرد کلیه، سایر مشکلات پزشکی، ترجیحات شخصی و سایر عوامل بستگی دارد. بیماران ممکن است برای کاهش سطح اسید اوریک خون خود که به نقرس مستعد است، به دارو احتیاج داشته باشند. در درمان نقرس، هدف کاهش سطح اسید اوریک به مقدار 6 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر از آن میباشد تا از ایجاد کریستال های جدید جلوگیری شده و کریستال های موجود نیز حل بشوند.
برای کنترل حملات حاد درد مفاصل، داروهایی مثل NSAID ها یا ضد التهاب های غیر استروئیدی، کلشیسین (colchicine) و کورتیکواستروئیدها وجود دارد. پس از برطرف شدن آثار نقرس، داروهایی وجود دارند که میتوانند سطح اسید اوریک را با گذشت زمان کاهش دهند تا از بروز حملات آتی جلوگیری کنند. همچنین تغییرات سبک زندگی میتواند به کنترل نقرس کمک کند.
اگر علائم نقرس مانند درد ناگهانی و شدید در یکی از مفاصل خود دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگرچه یک حمله حاد نقرس به خودی خود از بین میرود، حتی اگر شما آن را درمان نکنید، نقرس که درمان نشده باقی مانده است در نهایت میتواند منجر به درد شدیدتر و آسیب مفاصل شود. شناخت علائم و نشانه های حمله نقرس میتواند در جلوگیری از حملات بعدی کمک کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک سلامت پا امید با شماره تلفن 09128444990 تماس حاصل فرمایید.
چه چیزی باعث بروز نقرس میشود؟
نقرس نوعی آرتروز است که در صورت وجود اسید اوریک زیاد در جریان خون، ایجاد میشود. اسید اوریک یک محصول اضافی در خون است که به طور طبیعی هنگامی که بدن شما پروتئین های خاصی را تجزیه میکند، به وجود میآید. هنگامی که مقدار زیادی از غذاهای غنی از اسید اوریک وجود دارد، الکل یا دارویی وجود دارد که باعث اختلال در دفع اسید اوریک میشود، و کلیه ها نمیتوانند اسید اوریک را به سرعت کافی فیلتر و پاک کنند، و باعث ایجاد نقرس در یک یا چند مفصل یا بافتهای نرم میشود. همچنین این بیماری زمانی رخ میدهد که کلیه های شما به دلایل دیگر به خوبی کار نکنند، از جمله کم آبی یا فشار خون طولانی مدت و در نتیجه اسید اوریک در جریان خون بیشتر میشود.
در حالی که انگشت بزرگ مشهورترین مکان برای حملات نقرس است، این شرایط اغلب بر روی سایر مفاصل پا و مچ پا تأثیر میگذارد. نقرس همچنین میتواند بر روی زانو، آرنج، مچ دست و دست شما نیز تأثیر بگذارد.
چه کسی نقرس میگیرد؟
حدود 3 تا 4٪ از جمعیت تحت تأثیر نقرس قرار میگیرند که این امر شایع ترین شکل آرتروز التهابی است. گرچه این بیماری بیشتر از زنان، تمایل به آزار مردان دارد ، در افرادی که:
- مقدار زیادی پروتئین بر پایه گوشت یا غذاهای دریایی بخورند
- با شرایطی مانند بیماری کلیه، نارسایی احتقانی قلب، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین یا دیابت زندگی میکنند
- دارای اضافه وزن یا چاقی هستند
- داروهای دیوریتیک مصرف میکنند
علائم متداول حمله نقرس
درد و التهاب شایعترین علائم حمله نقرس است. درد ناشی از نقرس گاهی اوقات به عنوان یک درد تیز، لرز و خرد کننده توصیف میشود. این درد معمولاً بدون هشدار رخ میدهد میتواند شما را در نیمه شب بیدار کند، یا ممکن است اولین چیزی باشد که در هنگام صبح مشاهده میکنید.
هنگامی که دچار حمله نقرس هستید، درد ثابت است و شدت درد میتواند در طول حمله نوسان داشته باشد. اگرچه حملات معمولاً حدود 3 تا 5 روز طول میکشند، اما درد در 24 ساعت اول پس از شروع حمله شدیدتر است. پس از بین رفتن درد، ممکن است متوجه برخی ناراحتی ها در مفصل آسیب دیده شوید. این ناراحتی میتواند از چند روز تا چند هفته ادامه یابد.علاوه بر درد، ممکن است متوجه شوید که مفصل آسیب دیده سفت، متورم، گرم، قرمز و بسیار سست شده است. این موارد علائم التهاب است.
علاوه بر درد و التهاب، علائم و نشانه های دیگری از حمله نقرس وجود دارد که باید به دنبال آن باشید.
فقط یک مفصل مبتلا میشود: اولین حمله نقرس شما فقط در یک مفصل دیده میشود (اغلب در ناحیه انگشتان پا، مچ پا یا زانو)، اما سایر مفاصل نیز میتوانند آسیب ببینند. همچنین میتوانید در ناحیه پا، پاشنه پا، آرنج، مچ دست و انگشتان دچار نقرس شوید. اگر بیش از 1 حمله نقرس داشته باشید، مفصلی که تحت تأثیر قرار میگیرد تغییر نمیکند. به عنوان مثال، اگر شما یک حمله نقرس به انگشتان پا داشته باشید، دفعه بعد که حمله ای انجام میشود، احتمالاً در همان انگشت پا خواهد بود. با این حال، همانطور که بعداً خواهید خواند، اگر نقرس مزمن شود، مفاصل بیشتری میتوانند درگیر شوند.
تب: برخی از افراد هنگام حمله نقرس تب دارند.همه کسانی که دچار حمله نقرس هستند همه این علائم را ندارند. ممکن است شما فقط برخی از علائم را داشته باشید.
نحوه تشخیص نقرس مزمن
هنوز هم میتوانید حملات نقرس با نقرس مزمن را تجربه کنید. هنگامی که مبتلا به نقرس مزمن هستید، میتوانید دوباره علائم بیماری را بروز دهید یک دوره زمانی که علائم شما شدت مییابند. بنابراین، شما باید بتوانید علائم حمله نقرس را تشخیص داده و برای جلوگیری از حملات شدیدتر تلاش کنید.
- به طور کلی، اگر در مدت زمان 12 ماهه، 2 یا تعداد بیشتری از حملات حاد نقرس داشته باشید، پزشک شما میتواند نقرس مزمن را تشخیص دهد. به یاد داشته باشید، درد و التهاب هنگامی که مبتلا به نقرس مزمن هستید ثابت نیست، اما هر دو علائم هنگام حمله نقرس شعله ور میشوند.
- علاوه بر این، پزشک سطح اسید اوریک شما را بررسی میکند. مقادیر بسیار زیاد اسید اوریک (بیشتر از 12 میلی گرم در دسی لیتر) ممکن است به پزشک شما در تشخیص نقرس مزمن کمک کند. (به طور کلی میزان اسید اوریک باید حدود 4 تا 5 میلی گرم در دسی لیتر باشد). مقادیر بالای اسید اوریک همچنین میتواند باعث جمع شدن کریستالهای اسید اوریک در کلیه های شما شود، که میتواند منجر به سنگ کلیه شود که یکی دیگر از علائم نقرس مزمن میباشد.
- یکی دیگر از علائم نقرس مزمن، توفی (Tophi) است. توفی رسوبات گلی اسید اوریک هستند که مانند تودههای کوچک در زیر پوست مفصل آسیب دیده به نظر میرسند. آنها معمولاً فقط بعد از چندین سال ابتلا به نقرس، ایجاد میشوند.علاوه بر این، چندین مفصل میتواند با نقرس مزمن درگیر شوند و در صورت عدم درمان نقرس، این مفاصل میتوانند به مرور زمان آسیب ببینند. دامنه حرکت نیز میتواند در این مفاصل کاهش یابد. پزشک شما میتواند اولین علائم ناهنجاری های مفاصل را در تست های تصویربرداری مانند اشعه ایکس تشخیص دهد.
- سونوگرافی و توموگرافی کامپیوتری محاسبه شده با انرژی دوگانه (که معمولاً CT انرژی دوگانه نامیده میشود) میتواند ویژگی های اولیه درگیری مفاصل دارای نقرس را نشان دهد. این تکنیک های تصویربرداری همچنین میتوانند به تشخیص این بیماری کمک کنند.
نقرس چگونه درمان میشود؟
نقرس هم با حملات متناوب و هم بر پتانسیل آرتریت مزمن (پایدار) تأثیر دارد. رعایت برنامه درمانی شما بسیار مهم است. با تغییر شیوه زندگی میتوان این بیماری مادام العمر را آسان تر کرد. پیشنهادات شامل کاهش وزن تدریجی، اجتناب از الکل و کاهش مصرف نوشیدنی های حاوی فروکتوز و غذاهای پرمصرف پورین است. درمان انواع مختلف نقرس به شرح زیر است:
درمان حملات حاد
درمان حملات حاد به شرح زیر است:
کلشیسین
یکی از روشهای درمانی حالت حاد نقرس فعال، استفاده از کلشی سین است. این دارو اگر زود هنگام و در زمان بروز حمله مصرف شود، میتواند مؤثر باشد. با این حال، کلشی سین میتواند باعث تهوع، استفراغ، اسهال و سایر عوارض جانبی شود. عوارض جانبی با دوزهای کم ممکن است کمتر باشد. مبتلایان به بیماری کلیوی یا کبد یا افرادی که داروی کلشی سین را تحت تأثیر قرار میدهند، مصرف میکنند، باید دوز کمتری مصرف کنند یا از داروهای دیگر استفاده کنند. همچنین کلشی سین نقش مهمی در جلوگیری از حملات نقرس دارد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی معمولاً NSAIDs نامیده میشوند مانند داروهای آسپرین هستند که میتوانند التهاب و درد در مفاصل و سایر بافت ها را کاهش دهند. NSAIDها، مانند ایندومتاسین (ایندوکین) و ناپروکسن (ناپروسین)، انتخاب درمانی برای اکثر حملات حاد نقرس می باشند. هیچ مدرکی مبنی بر بهتر بودن NSAID نسبت به دیگر داروها وجود ندارد. دوزهای زیاد NSAID با عملکرد کوتاه باعث تسریع بهبود علائم میشود. این داروها ممکن است باعث ناراحتی معده، زخم یا اسهال شوند، اما در اکثر افراد هنگام استفاده برای مدت کوتاه مدت به خوبی تحمل میشوند. برخی از افراد به دلیل شرایط سلامتی مانند بیماری زخم معده یا اختلال در عملکرد کلیه یا استفاده از رقیق کننده خون، نمیتوانند NSAID مصرف کنند. در برگه داخلی داروهای NSAID ها انواع بیمارانی که نمیتوانند NSAID مصرف کنند، ذکر شده است.در بیمارانی که کریستالهای نقرس مزمن را دارند، میتوان در رسوبات اسید اوریک (به نام توفی) یافت شد که باعث آسیب به مفاصل و در زیر پوست میشود.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون، متیل پردنیزولون و تریامسینولون گزینه های مفیدی برای بیمارانی هستند که نمیتوانند NSAID را مصرف کنند. با توجه به مصرف خوراکی این داروها (از طریق دهان) یا با تزریق (بوسیله سوزن) به عضله، این داروها میتوانند در درمان حملات نقرس بسیار مؤثر باشند. اگر فقط یک یا دو مفاصل درگیر باشد، پزشک شما میتواند یک کورتیکواستروئید را مستقیماً به مفصل شما تزریق کند.
آناکینرا (anakinra )(Kineret)
پزشکان متخصص ممکن است یک دوره درمان کوتاه مدت از آناکینرا (Kineret)، یک داروی بیولوژیکی را تجویز کنند، اگرچه این دارو برای درمان نقرس مورد تأیید FDA نیست. اگرچه این دارو برای آرتریت روماتوئید نیز مصرف میشود، اما توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید نشده است، ولی برای درمان نقرس میتواند به سرعت علائم نقرس را برای برخی از بیماران تسکین دهد.
درمان خانگی
برخی از داروهای خانگی ممکن است به کاهش درد نقرس و کاهش شعله ور شدن علائم کمک کند. محصولات گیلاس مانند گیلاس کامل یا آب آلبالو ممکن است علائم نقرس را کاهش دهد. روزانه یک لیوان شیر بدون چربی ممکن است به کاهش اسید اوریک به مرور زمان کمک کند. در حین حمله، مفصل آسیب دیده را استراحت داده و بسته های یخ یا کمپرس سرد (پارچه های خیس شده در آب یخ و پیچیده شده) را در آن نقطه بمالید.
درمان برای از بین بردن اسید اوریک اضافی
درمان برای از بین بردن اسید اوریک اضافی در نقرس به شرح زیر است:
(لوپورین، زیلوپریم) (Lopurin, Zyloprim)
بیمارانی که علائم نقرس را به صورت مکرر تجربه میکنند، سطح غیر طبیعی و زیادی از اسید اوریک خون، یا توفی یا سنگ های کلیه را نیز ممکن است داشته باشند که باید به شدت داروها را برای کاهش سطح اسید اوریک خون در نظر بگیرند. این داروها به شعله ور شدن دردناک نقرس حاد کمک نمیکنند، بنابراین بیشتر بیماران پس از فروکش کردن حملات حاد، شروع به مصرف آنها میکنند. دارویی که اغلب برای بازگشت سطح اسید اوریک به حالت عادی استفاده میشود، آلوپورینول است (لوپورین، زیلوپریم). این دارو مانع از تولید اسید اوریک میشود. فلبوکستات (Febuxostat (Uloric، یک داروی جدیدتر میباشد، که اسید اوریک را نیز مسدود میکند.
سایر داروها
سایر داروهای توصیه شده توسط پزشکان برای اسید اوریک اضافی عبارتاند از:
پروبنسید (Benemid) و Lesinurad (زورامپیک) به کلیه ها کمک میکنند تا اسید اوریک را از بین ببرند. فقط بیمارانی که عملکرد کلیوی خوبی دارند که اسید اوریک بیش از حد تولید نمیکنند باید این روش های درمانی را انجام دهند. (Pegloticase (Krystexxa با تزریق تجویز میشود و اسید اوریک را تجزیه میکند. این دارو برای بیمارانی است که به درمان های دیگر پاسخ نمیدهند یا نمیتوانند آنها را تحمل کنند. داروهای جدید برای کاهش سطح اسید اوریک و درمان التهاب نقرس در دست تهیه هستند.
درباره ی مصرف قرص برای درمان نقرس
در اولین استفاده از داروهایی که سطح اسید اوریک خون را پایین میآورند پ، میتوان بروز علائم نقرس را در نظر داشت. بیماران همچنین میتوانند با استفاده از کلشیسین با دوز کم و یا NSAID در جلوگیری از شعله ور شدن این علائم در شروع این داروها کمک کنند. غالباً پزشکان به بیماران توصیه میکنند که حداقل به مدت شش ماه کولشیسین را با دوز کم و پیشگیری کننده همراه با داروی کاهش اسید اوریک مصرف کنند.اگر شما داروی کاهش دهنده اسید اوریک مصرف میکنید، پزشک باید به آرامی دوز را افزایش داده و سطح اسید اوریک خون شما را بررسی کند. هنگامی که سطح اسید اوریک شما کمتر از 6 میلی گرم در دسی لیتر (نرمال) باشد، کریستال ها تمایل به حل شدن دارند و از ایجاد رسوبات جدید کریستال پها جلوگیری میشود. احتمالاً مجبور خواهید بود برای جلوگیری از حملات نقرس در طولانی مدت این دارو ها را مصرف نمایید.
رژیم غذایی برای بیماران نقرس
رژیم نقرس برای کمک به شما طراحی شده است:
- به یک وزن سالم و عادتهای غذایی خوب دست پیدا کنید
- از مصرف برخی غذاهای دارای پورین، اما نه همه، خودداری کنید
- بعضی از غذاهایی را که میتوانند سطح اسید اوریک را کنترل کنند، در رژیم غذایی خود قرار دهید
- یک قانون خوب برای خوردن غذاهای سالم در حد متوسط برای خود ایجاد کنید.
اصول کلی رژیم نقرس پیروی از توصیه های معمول رژیم غذایی سالم میباشد که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
- کاهش وزن. اضافه وزن داشتن خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهد و کاهش وزن خطر نقرس را کاهش میدهد. تحقیقات نشان میدهد که کاهش تعداد کالری و کاهش وزن حتی بدون رژیم غذایی محدود با پورین میزان اسید اوریک را کاهش داده و تعداد حملات نقرس را کاهش میدهد. کاهش وزن همچنین استرس کلی در مفاصل را کاهش میدهد.
- کربوهیدراتهای پیچیده. میوه، سبزیجات و غلات سبوس دار بیشتری بخورید، که کربوهیدراتهای پیچیده ای دارند. از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی با شربت ذرت با فروکتوز بالا خودداری کنید و مصرف آب میوه های میوه ای به طور طبیعی شیرین را محدود کنید.
- اب. با نوشیدن آب کافی بدن خود را پر آب نگه دارید.
- چربی ها. چربی های اشباع شده موجود در گوشت قرمز، مرغ و لبنیات پر چرب را استفاده نکنید.
- از پروتئین ها موجود در گوشت و مرغ پرهیز کرده، و لبنیات کم چرب و عدس به عنوان منبع پروتئین مصرف نمایید.
توصیه هایی برای غذاهای خاص یا مکمل ها عبارتاند از:
- گوشت های اندام و غده ای. از گوشت هایی مانند کبد، کلیه و شیرینی های شیرین که سطح پورین بالایی دارند و به میزان بالای اسید اوریک خون کمک میکنند، خودداری کنید.
- گوشت قرمز. اندازه سرو گوشت گاو، گوسفند و گوشت خوک را محدود کنید.
- غذای دریایی. بعضی از انواع غذاهای دریایی مانند آنچویها، صدفها، ساردینها و ماهی تن نسبت به انواع دیگر پورین بیشتری دارند. اما فواید کلی سلامتی خوردن ماهی ممکن است از خطرات افراد مبتلا به نقرس بیشتر باشد. بخش متوسطی از ماهی میتواند بخشی از رژیم غذایی نقرس باشد.
- سبزیجات با پورین بالا. مطالعات نشان داده است که سبزیجات حاوی پورین مانند مارچوبه و اسفناج خطر ابتلا به نقرس یا حملات مکرر نقرس را افزایش نمیدهند.
- غذاها و نوشیدنیهای قندی. غذاهای شیرین شده مانند شکر، غلات شیرینی، شیرینی و شکلات را محدود یا از مصرف آنها خودداری کنید. مصرف آب میوه های طبیعی شیرین را محدود کنید.
- ویتامین ویتامین C ممکن است به کاهش سطح اسید اوریک کمک کند. در مورد اینکه آیا مصرف 500 میلی گرم ویتامین C در برنامه غذایی و رژیم درمانی شما قرار میگیرد، با پزشک خود مشورت کنید.
- قهوه. برخی تحقیقات حاکی از آن است که نوشیدن قهوه در اعتدال، به خصوص قهوه با کافئین معمولی، ممکن است با کاهش خطر نقرس همراه باشد. نوشیدن قهوه اگر شرایط پزشکی دیگری داشته باشید ممکن است مناسب نباشد. با پزشک خود در مورد اینکه چقدر قهوه برای شما مناسباست، صحبت کنید.
- گیلاس. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد خوردن گیلاس با کاهش خطر حمله های نقرس همراه است.