دیاترمی و کاربرد آن در فیزیوتراپی (مزایای حرارت درمانی دیاترمی)

گرم شدن با استفاده از انرژی الکترومغناطیسی، روشی درمانی تسکین‌دهنده درد در فیزیوتراپی است که با نام دیاترمی شناخته می‌شود. این روش، می‌تواند با ایجاد اثرات فیزیولوژیکی حرارتی و غیر حرارتی، در درمان دردهای مفصلی و عضلانی موثر باشد. همچنین، با تولید گرما در بافت‌های آسیب‌دیده بدن، افزایش جریان خون، کاهش اسپاسم و تورم نیز می‌توان از این روش استفاده کرد.

با این حال، برای کاهش احتمال خطر و عوارض، این نوع درمان حرارتی باید توسط متخصص انجام شود. در این روش، انرژی الکترومغناطیسی به بافت‌های بدن منتقل می‌شود که باعث گرم شدن آنها می‌شود. این روش، به دلیل اثرات آن در کاهش درد، افزایش جریان خون و کاهش اسپاسم و تورم، در درمان بسیاری از بیماری‌های عضلانی و مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با استفاده از دیاترمی، می‌توان به طور موثر درمان دردهای مفصلی و عضلانی را انجام داد. همچنین، با تولید گرما در بافت‌های آسیب‌دیده بدن، این روش می‌تواند بهبودی سریع‌تر و موثرتری در فرآیند توانبخشی بیماران ایجاد کند. با این حال، برای کاهش خطر و عوارض، باید این روش توسط متخصصان فیزیوتراپی انجام شود.

انواع دیاترمی در فیزیوتراپی

سه نوع روش درمان دیاترمی شامل اولتراسوند، دیاترمی موج کوتاه و دیاترمی مایکرو ویو می‌باشند.

دیاترمی اولتراسوند

در این روش از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت ایجاد حرارت درون بافت آسیب‌دیده استفاده می‌شود. در طول درمان، در ناحیه آسیب‌دیده از ژل رسانا استفاده شده و سپس دسته مخصوصی جهت انتشار امواج اولتراسونیک بر روی این ناحیه حرکت داده می‌شود. جلسه درمانی معمولاً بین 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشد. در طی روند درمان احساس گرما و گزگز ایجاد خواهد شد ولی هیچ گونه دردی ایجاد نمی‌شود.

دیاترمی موج کوتاه

در دیاترمی موج کوتاه، از جریان الکتریکی با فرکانس بالا برای ایجاد گرما در عمق بافت استفاده می‌شود. این نوع دیاترمی قادر به گرم کردن قسمت‌های وسیعی از بافت می‌باشد و برای درمان مشکلات مربوط به عضلات بزرگ مفید می‌باشد. معمولاً دیاترمی موج کوتاه به مدت حدود 20 دقیقه انجام می‌شود.

این روش درمانی به دو شیوه کندانسور و القایی انجام می‌شود. در روش کندانسور، دو الکترود به بدن بیمار متصل شده و بافت آسیب‌دیده بین دو الکترود قرار می‌گیرد. جریان بین دو الکترود برقرار شده و بافت زیرین را گرم می‌کند. در روش القایی، بافت آسیب‌دیده با استفاده از جریان گردابی ایجاد شده توسط کویل الکتریکی گرم می‌شود.

دیاترمی مایکرو ویو

در روش دیاترمی مایکرو ویو، امواج الکترومغناطیسی در ناحیه آسیب‌دیده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع دیاترمی برای درمان آسیب‌دیدگی‌های محدود یا عضلات کوچک به کار می‌رود. این روش درمانی در حدود 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد.

مزایای دیاترمی در فیزیوتراپی

موارد زیر از مزیت‌های دیاترمی در فیزیوتراپی می‌باشند:

• افزایش عملکرد حرکتی بافت
• تسکین درد حاد و شدید
• افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده
• بهبود انعطاف‌پذیری بافت پیوندی در ناحیه مورد نظر
• کاهش احتمال بروز ورم
• کاهش التهاب در ناحیه آسیب‌دیده

استفاده از دیاترمی سبب تسکین دائمی علائم نمی‌شود ولی به صورت موقتی باعث می‌شود که بیمار به علت کاهش درد بتواند از ورزش‌های سبک یا فیزیوتراپی استفاده کند و در نتیجه سبب بهبود سلامتی و دستیابی به نتیجه رضایت‌بخش می‌شود.

کاربرد دیاترمی

دیاترمی کاربردهای زیادی در فیزیوتراپی دارد که به مهم‌ترین آن‌ها در این قسمت اشاره شده است:

• دیاترمی درمان مناسبی برای التهاب مفاصل آرنج که بیشتر به عنوان آرنج تنیس بازان به علت فشار بیش از حد بر تاندون‌ها) شناخته می‌شود، می‌باشد.
• این روش درمانی در عارضه‌هایی که باعث تحلیل رفتن مفاصل مانند آرتروز می‌شوند نیز کاربرد خوبی دارد.
• بر اساس تجربیات متخصصین فیزیوتراپی، دیاترمی در کاهش التهاب مفصل شانه به علت کپسولیت نیز مؤثر است.
• اسپوندیلوز گردنی عارضه‌ای است که به دلیل آسیب و تخریب مفاصل گردن فرد را درگیر می‌کند. درد و التهاب ناشی از این بیمار با دیاترمی در فیزیوتراپی قابل درمان است.
• کمردرد یکی از رایج‌ترین دردهایی است که بسیاری از مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. متخصصین فیزیوتراپی از دیاترمی علاوه بر سایر شیوه‌های درمانی، برای کمردردهای حاد بهره‌مند می‌شوند.
• در بسیاری از ورزش‌ها و یا ورزشکاران، رباط‌ها در مفصل زانو پیچ می‌خورند و وضعیت دردناکی را باعث می‌شوند. دیاترمی برای این دسته از افراد و بسیاری از صدمات ورزشی دیگر مانند پیچ‌خوردگی مچ پا نیز مناسب است.
• ورم کف پا به دلایل مختلف، راه رفتن را دشوار می‌کند. چند جلسه دیاترمی به کاهش و ورم زیاد کف پا کمک می‌کند.
• بورسیت همان التهاب بورس، کیسه‌های مایع سینوویال در اطراف مفاصل می‌باشند که به علت ضربه مستقیم، فشار بیش از حد بر مفصل و بیماری‌های روماتیسمیدچار آسیب می‌شوند.
• دیاترمی در بسیاری از شرایط دیگر از جمله موارد زیر کاربرد دارد:
• استئومیلیت
• فیبروزیت و فیبرومیالژیا
• میوزیت
• التهاب شبکه بازویی
• سینوزیت

از دیاترمی در عمل‌های جراحی نیز استفاده می‌شود. بسیاری از پزشک‌ها از ابزار پروب حرارت دیده توسط جریان الکتریکی جهت مسدود کردن رگ‌های خونی به منظور جلوگیری از خونریزی بیش از حد استفاده می‌کنند. این روش خصوصاً در جراحی مغز و اعصاب مفید می‌باشد. پزشک‌ها همچنین می‌توانند از دیاترمی جهت متوقف کردن موارد رشد غیر طبیعی مانند تومور، زگیل و بافت‌های عفونی استفاده کنند.

آیا دیاترمی برای همه افراد مناسب است؟

دیاترمی جهت رفع درد مفاصل و عارضه‌های اسکلتی- عضلانی در بسیاری از افراد مناسب است ولی در برخی از افراد امکان بروز عوارض نیز وجود دارد. دیاترمی در موارد زیر نباید استفاده شود:

• در بیماران دارای تب بالا
• در صورت نوسان فشار خون در طول یک دوره زمانی
• در صورت وجود تشنج
• افراد دارای پوست بسیار حساس
• زنان باردار
• بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی دارای ضربان‌ساز قلب
• مشکلات شدید کلیوی
• بیماران دارای مشکلات قلبی
• توبرکلوز استخوان
• سرطان بدخیم
• افراد عقب‌مانده ذهنی
• وجود زخم باز در ناحیه تحت درمان
• ابتلا به هر گونه بیماری پوستی
• وجود سوختگی در ناحیه تحت درمان
• وجود جای زخمی که بهبود پیدا نکرده است
• از دست دادن حس پوست در قسمت آسیب‌دیده
• کودکانی که قادر نیستند حرارت ایجاد شده در ناحیه تحت درمان را گزارش دهند
• افراد مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی
• وجود هر گونه عفونت
• شکستگی استخوان
• تعریق
• وجود پانسمان زخم در ناحیه مورد نظر
• وجود ایمپلنت و بخیه فلزی و پرکردگی دندان

عوارض جانبی دیاترمی

امکان دارد در برخی از بیماران سوختگی سطحی ایجاد شود. با توجه به این که این روش درمانی باعث تولید گرما می‌شود، جهت جلوگیری از بروز سوختگی خصوصاً در افرادی که آسیب‌دیدگی سبب کاهش حساسیت به حرارت شده است بایستی احتیاط لازم در نظر گرفته شود. همچنین دیاترمی می‌تواند بر عملکرد ضربان‌ساز قلب نیز تأثیر بگذارد.

در زنانی که در قسمت کمر یا لگن تحت درمان قرار گرفته‌اند امکان دارد دیاترمی سبب افزایش خونریزی در دوره قاعدگی شود.