صافی کف پا عارضه‌ای است که در اثر کم بودن ارتفاع قوس کف پا یا عدم وجود قوس در قسمت کف پا ایجاد می‌شود. در این حالت، کف پا یک یا هر دو پا به صورت صاف و مسطح بر روی زمین قرار می‌گیرد. این عارضه ممکن است به صورت مادرزادی در زمان تولد وجود داشته باشد یا به مرور زمان ایجاد شود. در بیشتر افراد، صافی کف پا علائم خاصی ایجاد نمی‌کند و عملکرد پای فرد طبیعی است. اما در برخی افراد، ممکن است منجر به درد و مشکلات دیگر شود، به ویژه در صورت استفاده از کفش بدون وجود کفی مناسب.
درمان صافی کف پا در اکثر افراد بدون نیاز به جراحی انجام می‌شود و جراحی تنها در شرایط بسیار شدید و تأثیر گذار بر زندگی روزمره بیمار آخرین گزینه مورد نظر است. استفاده از کفی‌های طبی، انتخاب کفش مناسب و انجام تمرین‌های فیزیوتراپی می‌تواند بهبود قابل توجهی در کاهش علائم صافی کف پا داشته باشد.
اگر صاف بودن کف پاهای شما در حین راه رفتن و یا فعالیت‌های روزمره برایتان مشکلی ایجاد می‌کند، جهت معاینه و درمان به متخصص مراجعه کنید. پزشکان کلینیک تخصصی امید از نزدیک ساختار پا، نحوه حرکت و تغییر شکل پای شما را هنگام نشستن، ایستادن یا قدم زدن بررسی می‌کنند و بر اساس میزان درد و یا اختلال ایجاد شده از این عارضه، روش‌های درمانی مناسب را توصیه می‌کنند. از آنجایی که کفی‌های طبی برای افراد دارای کف پای صاف ضروری است، از اسکن کف پا جهت بررسی وضعیت و ساخت کفی استفاده می‌شود.جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
دلایل ایجاد صافی کف پا چیست؟
صافی کف پا معمولاً در دوران نوزادی و کودکی طبیعی است ولی در زمان رشد، قوس کف پا به تدریج شکل می‌گیرد. اما در برخی از افراد، این قوس هیچگاه ایجاد نمی‌شود و این عارضه ممکن است به صورت مادرزادی در زمان تولد وجود داشته باشد. اگر مادر یا پدر دارای کف پای صاف باشند، احتمال ایجاد این عارضه در کودک نیز وجود دارد.
همچنین وارد شدن آسیب به کف یا مچ پا نیز می‌تواند به تدریج منجر به صافی کف پا شود. این حالت ممکن است در اثر وارد شدن ضربه و آسیب به تاندون در قسمت پشت استخوان درشت‌نی ایجاد شود. در بسیاری از موارد، ساییدگی و پارگی تاندون و رباط پا به دلیل فعالیت بیش از حد، چاقی و استفاده از کفش نامناسب می‌تواند بر قوس کف پا اثر گذاشته و منجر به صافی کف پا شود.
ایستادن یا راه رفتن برای مدت زمان طولانی می‌تواند سبب کشیدگی رباط‌ها و تاندون‌های محافظ قوس کف پا شود. این حالت می‌تواند باعث ضعیف شدن این ساختارها و ایجاد صافی کف پا شود. امکان دارد ابتلا به آرتریت روماتوئید نیز با گذشت زمان سبب بروز این عارضه شود.
علائم و مشکلات کف پای صاف
صافی کف پا می‌تواند باعث گردش ساق پا و زانوها به سمت داخل شده و در نتیجه سبب بروز عارضه‌های دیگر شود. مشکلات دیگر ناشی از صافی کف پا عبارتند از:
- وجود مشکل در زانوها در اثر راستای نامناسب استخوان
- بروز درد در استخوان‌ها در زمان فعالیت
- التهاب در قسمت مچ پا
- بروز بیماری‌های مرتبط با نحوه زندگی. در اثر ایجاد درد در زمان تحرک، فعالیت جسمانی شخص کاهش پیدا می‌کند. این حالت سبب افزایش وزن و در نهایت باعث چاقی و بروز بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود.
- شکل‌گیری وضعیت نامناسب بدنی
- کاهش توانایی انجام ورزش
- بروز درد در پا در زمان راه رفتن
- گرفتگی عضلات پا
- وجود درد در قسمت کف پا
- دشواری در استفاده از کفش
- خشکی و سفتی قسمت‌های مختلف پا (از مچ به پایین)
- خستگی عضلانی در اثر ایستادن برای مدت طولانی
روش‌های مختلف درمان صافی کف پا
شیوه‌های زیر در رفع علائم و مشکلات به وجود آمده از کف پای صاف تأثیر زیادی دارند:
دارو
درد ناشی از صافی کف پا با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن قابل رفع می‌باشد. این داروها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند.
استفاده از کفش مناسب
در صورت صاف بودن کف پا بایستی از کفش‌های مناسب جهت محافظت از قوس کف پا استفاده شود. این نوع کفش‌ها با ایجاد قوس در قسمت کف پا، در زمان راه رفتن از این قوس محافظت می‌کنند. استحکام و ثبات کفش نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. در افراد دارای کف پای صاف، امکان دارد ساق پا به طرف داخل متمایل شود. کفش مناسب سبب نگه داشتن پای کودک در وضعیت مناسب شده و چرخش پا به سمت داخل را رفع می‌کند. همچنین این کفش‌ها با حفظ راستای پاها در خط مستقیم، سبب کنترل حرکت پا می‌شوند.
حفظ تناسب اندام
اضافه‌وزن و چاقی باعث وارد آمدن فشار زیاد بر پاها شده و در ایجاد صافی کف پا مؤثر است. جهت کاهش فشار وارد بر پا در زمان ایستادن یا راه رفتن برای مدت زمان طولانی، وزن بدن بایستی در حد طبیعی نگه داشته شود. ورزش مداوم مانند پیاده‌روی و مصرف مواد غذایی سالم به کاهش وزن و حفظ تناسب اندام کمک می‌کند.
تغییر در نحوه انجام حرکات مختلف
افراد دارای کف پای صاف بایستی جهت کاهش فشار وارد بر پای خود، از ایستادن یا راه رفتن برای مدت طولانی خودداری کنند. این افراد باید به پاهای خود استراحت داده و از آسیب‌دیدگی پاها جلوگیری کنند. به این منظور از انجام فعالیت‌هایی که باعث ایجاد درد شده و به پاهای شخص آسیب وارد می‌کنند بایستی اجتناب شود.
استفاده از ارتز و کفی طبی
ارتز و ابزار طبی به جلوگیری از بروز درد ناشی از ایستادن یا راه رفتن طولانی‌مدت در افراد دارای کف پای صاف کمک می‌کنند. این ابزار جهت محافظت از قوس کف پا داخل کفش قرار می‌گیرند. ارتز و کفی‌های طبی از مواد سخت و یا نرم ساخته می‌شوند و از پای شخص محافظت می‌کنند و سبب کاهش درد می‌شوند. جهت دستیابی به بهترین نتیجه بایستی از کفی طبی و ارتز تجویز شده توسط پزشک با تجربه استفاده شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به منظور کاهش درد ناشی از آسیب‌دیدگی و بهبود عملکرد حرکتی استفاده می‌شود. متخصص فیزیوتراپی پای بیمار را جهت تعیین شدت عارضه معاینه و بررسی می‌کند. پاها به عنوان زیربنای کل بدن عمل می‌کنند و در نتیجه بایستی به دقت از آن‌ها محافظت شود.
فیزیوتراپی به کاهش درد کمر، زانو و مچ پا کمک می‌کند. به این منظور تمارین کششی به طور روزانه به کار برده می‌شوند. جهت کاهش التهاب، از یخ نیز در برنامه درمانی فیزیوتراپی استفاده می‌شود. متخصص فیزیوتراپی جهت محافظت از قوس کف پا، کفش مناسب را در اختیار بیمار قرار می‌دهد.
روش‌های ترمیمی جهت درمان صافی کف پا
گزینه‌های درمانی ترمیمی نیاز به جراحی را کاهش می‌دهند. این روش‌های درمانی باعث افزایش توانایی بدن بیمار در بهبود تاندون‌ها یا رباط‌های آسیب‌دیده می‌شوند.
در ارتباط با پارگی تاندون تیبیال خلفی و یا تشکیل جای زخم، روش‌های درمانی ترمیمی به منظور درمان آسیب‌دیدگی تاندون مورد استفاده قرار می‌گیرند. جهت جلوگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر، ناحیه تحت مورد نظر بایستی در زمان درمان و در دوره بهبودی تحت مراقبت قرار بگیرد.
- پلاسمای غنی از پلاکت: درمان با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت برای درمان آسیب‌دیدگی‌های تاندون استفاده می‌شود. پلاسمای غنی از پلاکت از خون بدن بیمار به دست می‌آید. فاکتورهای رشد موجود در خون بدن بیمار به ناحیه تاندون آسیب‌دیده تزریق شده و به روند بهبود کمک می‌کنند.
- تزریق سلول‌های بنیادی مایع آمنیوتیک: تزریق سلول‌های بنیادی آمنیوتیک جهت درمان آسیب‌دیدگی تاندون‌ها و رباط‌ها استفاده می‌شود. سلول‌های آمنیوتیک بسیار قدرتمند هستند و به افزایش فاکتورهای رشد ضروری برای بهبود کمک می‌کنند. سلول‌های بنیادی به تاندون تیبیال خلفی و قوس کف پا تزریق شده و باعث می‌شوند تا سلول‌هایی که سبب بهبود آسیب‌دیدگی می‌شوند، به ناحیه آسیب‌دیده انتقال داده می‌شوند.
- درمان با استفاده از سلول‌های بنیادی مغز استخوان: سلول‌های مغز استخوان سبب بهبود بافت‌های آسیب‌دیده بدن می‌شوند. سلول‌های بنیادی را می‌توان جهت بهبود در قسمت تاندون، رباط یا ناحیه استخوانی آسیب‌دیده واقع در قوس کف پا تزریق کرد. این روش در قسمت لیگامنت‌های قوس کف پا و تاندون تیبیال خلفی یا بافت اسکار استفاده می‌شود.
چه زمانی از جراحی استفاده می‌شود؟
در موارد آسیب‌دیدگی شدید، روش‌های درمانی عادی تاثیری در بهبود عارضه نخواهند داشت. در چنین مواردی امکان دارد از جراحی استفاده شود. به این منظور روش‌های مختلف جراحی به کار برده می‌شوند.
- دلیل اصلی صافی کف پا در بزرگسالان پارگی تاندون تیبیال خلفی می‌باشد و بایستی توسط چند روش مختلف درمان شود. ترمیم تاندون به تنهایی سبب تنظیم راستای پا نمی‌شود و امکان دارد قوس کف پا به حالت قبل بازگردد. در اثر صافی کف پا در بزرگسالان معمولاً سفتی عضله ساق یا تاندون آشیل نیز وجود دارد که بایستی رفع شود.
- در زمان جراحی تاندون تیبیال خلفی ترمیم شده و در برخی از موارد نیز از روش انتقال تاندون استفاده می‌شود. سپس جراح راستای پا را تنظیم می‌کند. در نتیجه تمامی قسمت‌های کف پا در موقعیتی یکسان بر روی زمین قرار می‌گیرند و قوس طبیعی در قسمت کف پا ایجاد می‌شود.
- در جراحی معمولاً بوسیله خارج کردن پل استخوانی، غضروفی یا فیبری بین دو استخوانی که با هم رشد کرده و یا از یکدیگر به طور کامل جدا نشده‌اند صافی کف پا درمان می‌شود.
- در صورت اتصال غیر طبیعی استخوان‌های پشت پا، چنانچه اتصال شدید باشد و علائم التهاب مفصل یا ناهنجاری وجود داشت باشند، امکان دارد از فیوژن مفصل استفاده شود. هدف از انجام این روش تنظیم راستای پا و اتصال دائمی یک یا تمامی مفصل‌های قسمت پشت پا می‌باشد. فیوژن بایستی جهت رفع اتصال غیر طبیعی استخوان‌های پشت پا (در موارد شدید) استفاده شود.
