ضعف عضلانی یکی از علائم رایج پیری است که اغلب نادیده گرفته می‌شود یا به بیماری دیگری نسبت داده می‌شود اما در صورت عدم درمان ضعف عضلانی در افراد مسن می‌تواند منجر به کاهش عملکرد طبیعی شود.
برخی از شایع‌ترین علل ضعف عضلانی در سالمندی شامل مشکلات مربوط به گردش خون، دیابت، عدم تحرک، بیماری‌های قلبی، اختلالات عصبی و بسیاری از علل دیگر است.
برای آگاهی از تأثیر ضعف عضلانی بر افراد مسن و نحوه درمان آن، این مقاله را مطالعه کنید.
علت ضعف عضلانی در سالمندی
ضعف عضلانی در سالمندی بیشتر اوقات مربوط به خستگی یا فشار خون پایین است، اما می‌تواند به مشکلات غدد درون ریز نیز مربوط باشد.
در این مقاله لیستی از علل و عارضه‌های مرتبط با ضعف حاد عضلانی در سالمندی آورده شده است.
عدم فعالیت
بی‌تحرکی یکی از دلایل ضعف عضلانی در افراد سالمند است. عدم استفاده از ماهیچه‌ها باعث می‌شود چربی جایگزین فیبرهای بدن شود. عدم تحرک می‌تواند خطر تحلیل رفتن ماهیچه‌ها را افزایش دهد و بافت‌ها شل شده و دیگر کمتر منقبض می‌شوند. ماهیچه‌های سست باعث کاهش حجم و افزایش خستگی می‌شوند. با این حال، ورزش منظم و فعالیت‌های بدنی می‌تواند وضعیت را معکوس کرده و ماهیچه‌ها را متناسب نگه دارد.
بیماری قلبی
هنگامی که ماهیچه‌های قلب ضعیف می‌شوند، نمی‌توانند خون را به طور مؤثر پمپ کنند. با گذشت زمان، ماهیچه‌ها کشیده و نازک‌تر می‌شوند و باعث ایجاد مشکلاتی در سراسر بدن از جمله پاها می‌شوند. افراد سالمند مبتلا به بیماری قلبی همچنین می‌توانند افزایش فعالیت عصبی سمپاتیک را تجربه کنند. این بیماری شامل اعصابی است که آدرنالین را در سراسر بدن حمل می‌کنند و حرکت را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برای مدیریت خستگی عضلانی ناشی از مشکلات قلبی و عروقی، افراد سالمند و مسن باید از مصرف غذاهای شیرین خودداری کنند، تکنیک‌های مدیریت استرس را تمرین کنند و داروها را درست مصرف کنند.
افزایش سن می‌تواند چالش‌هایی را برای افراد مسن به همراه داشته باشد. برخی از سالمندان فقط برای ورزش یا آماده سازی غذا به کمک پاره وقت نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر که مبتلا به بیماری‌های جدی هستند و به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
ترومبوز سیاهرگی عمقی
این بیماری در افراد مسن شایع است و باعث لخته شدن خون در عمق پاها، به ویژه در نواحی تحتانی می‌شود. خون آنطور که باید به قلب بر نمی‌گردد و به سمت لخته جمع می‌شود. در برخی موارد، لخته جدا شده و به ریه‌ها یا قلب می‌رود. برای جلوگیری از ترومبوز سیاهرگی عمقی که باعث گرفتگی و تورم در پاها می‌شود، افراد مسن باید وزن خود را کنترل کنند، از نشستن طولانی مدت خودداری کنند و از پزشک خود در مورد درمان‌هایی که از لخته شدن جلوگیری می‌کند، مانند رقیق کننده خون، سؤال کنند.
دیابت
ضعف عضلانی در ساق پا در افراد مسن مبتلا به دیابت شایع است. این وضعیت باعث افزایش چربی داخل عضلانی در عضلات ساق پا می‌شود. در نتیجه، چربی قدرت و حجم ماهیچه بازکننده زانو را کاهش می‌دهد. ضعف عضلانی ناشی از دیابت، انجام کارهای واجبی از جمله رفتن به دستشویی، ورزش، ایستادن و آشپزی را مشکل می‌کند. برای کاهش چربی نفوذی، سالمندان باید برنامه‌های درمانی خود را به درستی دنبال کنند و عادت‌های خوب را در برنامه های روزانه خود قرار دهند، مانند تغذیه سالم، کاهش استرس و انجام هرچه بیشتر حرکات بدنی.
برخی از شرایط پزشکی می‌تواند تنهایی ورزش کردن را برای افراد مسن چالش برانگیز کند که در اینجور مواقع افراد مسن به کمک نیاز دارند.
اختلالات عصبی
پارکینسون و آلزایمر باعث ایجاد مشکلاتی تعادلی در سالمندان می‌شود و بر راه رفتن آنها تأثیر می‌گذارد. این مشکلات باعث ضعیف شدن پاها و دشوار شدن راه رفتن می‌شود. برای جلوگیری از اینگونه اختلالات عصبی بر ماهیچه‌های پا، سالمندان باید برنامه‌های درمانی خود را دنبال کنند تا پیشرفت بیماری‌شان آهسته شود. در صورت تشدید اختلالات، ضعف عضلات پا برخی از مشکلاتی است که ممکن است ایجاد شود.
برخی از سالمندان برای ورزش کردن، تهیه غذاهای سالم و مغذی و به طور کلی سالم ماندن به کمک نیاز دارند.
دلایل دیگر
علل دیگر ضعف عضلانی و احساس خستگی در سالمندان شامل موارد زیر می‌باشد:
- شوک یک بیماری است که منجر به کاهش فشار خون خطرناک می‌شود که می‌تواند ناشی از مواردی مانند خونریزی، کم آبی بدن یا خستگی ناشی از گرما باشد. عفونت‌های شدید که به سپسیس معروف است نیز می‌تواند منجر به شوک شود.
- اگر سابقه دیابت دارید یا مدت زیادی است که چیزی نخورده‌اید، ممکن است هیپوگلیسمی (قند خون پایین) ایجاد شود. بسیار معمول است که بیماران در هنگام درمان دیابت دچار هیپوگلیسمی شوند.
- هیپوترمی شدید می‌تواند باعث ضعف عضلانی در سالمندی شود. کمبود گرما منجر به از دست دادن انرژی در هنگام تلاش بدن برای حفظ گرما می‌شود. زمانی که هیپوترمی به حدی بد باشد که باعث خستگی شود، یک فوریت پزشکی شدید است.
- بسیاری از سموم از جمله موارد موجود در خانه و همچنین بسیاری از داروها می توانند باعث ضعف عضلانی در سالمندی یا غش شوند. کربن مونوکسید (CO) یک گاز سمی رایج خانگی است که ممکن است بیش از آنچه تصور می‌کنیم افراد را تحت تأثیر قرار دهد. علائم رایج مسمومیت با کربن مونوکسید، با ضعف و سردرد شروع می‌شود. هنگامی که دچار مسمومیت با کربن مونوکسید شدید باید سریع درمان شوید.
- هر چیزی که باعث تنگی نفس یا درد قفسه سینه شود، مانند آسم، نارسایی قلبی یا آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک) می‌تواند منجر به خستگی و ضعف عضلانی در سالمندی شود. کمبود اکسیژن (یا تجمع CO2) در جریان خون به این معنی است که بافت‌ها و سلول‌های بدن اکسیژن کافی برای تغذیه خود را دریافت نمی‌کنند.
درمان ضعف عضلانی در سالمندی
اگر مسن هستید و دچار ضعف عضلانی شده‌اید، باید با پزشک خود مشورت کنید تا هرگونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث این مشکل شود را بررسی کند. زمانی که مطمئن شدید که علت مربوط به یک مشکل سلامتی نیست، یک یا چند نکته زیر را برای افزایش انرژی خود امتحان کنید.
- ورزش: هنگامی که ضعف عضلانی دارید، ممکن است اصلاً به ذهنتان خطور نکند که ورزش ممکن است مفید باشد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت بدنی می‌تواند سطح انرژی شما را افزایش داده و به شما در رفع ضعف عضلانی کمک می‌کند. ورزش منظم می‌تواند عملکرد قلب، ریه‌ها و ماهیچه‌های شما را بهبود بخشد و استقامت شما را برای سایر فعالیت‌ها افزایش دهد.
- آب زیاد بنوشید و هیدراته بمانید: عدم دریافت آب کافی و کم آبی بدن می‌تواند باعث ضعف عضلانی شود و انجام کارهای روزانه را برای شما دشوارتر کند. عدم دریافت آب کافی می‌تواند هوشیاری و تمرکز را کاهش دهد، بنابراین هم برای سلامت جسمی و هم برای سلامت روحی خود به مقدار کافی آب بنوشید.
- خوب بخوابید. داشتن خواب کافی می‌تواند از احساس ضعف عضلانی و خستگی که ممکن است بر عملکرد روزانه شما تأثیر بگذارد، جلوگیری کند. اگر متوجه شدید که نمی‌توانید به اندازه کافی در طول شب بخوابید، بهتر است در طول روز یک چرت کوتاه بزنید تا انرژی خود را افزایش دهید.
- وعده‌های غذایی کم اما مکرر بخورید. خوردن وعده‌های غذایی کوچک و میان وعده‌ها هر سه تا چهار ساعت در طول روز می‌تواند متابولیسم شما را فعال نگه دارد و انرژی شما را افزایش دهد. از سالم بودن غذاها مطمئن شوید تا اثربخشی بیشتری داشته باشند.
- از نشستن زیاد خودداری کنید: اگرچه یک نقص سلامتی ممکن است تحرک شما را محدود کند، اما راه رفتن بیشتر در خانه با کمک گرفتن از شخص دیگر، واکر یا عصا می‌تواند گردش خون در بدن و پاهای شما را بهبود بخشد و ممکن است از بین رفتن توده عضلانی شما کند شده و ضعف بیشتر در پاها را بهبود بخشیده یا از آن جلوگیری کند.
- هنگام نشستن یا دراز کشیدن پاهای خود را بالا ببرید. هنگام نشستن و دراز کشیدن گردش خون شما کند می‌شود، و می‌تواند فشار بیشتری به پاهای شما وارد کرده و از گردش مواد مغذی مهم و اکسیژن جلوگیری کند. از پزشک خود بپرسید که آیا بالا بردن پاها می‌تواند به کاهش فشار و بهبود هرگونه ضعف در پاها کمک کند؟ اگر شما مبتلا به دیابت، بیماری شریان محیطی یا بیماری‌های قلبی عروقی هستید، ممکن است بالا بردن پاها مفید باشد.
- اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید سیگار را ترک کنید.
- از پزشک خود بپرسید که آیا کاهش مصرف نمک می‌تواند به کاهش فشار خون بالا یا به حداقل رساندن مایعات اضافی در بدن شما کمک کند؟
- برای جلوگیری از بروز دیابت یا جلوگیری از عوارض در صورت ابتلا به دیابت، قند خون خود را در سطح سالم نگه دارید.
- به دنبال راه‌هایی برای افزایش گردش خون در پاها برای جلوگیری یا بهبود عضلات ضعیف پا باشید. در صورتی که داشتن فعالیت کافی برای تقویت گردش خون در پاها برایتان دشوار است، با پزشک خود در مورد استفاده از محصولی برای تحریک پاها، مشورت کنید.
