علائم پوکی استخوان: درد کمر و لگن، خطر شکستگی استخوان و وضعیت خمیده

از کجا متوجه پوکی استخوان شویم؟ علائم پوکی استخوان چیست و برای درمان چه باید کرد؟ پوکی استخوان که به معنی “استخوان متخلخل” است، نوعی از بیماری است که استخوان‌ها را ضعیف می‌کند و خطر شکستگی‌های ناگهانی و غیر منتظره را افزایش می‌دهد. مشخصه اصلی پوکی استخوان، کاهش قابل توجه توده و قدرت استخوان است. اغلب بدون داشتن علائم و درد پیشرفت می‌کند. به طور کلی، تا زمانی که استخوان‌های ضعیف نشده باعث شکستگی‌های دردناک به ویژه در ناحیه کمر یا باسن نشوند، نمی‌توان این بیماری را تشخیص داد. پوکی استخوان نه تنها سلامتی جسمی فرد را تهدید می‌کند، بلکه بیماری می‌تواند به آرامی ظاهر شود و تا شکستگی استخوان شناخته نشود.

این بیماری مردان را درگیر می‌کند، اما سرعت آن به مراتب کمتر از زنان است. این به این دلیل است که مردان به طور کلی استخوان‌های قوی‌تر و حجیم‌تری دارند که به راحتی حجم خود را از دست نمی‌دهند. مردانی که از پوکی استخوان رنج می‌برند معمولاً دیرتر از زنان به آن مبتلا می‌شوند. از آنجا که زنان مستعد ابتلا به پوکی استخوان هستند، برای پیشگیری از بیماری باید بیشتر مراقبت کنند.

گزینه های درمانی متنوعی برای پوکی استخوان وجود دارد، اما در ابتدا درک بهتر پوکی استخوان برای دانستن چگونگی پیشگیری و درمان آن مهم است. برای کسب اطلاعات در مورد پوکی استخوان و علائم آن، عوامل خطر مرتبط با بیماری، نکات پیشگیری و گزینه‌های درمانی ادامه مطلب را مطالعه کنید.

پوکی استخوان چگونه ایجاد می‌شود؟ 

---

پوکی استخوان می‌تواند به دلایل گسترده‌ای ایجاد شود، برخی از آنها پزشکی است (مانند بیماری‌های خود ایمنی، سرطان و بیماری‌های روانی) و برخی دیگر از عارضه جانبی داروهایی است که شما استفاده می‌کنید. به همین دلیل بیش از 10 میلیون نفر به طور رسمی مبتلا به پوکی استخوان شده‌اند. بیایید نگاهی به آنچه دقیقاً باعث پیشرفت آن می‌شود، بیاندازیم.

سطح پایین کلسیم 

کلسیم مهمترین ماده معدنی در بدن ما است که برای افزایش قدرت استخوان‌های بدن ضروی است. کلسیم به طور مداوم در استخوان‌های شما جایگزین می‌شود تا به انعطاف پذیری و مقاومت آن کمک کند، بنابراین سطح پایین کلسیم می‌تواند باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان شود. سطح پایین کلسیم می‌تواند به دلایل مختلفی ناشی شود، از جمله:

• برنامه‌ی غذایی ناسالم، به ویژه در کودکی. هرچه در جوانی استخوان‌های شما قویتر و بزرگتر شوند (با کمک کلسیم)، با افزایش سن استخوان بیشتری نیز باید از دست دهید.
• جراحی دستگاه گوارش ، می‌تواند بر چگونگی جذب بدن مواد مغذی لازم مانند کلسیم در بدن تأثیر بگذارد.
• هیپوکلسمی، یک بیماری کمبود کلسیم است که می‌تواند به دلایل ذکر شده مانند رژیم یا داروها یا دلایل ژنتیکی ایجاد شود.

آرتریت روماتوئید 

گذشته از دارویی که برای آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود این بیماری مفاصل اطراف بدن شما را تحت تأثیر قرار داده و احتمال پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. عدم تحرک ناشی از این بیماری نیز می‌تواند به از دست دادن استخوان کمک کند. هرچه قسمت‌های خاصی از سیستم اسکلتی مانند مچ و لگن برای بلند کردن وزنه و ورزش کمتر مورد استفاده قرار گیرد، احتمال از دست دادن تراکم استخوان در آن نواحی بیشتر است.

لوپوس 

مشابه آرتریت روماتوئید، لوپوس نوعی بیماری خودایمنی که بدن به برخی از اندامها مانند پوست، مفاصل و بافتها حمله می‌کند، ملتهب می‌شود و به آنها آسیب می‌رساند. این بیماری می‌تواند یک عامل خطر برای پوکی استخوان در اثر کم تحرکی باشد. هرچه از این قسمت‌های بدن خود به دلیل درد این بیماری کمتر استفاده کنید، استخوان‌های شما کمتر محکم و سالم باقی می‌مانند.

بیماری سلیاک 

این بیماری باعث می‌شود بدن گلوتن، پروتئینی را که عمدتا در محصولات گندم و چاودار یافت می‌شود، رد کند. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند بر توانایی معده و روده شما تأثیر بگذارد و مواد مغذی مورد نیاز، مانند کلسیم که می‌تواند بر قدرت و چگالی استخوان‌ها تأثیر بگذارد را جذب نکند.

داروها 

علاوه بر دلایل پزشکی برای ایجاد علائم پوکی استخوان، تعداد زیادی دارو نیز وجود دارد که ممکن است باعث پوکی استخوان شوند. برخی از داروهایی بیماران سرطانی باعث از دست دادن استخوان می‌شوند. بنابراین مهم است که بدانید چه داروهایی یک عارضه جانبی مانند  از پوکی استخوان را ایجاد می‌کنند.

علل سبک زندگی 

اینکه چقدر فعال هستید، چه غذا و نوشیدنی‌هایی مصرفی می‌کنید در ایجاد پوکی استخوان موثر می‌باشند. برخی از عادات سبک زندگی زیر در کاهش و از دست دادن سطح استخوان موثر شناخته شده‌اند:

• مصرف دخانیات
• سبک زندگی غیرفعال (نداشتن ورزش منظم)
• رژیم غذایی فاقد ویتامین C و ویتامین D

یائسگی 

یکی از موارد جمعیتی که بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان است، زنان یائسه است. در طول یائسگی، زنان با کاهش چشمگیر هورمون‌های تولید شده توسط بدن مواجه می‌شوند و این می‌تواند منجر به از دست دادن استخوان شود. درمان از دست دادن استخوان باید در طول یائسگی جدی گرفته شود، زیرا زنان در حال حاضر استخوان‌های کوچکتری دارند.

سرطان 

تاثیری که سرطان روی سیستم اسکلتی می‌گذارد دو طرفه است: سرطان خود بر فرسودگی استخوان‌ها تأثیر می گذارد و بسیاری از درمان‌های سرطان (شیمی درمانی، استروئیدها و غیره) نیز می‌توانند باعث دست دادن استخوان شوند.

انواع علائم پوکی استخوان

---

موارد زیر از علائم پوکی استخوان می باشند:

شکستگی استخوان 

شکستگی خطرناک‌ترین نتیجه پوکی استخوان است. شکستگی لگن، ستون فقرات و مچ دست بیشترین شیوع را دارد. برخی از افراد مبتلا به پوکی استخوان دچار شکستگی شانه، بازو و آرنج می‌شوند. پوکی استخوان خطر ابتلا به انواع شکستگی‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین استخوانها در کسانی که پوکی استخوان دارند، با سرعت کمتری بهبود می‌یابند. هنگامی که فرد مبتلا به پوکی استخوان دچار یک شکستگی شد، احتمال شکستگی مجدد به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.

درد 

پوکی استخوان خود درد ایجاد نمی‌کند. با این حال، شکستگی‌های پوکی استخوان می‌توانند باعث درد شدید و مزمن شوند. درد مربوط به شکستگی‌های پوکی استخوان بیشتر در گردن یا کمر دیده می‌شود. برخی از افراد مبتلا به پوکی استخوان به دلیل آسیب عصب یا شکستگی مهره ها، درد سیاتیک دردی که تا پایین پا می‌رود را احساس می‌کنند.

تغییر شکل و تحرک

در ستون فقرات، مهره های ضعیف شده می‌توانند شروع به فروپاشی کنند، که این خود منجر به از دست دادن طول قد، حالت خمیده و گاهی اوقات قوز در قسمت فوقانی کمر (کیفوز) می‌شود. شکستگی ستون فقرات و مفصل ران می‌تواند منجر مشکلات حرکتی می شود و در فعالیت‌های روزمره تداخل ایجاد کند. این مسئله استقلال فرد دچار پوکی استخوان را دشوار می‌کند.

علائم عمومی 

برخی از افراد مبتلا به پوکی استخوان، افسردگی، اضطراب و اختلال در خواب را گزارش می‌کنند که در همه بیماری‌های مزمن شایع است. پوکی استخوان می تواند منجر به از افتادن دندان‌ها به دلیل از دست دادن استخوان در فک شود.

تشخیص پوکی استخوان 

---

برای تعیین اینکه مشخص شود آیا پوکی استخوان در فرد وجود دارد، آزمایشی به نام اسکن تراکم استخوان انجام می‌شود. این تست، میزان مواد معدنی موجود در استخوان‌ها را اندازه گیری می‌کند. این اسکن به ماشین آلات بزرگی نیاز دارد و باید در بیمارستان یا مطب پزشک با تجهیزات مناسب انجام شود.

تراکم استخوان در مقیاس نقطه ای اندازه گیری می‌شود که “نمره T” نامیده می‌شود. نمره T-1 یا بالاتر نشانگر تراکم طبیعی استخوان است. اگر نمره T فرد بین -1 تا -2.5 باشد، احتمالاً مبتلا به استئوپنی نوع خفیف‌تر پوکی استخوان است. اگر نمره T کمتر از 5/2 نشان دهنده پوکی استخوان است.

عوارض جدی پوکی استخوان 

---

شکستگی لگن از عوارض بسیار جدی پوکی استخوان است. شکستگی های شدید لگن نیاز به جراحی دارد و می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند. هنگامی که مفصل ران شکسته می‌شود، لخته های خون می‌توانند از بین رفته و وارد جریان خون شوند، جایی که ممکن است به عروق ریه‌ها منتقل شده و باعث انسداد بالقوه کشنده معروف به آمبولی ریه شوند. پس از شکستگی مفصل ران، بهبودی اغلب نیاز به بی حرکت ماندن برای هفته‌ها یا ماهها دارد. در این مدت به دلیل عدم ورزش، عضله و توده استخوانی بیشتری از دست خواهید داد. همچنین عدم تحرک خطر ابتلا به ذات الریه و عفونت‌های دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد. برخی از افراد پس از شکستگی مفصل ران هرگز تحرک کامل را پیدا نمی‌کنند.

درمان پوکی استخوان

---

در حالی که پوکی استخوان ممکن است تا زمانی که استخوان‌ها شروع به شکستن نکنند قابل توجه باشد، می توان از پوکی سریع استخوان جلوگیری و به ساختن استخوان‌های محکم کمک کرد. تغییراتی که در اسکلت رخ می‌دهد ، اگر در یک سطح دردسرساز باشد، با کنترل تهاجمی وضعیت می‌تواند به طرز چشمگیری بهبود یابد. روش‌های درمانی برای پوکی استخوان در دسترس است و روش انتخابی شما بستگی به علت از بین رفتن استخوان دارد. همچنین، پزشکان به طور معمول دارویی را تجویز می‌کنند که باعث متوقف کردن پوکی استخوان و فعال شدن رشد استخوان شود. این داروها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• فوزاماکس
• اکتونل
• رالوکسیفن
• بونیوا
• فورتئو

همچنین ممکن است مکمل‌هایی برای کمک به مقابله با مسئله پزشکی که ممکن است باعث از بین رفتن استخوان شود، مانند کمبود کلسیم، کمبود ویتامین D یا یائسگی (از دست دادن هورمون ها) دریافت کنید.

پیشگیری از بدتر شدن علائم پوکی استخوان 

---

علاوه بر درمان سطح تراکم استخوان، اقدامات پیشگیرانه برای پوکی استخوان وجود دارد که می‌توانید قبل از پایین آمدن سطح استخوان انجام دهید. در اینجا به روش‌هایی که شما می‌توانید برای پیشگیری از پوکی استخوان و مقابله با از دست دادن تراکم استخوان انجام دهید، اشاره شده است:

• پروتئین بیشتری را در رژیم خود اضافه کنید، چه از طریق مکمل‌ها و چه از طریق غذای سالم
• برای کاهش استرس روی استخوان‌ها، وزن کم کنید
• از طریق فعالیت‌های قلبی عروقی و وزنه برداری ورزش کنید. هر دوی اینها به سلامت و استحکام استخوان‌ها کمک می‌کنند