درد کمر یک شکایت رایج است که به ارتباط با طیف گستردهای از بیماریهای حاد و مزمن پزشکی دارد. این شکایتها میتوانند از نظر شدت و جزئیات متفاوت باشند؛ از مواردی که با فشار عضلانی مرتبط هستند تا شرایطی که به طور جدی زندگی را تهدید میکنند، مانند آنوریسم آئورتی تشریح کننده (dissecting aortic aneurysm). برای شناسایی عامل ایجادکننده و تشخیص هرگونه مشکل، تاریخچه بیماری بسیار مهم است و نشان میدهد که بیمار نیاز به بررسیهای تشخیصی بیشتری دارد. با توجه به شیوع بالای کمردرد، احتمالاً شما در طول زندگی خود در برخی از زمانها با آن مواجه خواهید شد. اغلب این بیماری در چند هفته یا چند ماه بهبود مییابد و نیاز به درمان پزشکی خاصی ندارد. استراحت و استفاده از داروهای ضد درد معمولاً کافی است، اما اگر نگران هستید یا درد بهبود نیابد، پزشکان میتوانند مشاوره، آرامش بخشی و در صورت لزوم درمان را توصیه کنند.
علائم کمردرد
علائم کمردرد بستگی به این دارد که چه چیزی آن را ایجاد میکند و محلی که در کمر شما واقع شده است. درد ممکن است ناگهانی به وجود بیاید، یا ممکن است با گذشت زمان بروز کند. این وضعیت میتواند بسیار دردناک باشد یا فقط یک درد ساده و خفیف باشد. هنگام حرکت، درد ممکن است وخیم تر شود و با دراز کشیدن میتوانید از آن خلاص شوید – واقعاً در افراد مختلف متفاوت است.
درد پایین کمر (لومباگو)
این درد در قسمت پایین کمر میتواند خفیف تا شدید باشد. درد میتواند به سرعت بروز کند، یا در مدت زمان طولانی ایجاد شود. این بیماری به ویژه در افراد جوانی که در مشاغل فعال یا افراد مسنی که کار میکنند، رواج دارد. این نوع درد غالباً به خودی خود خوب میشود، اما بعضی اوقات ممکن است به یک بیماری مزمن تبدیل شود.
درد در قسمت میانی و بالای کمر
این نوع درد کمتر از درد در قسمت تحتانی کمر شایع است اما میتواند در اثر استفاده بیش از حد یا فشار عضلات ایجاد شود. وضعیت بدنی شما نیز ممکن است نقش زیادی در بروز این درد داشته باشد یا این که میتواند نشانهای از وجود شرایط و بیماریهای دیگر باشد. دوباره، این درد نیز معمولاً به خودی خود خوب میشود، اما اگر این گونه نباشد، یا اگر نگران هستید، میتوانید برای مشاوره بیشتر با پزشک صحبت کنید.
کمردرد میتواند نشانهای از چه مواردی باشد؟
به دلایل مختلف میتوانید کمردرد را تجربه کنید. معمولاً هیچ چیز جدی نیست و بدون نیاز به درمان بهتر میشود. با این وجود، گاهی اوقات درد کمر ممکن است ناشی از یک مسئله اساسی باشد ، از جمله:
دیسک برش خورده / شکاف یافته/ بیرون زده و یا پاره شده
دیسک غضروف بین استخوانهای ستون فقرات شما ممکن است از یک محل دچار برآمدگی ، فتق و پارگی شود. این حالتها میتوانند بر عصب کمر شما فشار وارد کند و باعث درد شود. دیسک جا به جا شده معمولاً با داروهای ضد درد و فیزیوتراپی درمان میشود.
اسپوندیلیت آنکیلوزان
اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتریت است که باعث میشود مهرههای ستون فقرات به هم بپیوندند، و در نتیجه حرکت مهرهها را محدود میکند و باعث ایجاد ستون فقرات سفت میشود.
عفونت کلیه / سنگهای کلیه
درد در ناحیه کمر و اطراف آن جایی که کلیههای شما قرار دارد میتواند در اثر عفونت کلیه، عفونت ادراری ایجاد شود یا به دلیل سنگ کلیه باشد. این درد میتواند باعث درد در سمت راست یا چپ کمر شود.
سیاتیک
سیاتیک هنگامی اتفاق میافتد که عصبی که از لگن شما به سمت پاهای شما کشیده شده است، تحریک میشود. ممکن است علاوه بر کمردرد، در ناحیه پا ، پایین یا کشاله ران نیز درد ، سوزن سوزن شدن یا بی حسی داشته باشید.
پوکی استخوان
پوکی استخوان زمانی است که تراکم استخوان خود را از دست میدهید و استخوانهایتان نازک تر میشود و این میتواند منجر به شکستگیهای فشاری در کمر شما شده و باعث درد شدید شود.
عفونت قارچی یا باکتریایی در ستون فقرات
این نوع عفونت ممکن است شامل استافیلوکوک ها، سل یا باکتری ای کلای (E.coli) باشد.
سرطان یا تومور
این نوع درد بسیار نادر است، اما کمردرد میتواند نشانهای از سرطان یا تومور غیر خونی باشد.
بارداری
در خانمها، دلایل کمردرد را میتوان به بارداری نسبت داد. در مراحل بعدی حاملگی، با بزرگتر شدن کودک، اغلب میتوانید دچار کمردرد شوید.
چه زمانی باید در مورد کمردرد خود به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کمر درد همراه با سایر علائم باشد، باید با پزشک مشورت کنید. این علائم شامل موارد زیر میباشد:
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- داشتن مشکل در هنگام ادرار کردن و مدفوع کردن
- درد قفسه سینه
- تورم در کمر
- بی حسی در اطراف پاها ، اندام تناسلی یا باسن
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- تب
- اگر این درد بعد از تروما اتفاق بیفتد مانند افتادن یا خوردن سر به یک جسم سخت.
همچنین توصیه میشود اگر درد کمر در مدت 6 هفته پس از استراحت از بین نرفته باشد، به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص علت درد کمر براساس علائم
ناحیه درد – درد در چه ناحیه ای احساس میشود؟
- مهرههای گردنی / سینه ای / کمری / ساکرال / کوکسیژال / پاراسپینال
- دردی که مستقیماً تمام ستون فقرات را شامل میشود – شکستگی / آرتریت
- پاراسپینال – اسپاسم عضلانی / کشش عضلانی
- کمردرد جانبی – درد کلیه / درد پلورتیک (به عنوان مثال آمبولی ریوی یا ذات الریه) / درد لگن
- درد یک طرفه پهلو – پیلونفریت / قولنج کلیوی
- درد بین ناحیه کتف – جدا شدگی آنوریسم آئورتیک قفسه سینه / انفارکتوس میوکارد
شروع درد
- چه موقع درد شروع شد؟
- آیا درد ناگهان به وجود آمده است یا به تدریج بدتر شده است؟
- بیمار در زمان شروع درد چه کاری انجام میداد؟ – شکستگی و درد ناشی از عضله اغلب با شروع ناگهانی همراه با نوعی تروما (سقوط / بلند کردن اجسام سنگین / پیچ خوردگی ناگهانی) همراه است.
ویژگی درد
- آیا درد ثابت است (به عنوان مثال شکستگی نخاع / مفاصل التهابی) یا متناوب (به عنوان مثال اسپاسم عضلانی)؟
- آیا درد در حالت استراحت وجود دارد؟ / آیا درد بیمار را شب ها بیدار میکند؟ – علل التهابی (مانند آرتریت روماتوئید / اسپوندیلیت آنکیلوزان) و بدخیمی (به عنوان مثال رسوبات متاستاتیک) را در نظر بگیرید
- آیا بیمار مانند گذشته دچار چنین دردی شده است؟ / چه چیزی احساس میشود که علت درد باشد؟ / چگونه مدیریت شد؟
- نوع درد – درد تیز / کسل کننده / سوزش / پارگی / خرد کننده
- دردی که به عنوان “سوزش” در طبیعت توصیف میشود ، در اصل از نظر عصبی (مثلاً فشرده سازی ریشه عصب) است
- پاره شدن / از هم پاشیدن طناب عصبی دردی ایجاد میکند که معمولاً با برش آئورت همراه است
- خرد شدن که درد ناشی از آن با انفارکتوس میوکارد همراه است
- درد تیز مشخص تر است اما با شکستگی حاد ستون فقرات ، اسپاسم عضلانی و آمبولی ریوی همراه است (پلوریت)
درد منتشره (“آیا درد به جای دیگری منتشر میشود؟”)
- باسن یا پاها – فشرده سازی / تحریک عصب سیاتیک (“سیاتیک”)
- اندامهای فوقانی / تحتانی – رادیکولوپاتی (فشرده سازی ریشه عصب نخاعی)
- پهلو به سمت کشاله ران همان طرف – قولنج کلیوی
- قفسه سینه – انفارکتوس میوکارد / آنوریسم آئورت جدا شده
- اپی گاستریوم – بیماری زخم معده
- شکم – شکاف آنوریسم آئورت شکمی / روده ایسکمیک
علائم همراه با کمردرد
- اختلالات حسی – رادیکولوپاتی / سندرم کودا اکوینا (cauda equina) (به عنوان مثال پاراستزی سادل) / فشرده سازی نخاع
- اختلالات حرکتی (ضعف) – فشرده سازی طناب عصبی (شکستگی جابجا شده / دیسک بین مهره ای طولانی شده / آبسه اپیدورال / هماتوم) احتباس ادرار – سندرم کودا اکوینا / فشرده سازی نخاع / درد شدید کمر
- بی اختیاری ادرار – سندرم کودا اکوینا / فشرده سازی نخاع
- سایر علائم ادراری (به عنوان مثال دیسوریا ، افزایش فرکانس و تکرر ادرار ، خونریزی) – عفونت ادراری / پیرونفریت
- تب / لرز – پیلونفریت / ذات الریه / دیسکیت مهره
- حالت تهوع و استفراغ – پیلونفریت / کلیه و انفارکتوس میوکارد
- خستگی / ضعف – پیلونفریت / آرتروز التهابی / بدخیمی
- کاهش وزن – بدخیمی
- خونریزی و یا ملنا (melaena ) – زخم گوارشی / زخم اثنی عشر / بدخیمی دستگاه گوارش
- سفتی صبح زود – اسپوندیلیت آنکیلوزان / آرتریت روماتوئید
- دیافورز / تنگی نفس – انفارکتوس میوکارد
- اسپاسم عضلانی – ممکن است در کنار شکستگی / تروما ایجاد شود
دوره زمانی درد
- مدت زمان – دقیقه / ساعت / روز / هفته
- دوره – بدتر شدن / بهبودی / نوسان
عوامل تشدید کننده یا تسکین دهنده درد
- انجام چه کارهایی درد را بدتر میکند؟
عطسه یا سرفه – شکستگی حاد / آمبولی ریوی / ذات الریه o بعد از خوردن وعده های غذایی درد بدتر میشود – زخم اثنی عشر o بدتر شدن درد در هنگام شب – اسپوندیلیت آنیکلوزان / بدخیمی ستون فقرات / رادیکولوپاتی o فعالیت بدنی – استئوآرتریت / شکستگی
- انجام چه کارهایی باعث تسکین یا کاهش درد میشود؟
فعالیت بدنی – اسپوندیلیت آنکیلوزان / آرتریت روماتوئید o داروی ضد درد
شدت درد
در مقیاس 0-10 درد چقدر شدید است؟
چه زمانی کمردرد خطرناک است؟
سندرم کودا اکوینا
- نقص عصبی شدید یا پیشرونده عصب پاها، از جمله ضعف عمده حرکتی با کشش زانو، برآمدگی مچ پا، یا جمع شدن مجدد پا
– احتباس ادراری که اخیرا شروع شده و یا بی اختیاری ادرار
- بی اختیاری مدفوع که اخیرا شروع شده
- از دست دادن حسی دورانی یا پرینال (بیهوشی سادل یا پاراستازی)
شکستگی ستون فقرات
- شروع ناگهانی درد شدید ستون فقرات مرکزی که با دراز کشیدن تسکین مییابد
- ممکن است سابقه آسیبهای عمده (مانند تصادف در جاده یا سقوط از ارتفاع)، تروما جزئی یا حتی بلند کردن اجسام سنگین در افراد مبتلا به پوکی استخوان یا افرادی که از کورتیکواستروئیدها استفاده میکنند وجود داشته باشد.
سرطان
- فرد دارای 50 سال سن یا بالاتر است
- شروع تدریجی علائم
- درد شدید و تکرار نشدنی که فرد هنگام خوابیدن به پشت آن را احساس میکند، درد در شب است که مانع از خوابیدن یا ایجاد اختلال در خواب میشود ، درد تشدید شده توسط کشش عضلات کمر (مثلاً باز کردن روده، سرفه یا عطسه) و درد قفسه سینه
- حساسیت موضعی در ستون فقرات
- بعد از چهار تا شش هفته درمان محافظه کارانه دردهای کمر، علائم درد بهبود نیافته باشد
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- سابقه قبلی سرطان – سرطان پستان، ریه، دستگاه گوارش، پروستات، کلیه و تیروئید که به احتمال زیاد متاستاز به ستون فقرات میشوند.
عفونت (مانند دیسكیت ، استئومیلیتیت مهره یا آبسه اپیدورال نخاعی)
- تب
- سل یا عفونت ادراری اخیر
- دیابت
- سابقه مصرف داروی داخل وریدی
- عفونت اچ آی وی، استفاده از سرکوب کننده های سیستم ایمنی یا افرادی که دارای نقص سیستم ایمنی هستند
درمان کمردرد
پزشکان قادر خواهند بود با شما درباره روشهای مناسب درمان دردهای کمر صحبت کنند. این روشهای درمانی ممکن است شامل مصرف داروها یا راهکارهایی برای پیشگیری از بروز مشکلات بعدی باشد. درمان در خانه ممکن است شامل تمرینات کمردرد، کشش ملایم یا حرکات دیگر باشد که پزشک ممکن است توصیه کند. انجام ورزشهای ملایم و منظم مثل شنا یا پیلاتس میتواند به بهبود درد کمر کمک کند. بهبود وضعیت بدنتان همچنین میتواند مفید باشد، لذا اطمینان حاصل کنید که هنگام انجام فعالیتهای روزمره، نشستن پشت میز یا تماشای تلویزیون، به درستی نشسته و قرار بگیرید. تلاش کنید تا فعال باشید، زیرا ورزش به تقویت عضلات کمر و افزایش استحکام آن کمک میکند و میتواند مشکلات کمر را کاهش دهد. اگر اضافه وزن دارید، این ممکن است بر درد کمرتان تأثیر بگذارد، بنابراین ورزش و رعایت یک رژیم غذایی سالم به شما در کاهش وزن کمک خواهد کرد. این کار به کاهش خطر ابتلا به کمردرد کمک خواهد کرد. بسته به شرایط خاص و شدت آن، انواع درمانهای پزشکی برای کمردرد وجود از جمله:
- مسکن ها
- داروهای تزریقی
- درمان کایروپراکتیک
- TENS و IDET درمانی
- درمان بیوالکتریک
- بلوک های عصبی
- تحریک ستون فقراتvv
