برخی از زنان در دوران بارداری دچار درد لگن می‌شوند. این وضعیت گاهی اوقات درد کمربند لگنی مربوط به بارداری (PGP) یا اختلال عملکرد سمفیز پوبیس (SPD) نامیده می‌شود.
درد کمربند لگنی، مجموعه‌ای از علائم ناخوشایند است که در اثر سفتی مفاصل لگن یا حرکت ناهموار مفاصل در پشت یا جلوی لگن ایجاد می‌شود.
دلایل درد لگن در دوران بارداری
چندین علت شایع و کمتر شدید برای درد لگن در دوران بارداری وجود دارد. در بیشتر مواقع، درد لگن به دلیل ایجاد فضایی برای کمک به عبور کودک از لگن در حین زایمان است.
شایع‌ترین دلایل درد لگن در دوران بارداری عبارتند از:
- جهش رشد جنین و رحم
- اختلال عملکرد پوبیس سمفیز. این همان التهاب و دردی است که در اثر حرکت مفاصل در دوران بارداری و پس از آن ایجاد می‌شود.
- فشار به دلیل وزن کودک
- ترشح هورمون ریلکسین در نتیجه نرم شدن رباط‌ها. این کار برای شل شدن مفاصل و رباط‌ها برای آماده سازی لگن حین زایمان است.
بیشتر بخوانید : علل و عوامل کم خطر تیر کشیدن درد از لگن تا پا
علائم درد لگن در بارداری
درد لگن در بارداری برای کودک شما مضر نیست اما ممکن است دردناک باشد و حرکت کردن را دشوار کند.
زنان مبتلا به درد لگن در بارداری ممکن است در قسمت‌هایی از بدن خود احساس درد کنند:
- بالای استخوان شرمگاهی در قسمت جلویی در مرکز، تقریباً در سطح باسن
- درد در امتداد یک یا هر دو طرف پایین کمرتان
- درد در ناحیه بین واژن و مقعد (پرینه)
- گسترش درد در ران
بعضی از خانم‌های باردارد صدا دادن مفضل یا تق تق را در ناحیه لگن احساس می‌کنند یا می‌شنوند.
درد می‌تواند در شرایط زیر بدتر شود:
- پیاده روی
- بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌ها
- ایستادن روی یک پا (به عنوان مثال، هنگام لباس پوشیدن)
- پهلو به پهلو شدن در رختخواب
- دور کردن پاها از یکدیگر (به عنوان مثال، وقتی می‌خواهید از ماشین خارج شوید)
اکثر زنان مبتلا به لگن درد بارداری می‌توانند از طریق واژن (طبیعی) زایمان کنند.
توصیه غیر فوری: اگر درد لگن دارید با پزشک خود یا با ما تماس بگیرید:
- حرکت برای شما دشوار است.
- بیرون آمدن از اتومبیل یا پهلو به پهلو شدن در رختخواب دردناک است.
- بالا رفتن یا پایین آمدن از پله همراه با درد است.
این‌ها می‌تواند نشانه‌های درد کمربند لگنی مربوط به بارداری باشد.
چه افرادی در حاملگی به لگن درد مبتلا می‌شوند؟
تخمین زده شده است که درد کمربند لگنی در بارداری از هر 5 زن باردار 1 نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به طور دقیق مشخص نیست که چرا درد لگن برخی از زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما تصور می‌شود که این امر با برخی از مسائل از جمله آسیب قبلی به لگن، حرکت ناموزون مفاصل لگن و وزن یا موقعیت کودک مرتبط است.
عواملی که احتمال ایجاد درد کمربند لگنی در بارداری را بیشتر می‌کند عبارتند از:
بیشتر بخوانید : علل و انواع آرتروز لگنگن تا پا
- سابقه درد در ناحیه کمر یا لگن
- آسیب قبلی به لگن (به عنوان مثال در اثر زمین خوردن یا تصادف)
- داشتن لگن درد در بارداری قبلی
- استفاده بیش از حد بدن به دلیل موقعیت شغلی
- اضافه وزن داشتن
- بارداری چند قلویی
درمان درد لگن در بارداری
تشخیص در اسرع وقت می‌تواند به حداقل رساندن درد و جلوگیری از ناراحتی طولانی مدت کمک کند.
می‌توانید از پزشک خود بخواهید شما را به فیزیوتراپیست متخصص در زمینه مشکلات مفصلی لگن مثل در بارداری ارجاع دهد.
فیزیوتراپی با هدف تسکین درد، بهبود عملکرد عضلات و بهبود موقعیت و ثبات مفصل لگن شما انجام می‌شود.
این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان دستی برای اطمینان از حرکت طبیعی مفاصل لگن، ران و ستون فقرات
- تمریناتی برای تقویت عضلات کف لگن، شکم، کمر و ران
- ورزش در آب
- مشاوره و پیشنهادات، از جمله موقعیت‌های مربوط به زایمان و تولد، مراقبت از کودک و موقعیت‌های مربوط به رابطه جنسی
- تسکین درد مانند TENS
- در صورت لزوم استفاده از تجهیزات مانند عصا یا کمربندهای نگهدارنده لگن
این مشکلات تا زمان تولد کودک کاملاً بهتر نمی‌شوند اما درمان روماتیسم مفصلی لگن توسط یک پزشک باتجربه می‌تواند علائم را در دوران بارداری بهبود بخشد.
کنار آمدن با درد لگن در بارداری
فیزیوتراپیست ممکن است کمربند پشتیبانی لگن را برای تسکین درد یا عصا را برای کمک به شما در جابجایی و حرکت کردن توصیه کند.
این می‌تواند به شما کمک کند تا روز خود را برنامه‌ریزی کنید، بنابراین از فعالیت‌هایی که باعث درد شما می‌شود خودداری کنید. به عنوان مثال بیش از حد لازم از پله‌ها بالا یا پایین نروید.
برخی از توصیه‌ها نیز وجود دارد:
- در محدوده درد خود تا حد ممکن فعال باشید و از انجام فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند خودداری کنید.
- زمان‌هایی که می‌توانید، به اندازه کافی استراحت کنید.
- در کارهای خانه از شریک زندگی، خانواده و دوستان خود کمک بگیرید.
- کفش‌های صاف و استاندارد بپوشید.
- بنشینید و لباس بپوشید – برای مثال، هنگام پوشیدن شلوار جین روی یک پا نایستید.
- هنگام سوار و پیاده شدن از ماشین، زانوهای خود را کنار هم نگه دارید – یک کیسه پلاستیکی روی صندلی می‌تواند به شما در چرخش کمک کند.
- در وضعیت راحتی بخوابید – به عنوان مثال، به پهلو بخوابید و یک بالش بین پاها قرار دهید.
- روش‌های مختلف به پهلو چرخیدن در رختخواب را امتحان کنید – به عنوان مثال، با زانوها به پهلو برگردید و باسن خود را فشار دهید.
- اگر از عصا استفاده می‌کنید، یک کوله پشتی کوچک برای حمل وسایل داشته باشید.
- اگر می‌خواهید رابطه جنسی برقرار کنید، موقعیت‌های مختلفی مانند پوزیشن چهار زانو (سجده) را در نظر بگیرید. متخصصان پیشنهاد می‌کنند که از موارد زیر خودداری کنید:
- ایستادن روی 1 پا
- خم شدن و پیچ خوردن برای بلند کردن یا حمل کودک روی 1 لگن
- عبوردادن پاها از روی یکدیگر
- نشستن روی زمین، یا نشستن به حالت پیچ خورده
- نشستن یا ایستادن به مدت طولانی
- برداشتن وزنه‌های سنگین مانند کیسه‌های خرید، شستن و خیس کردن، یا جاروبرقی کشیدن
- هل دادن اجسام سنگین مانند ترولی سوپرمارکت
- حمل هر چیزی فقط با یک 1 دست (سعی کنید از کوله پشتی کوچک استفاده کنید)
فیزیوتراپیست باید بتواند در زمینه کنار آمدن با تأثیر عاطفی زندگی با درد مزمن، مانند استفاده از تکنیک‌های آرام سازی، مشاوره ارائه دهد. اگر درد شما باعث پریشانی قابل توجه شما شده است، پس باید پزشک خود را در جریان بگذارید. ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشید.
زایمان و بارداری همراه با درد لگن
بسیاری از زنان با لگن درد بارداری می‌توانند زایمان طبیعی از طریق واژن داشته باشند. از قبل برنامه‌ریزی کنید و در مورد برنامه زایمان با پزشک خود صحبت کنید.
قبل از زایمان، پزشک و پرستار را از درد لگن خود مطلع سازید و یا در مورد موقعیت‌هایی که فکر می‌کنید برایتان بهتر است با آنها مشورت کنید.
قرار گرفتن در آب می‌تواند باعث کاهش وزن در مفاصل شود و به شما امکان حرکت راحت‌تری را بدهد، بنابراین ممکن است به فکر زایمان در آب باشید. می‌توانید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
دامنه حرکتی بدون درد
اگر در هنگام باز کردن پاها درد دارید، توصیه می‌شود از محدوده حرکتی بدون درد خود مطلع شوید.
برای این منظور، می‌توانید بر روی کمر دراز بکشید یا روی لبه صندلی بنشینید و پاها را به حدی که بدون درد باز می‌شوند، باز کنید.
همسر یا ماما می‌توانند با استفاده از نوار اندازه‌گیری، فاصله بین زانوهای شما را اندازه بگیرند. این محدوده بدون درد، محدوده حرکتی شما است.
برای حفاظت از مفاصل، سعی کنید در طول زایمان پاهای خود را بیش از اندازه باز نکنید.
این نکته، به ویژه وقتی که اپیدورال تزریق شده است و درد کاهش یافته است، بسیار مهم است، زیرا ممکن است حسی از درد نداشته باشید که به شما هشدار دهد که پاهایتان را خیلی بیشتر از حد باز کرده‌اید.
اگر اپیدورال تزریق شده است، مطمئن شوید که پزشکتان از محدوده حرکت بدون درد پاها آگاه هستند.
در مرحله دوم زایمان وقتی فشار داده می‌شود، ممکن است خوابیدن به یک طرف مناسب‌تر باشد.
این اقدام از جدا شدن بیش از حد پاها جلوگیری می‌کند. اگر تمایل دارید، می‌توانید در این حالت بمانید تا کودکتان به دنیا آید.
در بعضی موارد، ممکن است نیاز به باز کردن پاهایتان بیشتر از محدوده بدون درد باشد تا کودکتان را به دنیا آورید، به خصوص اگر زایمان با کمک (مانند وکیوم یا ونتوس) باشد.
حتی در این حالت می‌توان محدودیت بازکردن پاها را اعمال کرد. اطمینان حاصل کنید که ماما و پزشک از وجود درد لگنی زایمان آگاهی دارند.
اگر از محدوده بدون درد خود فراتر رفته‌اید، پس از زایمان، بهتر است توسط فیزیوتراپیست ارزیابی شوید.
تا زمانی که ارزیابی و مشاوره از سوی آنها دریافت نمی‌کنید، بیشتر به خودتان مراقبت کنید.
