فتق دیسک کمر، نتیجه حرکت دیسک از محل خود و فشار بر اعصاب یا ریشه‌های عصب اطراف است. این یک مشکل بسیار رایج است زیرا این آسیب اغلب در طی وقایع مختلف روزمره رخ می‌دهد. درگیر شدن در حرکات تکراری، بلند کردن نادرست اجسام، یا حتی تحمل وزن اضافی شکم و برخی از عوامل ژنتیکی، همگی می‌توانند منجر به فتق دیسک کمر شوند.
در بدن، شما دو عصب سیاتیک دارید. این بزرگترین اعصاب در کل بدن شما هستند. منشأ آنها از ستون فقرات است و تا انتهای ساق پا امتداد دارد. دیسک‌های فتق شده ممکن است عصب‌های مجاور را تحت فشار قرار دهند و منجر به علائم عصبی و درد شوند. در ستون فقرات کمر، عصب سیاتیک تنها عصب مجاور است. بنابراین، وقتی فتق دیسک در این نقطه از ستون فقرات رخ می‌دهد، ممکن است منجر به سیاتیک شود.
فتق دیسک کمر اگر برای مدت طولانی درمان نشود، فاجعه بار است زیرا می‌تواند به طور دائمی به عصب نخاع آسیب برساند. در بیشتر موارد شدید، فتق دیسک کمر می‌تواند بر روی اعصاب کمر و پا تأثیر بگذارد و این مسئله باعث از دست دادن کنترل روده یا مثانه می‌شود. به دلیل فشرده سازی اعصاب، گاهی اوقات در ران داخلی، پشت پاها و اطراف رکتوم احساس از بین می‌رود. با تشخیص به موقع می‌توانید از تمام عوارض جلوگیری کرده و زودتر درمان شوید.
درمان فتق دیسک عمدتا به دو عامل بستگی دارد:این دو عامل شامل میزان درد شما و شدت آسیب دیسک است. پس از بررسی این عوامل، متخصصین کلینیک امید،برنامه‌ی درمانی مناسبی را برای بیمار مبتلا به فتق دیسک تهیه و تدوین می‌کنند. روند درمان بصورت پلکانی، شروع درمان از روشهای ساده به شیوه‌های پیچیده‌ی درمان است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی درمان فتق دیسک و یا رزرو نوبت در کلینیک امید می‌توانید با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
علل و عوامل خطر دیسک فتق کمر
فتق دیسک کمر و درد سیاتیک ممکن است شروع ناگهانی داشته باشد، اما معمولاً این وضعیت به تدریج بروز می‌کند. دیسک‌های ستون فقرات حاوی آب یا مایع زیادی هستند، که به انعطاف پذیری این دیسک‌ها کمک می‌کند. با گذشت زمان و با افزیش سن، این ساختارها خشک می‌شوند، پوسته بیرونی سخت دیسک شکننده تر و مستعد بیرون زدگی یا پارگی می‌شود.
در اینجا برخی از عوامل خطر رایج برای ایجاد سیاتیک و فتق دیسک کمر ذکر شده است:
- جنسیت: خطر ابتلا به فتق دیسک کمر در مردان دو برابر است، که همچنین احتمال ابتلا به سیاتیک را بسیار بیشتر می‌کند.
- سن: شایع ترین گروه سنی برای ایجاد فتق دیسک کمر، سنین 35 تا 50 سالگی است. بعد از 80 سالگی، این بیماری معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کند.
- کار تکراری: حرکات تکراری مانند کار، سبک زندگی و برخی فعالیت‌های ورزشی می‌تواند باعث ایجاد فشار بر ستون فقرات، به ویژه کمر شود و یک منطقه آسیب پذیر را بیشتر ضعیف کند.
- بلند کردن اجسام با عدم اطلاع از فرم مناسب برای گرفتن اشیا سنگین تر. یک نمونه از بلند کردن مناسب، استفاده از پاها با کمر صاف است.
- چاقی: حمل بیش از حد وزن باعث وارد آمدن فشار بی اندازه به ستون فقرات می‌شود.
- سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه خانوادگی فتق دیسک دارند، بیش از سایرین دچار فتق دیسک می‌شوند.
- سیگار کشیدن: نیکوتین جریان خون در دیسک‌ها را محدود می‌کند، و باعث تشدید فتق دیسک می‌شود. دیسک‌های تخریب شده بیشتر دچار پارگی و ترک و منجر به فتق می‌شوند.
- صدمات: علتهای کمتر فتق دیسک شامل آسیب‌های تروماتیک است که می‌تواند شامل حادثه رانندگی تا سقوط باشد. آسیب دیدگی ممکن است فشار زیادی به دیسک‌های کمر وارد کند و باعث فتق شوند.
علائم دیسک کمر
غیر معمول نیست که فتق دیسک کمر بر روی اعصاب مجاور فشار وارد کند یا ملتهب شود و منجر به درد در امتداد عصب شود. در حقیقت، شایع‌ترین علت سیاتیک، فتق دیسک کمر است.
اینها برخی از مشخصات عمومی چگونگی احساس فتق دیسک کمر است:
- درد پا: درد پا در ارتباط با فتق دیسک کمر بسیار بدتر از کمردرد دیسک است. اگر درد در امتداد عصب سیاتیک ساطع شود، پزشکان این حالت را سیاتیک می‌نامند.
- علائم متغیر دیسک کمر: بسیاری از عوامل، علائم مربوط به فتق دیسک کمر را تعیین می‌کنند. این لیست شامل شدت فتق و همچنین سایر علائم موجود در کمر، جلو و پشت ران ، ساق و انگشتان پا است. با این حال، به طور معمو علائم فقط یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- درد عصبی: درد عصبی در بیمار مبتلابه دیسک، بسیار محسوس است. بیماران این نوع درد را به صورت ناخوشایند، تیز ،یا سوراخ کننده توصیف می‌کنند.
- افتادگی پا: افتادگی پا اختلالی است که بیمار هنگام راه رفتن در بلند کردن پا و یا شاید هنگام ایستادن روی پای خود احساس می‌کند. این یک علامت عصبی است که ممکن است با فتق دیسک کمر بروز کند.
- علائم مغز و اعصاب: احساس “سوزن و سوزن”، ضعف و بی حس شدن همگی با هر فتق دیسک کمر در ارتباط هستند.
- شروع سریع: علائم فتق دیسک کمر معمولاً سریع شروع می‌شود، اما مواردی وجود دارد که علائم به تدریج ایجاد می‌شوند.
- درد حرکتی: نشستن، ایستادن، خم شدن به جلو، سرفه، نشستن به مدت طولانی ،همه اینها با سیاتیک و فتق دیسک کمر دردناک می‌شوند
- کمردرد: کمردرد گاهی اوقات وجود دارد، اما در همه موارد وجود ندارد. جدا از کمردرد، هر فتق دیسک ممکن است منجر به سفتی و اسپاسم عضلات کمر شود.
علائم نادر
از دست دادن کنترل مثانه، روده، بی حسی در ناحیه نشیمنگاه، کمردرد و ضعف در اندام‌ها همه نشانه های بیماری است که به سندرم نشانگان دم اسب معروف است. این سندرم کاملاً نادر است، اما اگر فکر می‌کنید به آن مبتلا هستید، باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
اگر بلافاصله به دنبال درمان نباشید استرس و تورم اعصاب در انتهای ستون فقرات ممکن است منجر به فلج و سایر اختلالات مادام العمر شود.
درمان فتق دیسک
بسته به میزان درد دیسک کمر، تعدادی از گزینه‌های درمانی می‌توانند تا حدی (حداقل موقت) تسکین دهنده باشند:
- استراحت در رختخواب یا فعالیت محدود برای چند روز اولیه و به دنبال آن افزایش تدریجی فعالیت طی دو هفته آینده. از استراحت شدید در رختخواب خودداری کنید زیرا این امر می‌تواند منجر به ضعف عضلانی و سفتی مفصل شود. از این رو، مطمئن شوید که کشش دارید یا فعالیت‌های کم ضربه مانند پیاده روی را انجام می‌دهید.
- دارو – داروهای ضد درد یا شل کننده‌های عضلانی می‌توانند لحظه‌ای درد را تسکین دهند. اما توجه داشته باشید که چنین دارویی عوارض زیادی به همراه دارد. ابتدا لازم است با پزشک خود صحبت کنید. می‌توانید بیش از حد دوز مصرف کنید یا به داروی مسکن معتاد شوید و در مدت زمان طولانی می‌تواند اثربخشی خود را از دست بدهد. برای عوارض جانبی کمتر، یک ضد التهاب طبیعی را امتحان کنید
- تزریق کورتیزون – کورتیزون حاوی یک بی حس کننده موضعی و استروئیدها است که به عنوان تزریق استروئید اپیدورال نیز شناخته می‌شود. بی حسی موضعی حدود 12 ساعت طول می‌کشد، در حالی که استروئید به کاهش تحریک عصب کمک می‌کند و معمولاً یک یا دو روز پس از تزریق شروع به تسکین می‌کند. این روش غالباً فقط به توصیه پزشک باید انجام شود.
- کمپرس سرد: کمپرس سرد برای التهاب اولیه و اسپاسم عضلانی که با فتق دیسک کمر اتفاق می‌افتد، مفید است. این امر همچنین به اسپاسم عضلات مرتبط با سیاتیک کمک می‌کند.
- گرما درمانی: بعد از 48 ساعت اول، گرما نیز ممکن است به کاهش اسپاسم عضلانی کمک کند
- فیزیوتراپی – فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به شما در کشش و تقویت عضلات کمر کمک کنند. ورزش می‌تواند کمر شما را تثبیت کرده و فشار (و در نتیجه درد) را کاهش دهد.
- ماساژ – ماساژ درمانی باید علاوه بر روشهای دیگر استفاده شود. ماساژ می‌تواند عضلات را شل کند و دردی حاد را آزاد کند، اما نتایج ماندگاری زیادی ندارد.
- طب سوزنی – این یک روش درمانی جایگزین از نظر علمی و بسیار قدیمی است که از سوزن‌های نازک برای تحریک نقاط انرژی بدن استفاده می‌کند. طب سوزنی گزینه بسیار خوبی برای تسکین موقتی درد است.
- رفع فشار نخاعی – در این روش با استفاده از فناوری می‌توان فضای بین دیسک‌ها را با جدا کردن آهسته استخوان‌های کمر، افزایش داد. شما بین 20 تا 30 جلسه به مطب پزشک می‌روید و در این مدت یک مهار یا بند در اطراف لگن و دیگری در اطراف لگن نصب قرار داده می‌شود. سپس روی یک میز کنترل شده توسط رایانه دراز می‌کشید، و دستگاه کمک می‌کند فشار از دیسک خارج شود، و آن را در جای خود عقب بکشد و در نتیجه فتق دیسک را کاهش دهد.
- جراحی – این گزینه فقط باید در مواردی مورد بررسی قرار گیرد که سایر گزینه‌های درمانی از کار افتاده باشند. جراحی فتق دیسک یک مسئله بسیار جدی است و خطرات خاصی را به همراه دارد. اگر سایر روشهای درمانی را به پایان رسانده اید، با چندین پزشک مشورت کنید و تمام آنچه را که می‌توانید در مورد روش کار بخوانید. بخوبی آگاه و مطمئن باشید که کار درستی انجام می‌دهید.
چطور می‌توانید فتق دیسک جلوگیری کنید
اگر به دنبال بهبودی پایدار هستید، باید تغییراتی ایجاد کنید. شما در نهایت می‌خواهید از علل منجر به فتق دیسک خلاص شوید.
در اینجا چندین راه برای چگونگی جلوگیری از فتق دیسک در طولانی مدت گفته شده است:
- یاد بگیرید که چگونه از کمر خود مراقبت کنید: هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن اطمینان حاصل کنید که کمرتان را صاف نگه دارید. زیاد ننشینید و به طور مرتب از جای خود بلند شوید و حرکت کنید. همیشه اشیا سنگین را از روی پاها بلند کنید نه از پایین کمر. در صورت نیاز به حمل بارهای سنگین، آنها را تا آنجا که می‌توانید نزدیک بدن خود قرار دهید.
- حرکت بهترین دارو برای کمردرد است. به این دلیل که دیسک‌ها هیچ رگ خونی ندارند. آنها آب و مواد مغذی را از بافت‌های اطراف جذب می‌کنند. اما برای کمک به آنها در تغذیه کافی، باید به درستی ورزش کنید.ورزش‌هایی که پزشکان توصیه می‌کنند شامل یوگا، پیلاتس، پیاده روی و شنا است. فقط زیاده روی نکنید
- با تمرینات فاشیا از سفت شدن عضلات راحت شوید: با درمان چسبندگی فاشیایی می‌توانید عدم تعادل تنش را اصلاح کنید.
- عضلات اصلی خود را تقویت کنید: عضلات قوی در امتداد ستون فقرات و عضلات قوی شکم فشار دیسک‌های ستون فقرات را کاهش می‌دهد. آنها مانند یک تکیه گاه طبیعی (ارتز) برای تثبیت ستون فقرات شما کار می‌کنند. مهم است که بدانید: عضلات خود را کوتاهتر نکنید.
- مراقب وزن خود باشید: افراد دارای وزن سالم نسبت به افرادی که دارای اضافه وزن هستند کمتر در معرض فتق دیسک هستند.
