تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) یک روش درمانی جدید برای کنترل درد مربوط به آرتروز (استئوآرتریت) زانو است. محققان هنوز در حال بررسی این گزینه درمانی هستند. برخی از آماده سازی‌های پی آر پی از سوی سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید شده اند، اما تاییدات هنوز استفاده از پی آر پی در آرتروز زانو را پوشش نمی‌دهد. با این وجود، برخی از کلینیک‌ها ممکن است آن را بدون تاییدیه ارائه دهند. دستورالعمل‌های فعلی کالج روماتولوژی و بنیاد آرتروز آمریکا (ACR / AF) اکیداً توصیه می‌کنند که از این روش درمانی خودداری کنید زیرا هنوز کاملاً تکمیل و استاندارد نشده است. این بدان معناست که شما نمی‌توانید از مقدار دوز مصرفی خود مطمئن باشید. با این حال، با تحقیقات بیشتر، می‌تواند به یک گزینه درمانی مفید تبدیل شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پی آر پی و سایر گزینه‌های درمان آرتروز این مقاله را بخوانید.
نکات کلیدی
- پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) یک درمان تجربی است که ممکن است درد ناشی از آرتروز را کاهش دهد.
- از مواد تشکیل دهنده خون خود فرد برای درمان بافت‌های آسیب دیده استفاده می‌کند.
- آزمایشات اولیه نتایج امیدوار کننده ای را نشان داده است، اما متخصصان در حال حاضر استفاده از آن را توصیه نمی‌کنند.
چگونه کار می‌کند، و آیا موثر است؟
پلاکت موجود در خون شما حاوی فاکتورهای رشد است. دانشمندان بر این باورند که تزریق فاکتورهای رشد پی آر پی از خون خود فرد به یک ناحیه آسیب دیده به بافت‌ها کمک می‌کند تا با ایجاد سلول‌های جدید خود را ترمیم کنند.
به این ترتیب، پی آر پی می‌تواند آسیب بافت موجود را معکوس کند.
شواهد در مورد استفاده از پی آر پی برای درمان آرتروز زانو هنوز تأیید نکرده است که این درمان یک گزینه ایمن و موثر است و مطالعات نتایج متناقضی را ارائه کرده اند.
بر اساس بررسی سال 2019، در حالی که بسیاری از مطالعات استفاده از آن را تایید می‌کنند، بسیاری دیگر می‌گویند پی آر پی هیچ تأثیری ندارد.
در یک بررسی در سال 2017، 14 آزمایش کنترل شده تصادفی با مجموع 1423 شرکت کننده بررسی شد. نتایج نشان داد که پی آر پی ممکن است به مدیریت درد مرتبط با آرتروز زانو کمک کند.
نویسندگان مقالات موارد زیر را در پیگیری‌های 3، 6 و 12 ماهه ذکر کردند:
سطح درد: در مقایسه با پلاسبوها، تزریق پی آر پی به طور قابل توجهی باعث کاهش سطح درد در هر مراجعه بعدی می‌شود.
عملکرد بدنی: در مقایسه با گروه کنترل، پی آر پی در این پیگیری‌ها به طور قابل توجهی عملکرد فیزیکی را بهبود می‌بخشد.
عوارض جانبی: برخی از افراد عوارض جانبی را تجربه کردند، اما این موارد بیشتر از موارد ایجاد شده توسط انواع دیگر تزریق نبودند.
در حالی که نتایج امیدوار کننده به نظر می‌رسند، از 14 مطالعه بررسی شده 10 مورد دارای خطر سوگیری زیاد بودند و چهار مورد نیز خطر سوگیری متوسط داشتند.
برای تعیین اینکه آیا پی آر پی می‌تواند گزینه مناسبی برای کنترل درد در ناحیه زانو ارائه دهد، مطالعات بیشتری لازم است.
پی آر پی برای چه کسی می‌تواند مفید باشد؟
پی آر پی یک روش درمانی تجربی است و در حال حاضر متخصصان استفاده از آن را توصیه نمی‌کنند. اگر قصد تزریق پی آر پی را دارید، با مشاوره گرفتن از پزشک خود شروع کنید.
از آنجا که تزریق پی آر پی به صورت آزمایشی انجام می‌شود، شواهد محدودی در مورد میزان ایمنی و موثر بودن آن وجود دارد. علاوه بر این، بیمه نامه شما ممکن است آنها را پوشش ندهد.
قبل از شروع هرگونه درمان آزمایشی از نزدیک با پزشک خود مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که ارائه دهنده مورد نظر واجد شرایط کامل این روش درمانی است.
در طول فرآیند چه اتفاقی می‌افتد؟
ابتدا پزشک مقدار کمی خون از بازوی شما می‌گیرد.
سپس، نمونه خون را درون سانتریفیوژ قرار می‌دهند تا اجزای آن جدا شود و یک سوسپانسیون غلیظ پلاکت در پلاسما بدست آورند. در این مرحله، تغییرات در فرآیند ممکن است منجر به غلظت‌های متفاوت اجزای مختلف شود.
در مرحله بعدی، پزشک زانوی شما را بی حس کرده و پی آر پی را به فضای مفصل زانو تزریق می‌کند. آنها ممکن است از سونوگرافی برای هدایت تزریق استفاده کنند.
پس از مدتی استراحت، قادر خواهید بود به خانه برگردید. باید شرایطی را فراهم کنید که شخصی شما را به خانه برساند، زیرا ممکن است بعد از تزریق درد و سفتی ایجاد شود.
در طول فرآیند بهبودی چه اتفاقی می‌افتد؟
بعد از فرآیند، پزشک ممکن است به شما توصیه کند:
- در سه روز اول هر دو تا سه ساعت به مدت 20 دقیقه روی زانوی خود یخ بگذارید.
- برای کمک به تسکین دردد و ناراحتی، تایلنول مصرف کنید.
- از مصرف NSAIDها مانند ایبوپروفن خودداری کنید زیرا ممکن است اثر پی آر پی را برطرف کند.
- استراحت کافی داشته باشید و از انجام فعالیت‌هایی که باعث افتادن وزن روی زانوی شما می‌شود خودداری کنید.
ممکن است لازم باشد برای عدم قرارگیری وزن روی زانوی‌تان چند روز از عصا یا واکر استفاده کنید.
توصیه‌های پزشک خود در مورد مراجعات بعدی را دنبال کنید.
آیا خطراتی وجود دارد؟
روش پی آر پی از خون خود شما استفاده می‌کند، بنابراین کارشناسان منابع معتبر می‌گویند احتمالا بی خطر است.
با این حال، تزریق در مفصل زانو می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد، از جمله:
- عفونت موضعی
- درد در محل تزریق
- آسیب عصبی، به احتمال زیاد در محل تزریق
بررسی 2017 ذکر شده در بالا نشان داد که برخی از افراد عوارض زیر را تجربه کرده اند:
- درد و سفتی
- ضربان قلب سریع
- غش و سرگیجه
- حالت تهوع و ناراحتی معده
- تعریق
- سردرد
با این حال، محققان متذکر شدند که این موارد غیر اختصاصی بوده و از عوارض جانبی سایر تزریق‌ها قابل توجه تر نیست.
علاوه بر این، هزینه این نوع درمان می‌تواند زیاد باشد و ممکن است بیمه‌ها آن را پوشش ندهند. قبل از انجام کار، مطلع شوید چه مقدار هزینه دارد.
به خاطر داشته باشید که به دلیل تجربی بودن درمان، ممکن است اثرات سو پیش بینی نشده ای داشته باشد.
سایر گزینه‌های درمانی چیست؟
روش‌های مختلفی برای کنترل درد مرتبط با آرتروز و سایر علائم زانو وجود دارد. مدیریت وزن و ورزش از راهکارهای کلیدی در طولانی مدت هستند، اما گزینه‌های دیگر می‌توانند تسکین فوری بیشتری را ایجاد کنند.
درد استئوآرتریت را کاهش دهید:
- بسته‌های یخ و گرما را روی زانو قرار دهید.
- NSAIDS بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil ،Motrin) یا استامینوفن (Tylenol) را مصرف کنید.
- در صورت توصیه پزشک از داروی مسکن تجویزی استفاده نمایید.
- استفاده از وسایل پزشکی مانند عصا، واکر یا بریس را در نظر بگیرید.
- از پمادهای حاوی NSAID یا کپسایسین استفاده کنید.
- از پزشک خود در مورد تزریق کورتون مشورت بخواهید.
- اگر علائم شدید بر تحرک و کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد، جراحی را در نظر بگیرید.
چشم انداز بهبودی چیست؟
تزریق پی آر پی از خون خود برای تحریک رشد در بافت‌های آسیب دیده استفاده می‌کند. برخی شواهد نشان می‌دهد که این روش درمانی می‌تواند به مدیریت درد مرتبط با زانو کمک کند، اما برای تأیید عملکرد آن کافی نیست.
در حال حاضر متخصصان، تزریق پی آر پی را به دلیل عدم استاندارد بودن در مرحله آماده سازی برای آرتروز زانو توصیه نمی‌کنند.
اگر قصد انجام پی آر پی را دارید، حتماً ابتدا با پزشک درمورد آن صحبت کنید و از توصیه‌های او پیروی کنید. به یاد داشته باشید که این یک درمان آزمایشی است که کلینیک‌ها فقط می‌توانند بدون تایید (off lable) آن را ارائه دهند.
