تزریق استروئید اپیدورال (ESI) یک گزینه درمانی متداول برای بسیاری از انواع کمر درد و درد پا است. این روش برای دههها مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان جزئی جدایی ناپذیر در مدیریت غیر جراحی سیاتیک و کمر درد در نظر گرفته میشود.
این تزریق تزریق استروئید اپیدورال نامگذاری شده است زیرا شامل تزریق بیحسی موضعی و داروی استروئیدی به طور مستقیم در فضای اپیدورال است که نخاع و ریشههای عصبی را احاطه کرده است.
اهداف تزریق استروئید اپیدورال شامل موارد زیر است:
- با کاهش التهاب در ریشههای عصبی و اطراف آن، درد را کنترل میکند.
- تحرک و عملکرد را در پایین کمر و پاها بهبود میبخشد.
- به بیمار این امکان را میدهد در یک برنامه جامع فیزیوتراپی و توانبخشی شرکت کند و پیشرفت کند.
در طی برنامه مراقبت از فرد، در اکثر موارد، ممکن است تزریق استروئید اپیدورال پس از امتحان یک سری درمانهای غیر جراحی، مانند داروها و فیزیوتراپی، و قبل از در نظر گرفتن عمل جراحی توصیه شود.
نقش تزریق معمولاً تسکین کافی درد برای بازگشت به فعالیتهای روزمره و پیشرفت در فیزیوتراپی است.
این مقاله شامل تحقیقات و اطلاعات گستردهای در مورد چگونگی استفاده از تزریق اپیدورال برای درمان مشکلات کمر و سیاتیک است.
مزایای بالقوه تزریق استروئید اپیدورال
اکثر پزشکان موافق این موضوع هستند که تزریق اپیدورال میتواند در طی یک دوره حاد درد کمر و یا پا مفید باشد. اشکال اصلی تزریق این است که همیشه موثر نیست و در صورت موثر بودن، تسکین درد موقتی است و از یک هفته تا یک سال متغیر است. به طور معمول، اگر تزریق اولیه موثر باشد، ممکن است حداکثر 3 تزریق در یک سال انجام شود.
هنگام تزریق در فضای اپیدورال کمر، تزریقات استروئید ممکن است فواید زیر را داشته باشد:
- درد و التهاب عصب را کاهش میدهد.
- داروهای خوراکی را محدود میکند.
- فیزیوتراپی را ادامه داده یا دوباره از سر میگیرد.
- جراحی را به تعویق میاندازد.
اثربخشی تزریقات
بر اساس تحقیقات موجود، نتایج مطلوب نشان میدهد که حدود 70 تا 90 درصد از بیماران تسکین درد ناشی از تزریقات اپیدورال را تجربه کردهاند و این تسکین درد از یک هفته تا یک سال مدت دارد. در صورتی که واکنش اولیه مثبت باشد، ممکن است تزریق دوم در نظر گرفته شود وقتی که تاثیر تزریق اول در حال کاهش است. اگرچه بسیاری از مطالعات مزایای کوتاه مدت تزریق استروئید اپیدورال را تأیید کردهاند، اما دادههای مربوط به اثربخشی بلندمدت هنوز قابل قبول نیستند. همچنین، تفاوتها در مورد تأثیر تزریقات در کاهش درد و بهبود عملکرد همچنان مورد بحث است.
زمانی که ممکن است از تزریق استروئید اپیدورال استفاده شود
تزریق اپیدورال کمر به طور معمول در درمان شرایطی که باعث تحریک و یا التهاب ریشه عصب نخاعی همراه با درد کمر و پا میشوند، استفاده میشود. شایعترین عارضههای درمان شده کمر عبارتند از:
- فتق دیسک کمر
- بیماری دیسک دژنراتیو کمر
- تنگی کانال نخاع کمری
به طور نادر، معمولاً درد موضعی کمر (کمر درد محوری) و لنگش عصبی (کمردرد و درد پا که هنگام راه رفتن ایجاد می شود) با این تزریقات قابل درمان است.
چه کسی تزریق را انجام میدهد
پزشکانی که این نوع تزریق را انجام میدهند شامل متخصصان ستون فقرات و کنترل درد، مانند متخصصین طب فیزیکی، متخصص بیهوشی، رادیولوژیست، متخصص مغز و اعصاب و جراحان ستون فقرات هستند. روش تزریق معمولاً در یک مرکز جراحی، بیمارستان یا کلینیک پزشک انجام میشود.
روش تزریق اپیدورال
آماده شدن برای دریافت تزریق استروئید اپیدورال
عمل تزریق معمولاً صبح انجام میشود. دستورالعملها معمولاً شامل عدم خوردن و آشامیدن برای حدود 6 ساعت قبل از عمل هستند. برای دسترسی بهتر به محل تزریق، روپوش بیمارستانی پوشیده میشود. آرام بخشی آگاهانه با استفاده از داروی آرام سازی ممکن است به کنترل اضطراب بیمار کمک کند.
روش مرحله به مرحله تزریق استروئید کمر اپیدورال
این تزریق معمولاً در حالی انجام میشود که بیمار روی شکم (موقعیت درازکش) روی میز فلوروسکوپی (اشعه ایکس زنده) دراز کشیده است. این روش ممکن است 30 دقیقه طول بکشد. پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که از روش ترانـس فورامینـال، میان لایهای و یا دمی برای تزریق استفاده کند. در صورت نیاز به داروی آرامبخش، یک خط داخل وریدی (IV) استفاده میشود.
مراحل رایج مربوط به روش تزریق به شرح زیر است:
- پوست محل تزریق مشخص شده و با بتادین تمیز میشود.
- برای تعیین سطح صحیح مهره برای هدایت سوزن، از اشعه ایکس فلوروسکوپیک استفاده میشود؛ تصاویر زنده را میتوان بر روی صفحه کامپیوتر مشاهده کرد.
- بیحس کننده موضعی به پوست و بافتهای زیرین تزریق میشود تا ناحیه بیحس شود.
- یک سوزن نخاعی اپیدورال به محل تزریق مورد نظر وارد شده و با استفاده از فلوروسکوپی هدایت میشود.
- برای بررسی گسترش محتوای تزریق شده، یک ماده کنتراست به فضای اپیدورال تزریق میشود.
- پس از تأیید انتشار، داروی استروئید به فضای اپیدورال تزریق میشود.
احساس گز گز شدن یا سوزش خفیف یا احساس فشار ممکن است با ورود دارو به فضای اپیدورال تجربه شود. وقتی تزریق به پایان رسید، تحریک و ناراحتی معمولاً طی چند دقیقه از بین میرود. بیمار معمولاً به مدت 30 دقیقه تا یک ساعت که در طی آن علائم حیاتی به طور مداوم کنترل میشوند، در یک اتاق ریکاوری تحت نظر قرار میگیرد.
رانندگی و فعالیتهای بدنی شدید و پرواز در هواپیما در همان روز پس از عمل توصیه نمیشود.
تسکین درد و بهبودی پس از تزریق استروئید اپیدورال
در حالی که بیحسی موضعی در تزریق استروئید اپیدورال معمولاً تسکین فوری برای درد ایجاد میکند، ممکن است تا 2 هفته طول بکشد تا استروئیدها اثر بگذارند.
بازگشت به فعالیتهای روزانه
فعالیتهای منظم ممکن است روز بعد از تزریق به آرامی از سر گرفته شود. در صورت بروز درد در محل تزریق، ممکن است نیاز به استفاده از بستههای یخ در خانه باشد. از بستههای یخی معمولاً به مدت 15 تا 20 دقیقه در یک زمان و با وقفه حداقل دو ساعت در این بین استفاده میشود تا از آسیب دیدگی پوست جلوگیری شود. حمام گرم، سونا و شنا معمولاً به مدت 2 تا 3 روز پس از تزریق توصیه نمیشود تا از خطر عفونت جلوگیری شود.
روش تزریق اپیدورال معمولاً بدون درد است، اما درد یا ناراحتی خفیف ممکن است در بعضی از بیماران طی یکی دو روز بعد رخ دهد. با اقدامات احتیاطی کافی و مراقبتهای پس از تزریق از محل درمان، بیماران به طور معمول میتوانند تمام فعالیتهای روزانه خود را طی یک هفته پس از تزریق از سر بگیرند.
تزریقات استروئید اپیدورال: خطرات و عوارض جانبی
عوارض احتمالی تزریق استروئید اپیدورال
عوارض جانبی بعد از اپیدورال معمولاً جدی نیستند. چند مثال شامل موارد زیر است (اما محدود نمیشوند):
- حالت تهوع
- سر درد
- سر گیجه
- غش کردن به دلیل اضطراب ناشی از عمل باعث کاهش ناگهانی ضربان قلب و فشار خون (حمله وازوواگال)
- گرگرفتگی صورت (قرمزی و احساس گرما)
این عوارض به طور معمول با استراحت برطرف میشوند. درد در محل تزریق، در صورت وجود، ممکن است با سرما درمانی با استفاده از کیسههای یخ برای کاهش درد و یا تورم درمان شود.
عوارض احتمالی و عوارض جانبی پس از تزریق استروئید اپیدورال
در حالی که نادر عوارض جدی پس از تزریق استروئید اپیدورال است، اما ممکن است و در زیر در مورد آن بحث شده است.
عفونت
عفونت ممکن است به طور کلی در بدن رخ دهد (عفونت سیستمیک)، مغز و یا نخاع را تحت تأثیر قرار دهد یا به صورت موضعی در ناحیه تزریق رخ دهد. مثالها عبارتند از:
- آبسه اپیدورال: تجمع چرک در فضای اپیدورال.
- مننژیت: التهاب غشای مغز و نخاع.
- استئومیلیت یا دیسکیت: عفونت استخوان مهره یا دیسک.
- آبسه بافت نرم: تجمع چرک در داخل بافتهای نرم در محل تزریق.
اعتقاد بر این است که میکروبهای موجود در پوست بیمار علت شایع عفونت است.
خونریزی
آسیب به عروق ممکن است باعث خونریزی موضعی و جمع شدن خون در داخل بافتهای نرم، فضای اپیدورال یا غشاهای نخاع شود. هماتوم یا لخته خون ممکن است در شریان تشکیل شده و مانع از خون رسانی به بافتهای حیاتی، مانند مغز و نخاع شود.
پونکسیون دورال
قرار دادن ناخواسته سوزن در غشای خارجی نخاع (دورا ماتر) ممکن است باعث سوراخ شدن دورال شود. به این حالت شیر مرطوب نیز گفته میشود و باعث میشود مایع مغزی نخاعی(CSF) به بیرون نشت کند و فشار CSF در مغز کاهش یافته و منجر به سر درد شود.
آسیب عصب
آسیب به اعصاب مجاور ممکن است باعث احساسات غیرطبیعی، کاهش احساس یا تشنج شود. اگر اعصاب دم اسب در پایه نخاع آسیب دیده باشد، ممکن است منجر به یک فوریت پزشکی به نام سندروم دم اسب شود. این سندرم باعث از بین رفتن کنترل روده و مثانه میشود و برای جلوگیری از فلج پایین تنه باید فوراً درمان شود.
عوارض سیستم قلبی عروقی
گاهی اوقات، فشار خون پایین و کاهش ضربان قلب ممکن است پس از تزریق استروئید اپیدورال رخ دهد.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیریم
علائم جدی به دنبال تزریق استروئید اپیدورال که نیاز به فوریت پزشکی دارند شامل این موارد است:
- سردرد شدید هنگام نشستن یا ایستادن که بعد از دراز کشیدن احساس بهتری پیدا میکند، که ممکن است نشان دهنده یک سوراخ دورال باشد.
- تب 101 درجه یا بیشتر، که ممکن است نشان دهنده عفونت باشد.
- کاهش یا از دست دادن کامل کنترل روده یا مثانه در حالی که بیمار هنوز بیحس است یا پس از از بین رفتن بیحسی موضعی و بیحسی موقتی، که ممکن است نشان دهنده موارد اضطراری پزشکی مانند سندرم دم اسب باشد.
- احساس بیحسی و یا ضعف در پا (ها)، که ممکن است نشان دهنده آسیب عصبی باشد.
در صورت بروز این علائم فوراً با پزشک تماس بگیرید. بعلاوه، هرگونه ناراحتی یا احساس غیرطبیعی باید با پزشک در میان گذاشته شود.
