مراقبت‌های بعد از جراحی شانه: نحوه‌ی خوابیدن، تقویت عضلات شانه و …

سرعت بهبودی و کاهش درد ناشی از جراحی شانه به عوامل زیادی از جمله نوع عمل جراحی، عدم وجود یا وجود عوارض، رعایت دستورالعمل‌های پزشک بعد از عمل شانه، انجام تمرینات توان بخشی، فیزیوتراپی و موارد دیگر بستگی دارد. در هر صورت، بهبودی از هر نوع جراحی شانه(جراحی روتاتور کاف با حداقل تهاجم، آرتروسکوپی یا تعویض کامل شانه) زمان می‌برد. در زیر برخی از نکات بهبودی جراحی شانه آورده شده است تا به شما در کوتاه ‌کردن زمان بهبودی کمک کنند.

پس از جراحی شانه

---

پس از جراحی، یک یا دو ساعت در اتاق ریکاوری خواهید ماند تا پزشک شما را ترخیص کند. در صورت لزوم، پرستاران داروی درد را در اختیار شما قرار می‌دهند و در صورت نیاز وضعیت شما را مانیتور می‌کنند. لازم است فرد دیگری شما را به خانه برساند، زیرا دور بازوی بسته شده و هنوز اثرات بیهوشی از بین نرفته است. بنابراین رانندگی را خطرناک می‌کند.

شخصی که شما را به خانه می‌رساند یا شخص دیگری باید حداقل برای اولین شب در کنار شما بماند و به شما کمک کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید، وعده‌های غذایی شما را آماده و به کارهای دیگر کمک کند. ممکن است از آنها بخواهید بخواهید در هفته اول هر روز، به شما سر بزنند تا در انجام کارهای روزمره به شما کمک کنند و ببینند آیا به چیزی نیاز دارید یا خیر. داشتن کسی به شما کمک می‌کند تا از درد شانه جلوگیری کرده و اطمینان حاصل کنید که به مراقبت‌های بعد از جراحی شانه و محدودیت‌های توان بخشی پایبند هستید.

مراقبت‌های پس از جراحی شانه در منزل 

---

در حالی که بهبودی از جراحی آرتروسکوپی شانه اغلب سریعتر از بهبودی از جراحی باز است، اما بهبودی مفصل شانه شما ممکن است چندین هفته طول بکشد.در طی هفته اول بعد از جراحی معمولا باید کمی احساس ناراحتی و درد داشته باشید شاید حتی طولانی تر. اما، اگر جراحی شما گسترده‌تر بود، ممکن است چند هفته طول بکشد تا درد کاملا برطرف شود.

اما مراقبت‌های پس از جراحی شانه چیست؟ با هم بررسی کنیم:

استفاده از کمپرس یخ 

برای کاهش التهاب و درد از یک کمپرس سرد استفاده کنید. می‌توانید می یک بسته یخی بخرید و برای مدت سه تا پنج روز اول هر چند ساعت یکبار حدود 20 دقیقه آن را مستقیماً روی شانه خود قرار دهید. وقتی این مرحله را پشت سر گذاشتید، می‌توانید از یک کمپرس گرم یا یک وسیله حرارتی دیگر استفاده کنید که این کار درد شما را کمتر و احساس بهتری در شما ایجاد می‌کند.

دارو 

در صورت تحمل درد، پزشک ممکن است داروی ضد درد را برای شما تجویز کند. علاوه بر درد، ممکن است کبودی، احساس سفتی و التهاب دست و بازو را نیز تجربه کنید. این علائم طبیعی است و از روند بهبود شانه ناشی می‌شود.

انواع بسیاری از داروهای ضد درد برای کاهش تورم و کنترل درد شما موجود است:

• بی حسی‌های موضعی که ناحیه دردناک را بی حس می‌کنند.
• افیون ها: این داروهای قدرتمند را فقط کوتاه مدت مصرف کنید، زیرا بسیار اعتیاد آور هستند.
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی: این داروها شامل Advil یا ایبوپروفن هستند.

درمان درد با دارو می‌تواند احساس راحتی بیشتری داشته باشد، این امر به شما کمک می‌کند تا بهبود جراحی شانه شما روانتر انجام شود.

استفاده از مواد افیونی همیشه دقیقاً طبق دستورالعمل ضروری است، زیرا آنها می‌توانند عادت ساز باشند. هنگامی که درد شما شروع به بهبود یافت، باید مصرف داروی افیونی را متوقف کنید. اگر هنوز به داروی مسکن نیاز دارید، به سراغ انواع دیگر تسکین درد بروید.

مراقبت از زخم جراحی 

طبق دستور پزشک، پانسمان خود را تا زمانی که بخیه‌های خود را نکشیده‌اید، عوض کنید. به طور معمول، این اتفاق یک هفته پس از جراحی شانه رخ می‌دهد. بعد از اینکه دکتر بخیه‌های شما را کشید، ممکن است به شما اجازه دهد زخم را با آب شستشو دهید. محل زخم را در حمام خیلی خیس نکنید و دوش طولانی نگیرید. مطمئن شوید که بعد از دوش گرفتن زخم را کاملاً خشک کرده اید.

نحوه لباس پوشیدن پس از جراحی شانه 

در مرحله اولیه بهبودی، باید لباس‌هایی گشاد بپوشید که به راحتی پوشیده شوند. به جای اینکه مجبور شوید لباس خود را از سر بپوشید، از پیراهن‌های زیپ‌دار یا دکمه‌های آسان استفاده کنید. پیراهنی که نیازی به قرار دادن بازوی خود بالاتر از سطح شانه نیست بهترین گزینه خواهد بود.

کفشی بپوشید که بتوانید با یک دست راحت آن را بپوشید و ترجیحاً بدون بند باشد، زیرا تلاش برای بستن بند کفش با یک دست می‌تواند یک چالش بزرگ باشد. کفش‌های ولکرو یا همان کفش‌های راحتی بهترین گزینه هستند.

خوابیدن بعد از جراحی شانه 

تلاش برای یافتن موقعیت خواب راحت پس از جراحی شانه می‌تواند یک چالش باشد. در اینجا برخی از نکات خواب برای بهبودی جراحی شانه آورده شده است که احتمالاً پزشک شما آن‌ها را برای شما توضیح می‌دهد :

• به شانه‌ی مخالف بخوابید، زیرا در ابتدا نمی‌توانید مستقیماً روی شانه آسیب دیده فشار وارد کنید. همچنین می‌توانید از بالش برای قرار گرفتن در موقعیت مناسب‌تر استفاده کنید.
• صاف دراز بکشید، زیرا درد و ناراحتی شما شروع به کاهش می‌کند.
• تعدادی بالش‌ به پشت خود اضافه کنید تا مانع از غلتیدن روی شانه آسیب دیده شود. همچنین می‌توانید از بالش‌های گوه ای شکل استفاده کنید، یا می‌توانید زیر تشک خود چیزی را پر کنید تا کمی کج شود، که چرخاندن کار را برای شما دشوار می‌کند.
• مطابق با عادات خواب و طرفی که معمولاً به آن می‌خوابید، از همسرتان بخواهید تا به شما کمک کند روی شانه مخالف خود بخوابید.
• اگر تنها زندگی می‌کنید، سعی کنید تختخواب خود مقابل دیوار قرار دهید تا نتوانید به سمت دیوار بچرخید.
• شانه خود را با قرار دادن بالش زیر آن بلند کنید. انجام این کار به تورم کمک می‌کند و شما را از چرخاندن به شانه باز میدارد.
• بازوی آسیب دیده خود را در یک آویز دست(اسلینگ) نگه دارید تا به محافظت از شانه و جلوگیری از حرکت غیرضروری کمک کند.

رانندگی بعد از جراحی 

خود را برای این واقعیت آماده کنید که احتمالاً تا شش هفته دیگر نمی‌توانید رانندگی کنید. تنها استفاده از یک بازو برای کنترل وسیله نقلیه، بخصوص رانندگی در موارد اضطراری ناامن می‌باشد. با تمرینات شانه و توانبخشی، بیشتر افراد می‌توانند بازوهای خود را به اندازه کافی حرکت دهند تا پس از حدود شش هفته رانندگی را شروع کنند.

با توجه به محدودیت حرکتی بدنبال عمل جراحی شانه، به ویژه اگر جراح تاندون‌های روتاتور کاف پاره شده را دوباره وصل کند، متوجه می‌شوید که چرا نباید در شش هفته اول رانندگی کنید. تمرینات توانبخشی برای ایجاد قدرت، استقامت و دامنه حرکتی شانه بلافاصله پس از جراحی باید شروع شود.

اگر جراحی شانه شما جزئی بود، مانند بورسکتومی یا جراحی رفع فشار ساب‌آکرومیال، ممکن است بتوانید در مراحل اولیه دوباره رانندگی را شروع کنید. فقط پنج تا هفت روز به آویز دست (محافظ دست) احتیاج دارید و بعد از سه تا چهار هفته احتمالاً آنقدر احساس راحتی خواهید کرد که دوباره بتوانید رانندگی کنید. لازم است در این مورد با پزشک خود صحبت کنید، زیرا بهبودی در هر فرد متفاوت است.

هنگامی که جاده‌ها شلوغ نیستند باید با رانندگی کوتاه شروع کنید تا ببینید چگونه رانندگی می‌کنید. به محض اینکه بتوانید این کار را با خیال راحت و صحیح انجام دهید، می‌توانید مدت زمان رانندگی خود را به آرامی افزایش داده و رانندگی را در ترافیک شلوغ آغاز کنید.

چگونه می‌توان از جراحی شانه سریع‌تر بهبود یافت 

---

در اینجا برخی از بهترین نکات جراحی شانه برای بهبود سریع‌تر آورده شده است.

مراحل توانبخشی بعد از جراحی شانه را بشناسید

فیزیوتراپیست، شما را در این مراحل توانبخشی راهنمایی می‌کند.

• بی حرکت کردن شانه: برای ثابت نگه‌داشتن مفصل شانه، باید برای چند هفته یا مدتی از آویز دست استفاده شود.
• ورزش غیرفعال: این نوع وورزش، به كمك و پشتیبانی متخصص فیزیوتراپی یا دستگاه خاصی چند هفته پس از جراحی برای حرکت دادن شانه شروع می‌شود.
• ورزش فعال: سه ماه بعد از جراحی شانه به کمک حرکات فعال ورزشی، شانه و بازو را با استفاده از عضلات حرکت دهید.

همانطور که از طریق توانبخشی به پیشرفت خود ادامه می‌دهید، تمرینات وزنه برداری و حرکات کششی ملایم می‌توانند در دامنه حرکتی و استقامت به شما کمک کنند. انجام برخی از این تمرینات در استخر تأثیر درد شانه شما را کاهش می‌دهد.

فعالیت بدنی را خیلی زود شروع نکنید

حتی اگر احساس درد زیادی ندارید، باز هم باید دستورالعمل‌های پزشک را در مورد زمان انجام برخی کارها در زمان بهبودی دنبال کنید. تلاش برای انجام تمرینات چالش برانگیز، فعالیت‌ها یا ورزش‌هایی که روی شانه شما فشار وارد می‌کند ممکن است آسیب دیگری ایجاد کند. حتی در صورت شروع فعالیت‌های بدنی خیلی زود می توانید به سایر قسمت‌های بدن خود مانند آرنج یا ستون فقرات آسیب برسانید.

وقتی به شش هفته پس از جراحی خود رسیدید، پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا می‌توانید فعالیت‌های بدنی را از سر بگیرید و دوباره به کار خود برگردید یا خیر. اگر برنامه روزمره شما شامل حرکت یا فشار شدید باشد، ممکن است به جلسات اضافی فیزیوتراپی نیاز داشته باشید.

فیزیوتراپی پس از جراحی شانه

یک متخصص فیزیوتراپی پس از  جراحی و چند دوز بعد از عمل وضعیت شما را در بیمارستان بررسی می‌کند. فیزیوتراپیست، یک برنامه تمرینی برای افزایش دامنه حرکتی به شما ارائه می‌دهد. فیزیوتراپیست همچنین به شما نحوه‌ی ایمن راه رفتن و وضعیت صحیح بدن را آموزش می‌دهد.

در نهایت، مشارکت و انگیزه شما با فیزیوتراپی مهمترین عوامل در دوره توانبخشی طولانی مدت شماست. فیزیوتراپیست در انجام برنامه تمرینی معمول خود با شما در بیمارستان همراه خواهد بود. بنابراین شما می‌دانید که هنگام بازگشت به خانه باید چه کاری انجام دهید. شما می‌باید تمریناتی را که فیزیوتراپیست آموزش می‌دهد به دقت دنبال کنید و بیش از حد قدرت خود، آن‌ها را انجام ندهید. اگر خسته یا دردناک شدید، مکث کنید زیرا عضله شما برای سازگاری و بازیابی به زمان نیاز دارد.

انجام حرکات ورزشی پس از جراحی شانه 

پزشک احتمالاً به شما توصیه می‌کند آرنج خود را صاف کرده و خم کنید، حرکات ملایم شانه را انجام دهید و برای بهبود راحتی و تسهیل جریان خون، مشت را مرتباً باز و بسته کنید.

در اینجا چند تمرین بالقوه وجود دارد که نحوه‌ی انجام آن‌ها به شما آموزش داده می‌شود. اگر این موارد در برنامه ورزشی شما لحاظ نشده است، حتماً با پزشک یا فیزیوتراپیست خود صحبت کنید.

تمرینات منظم برای بازیابی انعطاف پذیری، حرکت شانه و بازگشت آرام به فعالیت‌های روزمره برای بهبودی کامل و موفقیت آمیز از جراحی شانه ضروری است. فیزیوتراپیست و پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهند در طول دوره بهبودی خود، روزانه دو یا سه جلسه 15 دقیقه ای ورزش کنید. آنها ممکن است برخی از تمرینات زیر یا برخی دیگر را برای جلوگیری از سفتی دست و آرنج توصیه کنند.

حرکت چرخشی پاندولی یا دایره‌ای 

از کمر، خود را 90 درجه به جلو خم کرده و دست خود را که تحت جراحی قرار نگرفته برای پشتیبانی روی میز قرار دهید. بدن خود را با حرکت دایره ای 10 بار در جهت عقربه‌های ساعت تکان داده تا بازوی خود را حرکت دهید، سپس 10 بار در خلاف جهت عقربه ساعت انجام دهید. هنگام انجام این تمرین، بازوی خود را آرام نگه دارید. حرکت آونگ دایره ای باید از طریق مفصل شانه شما اتفاق بیفتد. روزانه سه نوبت این حرکت را انجام دهید.

خم کردن گردن 

در حالی که چانه شما کمی جمع شده و سرتان در وضعیت راحتی قرار دارد، گوش چپ خود را به آرامی به شانه سمت چپ خود بیاورید و این وضعیت را به مدت پنج ثانیه نگه دارید. اکنون، با سمت راست تکرار کنید. این کار را پنج بار ادامه دهید. روزانه سه نوبت این حرکت را انجام دهید.

فلکشن یا اکستنشن: باز و بسته کردن

در حالت نشسته یا ایستاده، یک دست خود را به طرف جلو با کف دست باز بکشید. آرنج را به آرامی خم کنید در حالی که بازو را به سمت شانه بلند می‌کنید. بازوی خود را شل کنید و این تمرین را پنج بار تکرار کنید. روزانه سه نوبت انجام دهید.

چرخش خارجی شانه 

تیغه‌های شانه خود را با هم در پایین و آرنج را در جای خود نگه دارید. بازو را به جلو و عقب حرکت دهید. در حالی که آرنج خود را به پهلو نگه داشته‌اید، همچنین می توانید از وزنه‌ی سبک استفاده کنید تا به بازوی خود کمک کند. این تمرین را هر جلسه 10 بار تکرار کنید. روزانه سه نوبت انجام دهید. پزشک شما ممکن است درجه چرخش خارجی شانه آسیب دیده شما را پس از جراحی محدود کند. قبل از انجام این تمرین، حتماً با متخصص طب فیزیکی، فیزیوتراپیست یا پزشک خود مشورت کنید تا محدودیت در چرخش خارجی داشته باشید یا خیر.

چرخش داخلی شانه 

از یک حوله یا دست دیگر خود برای کمک به آوردن دست بازوی آسیب دیده خود به پشت خود استفاده کنید و سپس آن را به طرف دیگر ببرید. هر جلسه 10 بار تکرار کنید. روزانه سه نوبت انجام دهید. پزشک ممکن است روال شما را بعد از اولین قرار ملاقات شما براساس پیشرفت شما تغییر دهد.

بهبودی برای هر فرد متفاوت است

از آنجا که افراد از نظر سلامتی متفاوت هستند، زمان بهبودی کامل برای همه متفاوت خواهد بود. اگر جراحی جزئی داشته باشید ممکن است به اسلینگ نیازی نداشته باشید و پس از مدت کوتاهی توانبخشی قدرت شما بازگردد. در مواردی از این دست، ممکن است بتوانید در طی چند روز پس از جراحی به محل کار یا تحصیل خود برگردید.

روش‌های پیچیده تر بهبودی طولانی‌تری دارند. بهبودی کامل ممکن است با جراحی آرتروسکوپی شانه چند ماه طول بکشد. اگرچه بهبودی می‌تواند یک روند آهسته باشد، اما پیروی از دستورالعمل‌های پزشک، مراقبت‌های بعد از جراحی شانه و برنامه توانبخشی شما برای نتیجه موفقیت آمیز بودن دوره‌ی بهبودی بسیار مهم است.