اسکولیوز ، سبب تغییر راستای ستون فقرات شخص شده و منجر به عدم تعادل عضلانی، ایجاد وضعیت نادرست بدنی و در برخی از مواقع باعث بروز درد می‌شود. شدت اسکولیوز در بیشتر موارد خفیف می‌باشد و پیشروی آن تدریجی است و باعث ایجاد ناهنجاری شدید نمی‌شود. در نتیجه پیش از جراحی از معاینه، بریس، فیزیوتراپی و ورزش شروت جهت درمان استفاده می‌شود.
با توجه به میزان انحنای ستون فقرات در هر شخص از روش‌های مختلف ورزش شروت استفاده می‌شود. هدف از به کارگیری ورزش شروت، بهبود انحراف ستون فقرات با استفاده از رویکرد سه‌بعدی جهت رفع عدم تعادل در ستون فقرات و عضلات می‌باشد.
در این مقاله روش استفاده از ورزش شروت جهت بهبود انحراف ستون فقرات شرح داده خواهد شد.
اسکولیوز باعث می‌شود که ستون فقرات به پهلو حرکت کرده و بچرخد. پزشکان این بیماری را از طریق معاینه فیزیکی، اشعه ایکس، رادیوگرافی نخاعی، سی تی اسکن یا MRI تشخیص می‌دهند. هنگامی که انحنای ستون فقرات 10 درجه یا بیشتر بر روی اشعه X نشان داده شود، اسکولیوز تشخیص داده می‌شود. منحنی بیشتر از 25 تا 30 درجه، اسکولیوز رو به شدید و منحنی‌های بالاتر از 45 تا 50 درجه شدید محسوب می‌شوند. در مراحل اولیهٔ تشخیص، برای جلوگیری از پیشرفت انحنای ستون فقرات، ورزش شروت و روش‌های درمانی فیزیوتراپی تحت نظر متخصصین در کلینیک سلامت امید به بیماران آموزش داده می‌شود. ورزش شروت برای اسکولیوز در این کلینیک نتایج مثبتی داشته است. جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک سلامت امید با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
ورزش شروت
نکاتی درباره ورزش شروت و مزایای آن جهت درمان اسکولیوز و کاهش انحنای ستون فقرات :
- در ورزش شروت برای هر شخص از روش ویژه‌ای استفاده می‌شود. به همین دلیل به جای آموزش گروهی به بیماران توسط پزشک، ورزش شروت به شکل انفرادی به هر شخص تعلیم داده می‌شود.
- ورزش شروت دارای انواع مختلف تمارین می‌باشد. نوع ورزش استفاده شده بوسیله پزشک و بر اساس میزان انحنای ستون فقرات تعیین می‌شود. به همین دلیل، انتخاب پزشک با تجربه و استفاده از برنامه درمانی مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.
- استفاده از هر نوع تمرین ورزشی برای بیماران مختلف (حتی برای بیماران با الگوی یکسان خمیدگی ستون فقرات) مؤثر نمی‌باشد. مواردی مانند وجود درد و میزان خمیدگی ستون فقرات در تعیین نوع ورزش بسیار اهمیت دارند.
- بیماران بایستی هم از لحاظ ذهنی و هم از لحاظ جسمی بر نهادینه کردن مفهوم برقراری تقارن ستون فقرات در هر تمرین تمرکز کنند. در واقع بیماران خواهند آموخت که چگونه وضعیت بدنی مناسب را در زمان انجام فعالیت‌های روزمره در طول روز با استفاده از ورزش‌های سه‌بعدی شروت کنترل کنند.
- در بیماران مبتلا به اسکولیوز، عضلات در امتداد هر دو طرف ستون فقرات دچار عدم تعادل می‌شوند. با استفاده از ورزش شروت، بیمار نحوه کوتاه کردن عضلات در قسمت برآمدگی ستون فقرات، و نحوه افزایش طول عضلات در قسمت فرورفتگی ستون فقرات را می‌آموزد.
- در ورزش شروت، بیمار نحوه تنفس جهت چرخش ستون فقرات را به منظور نفس کشیدن در قسمت فرورفتگی بالاتنه را می‌آموزد. نحوه به کارگیری دم و بازدم در ورزش شروت با عنوان پایدارسازی شناخته می‌شود. پایدارسازی به بازیابی راستای صحیح ستون فقرات کمک کرده و سبب تصحیح وضعیت بدنی بیمار می‌شود.
- در ابتدا، تلاش جهت برقراری مجدد تعادل در ساختار عضلانی ستون فقرات دشوار می‌باشد. به همین دلیل هم از جانب بیمار و هم از جانب پزشک مورد نظر، صبر و شکیبایی زیادی نیاز می‌باشد. با گذشت زمان، انجام تمرینات راحت‌تر خواهد شد.
- با استفاده از ورزش شروت به روش بیمار سرپایی، بیمار در مدت زمان کوتاهی به بهبودی قابل توجه دست پیدا می‌کند. این مطلب خصوصاً در ارتباط با بیماران نوجوانی که در مدت کوتاهی قادر به یادگیری ورزش شروت هستند دارای اهمیت است.
- یکی از مزایای ورزش شروت این است که نوجوانان قادرند در طی دوره رشد، مهارت مورد نیاز جهت جلوگیری از تشدید اسکولیوز را کسب می‌کنند.
نمونه‌هایی از تمارین ورزش شروت
نمونه‌های مختلف تمارین ورزش شروت به شرح زیر می‌باشند:
وضعیت بدنی خوابیده بر روی شکم (با استفاده از چهارپایه)
یکی از تمارین اصلی ورزش شروت، در موقعیت بدنی خوابیده بر روی شکم و سینه (بر روی چهارپایه) انجام می‌شود. بسته به وضعیت جسمانی بیمار، سابقه پزشکی و علائم بیماری، این ورزش جهت رفع موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- انحنای ناحیه قفسه سینه با استفاده از ترکشن شانه، کانتر ترکشن شانه و تکنیک تنفسی جهت چرخش ستون فقرات
- انحنای ناحیه کمری با استفاده از فعال‌سازی عضله ایلیو پسواس (عضله خاصره مازویی)
در وضعیت‌های مختلف بدنی، از روش‌های فوق برای کمک به رفع انحنای ناحیه سینه‌ای-کمری نیز استفاده می‌شود. برای انجام این تمارین به ابزار و تجهیزاتی مانند تیوب، چهارپایه، کمربند و نوار نیاز می‌باشد.
وضعیت نیمه آویخته
در این تمرین ورزشی شروت از جاذبه به منظور کشش ستون فقرات و کاهش فشار وارد بر مفاصل مهره‌ها استفاده می‌شود. همچنین در این تمرین، بیمار از تکنیک تنفسی جهت صاف کردن قسمت‌های برآمده پشت بدن استفاده کرده و با فعال کردن عضلات مورد نظر، وضعیت صحیح بدنی در طول روز را حفظ می‌کند.
از این تمرین ورزشی جهت آماده‌سازی بدن در زمان آغاز دوره درمانی استفاده می‌شود. برای انجام این تمرین از یک دیواره دارای چندین میله (میله‌های دیواری) استفاده می‌شود.
تمرین فعال‌سازی عضله ایلیو پسواس با استفاده از توپ
این تمرین ورزشی شروت تنها برای افراد دارای انحنای کمری یا سینه‌ای- کمری مناسب می‌باشد. این تمرین با فعال‌سازی عضله ایلیوپسواس جهت چرخش انحنای ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تمرین ورزشی از یک توپ و میله‌های دیواری استفاده می‌شود.
برای انجام این تمرین ورزشی شروت، معمولاً بیمار از کمک یک شخص دیگر استفاده می‌کند. این تمرین با به کارگیری روش آزادسازی میوفاسیال سبب بهبود حرکتی ستون فقرات و حفظ وضعیت مناسب بدنی در زمان ایستادن می‌شود.
از ورزش شروت برای چه مدت زمانی استفاده می‌شود؟
زمان برنامه درمانی ورزش شروت به شرایط جسمانی بیمار بستگی دارد. جلسات درمانی معمولاً به 45 تا 55 دقیقه زمان نیاز دارند و ممکن است به 5 تا 20 جلسه درمانی نیاز باشد. ادامه استفاده از تمارین ورزشی شروت در منزل در تمام طول زندگی جهت تصحیح وضعیت بدنی الزامی است. پس از پایان دوره درمانی، بیمار بایست جهت ارزیابی مجدد هر 2 تا 3 ماه یک بار به پزشک مراجعه کند.
محدودیت‌های ورزشی شروت
علاوه بر داشتن مزیت، ورزش شروت ممکن است محدودیت‌هایی از جمله موارد زیر را داشته باشد:
- ورزش شروت به تعهد و تکرار مداوم نیاز دارد. امکان دارد برخی از بیماران به علت عدم مشاهده نتیجه فوری، درمان را متوقف کنند. همچنین امکان دارد توانایی شناختی بیمار سبب جلوگیری از انجام تمرینات به شیوه صحیح شود.
- هر مورد اسکولیوز با موارد دیگر متفاوت می‌باشد. امکان دارد ورزش شروت در برخی از موارد به طور مثبت بر این بیماری اثر نداشته باشد. برای مثال، ممکن است میزان انحراف ستون فقرات در افرادی که قبلاً با استفاده از پیچ و میله عمل جراحی ستون فقرات انجام داده‌اند رفع نشود.
- در برخی از مواقع استفاده از بریس اسکولیوز به همراه ورزش شروت مؤثر می‌باشد. در برخی از افراد دیگر به روش‌های درمانی تهاجمی‌تری نیاز می‌باشد.
آیا بعد از اتمام جلسات ورزش‌تراپی شروت، انحنای ستون فقرات از بین می‌رود؟
کاهش میزان انحنای ستون فقرات به مدت زمان ابتلا به اسکولیوز بستگی دارد. هدف از انجام ورزش‌تراپی شروت، کاهش میزان انحنای ستون فقرات می‌باشد ولی به طور کلی از این روش درمانی جهت جلوگیری از تشدید عارضه استفاده می‌شود.
