مفصل شانه یکی از بزرگ‌ترین مفاصل در بدن است که از تحرک زیادی برخوردار است. روتاتور کاف (عضلات گرداننده شانه) گروهی از عضلات و تاندون‌ها هستند که در اطراف مفصل شانه قرار دارند و مفصل را در محل خود نگه می‌دارند و باعث ثبات و حفظ قابلیت حرکتی مفصل شانه می‌شوند. شایع‌ترین علت درد شانه پارگی عضلات گرداننده شانه و تاندونیت (التهاب تاندون‌های شانه) می‌باشند. التهاب مفصل شانه نیز یکی دیگر از دلایل متداول ایجاد درد شانه می‌باشد. جهت رفع درد شانه معمولاً از داروهای مُسکن بدون نیاز به نسخه پزشک، داروهای ضد التهابی، تزریق استروئید و فیزیوتراپی استفاده می‌شود. در صورتی که این روش‌ها تاثیری در تسکین درد نداشته باشند، از روش تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) جهت بهبود عارضه (بدون ایجاد جای زخم و جلوگیری از تخریب بافت) استفاده می‌شود. روش پی آر پی به عنوان روش درمانی مؤثر، بی‌خطر و غیر جراحی جهت بهبود آسیب‌دیدگی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پزشکان متخصص در کلینیک سـلامت امید پس از انـجام معاینـات بالیـنی در صـورت نیاز، از روش‌های درمـانی مختـلفی مانند تزریق پی آر پی، فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی جهت رفع درد شانه استفاده می‌کنند. در صورت بروز درد شدید و یا مداوم شانه بایستی به پزشک متخصص مراجعه شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه تزریق پی آر پی شانه و یا رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
از روش تزریق PRP در چه مواردی استفاده می‌شود؟
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت برای درمان آسیب‌دیدگی‌ها و عارضه‌های مختلفی به کار برده می‌شود. این عارضه‌ها عبارتند از:
آرتریت شانه [h3]
آرتریت باعث تخریب غضروف می‌شود و در نتیجه در زمان حرکت شانه و دست، درد ایجاد می‌شود. آرتریت علاوه بر ایجاد درد می‌تواند سبب ورم و آسیب‌دیدگی مفصل نیز بشود. انواع مختلف آرتریت عبارتند از:
- آرتروز: در این عارضه در اثر افزایش سن، غضروف بین استخوان‌ها در مفصل شانه تخریب شده و باعث ایجاد التهاب و درد می‌شود.
- آرتریت روماتوئید: در این عارضه اختلال در عملکرد دستگاه ایمنی بدن باعث تخریب پوشش غضروف بین استخوان‌ها در مفصل شانه می‌شود. این عارضه معمولاً بر مفاصل مختلفی در بدن تأثیر می‌گذارد.
- آرتریت ناشی از آسیب‌دیدگی: این نوع آرتریت در اثر شکستگی یا آسیب‌دیدگی شانه ایجاد می‌شود.
شانه یخ‌زده
این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که کپسول بافت همبند اطراف شانه ضخیم و منقبض شود و درنتیجه منجر به سفتی و درد شانه در اثر محدودیت حرکتی می‌شود. شانه یخ‌زده معمولاً در بزرگسالان در سنین بین 40 تا 60 سالگی بروز می‌کند و می‌تواند در اثر بیماری‌هایی مانند دیابت، کم‌کاری و پرکاری تیروئید، پارکینسون و بیماری‌های قلبی ایجاد شود. همچنین امکان دارد این عارضه در اثر عدم تحرک شانه برای مدت طولانی پس از آسیب‌دیدگی بروز کند. به همین علت یکی از اقدامات مهم در روند بهبود، فیزیوتراپی می‌باشد.
تزریق پلاسمای غنی شده یا پی آر پی برای درمان شانه یخ‌زده نیز مورد استفاده می‌شود.
عارضه‌های مرتبط با روتاتور کاف (عضلات گرداننده شانه)
مفصل شانه از سه استخوان تشکیل شده است: ترقوه، بازو و استخوان کتف. این استخوان‌ها همراه با یکدیگر سبب انجام حرکات مختلف شانه می‌شوند. گروهی از عضلات به شانه متصل هستند که روتاتور کاف (عضلات گرداننده شانه) نام دارند. این عضلات باعث ثبات و در عین حال سبب حرکت شانه در جهات مختلف می‌شوند. عارضه‌های مرتبط با روتاتور کاف دارای انواع مختلفی می‌باشند که عبارتند از:
تاندونیت و بورسیت
تاندونیت و بورسیت شایع‌ترین دلایل ایجاد درد و خشکی شانه می‌باشند. امکان دارد این عارضه‌ها در اثر حرکت مداوم مانند تمارین ورزشی و یا در اثر آسیب‌دیدگی شدید و ناگهانی ایجاد شوند. تاندونیت و بورسیت بیشتر در بزرگسالان بالای 40 سال متداول هستند؛ چرا که در این سنین تاندون‌ها فرسوده‌تر هستند و بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی قرار دارند.
- تاندونیت در اثر التهاب تاندون‌های روتاتور کاف ایجاد شده و باعث درد شانه شود.
- بورسیت در اثر التهاب کیسه‌های محتوی مایعی که از فضای بین تاندون‌ها و استخوان‌ها حفاظت می‌کنند ایجاد می‌شود.
پارگی روتاتور کاف
پارگی روتاتور کاف یکی از دلایل شایع درد شانه و ناتوانی در بزرگسالان است و می‌تواند باعث محدودیت شدید در فعالیت‌های روزمره مانند شانه کردن موها یا لباس پوشیدن شود. این نوع آسیب‌دیدگی معمولاً در اثر فرسودگی تاندون با گذشت زمان ایجاد می‌شود. این عارضه همچنین می‌تواند در اثر آسیب‌دیدگی ناگهانی نیز ایجاد شود.
روش‌های درمانی مناسبی از جمله فیزیوتراپی ،حرکات اصلاحی و تزریق پی آر پی برای درمان آسیب و پارگی روتاتور کاف وجود دارند که بنا بر شدت و میزان آسیب بهترین روش درمان تحت نظر پزشک برای بیمار تجویز می‌شود.
ناپایداری مفصل شانه
این حالت زمانی بروز می‌کند که عضلات و رباط‌ها جهت نگه داشتن استخوان‌های شانه در کاسه مفصلی به اندازه کافی قوی نباشند. ناپایداری مفصل شانه می‌تواند سبب دررفتگی مفصل شانه شده و یا از به کار گیری شانه یا بالا بردن بازو جلوگیری کند. ناپایداری مفصل شانه در اثر موارد زیر ایجاد می‌شود:
- دررفتگی قبلی مفصل شانه: هر چه تعداد دررفتگی‌های شانه بیشتر باشد، میزان پایداری شانه کاهش پیدا می‌کند.
- سست بودن رباط‌ها: رباط بافتی است که سبب اتصال استخوان‌ها می‌شود. امکان دارد رباط‌های شانه به طور طبیعی سست باشند و یا ممکن است به مرور زمان سست شوند. (خصوصاً در مواردی مانند بالا بردن دست بالای سر به طور مداوم در ورزش شنا یا تنیس).
نحوه تولید و استفاده از پی آر پی
خون بدن انسان از پلاکت، پلاسما، گلبول‌های سفید و قرمز خون تشکیل شده است. در اثر وارد شدن آسیب به بدن، پلاکت‌ها به سمت ناحیه آسیب‌دیده حرکت کرده و فاکتورهای رشد را جهت کمک به بهبود آسیب‌دیدگی آزاد می‌کنند. فاکتورهای رشد قادر به تحریک رشد سلولی و افزایش سرعت بهبودی هستند.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) بوسیله گرفتن نمونه خون از بیمار به دست می‌آید. خون در سانتریفیوژ قرار گرفته و به چهار ساختار اصلی تقسیم می‌شود. با گردش خون در سانتریفیوژ، نیروی جاذبه اجزای سلولی مختلف را جدا کرده و در این حالت می‌توان پلاسمای غنی از پلاکت را از دیگر اجزای خون مجزا کرد. سپس پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) مستقیماً به ناحیه آسیب‌دیده در شانه تزریق می‌شود. در مورد استفاده از این روش درمانی بایستی با متخصص ارتوپدی مشورت شود.
میزان تأثیر تزریق پی آر پی
بر طبق تحقیقات انجام شده تزریق پی آر پی در مقایسه با خون عادی انسان 3 تا 5 برابر بیشتر فاکتور رشد آزاد می‌کند. این روش درمانی جهت بهبود آسیب‌دیدگی بافت نرم بسیار مفید می‌باشد چرا که با استفاده از روند طبیعی بهبودی بدن سبب افزایش سرعت درمان می‌شود.
مزایای پی آر پی شانه
تزریق پی آر پی باعث کاهش التهاب، تسکین درد، افزایش تولید کلاژن به منظور استحکام و انعطاف‌پذیری غضروف، افزایش جریان خون جهت انتقال مواد مغذی و استفاده از سلول‌های بنیادی جهت بازسازی بافت‌ها می‌شود. PRP شانه همچنین سبب بازیابی عملکرد بهبود طبیعی بدن و افزایش سرعت‌ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود.
نتیجه حاصل از تزریق پی آر پی شامل تسکین درد بدون احتمال خطر تزریق کورتیزون، جراحی، استفاده از مواد بی‌حسی و زمان طولانی بهبود است. بیشتر بیماران می‌توانند پس از درمان فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهند. در برخی از مواقع پی آر پی شانه جایگزینی برای جراحی محسوب می‌شود.
آیا پی آر پی شانه باعث ایجاد عوارض می‌شود؟
با توجه به این که پلاسمانی غنی از پلاکت از خون بیمار ساخته شده و به ناحیه آسیب‌دیده در شانه بیمار تزریق می‌شود، بنابر این باعث ایجاد عوارض یا انتقال بیماری نمی‌شود.
در کنار تزریق پی آر پی پزشک از چه روش‌های درمانی دیگری استفاده می‌کند ؟
جهت تسکین درد شانه گزینه‌های درمانی مختلفی وجود دارند. میزان موفقیت هر یک از این روش‌های درمانی به شدت عارضه و همچنین به علت ایجاد درد شانه بستگی دارد. برای مثال در مورد آرتروز شانه معمولاً از چندین روش درمانی به همراه یکدیگر استفاده می‌شود. جهت انتخاب بهترین گزینه درمانی بایستی با پزشک مشورت شود.
- مصرف دارو: داروهای مختلفی جهت درمان آرتروز شانه و کنترل درد استفاده می‌شوند. داروهای متداول در این زمینه شامل داروهای مُسکن بدون آسپیرین، داروهای ضد التهابی، کورتیکو استروئید، داروهای تعدیل‌کننده بیماری و داروهای خواب‌آور می‌باشند.
- ورزش: ورزش مداوم شامل تمارین ورزشی مربوط به مفاصل و عضلات جهت بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری می‌باشند. ورزش سبب کاهش درد، افزایش قابلیت حرکتی و کاهش خستگی می‌شود. ورزش از ساییدگی مفاصل یا تشدید آرتروز جلوگیری می‌کند.
- گرما / سرمادرمانی: استفاده از سرما یا گرما باعث بهبود موقتی درد و خشکی مفاصل می‌شود. پک سرد به کاهش التهاب و ورم کمک می‌کند. گرما سبب شل شدن عضلات و افزایش جریان خون می‌شود.
- تزریق: در برخی از مواقع از تزریق اسید هیالورونیک جهت تسکین درد شانه استفاده می‌شود. امکان دارد از مواد بی‌حسی به همراه داروی کورتیکو استروئید ضد التهابی (معمولاً کورتیزون) جهت بی‌حس کردن شانه و تسکین درد استفاده شود.
- فیزیوتراپی و کاردرمانی: در فیزیوتراپی جهت رفع درد شانه از تمارین ورزشی ویژه و همچنین گرما درمانی و ماساژ استفاده می‌شود. در کاردرمانی تمامی ابزارهای کمکی و نحوه استفاده از آن‌ها برای بیمار شرح داده می‌شود.
- استراحت: استراحت باعث کاهش التهاب می‌شود. در صورتی که استراحت برای بیمار امکان‌پذیر نباشد جهت جلوگیری از خستگی ناشی از فشار مکرر بایستی از هر دو دست به طور متناوب استفاده شود و یا بین هر دوره فعالیت به طور موقت استراحت شود.
- حفظ سلامتی ذهنی: گفتگو با دیگر اعضای خانواده در ارتباط با بیماری و یا انجام تمارین ذهنی مانند مراقبه در کنترل درد شانه به بیمار کمک می‌کند.
- روش‌های درمانی جایگزین: بر طبق تحقیقات انجام شده و طبق نظر بسیاری از پزشکان مصرف مکمل‌های گیاهی یا غذایی در کاهش التهاب و رفع درد شانه تاثیری ندارند. به همین دلیل بایستی پیش از مصرف هر گونه دارو یا مکمل غذایی یا گیاهی با پزشک مشورت شود.
