در حالت انحراف پنجه پا، هنگام راه رفتن و دویدن، پاها به سمت جلو انحراف می‌کنند. این وضعیت گاهی به عنوان پنجه کبوتری شناخته می‌شود. در دوران کودکی، این وضعیت بسیار رایج است و معمولاً در سنین رشد کودکان، بدون نیاز به درمان، بهبود می‌یابد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که علت پنجه کبوتری مربوط به وجود مشکل در پا است، در حالی که انحراف پا می‌تواند ناشی از مشکلاتی در تیبیا (قسمت پایینی ساق پا) یا فمور (قسمت بالایی ساق پا) باشد. والدین اغلب فرزندان خود را به پزشک مراجعه می‌کنند زیرا نگرانی درباره راه رفتن و عملکرد متفاوت فرزندانشان دارند. با این حال، این وضعیت در حال حاضر طبیعی است و تنها نیاز به نظارت دارد.
نگرانی والدین درباره چرخش مچ پا به داخل در کودکشان
بسیاری از والدین نگران می‌شوند زمانی که مشاهده می‌کنند پاهای فرزندشان در هنگام راه رفتن به سمت داخل انحراف دارند، به ویژه اگر این انحراف با کاهش سرعت راه رفتن و مشکلاتی مانند زمین خوردن همراه باشد. برخی از نگرانی‌های دیگر شامل نحوه پوشیدن کفش‌ها است؛ زیرا این نوع انحراف می‌تواند باعث سوزش انگشتان پا در هنگام راه رفتن شود و کودک از خستگی پس از پیاده روی شکایت می‌کند. گاهی اوقات فرزند ممکن است تمایل به بغل شدن داشته باشد و به جای راه رفتن، این روش را بیشتر ترجیح دهد. در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی امید، هدف دکتر این است که والدین را آگاه سازد که تقریباً همیشه در طول رشد کودک، انحراف پنجه پا به طور خود به خودی و به طور طبیعی در دوران بزرگسالی خود ترمیم می‌شود. اگر بهبودی مشاهده نشود، درمان‌های موثری مانند فیزیوتراپی و استفاده از آتل می‌توانند تأثیرگذار باشند. همچنین، استفاده از کفی طبی می‌تواند در درمان این ناهنجاری مؤثر باشد. در کلینیک امید، ساخت کفی طبی با استفاده از دستگاه‌ها و اسکنرهای سه بعدی پیشرفته برای تشخیص و شناسایی شکل و ساختار کف پا انجام می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن های 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
آیا عارضه انحراف پنجه پا، مشکل جدی است؟
مهم‌ترین نگرانی والدین این است که در هنگام راه رفتن، کودک می‌افتد. به غیر از این نگرانی، کودکان مبتلا به انحراف پنجه پا عموما سالم هستند و هیچگونه محدودیتی در فعالیت و ورزش ندارند. کودکان مبتلا به انحراف پنجه پا از اختلالات مادرزادی یا بیماری‌هایی مانند آرتروز رنج نمی‌برند. و این کودکان می‌توانند زندگی طبیعی، فعال و سالمی داشته باشند. بعضی از کودکان مبتلا به چرخش مچ پا به داخل، ممکن است به علت انحنای پاهای خود مشکلاتی را در انتخاب کفش مناسب داشته باشند. مشکل انتخاب کفش مناسب ممکن است والدین را ترغیب به پیگیری درمان فرزند خود کند. در موارد بسیار نادری، بعضی از کودکان دچار پیچشی شدید در استخوان پا (تیبیا) یا استخوان ران (فمور) می‌شوند، که می‌تواند عامل نگرانی باشد چرا که بد شکل به نظر می‌رسد، اما همانطور که قبلا ذکر شد، می‌تواند در بزرگسالی تصحیح شود. در موارد اندکی، نیاز به جراحی در ناحیه انحراف پنجه به علت پیچ خوردگی فمورال و یا تیبیا می‌باشد.
علت چرخش مچ پا به داخل در کودکان چیست؟
 |
 |
 |
| انحراف متاتارسوس
علت چرخش پنچه پا به داخل |
پیچش تیبیال به داخل
کشکک زانو رو به جلو و اندکی برآمده است |
پیچش فمورال به داخل
کشکک زانو به سمت داخل انحراف دارد |
در کودکان سالم به سه دلیل این عارضه به وجود می‌آید:
- چرخش فمورال به سمت داخل (همچنین بیرون زدگی فمورال نامیده می‌شود) زمانی رخ می‌دهد که در استخوان فمور یا استخوان ران انحراف وجود دارد.
- پیچ خوردگی داخلی تیبيال هنگامي رخ مي‌دهد که تيبيا يا استخوان قلم پا در قسمت پایین ساق پا چرخش داشته باشد.
- انحراف متاتارسوس زمانی رخ می‌دهد که استخوان‌های متاتارس به از مچ به سمت داخل پا انحراف پیدا کرده و پا، شبیه به لوبیا یا کلیه می‌شود.
انحراف پنجه پا ممکن است به عنوان یک عارضه ارثی بروز کند. معمولاً نمی‌توان از طریق پیشگیری از آن جلوگیری کرد زیرا معمولاً به دلیل مشکلات رشدی یا ژنتیکی رخ می‌دهد. برای تشخیص دلیل انحراف پنجه پا، می‌توان با انجام یک سری اندازه‌گیری‌ها، شامل اندازه‌گیری شش زاویه مختلف پنجه پا، ساق پا و لگن در زمانی که کودک در موقعیت‌های مختلف قرار دارد، به تخمین زد. همچنین، برای مشاهده موقعیت کشکک زانو و رفتار در حین راه رفتن یا دویدن، می‌توان از گیت آنالیز استفاده کرد. این روش به ما امکان می‌دهد تا تشخیص دهیم که کدام یک از سه عامل اشاره شده (مشکلات رشدی، مشکلات ژنتیکی یا عوامل دیگر) باعث انحراف پنجه پا می‌شود.
پیچش فمورال به داخل یا بیرون زدگی فمورال چیست؟
هنگامی که انحراف پنجه پا در دوران کودکی اتفاق می‌افتد، اغلب به علت انحراف داخلی فمورال یا بیرون زدگی فمورال است. چرخش بیش از حد فمورال به داخل در اثر یک چرخش درونی در استخوان فمور (استخوان ران) است، همانطور که در تصویر مرتبط نشان داده شده است. تمام نوزادان با انواعی از انحراف داخلی استخوان ران متولد می‌شوند. که معمولا در طول سالهای اول زندگی بهتر می‌شود. در نوزادان و کودکان نوپا، رباط‌ها و عضلاتی که باعث اتصال استخوان‌ها در اطراف ران می‌شوند، محدود و کم انعطاف است. همانطور که بچه‌ها شروع به راه رفتن می‌کنند، این لیگامان‌ها و عضلات آزادتر می‌شوند و اجازه می‌دهند که استخوان لگن به سمت داخل حرکت کند.
- اگر یک کودک یک انحراف اضافی در استخوان ران داشته باشد، ممکن است آن را تا 2 تا 4 سالگی، نشان ندهد، چرا که انحراف پنجه زمانی بدتر می‌شود که لیگامان‌ها و عضلات آزادتر می‌شوند.
- این می‌تواند بیشتر بین 4 و 6 سالگی تشخیص داده شود. این حالت در دختران دو برابر بیشتر از پسران رایج است و بر روی هر دو پا به طور مساوی تاثیر می‌گذارد.
- پیچ خوردگی بیش از حد فمورال معمولا با گذشت زمان به طور خود به خودی بهتر می‌شود. در اکثر کودکان، پا به طور مستقیم به سمت جلو یا به سمت خارج تصحیح می‌شود، زمانی که آنها به سن 6 تا 8 سالگی می‌رسند.
- کودکان مبتلا به این بیماری اغلب به شکل “W” نشسته و زانوهایشان را خم می‌کنند و پاها به سمت عقب است.
به طور معمول یک والدین به دنبال درمان فرزند 3-8 ساله خود می‌باشند، زیرا انحراف پنجه پای آنها قابل مشاهده است. وقتی کودک می‌ایستد، کشکک زانو و پنجه پا به سمت داخل انحراف دارد. انحراف داخلی فمورال با اندازه گیری و مقایسه درجه چرخش داخلی و بیرونی استخوان پا و لگن کودک شناسایی می‌شود.
انحراف داخلی تیبیا چیست؟
انحراف داخلی تیبیال یک چرخش در استخوان تیبیا یا استخوان قلم پا است. اگر استخوان پایین ساق پای کودک (تیبیا) خارج از حالت نرمال باشد، این عارضه وجود دارد. این می‌تواند قبل از تولد، به دلیل چرخش پاها برای جا گرفتن در فضای محدود رحم، رخ دهد. برخی از انحرافات داخلی استخوان تیبیا در نوزادان، طبیعی است. پس از تولد، بهتر است پاها به تدریج چرخانده شوند تا به حالت طبیعی برگردند. معمولا این انحراف در طول سال اول تولد کاهش می‌یابد. در برخی از کودکان، انحراف به جلو و یا به سمت داخل پا وجود دارد، و این کودکان تا هنگامی که آنها شروع به راه رفتن می‌کنند، دارای انحراف پنچه می‌باشند. استخوان‌های پا معمولا به طور صحیح رشد می‌کنند تا زمانی که کودک به سن 6 تا 8 سالگی می‌رسد.
- در صورتی که پنجه و انگشتان پا دچار انحراف باشند، چرخش داخلی تیبیا است. وقتی کودک شروع به راه رفتن می‌کند، پا به سمت داخل حرکت می‌کند، زیرا تیبیا در قسمت پایین ساق پا، درست بالای مچ پا، موجب انحراف پنجه به داخل می‌شود. با بزرگ شدن تیبیا، معمولا انحراف برطرف می‌شود.
- شایع‌ترین علت کلی پنجه کبوتری یا انحراف مچ پا به داخل، چرخش داخلی تیبیال است. میزان وقوع چرخش داخلی تیبيا در پسران و دختران یکسان است.
- به طور کلی پنجه کبوتری و انحراف داخلی در دو سوم مواردی که انحراف پنجه پا ایجاد می‌شود، به دلیل انحراف داخلی تیبیا است. در موارد باقی مانده ، تنها یک تیبیا به سمت داخل انحراف دارد. که اغلب در تیبیای سمت چپ است. والدین معمولا زمانیکه فرزندشان شروع به راه رفتن می‌کنند، انحراف داخلی تیبیا را می‌بینند.
انحراف متاتارسوس چیست؟
انحراف متاتارسوس به شکل یک منحنی در پا است. این شایع‌ترین تغییر شکل مادرزادی پا است. اگر شما به کف پای کودک خود نگاه کنید، شکل آن به خوبی همانطور که در تصویر می‌بینید، نشان داده شده است. ممکن است در حالی که کودک شما هنوز نوزاد است، متوجه شده باشید که انحراف متاتارسوس. وجود منحنی در پا، احتمالا پیش از تولد نوزاد شما رخ داده است. پاها در این موقعیت درون رحم تحت فشار بوده‌اند. در 9 مورد از 10 کودک مبتلا به این مشکل، پا به طرز صحیح رشد خواهد کرد. (2)
مواردی که بهتر است با دکتر فرزند خود تماس بگیرید
با دیدن نشانه‌های زیر و این علائم شما باید به یک دکتر مراجعه کنید:
- هنگامی که کودک شما در حین راه رفتن، می‌لرزد.
- کودک شما دارای درد پا یا تورم است.
- شما در مورد وضعیت یا مراقبت فرزندتان سؤال دارید یا نگران هستید.
تشخیص بیماری چگونه است؟
هنگامی که فرزند شما که دارای انحراف پنجه است، شروع به راه رفتن کرد و این عارضه بدتر شد، به دکتر کودکتان مراجعه کنید. اگر متوجه مشکلات جدی در راه رفتن یا دویدن فرزندتان شده اید یا اگر فردی در خانواده شما دچار انحراف پنجه پا است و همچنین اگر مشکلی در دوران بارداری یا زایمان داشتید، به او بگویید. او همچنین ممکن است بپرسد که کودک بزرگتر شما در چه سنی راه رفتن را آغاز کرده است. آزمایشات اشعه ایکس و تست‌های مشابه معمولا مورد نیاز نیست مگر اینکه در انحراف پنجه پا شدید باشد و یا مشکلات دیگری مشاهده شود. ارائه دهنده خدمات بهداشتی به فرزند شما، می‌تواند از هر یک از موارد زیر برای پیدا کردن علت و برنامه ریزی برای درمان استفاده کند:
- از یک آزمون فیزیکی برای بررسی پا، ساق و لگن کودک شما استفاده می‌شود. ارائه کننده مراقبت‌های بهداشتی به فرزند شما ممکن است فرزند شما را روی شکم بخواباند و زانوهایش را خم کند. این حرکت این امکان را فراهم می‌کند تا او ببیند که پا با ران در یک تراز قرار دارد. او همچنین قادر خواهد بود تا ببیند که آیا انگشتان پای کودک شما به داخل انحراف دارد. او همچنین ممکن است چرخش مفاصل لگن کودک شما را اندازه گیری کند. در حالی که کودک به پشت و روی شکمش دراز کشیده است، پاهای او را در جهات مختلف حرکت می‌دهد.
- آزمون راه رفتن می‌تواند به او کمک کند تا ببینید که پنجه پا و ساق پاهای کودک شما چگونه است. او همچنین بررسی خواهد کرد که آیا پاهای فرزند شما کج هستند یا خیر.
- یک آزمایش نشستنی به او کمک خواهد کرد که ببیند آیا فرزند شما مانند الگوی W می‌نشیند یا خیر. کودکان با یک استخوان ران پیچ خورده ترجیح می‌دهند که به این شکل بنشینند، زیرا برای آنها راحت‌تر است
چه درمان‌هایی برای رفع انحراف پنجه پا انجام می‌شود؟
اگر موقعیت پای کودکتان به خودی خود رفع نشود، ممکن است کودک شما نیاز به درمان داشته باشد. او ممکن است همچنین به درمان نیاز داشته باشد، اگر انحراف پنجه پای وی به دلیل فلج مغزی یا اختلالات مادرزادی باشد. بیشتر درمان‌های پنجه پا برای نوزادانی که شروع به راه رفتن نکرده‌اند، انجام می‌گیرد. پزشک شما می‌تواند به شما بگوید که کودک نوپا یا بزرگتر شما نیاز به درمان دارد یا خیر.
فیزیوتراپی
در بعضی موارد، انحراف پنجه پا می‌تواند به طور خودکار با گذشت زمان رفع شود. با این حال، برخی از آنها نیاز به مداخلات دیگری از جمله برنامه‌های فیزیوتراپی، ورزش و در موارد شدید جراحی دارند.
- ارزیابی توسط یک فیزیوتراپیست می‌تواند به تعیین عاملی که موجب چرخش مچ پا به داخل شده است، کمک کند و به طور پیوسته یک طرح درمان شخصی را برای رفع این مشکل ارائه دهد.
- نقش و اثربخشی فیزیوتراپی برای کودک شما مشخص و برای شما شرح داده خواهد شد تا شما را به طور کامل در جریان درمان فرزند خود قرار گیرید.
- فیزیوتراپی انحراف پنجه پا، متمرکز بر روی به دست آوردن توازن ایده آل از طریق حرکات ملایم و همچنین تمرین‌های سرگرم کننده و جذاب که هدفشان تقویت گروه‌های خاصی از عضلات است که ممکن است کشیده یا تضعیف شده باشند.
- آموزش موقعیت‌ها و فعالیت‌هایی که باید از آنها اجتناب کرد، مانند نشستن به فرم “W “، همچنین به کودک و خانواده مشاوره داده خواهد شد.
- فیزیوتراپی همچنین ممکن است ارتاسازی را برای کودک شما تجویز کند.
گچ گرفتن یا آتل
گچ یا آتل برای کمک به تصحیح موقعیت پای فرزند شما به حالت صحیح، ممکن است استفاده شود. ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی گچ یا آتل را نصب می‌کند و برای مدتی آن را نگه می‌دارد. او سپس آن را خواهد برداشت و این موجب خواهد شد که پا به موقعیت صحیح نزدیکتر شود. سپس او یک گچ یا آتل جدید را استفاده خواهد کرد. این فرایند تا 6 ماه ادامه خواهد داشت. پزشک کودک شما ممکن است صبر کند تا کودک شما قبل از شروع این فرایند درمانی، به سن 4 تا 6 ماهگی برسد. این کار برای این است که اطمینان حاصل شود که انحراف پنجه به خودی خود، رفع نمی‌شود. هدف این است که قبل از اینکه کودک شما شروع به راه رفتن کند، انحراف پنجه پا تصحیح شود.
چه زمانی پزشکان از جراحی استفاده می‌کنند؟
جراحی تنها برای فرم‌های شدیدی استفاده می‌شود که با درمان‌های دیگر تصحیح نمی‌شود. معمولا برای انجام عمل جراحی صبر می‌کنند تا کودک 9 تا 10 ساله باشد تا مطمئن شوند که جراحی لازم است.
