درمان درد و بی حسی مچ دست بعلت آسیب رباط ،تاندون و عصب مچ دست

درد و آسیب مچ دست عموماً عارضه‌ای رایج است. خوشبختانه، در اکثر موارد، درد مچ دست خطرناک و تهدید کننده نیست و معمولاً به راحتی توسط پزشک تشخیص داده می‌شود. این نوع درد ناشی از عوامل مختلفی می‌تواند باشد، از جمله آسیب‌های ورزشی، آسیب‌های مرتبط با شغل و استفاده روزمره از دست. برای رفع درد مچ دست و بازیابی عملکرد آن، تشخیص دقیق بسیار ضروری است. درد مچ دست ممکن است به دلیل علل مختلفی رخ دهد، از جمله اختلال در عملکرد مفصل مچ دست یا آرتروز، آسیب رباط‌های مچ دست، تاندینوپاتی یا آسیب عضلانی. همچنین، درد مچ دست ممکن است ناشی از مشکلات در ستون فقرات گردنی (مانند اختلال در عملکرد مفصلی گردن یا فشردگی عصب) باشد. فشردگی موضعی عصب نیز می‌تواند به دو شکل شایع رخ دهد: سندرم تونل کارپال و یا فلج عصب اولنار. هر دو مورد نیاز به بررسی و درمان سریع دارند تا از آسیب دائمی به عصب و از دست دادن قدرت، حس و عملکرد عضلات جلوگیری شود. خوشبختانه، بیشتر موارد درد و آسیب مچ دست به درمان‌های فیزیوتراپی و سایر مداخلات پزشکی به خوبی پاسخ می‌دهند. اگر با درد مچ دست مواجه هستید، حتماً به مشاوره پزشک مراجعه کنید. برخی از موارد نیاز به جراحی دارند، بنابراین ارزیابی و مداخله به موقع بسیار مهم است.

دلایل و علائم درد مچ دست

به علت پیچیدگی آناتومی مچ دست، درد مچ دست علل متعددی می‌تواند داشته باشد. در ادامه چندین تشخیص متداول برای درد مچ دست همراه با گزینه‌های اصلی درمانی آنها ارائه شده است.

تاندونیت عضله باز کننده یا خم کننده

تاندون‌هایی که مچ و انگشتان دست را حرکت می‌دهند، هم در پشت و هم روی مچ دست کشیده شده‌اند. التهاب این تاندون‌ها می‌تواند در سطح مچ دست رخ دهد که باعث تاندونیت و درد متعاقب آن می‌شود. این درد می‌تواند در هر نقطه، از انگشت شست تا انگشت کوچک حس شود، و تورم قابل ملاحظه‌ای نیز ممکن است همراه با آن وجود داشته باشد. با اینکه درد می‌تواند در حالت استراحت رخ دهد، اما بیشتر در اثر مقاومت در برابر این عضله و تاندون رخ می‌دهد، برای مثال در حین گرفتن یک جسم، فشار روی مچ دست و فعالیت‌هایی که نیاز به حرکت قابل ملاحظه‌ی مچ دست دارند.

تنوسینویت دکرون

تمام تاندون‌هایی که در پشت مچ دست وجود دارند از طریق یک سیستم شبیه به قرقره به نام غلاف تاندون حرکت می‌کنند. علاوه بر اینکه خود تاندون ملتهب می‌شود، این غلاف نیز می‌تواند ملتهب یا ضخیم شود و باعث درد مچ دست در سمت انگشت شست گردد. دو تاندون که مسئول حرکت انگشت شست هستند از میان یک غلاف عبور می‌کنند و به خصوص در معرض تحریک می‌باشند؛ این وضعت تنوسینویت دکرون نام دارد. علاوه بر درد هنگام گرفتن یک جسم، ممکن است صدایی شنیده شود و میزان ناراحتی هنگامی حرکت مچ دست به سمت انگشت کوچک در حین خم کردن انگشت شست، افزایش می‌یابد. مانند تاندونیت عضله خم کننده یا باز کننده، ممکن است در سمت پشتی یا سمت انگشت شست تورم وجود داشته باشد. این عارضه در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد.

سندرم تونل کارپال

اصطلاح سندرم تونل کارپال (CTS) برای اکثر مردم آشنا است اما گاهی اوقات به درستی درک نمی‌شود. این عارضه به فشردگی عصب میانی اشاره دارد که از کف دست عبور می‌کند، و خصوصیت آن سوزن سوزن شدن و یا بی حسی در انگشت اشاره، انگشت میانی و بخشی از انگشت حلقه است، هرچند تغییرات آناتومیکی وجود دارند. این علائم ممکن است در هنگام شب بیشتر قابل توجه باشند. علاوه بر گز گز و بی‌حسی، ضعف نیز ممکن است به خصوص هنگام محکم گرفتن یک جسم و مقاومت انگشت شست (حرکت به سمت قاعده‌ی انگشت کوچک) رخ دهد و درد در سمت کف مچ دست وجود داشته باشد. اگرچه سندرم تونل کارپال فشردگی یک عصب است، اما ممکن است مشکل از التهاب تاندون‌ها در سمت کف مچ دست که انگشتان و مچ دست خم شده و عصب میانی روی رباط عرضی مچ دست فشار وارد می‌کند، نشأت بگیرد. سندرم تونل کارپال اغلب در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد. سه تشخیص قبلی، به عنوان آسیب‌های ناشی از استفاده‌ی مفرط یا آسیب‌های کششی تکراری در نظر گرفته می‌شوند که بر تاندون‌ها و بافت نرم حمایتی آنها تأثیر می‌گذارند. آخرین تشخیصی که در این فهرست قرار می‌گیرد، آرتروز است که یک مشکل مرتبط با مفصل بوده و اغلب ناشی از پیری می‌باشد.

آرتروز كارپومتاکارپال

اگرچه مشکلی که اشاره کردید مرتبط با قاعده انگشت شست است، اما ممکن است به عنوان درد مچ دست تشخیص داده شود. مچ دست یک مفصل زینی شکل است که توسط چهار ضلع غیر منظم و استخوان انگشت تشکیل می‌شود و این مفصل تنها در این قسمت بدن وجود دارد و مجموعه‌ای از حرکات و عملکردهای مربوط به انگشت شست را امکان‌پذیر می‌کند. متأسفانه، این مفصل بسیار حساس به آرتروز است. درد در قاعده انگشت شست و به ویژه در هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند چرخاندن کلید، نوشتن و انجام حرکات کوچک مثل بستن دکمه، رخ می‌دهد. این درد ناشی از افزایش اصطکاک بین “استخوان به استخوان” است که علامت اصلی آرتروز است و می‌توان با استفاده از پرتو ایکس تأیید شود.

یافتن منشأ درد مچ دست

پزشکان ممکن است بتوانند علت درد مچ دست را بر اساس معاینه و آزمایش‌های ساده در مطب تشخیص دهند. در برخی موارد پزشکان ممکن است از ابزارهای تشخیصی دیگری مانند موارد زیر استفاده کنند:

• تصویر برداری: رادیوگرافی می‌تواند شکستگی‌های استخوان را آشکار کند، در حالی که اسکن ام آر آی می‌تواند سایر مشکلات ساختاری در مچ دست را نشان دهد. هر دو روش می‌توانند به پزشک برای تعیین علت درد مچ دست کمک کند.
• آزمایش خون: پزشک می‌تواند آزمایش‌های خون را برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تورم یا درد مداوم تجویز کند. آزمایش‌های خون می‌توانند به تشخیص بیماری‌هایی مانند روماتیسم مفصلی و نقرس کمک کند.
• آرتروسکوپی: گاهی اوقات، انجام جراحی با حداقل تهاجم با استفاده از برش‌های کوچک (به نام پورتال) می‌تواند به پزشک در تشخیص علت درد مزمن مچ دست کمک کند.

گزینه‌های درمان

اصلاح حالت دست

باید توجه داشت که تمام مشکلات ذکر شده می‌توانند از بهبود وضعیت و مکانیک بدن، کاهش استفاده‌ی مفرط و فشار روی تاندون‌ها یا مفاصل بهره‌مند شوند. اجتناب از اعمال فشار و حرکت بیش از حد مچ دست و انگشت شست، فشار روی این ساختارها را کاهش می‌دهد و در بیشتر فعالیت‌های روزمره امکان پذیر است. نمونه‌هایی از آن عبارتند از نگه داشتن مچ دست در حالت خنثی در هنگام فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن، استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی، درست کردن موها و رانندگی. برای آرتروز كارپومتاكارپال کاهش نیروی مورد نیاز هنگام محکم گرفتن یک جسم می‌تواند به کاهش درد کمک کند؛ این امر می‌تواند با افزایش محیط پیرامونی ابزار (از جمله خودکار، وسایل آشپزی، ابزار کار) یا با استفاده از ابزار الکترونیکی برای باز کردن قوطی به دست آید. آرتروز مزمن ممکن است پس از حملات حاد به گرما بهتر از سرما واکنش نشان دهد.

دارو

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) نیز می‌توانند التهاب را کاهش دهند و مکملی برای استراحت و استفاده  از یخ باشند. با این حال، همواره بهتر است قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

اسپلینت

تمام این مشکلات ممکن است از طریق بی حرکت شدن با ارترز ، مانند یک وسیله‌ی بی حرکت کننده‌ی ساده مچ دست برای تاندونیت عضلات خم و راست کننده و سندرم تونل کارپال، و نیز بی حرکت کننده‌ی مچ دست شامل انگشت شست برای تنوسینویت دکرون و آرتروز كارپومتاكارپال بهبود پیدا کنند. هر دو نوع ارتز در داروخانه‌ها موجود هستند.

درمان فیزیوتراپی برای جراحات مچ دست

فیزیوتراپی برای درمان تاندونیت و درد و آسیب‌های مچ دست بسیار موثر است. برنامه‌ی مراقبتی و طول درمان هر فرد با توجه به علائم و اهداف عملکردی درمان متفاوت خواهد بود، اما در ادامه نمونه‌ای از موارد کلیدی که متخصص فیزیوتراپی برای درمان شما در نظر می‌گیرد، ارائه شده است:

درمان دستی

حرکات ملایم مفصلی هنگامی که آسیب مچ دست حاد است، و یا حرکت شدیدتر مفصل هنگامی که آسیب مزمن است ممکن است برای کمک به تسهیل حرکت مچ دست انجام شوند. ماساژ بافت نرم نیز به سفت کردن و تسکین دردهای عضلانی کمک می‌کند. فیزیوتراپیست همچنین می‌تواند برای شما حرکات کششی تجویز کند تا در کلینیک یا در خانه انجام دهید تا حرکت مچ دست بهتر شود.

آموزش بیمار

پزشک به شما توصیه می‌کند که مچ دست خود را در هنگام بلند کردن اجسام و انجام فعالیت‌های دیگر در موقعیت خنثی قرار دهید تا از تاندون‌ها و غضروف‌های مچ دست محافظت شود. پزشک نحوه حفظ این حالت خنثی را با شبیه‌سازی حرکات ورزشی و فعالیت‌های دیگر نشان می‌دهد. این شبیه سازی فعالیت‌ها با برنامه‌ی ورزشی ادغام می‌شود، زیرا فیزیوتراپیست قصد دارد مطمئن شود که شما می‌توانید فعالیت‌های کامل را از سر بگیرید و از آسیب مجدد در آینده جلوگیری کنید.

تزریق کورتیزون

تزریق کورتیزون (یک دارو ضد التهابی قوی) به مفصل می‌تواند باعث تسکین موقت شود. این روش می‌تواند به طور خیلی موثر درد و تورم را کاهش دهد. اثرات آن موقتی بوده و معمولاً چند هفته تا چند ماه دوام دارند. خطر جزئی عفونت در اثر هرگونه تزریق به مفصل وجود دارد، و تزریق کورتیزون نیز از این قاعده مستثنی نیست.

لیزر درمانی

لیزر درمانی باعث بهبود گردش خون، کاهش التهاب و تورم، اسپاسم عضلانی، سفتی و درد مچ دست می‌گردد.

شاک ویو تراپی

برای درمان درد مزمن مچ دست ، پزشکان از تکنولوژی جدیدی به نام “شاک ویو تراپی” (SWT) استفاده می‌کنند. این روش با ارسال امواج صوتی (نه اولتراسوند یا الکتریکی) به ناحیه آسیب دیده جهت تحریک فرایند بهبودی عمل می‌کند. درمان‌های دیگر مانند بیوفیدبک ، درمان مغناطیسی و طب سوزنی نیز ممکن است در کنار درمان‌های بالا مورد استفاده قرار بگیرند.

اوزون درمانی

پرولوزون یا اوزون درمانی یک درمان دائمی برای درد مزمن مچ دست است. این یک درمان طبیعی، غیر جراحی و سالم است. اوزون یک نوع اکسیژن انرژی یافته است که دومین ضدعفونی کننده قوی در جهان بوده و به منظور از بین بردن ویروس‌ها و باکتری‌ها استفاده می‌شود. اکثر مردم اوزون را مرتبط با لایه اوزون می‌پندارند که زمین را احاطه کرده است. اوزون (O3) دارای یک اتم اکسیژن اضافی نسبت به دو اتم طبیعی که آن را تنفس می‌کنید، است. به طور خلاصه، این ترکیب طبیعی در سرتاسر طبیعت استفاده شده و به انسان‌ها سود می‌رساند.

درمان پی آر پی

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) با تحریک آزادسازی سلول‌های بنیادی بالغ که در بافت وجود دارند موجب تسریع روند طبیعی بهبود آسیب‌های بافت نرم و آرتروز می‌شود. یک محلول غلیظ از پلاکت‌های خون بیمار حاوی سلول‌های شفابخش به نام آلفا-گرانول و پلاسما به بافت آسیب دیده تزریق می‌شود که منجر به رشد سلول‌های جدید و افزایش جریان خون می‌گردد.

تمرینات تقویتی و افزایش دامنه حرکت

پزشک میزان پیشرفت تمرینات شما را به منظور تقویت و تثبیت مچ دست و نیز افزایش حرکت سالم مفصل تعیین می‌کند. بیشتر اوقات کل قسمت دست و شانه می‌توانند ضعیف شوند و باعث آسیب مچ دست گردند. این اختلال حرکتی در تمام انواع حرکاتی که بیمار در اثر ضعف شانه مجبور می‌شود به مچ دست خود فشار بیاورد، مشاهده می‌شود. متخصص فیزیوتراپی برنامه تمرینات خانگی و تمرینات در کلینیک را برای کمک به دستیابی به اهداف عملکردیتان طراحی خواهد کرد.

حرکت قورباغه

• به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید.
• پاهای خود را در امتداد خط وسط بدن قرار دهید و اجازه دهید زانوهایتان به دو طرف پایین بیایند.
• کف پاهایتان را روی هم قرار دهید.
• انگشتانتان را در هم قفل کنید و دست‌هایتان را بالای قفسه سینه قرار دهید بطوری که آرنج‌ها قفل باشند.
• دست‌ها را در بالای سرتان به سمت زمین ببرید و سپس دوباره آنها را به بالای قفسه سینه برگردانید.
• این تمرین را در 3 ست 10 تایی تکرار کنید.

چرخاندن دست در حالت ایستاده

• بایستید و پاهایتان را صاف نگه دارید و به اندازه‌ی عرض شانه از هم باز کنید.
• نوک انگشتان خود را در قسمت نرم داخلی هر دست قرار دهید و انگشت شست خود را به طرف بیرون نگه دارید. (این حالت مانند گرفتن چوب توسط یک گلف باز است و حفظ این وضعیت برای انجام صحیح تمرین مهم است).
• با فشار تیغه‌های شانه به یکدیگر و رو به پایین شانه‌ها را به عقب بکشید، سپس دست‌هایتان را صاف تا سطح شانه‌ها بالا بیاورید.
• در حالی که کف دست‌ها به سمت پایین است و انگشتان شست رو به جلو اشاره می‌کنند، دست‌هایتان را 40 مرتبه به طرف بالا و جلو بصورت یک دایره ۱۵ سانتری‌متری بچرخانید.
• سپس جهت را معکوس کنید: باید کف دست‌ها به سمت بالا باشند و انگشتان شست به طرف عقب اشاره کنند. 40 مرتبه دستان خود را به طرف بالا و عقب بچرخانید.

حلقه کردن آرنج در حالت ایستاده

• کنار دیوار بایستید بطوری که پاشنه‌های پا، باسن، بالای کمر و سر به دیوار بچسبند.
• قدم پاها باید صاف و به اندازه عرض شانه از هم باز باشند.
• برآمدگی بند انگشتان را روی شقیقه‌هایتان قرار دهید بطوری که انگشتان شست صاف به سمت پایین و به طرف شانه‌ها اشاره کنند.
• آرنج‌هایتان را از هم باز کرده و به سمت عقب بکشید تا روی دیوار قرار بگیرند، سپس آرنج‌هایتان را در جلوی صورت ببندید. آرنج‌های خود را در سطح شانه نگه دارید و اجازه ندهید پایین بروند.
• این تمرین را 30 مرتبه تکرار کنید.