کف پا با هر قدم به زمین برخورد می کند. بنابراین وقتی صدمه ببیند، درد آن می تواند زندگی شما را مختل کند. در حقیقت، 77% بزرگسالان اظهار می کنند که درد پا به روش های مختلف روی زندگیشان تاثیر داشته است. تیرکشیدن کف پا ممکن است به علت صدمه و ناگهانی باشد یا می تواند به خاطر فشار مزمن روی پا در گذر زمان نیز ایجاد گردد. بسته به دلیل، ممکن است حس سوزش، تیرکشیدن، درد مداوم یا چیز دیگری را حس کنید. پا ساختاری پیچیده است و مشکلات متعددی می تواند باعث تیرکشیدن یک یا هر دو پا شود که در این مقاله به بررسی آنها میپردازیم.
علت تیرکشیدن کف پا
پا ساختاری پیچیده است و مشکلات متعددی می تواند باعث تیرکشیدن یک یا هر دو پا شود. چند دلیل رایج تیرکشیدن کف پا التهاب غلاف کف پا (فاشیای پلانتار)، آسیب عصبی و صدمات شدید است.
التهاب غلاف کف پا (فاشیای پلانتار)
غلاف کف پا یک سری بافت هستند که از استخوان پاشنه و قوس پا کشیده شده و در انگشتان پایان می یابد.
یکی از رایج ترین علل درد پا التهاب غلاف کف پا می باشد. این امر باعث ایجاد درد تیز و شدید در پاشنه و کف پا می شود. التهاب غلاف کف پا اغلب در صبح یا بعد از غیر فعال بودن شدیدتر می گردد. زمانی که از تخت بر می خیزید، ممکن است درد تندی را در اولین قدم حس کنید.
با این حال این حالت می تواند بعد از ایستادن یا نشستن طولانی مدت نیز ایجاد گردد. فشار و تنش روی نیام کف پا می تواند باعث پارگی های کوچکی نیز گردد. کشیدگی و پارگی های مکرر نیام کف پا می تواند باعث درد یا ورم شود، اما در بیشتر موارد دلیل التهاب غلاف کف پا نامشخص می باشد.
درد استخوانهای کف پا
هر پا دارای پنج استخوان متاتارس است که به هر انگشت پا متصل میشوند. این استخوانها در جلوی پا، مچ پا را به انگشتان متصل میکنند. متاتارسها به قوس کف پا کمک میکنند و برای تحمل وزن بدن و راه رفتن ضروری هستند.
درد استخوانهای کف پا به معنای درد و التهاب در ناحیه گوشتی کف پا است. این ناحیه بین قوس کف پا و پایه انگشتان، زیر استخوانهای متاتارس قرار دارد. این درد اغلب به صورت درد سوزنی یا تیزی در ناحیه گوشتی کف پا توصیف میشود. زمانی که ایستاده، راه میروید، دویده یا پاها را قوس میدهید، ممکن است درد شدیدتر شود.
در افرادی که فعالیتهای سنگینی انجام میدهند که فشار روی کف پا ایجاد میکند، مانند دویدن یا پریدن، این نوع درد رایجتر است. همچنین، درد استخوانهای کف پا در افراد سالمند نیز شایعتر است.
آسیب عصب محیطی
در مورد تعداد زیادی از افراد، درد پا ناشی از سیستم عصبی است. آسیب عصب محیطی، درد عصبی است که از اعصابی که خارج از نخاع و در سمت بیرونی تر بدن قرار دارند، نشات می گیرند. این درد به وسیله اعصاب صدمه دیده یا ناکارآمد ایجاد می گردد.
بیماری های مزمن خاصی، مانند دیابت، سوء مصرف الکل، بیماری لایم یا بیماری های خود ایمنی مثل لوپوس که به اعصاب محیطی صدمه می زنند، می توانند باعث ایجاد این حالت گردند و همچنین می تواند به علت صدمه به آسیب اعصاب محیطی مانند زخم گلوله، صدمات الکتریکی یا تزریق مواد نیز ایجاد گردد.
درد اغلب مانند مور مور شدن، سوزش یا حس تیرکشیدن کف پا یا دست است که به سمت ساق پاها و یا بازوها کشیده می شود.
بیماری مورتون نروما (Morton neuroma)
بیماری مورتون نروما با ضخیم شدن عصبی که بین انگشت سوم و چهارم پا است روی می دهد. علائم عمومی آن عبارتند از سوزش یا تیر کشیدن این ناحیه که اغلب در هنگام راه رفتن ایجاد می گردد.
علامت رایج دیگر این بیماری حس فشار مبهم در زیر انگشتان پا است، انگار جوراب زیر این قسمت جمع شده است.
درمان رایج این بیماری، تغییراتی در کفش، حمایت از قوس پا و تزریق کورتیزون به منظور کاهش ورم می باشد. تغییرات در کفش شامل ایجاد راکرهای پنجه و لیفت هایی است که هر جا که نیاز باشد بالشتک هایی را ایجاد می کنند.
بیماری مورتون نروما اغلب در بانوان رخ می دهد. زیرا بسیاری از بانوان کفش های پاشنه بلند استفاده می کنند.
سندرم تونل (کانال) تارسال
به فشار عصبی در پا مربوط می باشد، سندرم تونل تارسال معمولا با سوزش و تیر کشیدن و گاهی همراه با مور مور شدن و بی حسی مشخص می شود.
آسیب شدید
آسیب ناگهانی که به استخوان ها، عضلات، تاندون ها و بافت های دیگر پا صدمه می زند باعث ایجاد درد پا در زمان صدمه و بعد از آن می گردد.
دلایل دیگر تیرکشیدن کف پا
بیماری های دیگری نیز باعث ایجاد آسیب عصبی و درد ثانویه می شوند. برخی از آنها عبارتند از:
- صدمه جسمانی مانند جراحی یا تصادف
- داروهای خاصی برای سرطان، داروهای ضد ویروسی یا آنتی بیوتیک ها
- سندرم درد منطقه ای پیچیده
- تومورهایی که به عصب فشار می آورند.
- بیماری کلیوی یا کبدی
- کمبود ویتامین ها
- فتق دیسک در ستون فقرات کمری
- بیماری های عفونی مانند عوارض بیماری لایم یا عفونت ویروسی
تیر کشیدن کف پا در بارداری
اضافه وزن بارداری می تواند فشار زیادی را روی نیام کف پا وارد کرده و باعث ایجاد ورم در این ناحیه گردد. برای افرادی که نمی دانند نیام کف پا چیست، این اندام، بافتی ضخیم است که در سراسر کف پا قرار داشته و استخوان پاشنه را به انگشتان پا وصل می کند. بسیاری از بانوان باردار درد و سوزشی در نیام پا حس می کنند که به خاطر افزایش فشاری است که اضافه وزن آنها ایجاد کرده است و می تواند منجر به اختلالات رایجی مانند صافی کف پا، التهاب نیام کف پا و ورم گردد.
تیرکشیدن کف پا به دلیل بیماری قلبی
یکی از دلایلی که پای شما دچار اختلال می شود، این است که از قلب فاصله زیادی دارد. وقتی پمپاژ قلب به وسیله چیزی مانند بیماری شریان محیطی آسیب می بیند، جریان خون به سمت پاها کم شده، باعث آسیب یا التهاب پاها می گردد. وقتی پاها اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت نمی کنند، مشکلات جدی به وجود می آید. درد، ورم، سوزش، تیر کشیدن در پاها می تواند نشان دهنده چندین بیماری باشد. هرگز نباید درد پا را نادیده گرفت یا فکر کرد باید با این درد کنار آمد.
در صورت تیر کشیدن کف پا چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
بسیاری از افراد که مرتبا دچار درد پا هستند، در مورد دلیل آن نیز آگاهی دارند و بهترین روش کنترل این درد را می داند. با این حال، در موارد زیر باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- شروع درد ناگهانی و شدید
- درد پا به علت صدمه ای است که به تازگی ایجاد شده است.
- بعد از صدمه نمی توانید وزن خود را روی پای خود قرار دهید.
- بیماری دارید که در جریان خون مداخله ای ایجاد می کند و دچار درد پا شده اید.
- ناحیه ای که باعث ایجاد درد می شود، زخم باز دارد.
- ناحیه ای که باعث ایجاد درد می شود تغییر رنگ داده یا علائم التهابی دیگری دارد.
- علاوه بر پا درد تب نیز دارید.
تشخیص علت تیرکشیدن کف پا
برای مشخص کردن علت درد پا، پزشک احتمالا پای شما را معاینه کند. پزشک به دنبال نواحی دردناک و حساس می گردد.
صدمات دیگر، کبودی یا التهاب را بررسی می کنند. ممکن است راه رفتن شما را زیر نظر گرفته و از شما بخواهد پاهای خود را کشش دهید.
اگر پزشک حدس بزند که شما آسیب عصب محیطی، سندرم گیلن باره یا بیماری دیگری در رابطه با اعصاب دارید، ممکن است تست هدایت عصبی (NCS)را انجام دهد.
تستهای لازم برای تشخیص علت تیر کشیدن کف پا
در برخی بیماران، آزمایشات اضافی برای تشخیص درد کف پا که ناشی از آسیب عصبی است، نیاز نمی باشد. با این حال در برخی، عوامل تیر کشیدن کف پا ممکن است نامشخص باشد. در این موراد، ممکن است تست های تشخیصی بیشتری نیاز باشد. این تست ها عبارتند از:
- الکترومیوگرافی
- تست هدایت عصبی
- بیوپسی عصبی
بسته به چیزی که پزشک در طول معاینات پزشکی متوجه می شود، ممکن است عکس برداری خاصی را برای تشخیص بیماری های ذکر شده و یا حذف برخی از آنها تجویز کند.
درمان تیرکشیدن کف پا
زمانی که تشخیص صورت گرفت، تمرکز درمان بر روی متوقف کردن آسیب بیشتر به اعصاب می باشد. در بیشتر موارد، درمان بیماری واقعی یا هدف قرار دادن علائم منجر به کنترل حس تیرکشیدن کف پا می شود.
- در مبتلایان به آسیب عصبی دیابتی، کنترل قند خون به وسیله دارو و تغییر سبک زندگی احتمالا باعث رفع درد کف پا می شود.
- باید مصرف نوشیدنی های الکلی را متوقف کنند.
- استفاده از داروهای ضد درد برای رفع درد.
تغییر سبک زندگی در جهت بهبود تیرکشیدن کف پا
کفی کفش
کفش ها و کفی های کمکی می توانند به تسکین برخی دردهای کف پا، مخصوصا در بیماری های التهاب نیام کف پا، درد استخوانهای کف پا و نورموما (تومور عصبی) کمک کنند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است کفی های مخصوصی که برای کمک و تناسب انحناهای پای شما طراحی شده اند، را تجویز کند.
رژیم غذایی
شروع یک رژیم غذایی ضد التهابی برای مبتلایان به درد کف پا مناسب است. این رژیم روی میوه ها، سبزیجات، ماهی، مغزها و غلات دارای سبوس متمرکز شده است. غذاهای دارای زردچوبه، آب لیمو و آنتی اکسیدان ها ممکن است به کاهش التهاب غذایی کمک کند.
کاهش وزن
داشتن اضافه وزن با احتمال ایجاد درد، التهاب و مشکلات دیگر در پاها مرتبط است. در صورت نیاز، کاهش وزن می تواند فشار روی پاها را کاهش دهد.
کاهش وزن مخصوصا در صورتی که دیابت نیز دارید که احتمال آسیب عصب محیطی، درد استخوانهای کف پا، سندرم تونل تارسال و .. را بیشتر می کند، اهمیت دارد.
حالت بدنی
بیشتر افراد متوجه می شوند که بهبود حالت بدنی فشار روی کف پاها را کاهش داده و درد کف پا را بهبود می بخشد. حتی اگر سالهاست که حالت بدنی نامناسبی داشته اید، باز هم می توانید با عقب دادن شانه ها و تقسیم وزن به صورت مساوی روی هر دو پا آن را اصلاح کنید.
درمان خانگی تیرکشیدن کف پا
- هر زمان ممکن بود، پاهای خود را روی یک چهارپایه قرار دهید.
- هر 2 تا 3 ساعت یک بار به مدت 20 دقیقه کیسه یخ را داخل حوله پیچیده و روی ناحیه دردناک بگذارید.
- کفش هایی با بالشتک هایی برای پاشنه ها و کمکی مناسب قوس پا بپوشید.
- از کفی و پدهای پاشنه در کفش خود استفاده کنید.
- ورزش های معمولی و سبک کششی انجام دهید.
- ورزش هایی انجام دهید که روی کف پاها فشار نیاورد، مانند شناکردن.
- مسکن هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.
- اگر اضافه وزن دارید، آن را کم کنید.
- به مدت طولانی راه نروید یا نشینید.
- کفش پاشنه بلند یا نوک باریک نپوشید.
- دمپایی لا انگشتی یا بدون پشتی نپوشید.
- روی سطوح سفت با پای برهنه راه نروید.
اگر تیر کشیدن و درد کف پا بهتر نشد، باید به متخصص فیزیوتراپی یا متخصص پا مراجعه کنید. فیزیوتراپ می تواند ورزش هایی بدهد که به شما در بهبود علائم کمک کند. متخصص پا می تواند مواردی مانند کفی ها یا کفش های مناسب را پیشنهاد بدهد.
سوالات پر تکرار
التهاب نیام کف پا چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک بعد از مرور پیشینه پزشکی شما معاینات فیزیکی را روی پای شما انجام می دهد. اگر فشار روی نیام پا باعث ایجاد درد گردد، احتمالا التهاب غلاف پا دلیل آن باشد. اگر بلند کردن انگشتان پا سخت باشد یا احساس مور مور شدن یا بی حسی در کف پا دارید، این نشانه ها زنگ خطر هستند.
علت تیر کشیدن پای راست چیست؟
زمانی که به خاطر درد پا مراجعه می کنید، موارد زیادی در نظر گرفته می شود: شکستگی، موبرداشتن، تاندونیت، آرتروز، گیر کردن عصب یا کیست در پاشنه. برای تعیین دلایل احتمالی دیگر، پزشک ممکن است عکس برداری های دیگری را توصیه کند.
چگونه میتوان از تیرکشیدن کف پا پیشگیری کرد؟
- باند پیچی کردن قوس های پا
- تمرینات کششی کف پاها، ساق پاها و تاندون آشیل
- قرار دادن یخ روی پا
- داشتن استراحت به اندازه کافی
- انجام ورزش های سبک مانند شنا کردن که فشاری روی کف پا ایجاد نمی کند.
- اگر زیاد پیاده روی می کنید یا راه می روید، مرتبا کفش خود را تغییر دهید.
آیا تیر کشیدن کف پا به دلیل بیماری فاسیا پلانتر قابل درمان است؟
بیش از 90% از افراد مبتلا به التهاب غلاف پا با استفاده از روشهای درمان خانگی در مدت ده ماه بهبود مییابند. اگر عامل اصلی التهاب غلاف پا مشکلی باشد که نمیتوانید بر آن تأثیر بگذارید، مانند نحوه قوز کف پا، بهبودی دائمی دشوار خواهد بود. با ادامه روشهای درمان خانگی و پیروی از توصیههای متخصص در مقابله با علائم، میتوانید پیشرفت کنید.
علت تیرکشیدن کف پا هنگام خواب چیست؟
گرفتگی پا در شب، گرفتگی عضلانی است که در هنگام دراز کشیدن یا خوابیدن روی می دهد. ممکن است این درد را در ساق پاها و ران ها حس کنید. گرفتی پا در شب به این درد مرتبط است. این امر باعث ایجاد درد شدید در کف پاها می شود.درد می تواند از پاها به مچ و قسمت پایینی پا منتقل گردد.
