آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) پا و مچ پا یک بیماری مزمن است که باعث التهاب دردناک مفاصل میشود. التهاب میتواند چنان شدید باشد که بر ظاهر و عملکرد اندامهای پایینی بدن تاثیر بگذارد. این بیماری معمولا در مفاصل کوچک دستها و پاها شروع میشود، و بر روی مفصلهای مشابه در هر دو طرف بدن تاثیر میگذارد. بیش از 90 درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید علائمی در پا و مچ پای خود ایجاد میکنند. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمن است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن را وادار به حمله به بافتها و استخوانهای خود میکند. مفاصل در بدن شما با یک پوشش با نام سینوویوم ( synovium ) پوشیده شده است. این پوشش متحرک به مفاصل اجازه میدهد تا به راحتی از طریق پوشش خود قابل حرکت باشند. آرتریت روماتوئید در پا و مچ پا به این پوشش آسیب میرساند و موجب التهاب و تورم در کل این مناطق میشود.این بیماری به مفاصل، بافت های اطراف و رباطهای مربوط به مفاصل آسیب می رساند. این رباطهای ضعیف شده یا نابود شده میتوانند باعث بدشکلی مفصلی در پا شوند. نرم شدن استخوانهای اطراف میتواند منجر به شکستگیهای شدید و در نهایت فروپاشی کامل استخوان آسیب دیده شود.
یک درد ساده ممکن است منجر به روماتیسم مفصلی شود!
آرتریت روماتوئید میتواند باعث نابودی مفاصل و بافتهای اطراف در پا و مچ پا شود و در عین حال میتواند به عروق خونی و اعصاب اطراف بافت نیز آسیب برساند. حدود 20 درصد از بیماران، علائمی مربوط به پا و مچ پا را به عنوان اولین نشانههای آرتریت روماتوئید تجربه میکنند. در کلینیک امید، پزشکان برای درمان روماتیسم مفاصل پا و مچ پا، ابتدا با استفاده از معاینات دقیق، میزان آسیب وارده به ساختارهای اطراف مفصل مانند ماهیچهها را ارزیابی میکنند و همچنین دردهای ارجاعی را بررسی میکنند. در صورت لزوم، آزمایشات خون و تصویربرداری مفصل نیز درخواست میشود. سپس با ارائه برنامه درمانی پیشرفته و موثر، با رویکرد پلکانی، که شامل شروع با روشهای ساده مانند دارو، ورزش و فیزیوتراپی است، به شما کمک میشود تا بتوانید با این بیماری مقابله کنید. همچنین، از روشهای پیشرفته مانند تزریقهای اوزون، استروئید و PRP نیز استفاده میشود. تزریقات در کلینیک امید تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام میشوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
علل روماتیسم مفصلی پا و مچ پا چیست؟
علت دقیق روماتیسم مفصلی پا و مچ پا ناشناخته است. زنان بیش از مردان تحت تاثیر این بیماری قرار میگیرند، و از هر سه زن یک نفر مبتلا به این بیماری میشود. علائم این بیماری معمولا بعد از 40 سالگی ظاهر میشود. در بروز این امر ممکن است یک عامل ژنتیکی نیز وجود داشته باشد، به نظر برخی از افراد به دلیل وراثت خانوادگی احتمال ابتلا به آرتریت روماتویید بیشتری دارند. پزشکان معتقدند که یک ماده شیمیایی یا یک فاکتور محیطی موجب بیماری در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید میشود.
علائم این بیماری چیست؟
شایعترین علائم آرتریت روماتوئید پا (درد پا) و مچ پا (درد مچ پا)، درد، تورم و سفتی در ناحیه آسیب دیده است. علائم در هر دو پا ظاهر میشوند، که معمولا روی یک مفصل مشترک در هر دو پا تاثیر میگذارد. قسمتهای آسیب دیده پا و مچ پا دارای علائم زیر هستند:
مچ پا – مشکل در بالا رفتن از سطوح شیب دار و پلهها معمولا اولین علامت آرتریت روماتوئید در مچ پا است. پیاده روی در سطح زمین و ایستادن نیز در نهایت دشوار و دردناک است و با پیشرفت بیماری سخت تر نیز میشود.
- پشت پا – این قسمت از پا شامل پاشنه و تالوس است. نقش اصلی پشت پا، جذب شوک حاصل از ضربه است و ضربه وارد شده را به طور مساوی به دو طرف پا تقسیم میکند. قسمت پشت پا به تعادل بدن کمک زیادی میکند، بنابراین تعجب آور نیست که علائم آرتریت روماتوئید در این ناحیه از پا شامل از دست دادن تعادل و مشکل حرکت در زمین ناهموار میباشد. همانطور که بیماری پیشرفت میکند، استخوانها از هم ترازی خود خارج میشوند و باعث تغییر شکلهای دیگر مانند صافی کف پا میشوند. درد معمولا در تاندون احساس میشود که قوس کف پا را پشتیبانی میکند.
- پای میانی – پای میانی قسمت بالایی پا را شامل میشود. این قسمت به منظور اتصال قسمت پاشنه پا به انگشتان پا، وجود دارد. هنگامی که تحت تاثیر آرتریت روماتوئید پا و مچ پا قرار میگیرد، رباطها ضعیف میشوند و قوس کف پا از بین میرود. از دست رفتن قوس کف پا منجر به آسیب غضروفی و ناهنجاری کلی پا میشود، و باعث میشود که پا به سمت خارج مایل شود. با پیشرفت آرتریت روماتوئید، بخش کلی قسمت پایین به جلو پا، بیشتر به سمت چپ یا راست متمایل میشود. در نتیجه، یک ضربه شدید به قوس کف پا وارد میشود و پوشیدن کفشها به طور فزایندهای دشوار و دشوارتر میشود. درد شدید و پیاده روی دشوار دو نتیجه تغییر این چنین شکل پا میباشد.
- قسمت جلویی پا- این ناحیه قسمت انگشتان پا و قوزک پا را میپوشاند. علائم آرتریت روماتوئید در این ناحیه از پا شامل تورم مفصلی، تورم انگشتان پا و درد در زیر قوزک پا است.
- بونیون ( Bunion ) – بونیون یک رشد غیر طبیعی در مفصل انگشت کوچک یا بزرگ پا است که منجر به ضربه شدید به این نواحی میشود و باعث عدم تقارن پا میشود. بونیون میتواند در موارد شدید باعث شود انگشت بزرگ پا دچار بدشکلیهایی شود .
- انگشتان پا – مشکلات در این ناحیه، در قسمت انگشت کوچک است (انگشت دوم از ناحیه پنجم متاتارسالها) که باعث میشود آنها در بالای قوس فوقانی پا قرار بگیرند. مشکلات انگشتان پا در نهایت منجر به نارسایی کولوس میشود. کولوسها نواحی بزرگ و دردناکی هستند که اغلب بر روی قوزک پا قرار دارند. این برجستگیها هنگامی رخ میدهند که استخوانهای قسمت میانی پا از محل طبیعی خود جابهجا شده و پایینتر میروند. این حالت، یک شرایط بسیار دردناک ایجاد میکند که باعث میشود پوشیدن کفش عملا غیرممکن شود.
راه تشخیص
تشخیص روماتیسم مفصلی که مفاصل پا و مچ پا را تحت تاثیر قرار میدهد به طور کلی مشابه با تشخیص روماتیسم مفصلی معمول است. روماتیسم مفصلی با معاینه بالینی و همچنین انجام آزمایش و تصویربرداری تشخیص داده میشود.
- تشخیص با گرفتن شرح حال دقیقی از زمان شروع و شدت علائم و همچنین سابقه خانوادگی آرتریت روماتوئید یا سایر اختلالات خودایمن آغاز میشود.
- گام بعدی شامل معاینه فیزیکی است که در آن مفاصل درگیر و سایر مفاصل از نظر تورم، درد و علائم التهابی مورد بررسی قرار میگیرند.
- چندین پرسشنامه مبتنی بر پاسخ بیماران وجود دارد و معیارهای آن عبارتند از پرسشنامه ارزیابی سلامت که ناتواناییهای بیمار و کیفیت زندگی او را اندازه گیری میکند. علاوه بر این، این پرسشنامهها همچنین درک خود بیمار از میزان بیماری خود را اندازه گیری میکند.
- تعداد زیادی آزمایش وجود دارد که ممکن است در تشخیص بیماری استفاده شوند، اما هیچ کدام از این آزمایشات به تنهایی به معنی تشخیص قطعی نیستند.
- با توجه به التهاب، آزمایشات خونی مانند پروتئین واکنشی C و میزان رسوب دهی اریتروسیتها (ESR) ممکن است افزایش یابند. با این وجود این آزمایشات، نشانگرهای غیر اختصاصی التهاب بدنی هستند.
- روماتوئید فاکتور یک آزمون نسبتا اختصاصی است. وجود این عامل در حدود 80٪ از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به اثبات رسیده است. اندازهگیری و تشخیص فاکتور روماتوئیدی در مراحل اولیه بیماری ممکن نیست. علاوه بر این، ممکن است در حدود یک بیستم از افراد سالم نیز تست عامل روماتوئیدی مثبت باشد. بنابراین وجود فاکتور روماتوئیدی به طور کامل نشانگر آرتریت روماتوئید نیست.
- آزمایشات متعدد تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن ممکن است برای بررسی میزان آسیب مفصلی ناشی از بیماری درخواست شود.
چگونه این بیماری ها را میتوان درمان کرد؟
اهداف درمانها دوگانه میباشد – برای از بین بردن علائم بیماری و جلوگیری از پیشرفت بیماری و آسیب بیشتر مفصلی. درمان آرتریت روماتوئید پا و مچ پا بستگی به عوارض جانبی بیماری دارد و شامل درمانهای مختلف مانند دارو و تزریق و انجام اعمال جراحی به منظور بازسازی مفصلی، میباشد.
اصلاح شیوه زندگی
برخی تغییرات در شیوه زندگی روزمره شما میتواند درد آرتروز را کاهش دهد و پیشرفت بیماری را کند نماید. این تغییرات عبارتند از:
- کاهش فعالیتهایی که بیماری را تشدید میکنند.
- تعویض فعالیتهای شدید بدنی (مانند دویدن یا تنیس) با فعالیتهایی که فشار کمتری به بدن وارد میکند (مانند شنا یا دوچرخه سواری) برای کاهش استرس در پا و مچ پا.
- کاهش وزن برای کاهش استرس وارد شده بر مفاصل، که در نتیجه آن درد کمتر شده و عملکرد مفاصل افزایش مییابد.
داروها
برای کاهش علائم، داروهای ضد درد و داروهای ضد التهابی، روش اولیه در درمان بیماری هستند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) داروهایی هستند که به طور گسترده برای کنترل علائم روماتیسم مفصلی استفاده میشوند.
- برای جلوگیری از پیشرفت آسیبهای مفصلی داروهای ضد روماتیسمی و بهبود کننده بیماری روماتیسمی (DMARDs) به طور گسترده ای مورد استفاده قرار میگیرند. . این داروها مکانیسم عمل مختلفی دارند و با کاهش تورم و درد مفاصل، کاهش التهاب حاد در خون و جلوگیری از آسیب متناوب پیشرونده عمل میکنند. DMARDs شامل متوترکسات، سولفاسالازین، لوفلونومید، هیدروکسی کلروکین، نمکهای طلایی و سیکلوسپورین میباشد. با این حال، DMARD ها نیز دارای میزان متفاوت عوارض جانبی هستند.
- علاوه بر این، کورتیزون یک عامل ضد التهابی بسیار موثر است که میتواند در مفاصل دارای آرتروز تزریق شود. اگر چه تزریق کورتیزون میتواند باعث تسکین و کاهش درد شده و التهاب را کاهش دهد، اثرات آن موقت میباشند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یک بخش مهم از درمان آرتروز است که به شما کمک میکند تا انعطافپذیری و قدرت مفاصل را در حد مطلوب حفظ کنید. تمرینات خاص میتوانند به افزایش محدوده حرکت و انعطافپذیری بدن کمک کنند و در عین حال باعث تقویت عضلات پا و مچ پا میشوند. پزشک یا متخصص فیزیوتراپی میتوانند با تهیه برنامههای تمرینی فردی بر اساس نیازها و شیوه زندگی شما، به شما کمک کنند و در روند درمان شما تاثیرگذار باشند. اگرچه فیزیوتراپی معمولاً به کاهش استرس در مفاصل آرتروزی کمک میکند، اما در بعضی موارد ممکن است درد مفصل را افزایش دهد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که حرکت باعث افزایش اصطکاک بین مفاصل آرتروزی میشود. اگر درد مفصلی شما با فیزیوتراپی شدت بیشتری بگیرد، پزشک ممکن است درمان را متوقف کرده و گزینههای دیگری را برای شما مورد بررسی قرار دهد. راههای درمانی دیگری که به بیماران کمک میکند و در فیزیوتراپی توصیه میشوند عبارتند از:
- دستگاههای کمک کننده مانند یک عصا، واکر، نگه دارنده شانه و غیره ممکن است در مقابله با ناتوانیهای حاصل از روماتیسم مفصلی به شما کمک کنند.
- پزشک ممکن است به بیمار ابزار ارتوپدی مناسب تجویز کند. این کار به کاهش گرههای روماتیسمی و کاهش درد هنگام راه رفتن کمک زیادی میکند. آنها همچنین میتوانند در روند بهبود روماتیسم مفصلی پا کمک کننده باشند.
- کفشهای مخصوص و طبی نیز برای کاهش فشار و درد ناشی از روماتیسم مفصلی و کمک به راه رفتن بیمار پیشنهاد میشود.
- درمان های سونوگرافی همچنین برای بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز کمک کننده است. این روش باعث کاهش درد و افزایش سرعت زمان بهبودی میشود.
- با آسپیره کردن مایعات داخل مفاصل متورم و خارج کردن آنها میتوان کمک زیادی به کاهش درد در افراد نمود.
درمان با PRP
پیشرفت اخیر فن آوری پزشکی اجازه میدهد تا پزشکان از طریق تزریق سلولهای بنیادی برای درمان بیماریهای مختلف پا و مچ پا، از جمله آرتروز درمان کند. اکنون می توان با استفاده از این روشهای درمانی پیشرفته، آسیب ها و بیماریهای دژنراتیو که قبلا قابل بهبودی نبودند را سریعا مورد درمان قرار دهند. به طور سنتی، تزریق استروئید (کورتیزون درمانی) برای درمان بیماران مبتلا به آرتروز پا و مچ پا استفاده میشد. استروئیدها آرتروز را درمان نمیکنند – آنها تنها با کنترل درد و تورم،، باعث کاهش علائم و عوارض بیماری میشوند. علاوه بر این، تنها انواع خاصی از استروئیدها را میتوان در ناحیه پا و مچ پا به دلیل خطر بالقوه آن برای آسیب رساندن به غضروفهای مرتبط، استفاده کرد. در مقابل، با تزریق سلولهای بنیادی یا پلاسمای غنی از پلاکت در مناطق آسیب دیده، پزشکان امروزه میتوانند به بهبود طبیعی آرتروز و همچنین کنترل علائم آن کمک کنند.
درمان با سلول های بنیادی و همچنین پی آر پی (PRP) برای آرتروز مچ پا و پا، مزایای متعددی دارد که در زیر به آن اشاره میشود:
- سلولهای بنیادی عوامل ضد التهابی تولید میکنند (به عنوان مثال سیتوکاینها) که به کنترل علائم التهاب در محل آسیب دیده کمک میکنند. سلولهای بنیادی همچنین اسید هیالورونیک ترشح میکنند، که حرکت مفاصل بدن را تسهیل میکنند.
- بر خلاف استروئیدهایی که فقط باعث کاهش علائم و عوارض بیماری میشوند، درمان با سلولهای بنیادی میتواند ساختار مفاصل را نیز برای کنترل آرتروز ترمیم و بازسازی کند. سلولهای بنیادی رشد میکنند و به سلولهای سالم جدید در بدن متمایز میشوند. مطالعات نشان دادهاند که تزریق سلولهای بنیادی میتواند غضروف آسیب دیده را در مدلهای مختلف حیوانی ترمیم و بازسازی نماید.
- این روش غیر تهاجمی بوده و به صورت سرپایی انجام میشود و نیازی به جراحی ندارد و بنابراین دوره بهبودی و نقاهت کوتاه تری به نسبت جراحیهای معمول نیاز دارد.
اوزن درمانی
اوزن درمانی ثابت کرده است که یک ابزار موثر برای مدیریت و کمک به حذف تقریبا هر نوع درد مفصلی و بیماریهای مفصلی میباشد. اوزون درمانی شامل درمانهای عصبی، پرولوتراپی، و اوزن درمانی (اوزون تراپی) است. تزریق انجام شده ترکیبی از بیحس کنندههای موضعی، پروکین، هومیوپاتی، ویتامینها (مانند B12)، مواد معدنی و اوزن است. هنگامی که اوزن به بدن تزریق میشود، التهاب مفاصل کاهش مییابد، بنابراین درد نیز در این نواحی کاهش مییابد. اوزن از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و با خود واکنش میدهد تا اکسیژن را تشکیل دهد. اکسیژن انرژی تولید میکند و باعث تشکیل رادیکالهای آزاد میشود و آنتی اکسیدانهای مفید تولید میکند. در نتیجه این درمان بافتهایی که ” دچار کمبود اکسیژن ” هستند، درمان میکند.
درمان جراحی
اگر درد شما باعث ناتوانی در انجام کارهای خود میشود و به درمان با روشهای غیر جراحی پاسخ نمیدهد، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای شما توصیه کند. نوع عمل جراحی بستگی به نوع و محل آرتروز و تاثیر بیماری بر روی مفاصل شما دارد. در برخی موارد، پزشک ممکن است بیش از یک نوع جراحی را برای درمان مشکل شما توصیه کند.
