بیماری پارکینسون یک اختلال مزمن در دستگاه عصبی است که حداقل 500000 نفر را درگیر خود کرده است. این بیماری بخشی از مغز به نام گانگلیاهای قاعدهای را درگیر میکند. گانگلیاهای قاعدهای با کنترل کردن تعادل مواد شیمیایی مانند دوپامین و سیگنالهای الکتریکی در بین نقاط کلیدی مغز، حرکات بدن را تنظیم میکنند. زمانی که شما به بیماری پارکینسون مبتلا باشید، برخی از سلولهای عصبی در گانگلیاهای قاعدهای که مسئول تولید دوپامین هستند به شکل صحیح فعالیت نمیکنند و سلولها نمیتوانند به خوبی سیگنالهای درگیر در تحرکات بدن را منتقل کنند. به همین دلیل، بدن نمیتواند حرکات مختلف عضلات در بخشهای مختلف بدن را هماهنگ کند.
خطر بروز پارکینسون در آقایان بیشتر از خانمهاست. بیماری پارکینسون با سلولهای مغزی به نام نورونها شروع میشود که حرکات را کنترل میکنند. نورونها مادهای به نام دوپامین را ترشح میکنند. بیماری پارکینسون زمانی بروز پیدا میکند که نورونها مرده و سطح دوپامین در مغز کاهش یابد. تصور میشود که کمبود دوپامین باعث ایجاد آثاری مثل حرکات غیرعادی بدن شود.
نادیده گرفته شدن علائم اولیهی بیماری پارکینسون آسان است بهخصوص اگر این علائم به صورت گاه و بیگاه ظاهر شوند. در صورت مشاهدهی علائمی به طور مکرر، زمان آن رسیده است که به پزشک مراجعه کنید.
متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی امید ،با هدف بر درمان بیماری پارکینسون ،جدیدترین روشهای درمانی مانند تحریک مغناطیسی مغز، فیزیوتراپی و یا ورزش را برای بیماران پارکینسونی توصیه و تجویز میکنند.
برای دریافت نوبت جهت درمان و کاهش عوارض ناشی از بیماری پارکینسون، با شماره 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
علل
بیماری پارکینسون در اثر عواملی چون موارد زیر ایجاد میشود:
عوامل ژنتیکی
برخی از مطالعات نشان میدهند که ژنها در ایجاد بیماری پارکینسون نقش دارند. تقریباً 15 درصد افراد مبتلا به پارکینسون یک سابقهی فامیلی از این بیماری دارند.
افرادی که بستگان نزدیک آنها (مثل والدین یا خواهر و برادر) به بیماری پارکینسون مبتلا هستند در خطر بیشتری برای ابتلا به این عارضه قرار دارند. همچنین گفته میشود که خطر بروز این بیماری در صورتی که تعداد زیادی از بستگان شما به آن مبتلا نباشند پایین است.
یکی از راههای احتمالی، جهش در ژنهایی است که مسئول تولید دوپامین و برخی از پروتئینهای خاص لازم برای عملکرد مغز میباشند.
سالخوردگی
افزایش سن در بروز پارکینسون نقش دارد. سالخوردگی مهمترین عامل خطر برای بیماری پارکینسون میباشد.
محققین معتقدند که عملکرد مغز و دوپامین با افزایش سن رو به کاهش میگذارند. این مشکل فرد را نسبت به پارکینسون آسیب پذیرتر میکند.
محیط
شواهد نشان میدهد که محیط و شرایط زندگی فرد نیز ممکن است در ایجاد بیماری پارکینسون نقش داشته باشد. برخی از مواد شیمیایی که افراد ممکن است با آنها در تماس باشند، مانند آفتکشها، علفکشها و قارچکشها، ممکن است با ایجاد پارکینسون رابطه داشته باشند. مطالعات نشان دادهاند که نوشیدن مقادیر کافی آب و مصرف منگنز به میزان مناسب، به طور بالقوه میتواند با بروز پارکینسون مرتبط باشد.
باید توجه داشت که همهی افرادی که در معرض این عوامل محیطی قرار میگیرند، به بیماری پارکینسون مبتلا نمیشوند. برخی از محققین باور دارند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی باعث بروز بیماری پارکینسون میشود.
اجسام لویی
اجسام لویی به تودههای غیرطبیعی پروتئینی گفته میشود که در ساقهی مغز افراد مبتلا به بیماری پارکینسون یافت میشود. این تودهها دارای پروتئینی هستند که سلولها توانایی تخریب آن را ندارند. این تودهها سلولهای درون مغز را احاطه کرده و باعث ایجاد اختلال در عملکرد آنها میشوند.
تودههایی از اجسام لویی باعث تخریب مغز در طولانیمدت میشوند. این مشکل سبب ایجاد اختلال در هماهنگی حرکات در بیماران مبتلا به پارکینسون خواهد شد.
کاهش دوپامین
دوپامین یک مادهی شیمیایی انتقالدهندهی عصبی است که در انتقال پیامها بین نقاط مختلف مغز دخیل است. سلولهایی که دوپامین تولید میکنند در افراد مبتلا به پارکینسون آسیب دیدهاند.
بدون وجود دوپامین کافی، مغز نمیتواند به خوبی پیامها را ارسال و دریافت کند. این اختلال سبب از دست دادن توانایی بدن برای هماهنگ کردن حرکات میشود. این مشکل سبب اختلال در راه رفتن و تعادل خواهد شد.
شغلها
برخی از شغلها فرد را در خطر بیشتری برای ابتلا به پارکینسون قرار میدهند. به طور خاص، بیماری پارکینسون ممکن است در افرادی که شغلهایی در زمینهی جوشکاری، کشاورزی و صنعتی دارند بیشتر دیده شود. این امر ممکن است به دلیل قرارگیری بیشتر این افراد در معرض مواد شیمیایی سمی باشد.
علائم
برخی از علائم اولیه عبارتاند از:
- دست خط درهم و برهم و یا دیگر تغییرات در نوشتن
- لرزش مخصوصاً در انگشتان و دست و پاها
- حرکات غیرقابل کنترل به هنگام خواب
- گرفتگی اندام و حرکت آهسته (برادی کینزی)
- تغییر در صدا
- حالات سفت و سخت چهره
- دولا شدن بدن
درمان
در صورتی که بیماری پارکینسون برای شما تشخیص داده شده است، گزینههای درمانی زیر برای شما وجود خواهند داشت:
دارودرمانی
ممکن است پزشک برای مدیریت برخی از علائم عارضهی شما از برخی داروها استفاده کند. مؤثرترین دارو برای پارکینسون کاربیدوپال یا لوودوپا است که با روشهای مختلفی آماده شده و بسته به نیازهای بیمار در شکلها و دوز های مختلف وجود دارد. ازجمله دیگر داروهای تجویز شده میتوان به آگونیست های دوپامین، داروهای آنتی کولینرژیک، محدود کنندههای MAO-B و محدود کنندههای COMY اشاره کرد. با وجود اینکه داروها ممکن است به طرز موثری به برخی از افراد کمک کنند، داروها با گذشت زمان تأثیر خود را از دست خواهند داد. برخی از بیماران نیز ممکن است به طرز پیش روندهای شاهد عوارض جانبی این داروها باشند. افرادی که از کاربیدوپال یا لوودوپا استفاده میکنند ممکن است شاهد دیس کینزی و افرادی که از محدود کنندهها استفاده میکنند ممکن است شاهد توهم باشند.
ماساژ درمانی
مزایای ماساژ درمانی مدت زمان زیادی است که برای افراد مبتلا به پارکینسون شناخته شدهاند. از آن جایی که بیماری پارکینسون معمولاً باعث گرفتگی و سفتی عضلانی میشود، توانایی ماساژ برای تسکین درد و از بین بردن گرفتگی عضلانی یک گزینهی مناسب به نظر میرسد. تا زمانی که بیمار در محلی که تحت ماساژ قرار گرفته است حس داشته باشد، انجام این روش بیخطر خواهد بود.
درمان با اولتراسوند
درمان با اولتراسوند (فراصوت) متمرکز روش مناسبی برای دیس کینزی ناشی از پارکینسون میباشد. انرژی اولتراسوند به سلولهای غیرطبیعی که در ایجاد دیس کینزی دخیل هستند گرما داده و آنها را از بین میبرد بدون اینکه به بافتهای اطراف آسیبی وارد شود. برای انجام این روش نیازی به انجام عمل جراحی یا بیحسی نیست و خطر عفونت، خونریزی، لختههای خونی و آسیبهای تصادفی به بافتها نیز وجود نخواهد داشت.
تحریک مغناطیسی از روی جمجمه (TMS)
سیستم TMS عمقی با کویل منحصر به فرد که برای بیماری پارکینسون طراحی شده است، یک روش درمانی بیخطر برای بیماری پارکینسون میباشد. تحریک مغناطیسی از روی جمجمه یک روش غیرتهاجمی برای تحریک کردن مغز است. یک کویل سیمی که با پلاستیک عایق شده است مانند یک قاشق بزرگ بر روی سر قرار داده میشود. هر موج TMS یک میدان مغناطیسی ایجاد میکند که سطح مغز در زیر کویل را تحریک میکند. از آن جایی که میدانهای مغناطیسی درد ایجاد نمیکنند، این روش درمانی بدون درد خواهد بود.
ورزش و فیزیوتراپی
ورزش کردن برای حفظ عملکرد حیاتی است. فیزیوتراپی میتواند به بیمار کمک کند تا تحرک، دامنه حرکتی و همچنین تونوس عضلانی خود را بهبود بخشد. فیزیوتراپی نمیتواند از پیشرفت پارکینسون جلوگیری کند ولی میتواند به بیمار کمک کند تا با این بیماری کنار آمده و احساس بهتری داشته باشد. پزشک میتواند کمک کرده و با استفاده از حرکات مخصوص و تمرینات درمانی، گرفتگی عضلانی و دردهای مفصلی را برطرف کند. یک پزشک شایسته میتواند به بیمار کمک کند تا تعادل و طرز راه رفتن خود را بهبود بخشد.
استفاده از تردمیل و انجام تمرینات مقاومتی و تمرینات کششی مثل یوگا و تای چای مزایای زیادی برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون خواهند داشت. این تمرینات باعث افزایش سرعت حرکت، بهبود تناسب اندام و تقویت عضلات خواهد شد.
دوچرخه سواری سریع و سخت میتواند برای بیماران مبتلا به پارکینسون مفید باشد. پزشکان عقیده دارند که این فعالیت میتواند نقاطی از مغز که با حرکت سر و کار دارند را بهتر به یکدیگر متصل کند.
چند جلسه فیزیوتراپی نیاز خواهم داشت؟
درمان فیزیوتراپی معمولاً در یک تا سه جلسه پایان مییابد. در جلسهی اول فیزیوتراپیست شما را معاینه کرده و توصیههای ورزشی را به شما میکند. در جلسههای بعدی پیشرفت شما مشاهده شده و برنامهی ورزشی خانگی شما گسترش داده میشود.