پارگی منیسک زانو یک آسیب شایع است. منیسک، یک دیسک C شکلِ لاستیک مانند است که روی زانوی شما قرار دارد. هر زانو دارای دو منیسکی (مجموعهای از چند منیسک) در لبه بیرونی زانو و یکی در لبه داخلی زانو میباشد. منیسکی با متعادل کردن وزن شما روی زانو، زانوی شما را محکم نگه میدارد. منیسک پاره شده در مراحل اولیه میتواند مانع کارکردن زانوی شما شود. اما اگر درد شما بدتر شد، درمان پزشکی ضروری است.
متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و تخصصی امید با سالها تجربه در زمینه ی درمان مشکلات ارتوپدی، پس از تشخیص پارگی مینیسک زانو روش های درمانی موثری از جمله فیزیوتراپی و حرکات ورزشی را به بیماران خود توصیه می کنند.
چه چیزهایی باعث پارگی منیسک میشوند؟
پارگی منیسک معمولا به دلیل چرخاندن یا پیچش ناگهانی و سریع پا درحایکه زانو خم شده است، اتفاق میافتد. پارگی منیسک میتواند هنگامی که چیز سنگینی را بلند میکنید یا ورزش میکنید نیز رخ دهد. همانطور که سن شما بالاتر میرود، منیسک ساییده می‌شود و میتواند به راحتی دچار پارگی شود.
علائم پارگی منیسک چیست؟
سه نوع پارگی منیسک وجود دارد که هرکدام مجموعهای از علائم خاص خودشان را دارند:
- اگر پارگی خفیف باشد، ممکن است کمی درد و تورم داشته باشید. این وضعیت معمولا طی 2 یا 3 هفته از بین میرود.
- پارگی متوسط ممکن است باعث ایجاد درد در وسط یا مرکز زانوی شما شود. تورم به مرور طی 2 یا 3 روز بدتر می‌شود. ممکن است این امر باعث شود احساس کنید زانوی شما چوب مانند شده و در توانایی شما برای خم کردن زانو محدودیت ایجاد شده است، اما معمولا راه رفتن برایتان امکانپذیر است. ممکن است در هنگام چرخاندان زانو یا خم کردن آن احساس درد شدید داشته باشید. این علائم ممکن است طی 1 یا 2 هفته از بین بروند اما با چرخاندن یا استفاده زیاد از زانو دوباره برگردند. اگر پارگی درمان نشود درد میتواند سالها برود و بیاید.
- در پارگی شدید، ممکن است تکههایی از منیسک پاره شده وارد فضای زانو شود. این امر میتواند باعث شنیده شدن صدا از زانو ، درد شدید و قفل شدگی آن شود. شما قادر به صاف کردن زانو نخواهید بود. ممکن است احساس کنید زانوی شما «لق» است یا ناگهانی از جا در میرود. ممکن است درست بعد از آسیب یا 2 یا 3 روز بعد، ورم کند و خشک شود.
پارگی منیسک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک درباره آسیبهای گذشته و کاری که در هنگام آسیب دیدن زانو، در حال انجام آن بودید سوال خواهد پرسید. انجام یک معاینه فیزیکی برای دانستن اینکه آیا پارگی منیسک منشأ درد شما است یا خیر؛ به پزشکتان کمک خواهد کرد. پزشک به هردو زانوی شما نگاه خواهد کرد و نرمی دامنه حرکات و چگونگی پایداری زانوی شما را بررسی خواهد کرد. معمولا عکس برداری اشعه ایکس نیز انجام می‌شود.ممکن است نیاز داشته باشید برای انجام آزمایشهای بیشتر با یک پزشک ملاقات کنید. این آزمایشها ممکن است شامل MRI که میتواند تصویر دقیقی از محل پارگی و میزان جدیت آن به دست دهد، باشند.
پارگی چگونه بهبود مییابد؟
اینکه پزشکان چگونه منیسک پاره شده شما را درمان میکنند بستگی به چند چیز دارد؛ مانند نوع پارگی، محل آن، و میزان جدیت آن. ممکن است سن شما و میزان فعالیت شما نیز گزینههای درمان شما را تحت تاثیر قرار دهد.ممکن است درمان شامل موارد زیر باشد:
یخ درمانی
قرار دادن کیسه یخ روی زانو برای کنترل هرگونه درد و تورم ناشی از پارگی منیسک انجام می‌شود. تورم یک «راهنمای» مهم در طول توانبخشی شما است و سطح توانایی و بهبودی شما را نشان میدهد.
زانوبندها یا بریس
بهترین راه برای استراحت دادن زانو پوشیدن زانوبند است. زانوبند زانوی شما را حمایت خواهد کرد و مشکل ناتوانی را که در ابتدا با آن مواجه هستید را حل خواهد کرد.زانوبند فشار مستقیم وارد شده از سوی بالای پای شما، روی منیسک را کاهش میدهد. نتیجه آن کاهش فوری درد خواهد بود.هنگامی که درد کمتری در زانوی خود دارید، تحرک بیشتری خواهید داشت که همین امر به بازیابی توان شما و حتی فراتر از آن، کمک خواهد کرد.
داروها
داروهایی مانند استامینیفون، آسپرین، یا ایبوپروفن ممکن است قدری از درد بکاهند، اما در واقع پارگی منیسک نهفته را درمان نمی کنند. داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن نیز ممکن است تورم را کاهش دهند.
فیزیوتراپی
در بسیاری از موارد، درمان محافظهکارانه میتواند به بهبود منیسک پاره شده شما کمک کند و شما میتوانید با فیزیوتراپی به توانبخشی دست پیدا کنید. فیزیوتراپی و توانبخشی برای کمک به کاهش درد و التهاب، درمان منیسک پاره شده، قدرت بخشیدن به مفاصل شما و بازیابی عملکرد، ضروری است. به طور کلی هرچه زودتر شروع کنید، بهتر است. اما سرعت فیزیوتراپی شما به سطح درد و تورم در مفصل نیز بستگی دارد.فیزیوتراپی و توانبخشی شامل ورزشهای متنوع و پیگیری مسائل بسیاری است. به طور معمول، درمانهای فیزیوتراپی برای پارگیهای منیسک شامل موارد زیر است:
- تمرینات تقویت عضلات
- دامنه حرکتی مفصل
- احساس و تعادل مفصل
- قدم زدن (راه رفتن)
- شاک ویو تراپی
- اولتراسوند
- لیزر درمانی
- تحریک الکترونیکی
درمان دستی (منوال تراپی)
ممکن است پزشک شما منوال تراپی (درمان دستی) – استفاده از دست در درمان که ممکن است شامل ماساژ، کشیدن یا آمادگی مفصل باشد- را برای شما انجام دهد؛ تا به کاهش تورم و خشکی، و بازیابی عملکرد ماهیچه اطراف زانو کمک کند.ماساژ برای کاهش خونریزی و تورم نیز به کار میرود.
تزریق prp
یکی از گزینههای درمانی غیر جراحی که برای بسیاری از بیماران دچار پارگی منیسک مفید است؛ تزریق PRP میباشد. پارگی منیسک اغلب با پاسخ به وجود پلاسمای غنی از پلاکت که در محل آسیب تزریق شده است؛ ترمیم می‌شود.پلاکتهای خون شامل فاکتورهای شد میباشند که برای فرایند درمان مفید هستند. وارد کردن پلاسمای غنی شده با پلاکت خود بیمار، فرایند درمان را تشدید میکند و اغلب باعث تحریک و تقویت پاسخ طبیعی بدن نسبت به آسیب می‌شود.
تمرینات پارگی منیسک
ورزش یکی از درمان های موثر برای پارگی مینیسک زانو می باشد.تمرینهای مناسب برای آسیب پارگی منیسک عبارتند از:
تمرینات آرام
تمرینات آرام مانند ورزشهای آبی یا شنا کردن و پیاده روی میتواند ایجاد آسیب بیشتر، به قدرتمند ساختن ماهیچههای پا کمک کند. هنگامی که دچار آسیب زانو هستید از پیچاندن زانو یا درگیر کردن آن در حرکات اروبیکی سنگین بپرهیزید. تمرینات تقویتی ماهیچه، شامل زدن دوچرخه ثابت، صاف کردن و بالا بردن پا، کشیدن پا در حالت نشسته و تمرین در استخر میباشند.
بلند کردن پا
بالا بردن پا، ماهیچههای بالای زانو، ماهیچههای ناحیه سرینی، کفلها و پشت ران را تقویت میکند، و میتواند زانوی شما را بعد از پارگی منیسک، استوار و باثبات کند. سعی کنید پا را به جلو و عقب بلند کنید.برای انجام این ورزش:
- درحالیکه زانوی سالم خود را خم کرده و زانوی آسیب دیده را دراز کردهاید؛ به پشت دراز بکشید.
- با تلاش برای فشار دادن زانوی آسیب دیده به زمین، ماهیچههای ران خود را سفت کنید و درحالیکه پاشنه پای خود را حدود یک فوت از زمین بلند میکنید، ماهیچههای ران را منقبض نگه دارید.
- پنج ثانیه نگه دارید و به آرامی پایین بیاورید. این حرکت را 8 تا 12 بار تکرار کنید.
ورزش ماهیچههای همسترینگ
برای انجام این ورزش:
- با پاهای دراز شده رو به شکم دراز بکشید.
- اگر این حرکت ناراحت کننده است، یک حوله پیچیده شده را زیر پای خود، درست بالای کاسه زانو قرار دهید.
- زانوی خود را خم کنید و پاشنهی پای آسیب دیده را به سمت باسن بکشید.
- میتوانید حدود 1 تا 5 پوند وزن را به قوزک پای خود ببندید تا بتوانید از فاصلهای که باید پای خود را بلند کنید تا تمرین را انجام دهید؛ بکاهید.
خم کردن زانو
تمرین نهایی تقویت عضلات برای پریشانی از منیسک شامل خم شدن زانو میباشد. این تمرین را فقط در صورتی انجام دهید که درد کمتری از آسیب زانو احساس میکنید.برای انجام این ورزش:
- درحالی که پاهای خود را به عرض شانه باز کردهاید بایستد.
- دستهای خود را بر روی میز آشپزخانه، میز یا پشت صندلی قرار دهید.
- به آرامی زانوهای خود را خم کنید، به طوری که مانند حرکت ورزشی اسکات، ساق پا صاف نگه داشته سود. زانوهای خود را هم سطح با انگشتان پا نگه دارید.
- حدود 6 اینچ خود را پایین بیاورید و به آرامی به وضعیت قبلی برگردید.
- این حرکت را 8 تا 12 بار تکرار کنید.
