مفصل زانو توسط چندین رشته عصبی احاطه شده است که در مجموع به عنوان اعصاب ژنیکولار شناخته می‌شوند. درد مزمن زانو می‌تواند ناشی از تاندونیت، آسیب، آرتروز، نقرس، بیماری دژنراتیو مفصل یا بعد از جراحی زانو باشد.
با مسدود کردن سیگنال‌های درد از طریق اعصاب ژنیکولار وارد زانو، بلوک عصبی ژنیکولار می‌تواند درمان درد مزمن را فراهم کند. در این روش، پزشک یک استروئید کاهش‌دهنده التهاب را که با بی‌حس‌کننده موضعی ترکیب شده است، حین تزریق استفاده می‌کند.
اگر بلوک عصبی به تسکین کوتاه‌مدت درد منجر شود، احتمال وجود دارد که برای تسکین درازمدت از فرسایش صب با فرکانس رادیویی اعصاب ژنیکولار استفاده شود.
بلوک عصبی ژنیکولار چیست؟
عصب‌های مختلف و شبکه‌های عصبی که مواد مغذی مورد نیاز را به داخل زانو منتقل می‌کنند، به عنوان “ژنیکولار” شناخته می‌شوند. بلوک عصبی ژنیکولار به طور موقت سیگنال‌های عصبی زانو را مسدود می‌کند. در این فرایند، پزشک اعصاب ژنیکولار جانبی فوقانی، اعصاب ژنیولار میانی فوقانی و اعصاب ژنیکولار میانی داخلی را هدف قرار می‌دهد. این بلوک عصبی باعث بی‌حس شدن این اعصاب می‌شود و در نتیجه از ارسال سیگنال‌های درد به مغز جلوگیری می‌کند. هدف اصلی بلوک عصبی ژنیکولار، کاهش درد مزمن زانو و کاهش نیاز به مصرف مسکن برای مدت زمان طولانی است.
فواید بلوک عصبی ژنیکولار
- باعث تسکین ایمن درد می‌شود به طوری که شما قادر باشید سایر درمان‌ها (مانند فیزیوتراپی یا سایر ورزش‌های هدفمند) را شروع کنید.
- بلوک های عصبی ژنیکولار نیاز شما را به جراحی‌های تهاجمی تر زانو، زمانی که سایر روش های کنترل درد محافظه کارانه موثر نیستند، برطرف می‌کند.
بلوک عصبی ژنیکولار چه مشکلاتی را درمان می‌کند؟
بلوک‌های عصبی ژنیکولار میتوانند مشکلات زیر را تشخیص داده و تسکین بخشند:
- آرتریت زانو و آرتروز حاد
- جراحی ناموفق تعویض کامل یا جزئی زانو
- بیماری دژنراتیو مفصل
- زانو درد مزمن
روند انجام بلوک عصبی ژنیکولی
در مراحل آماده‌سازی برای عمل، پوست زانو تمیز و ضدعفونی می‌شود. نقاط تزریق با یک بی‌حس کننده موضعی بی‌حس می‌شوند. پزشک با استفاده از فلوروسکوپ (نوعی دستگاه اشعه ایکس که تصاویر ویدیویی را از داخل بدن نشان می‌دهد) سوزن را با دقت به سمت یکی از اعصاب مورد نظر هدایت می‌کند. یک داروی بی‌حس کننده از طریق این سوزن برای بی‌حس کردن عصب تزریق می‌شود. پزشک تزریق را در دو محل دیگر تکرار می‌کند تا سه اعصاب ژنیکولار را بی‌حس کند.
روند تزریق 15 تا 20 دقیقه طول می‌کشد. شما می‌توانید بعد از عمل به تنهایی به منزل بازگردید اما اگر از آرامبخش IV استاده کرده اید باید از کسی بخواهید شما را تا منزل همراهی کند.
عوارض جانبی شایع بلوک عصبی عبارتند از: سرگیجه، سبکی سر و حالت تهوع.
دوران نقاهت بلوک عصبی ژنیکولار
- شما باید درباره نکات مراقبتی بعد از عمل با پزشکتان صحبت کنید به خصوص زمانی که شرایط زمیه ای یا سایر مشکلات را درمان می‌کنید.
- نکات کلی برای دوران نقاهت وجود داد. همانطور که در بالا گفته شد بهتر است که بعد از عمل شخصی شما را تا منزل همراهی کند. برخی افراد در پاهای خود دچار بی‌حسی می‌شوند بنابراین در 24 ساعت بعد از درمان باید از رانندگی پرهیز کنند.
- در دوران نقاهت شما می‌توانید حرکت کنید اما بهتر است از فعالیت های سنگین و پرفشار از جمله ورزش یا ایستادن‌های طولانی مدت خودداری کنید.
- ممکن است دچار تورم خفیف، کبودی یا درد در محل تزریق شوید. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم میتوانند به کاهش علائم شما کمک کنند. اما این دارو ها باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. شما همچنین می‌توانید از یخ برای کاهش تورم استفاده کنید. کمپرس یخ را حدود بیست دقیقه روی ناحیه تزریق قرار دهید.
- میزان درد را در روزهای بعد از تزریق بررسی کنید. بهتر است یک دفترچه داشته باشید و تغییرات درد را در آن یادداشت کنید. به طور طبیعی بعد از تزریق درد شما به طور چشمگیری کاهش می‌یابد اما بعد از آن ممکن است قبل از اینکه وضعیت شما به حالت ثابت برسد میزان درد اندکی افزایش یابد.
روند عمل چقدر طول می‌کشد؟
درمان زانو حدود نیم ساعت به طول می‌انجامد و می‌تواند به مدت چند روز تا چند هفته درد را کاهش دهد. پس از اطمینان از موفقیت بلوک عصبی، مرحله دیگری به نام فرسایش عصبی انجام می‌شود که از گرما با استفاده از دستگاه تخصصی استفاده می‌کند. فرسایش عصبی می‌تواند درد طولانی مدت را به مدت چند هفته کاهش دهد. این روش در روز دیگر و در یک شرایط استریل در اتاق عمل انجام می‌شود.
آیا بلوک عصبی ژنیکولار دردناک است؟
در این روش درمانی از سوزن استفاده می‌شود. برای بسیاری از افراد تزریق سوزن درد خفیفی ایجاد می‌کند. اما آرامبخش IV می‌تواند باعث تسکین ناراحتی یا اضطراب قبل عمل و حین عمل شود.
آیا بلوک عصبی ژنیکولار خطرناک است ؟
خطرات بلوک عصبی ژنیکولار می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کبودی
- افزایش موقت درد در اطراف ناحیه تزریق
- عفونت، که در برخی موارد برای شما آنتی بیوتیک تجویز می‌شود
- احتمال خونریزی بسیار کم
- در برخی موارد نادر ممکن است درد برطرف نشود
سوالات پرتکرار
عوارض بلوک عصبی زانو چیست؟
هر دو روش بلوک عصبی و فرسایش RF عوارض احتمالی مانند را دارند. اما این عوارض بسیار نادر هستند. استفاده از سوزن‌های ظریف خطر خونریزی را کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه این روش‌های درمانی در محیط‌های کاملا استریل انجام می‌شود احتمال عفونت بسیار نادر است.
بلوک عصبی ژنیکولار چقدر موثر است؟
بلوک عصبی ژنیکولار معمولاً از چند ساعت تا چند روز باعث تسکین درد می‌شود. یک درمان موفقیت آمیز درد شما را تا حدی کاهش می‌دهد که در طول روز نیازی به مصرف داروهای ضد درد نداشته باشید. همچنین ممکن است هنگام فعالیت‌های عادی درد کمتری را تجربه کنید.
آیا بلوک عصبی ژنیکولار درمان مناسبی برای آرتروز مزمن زانو است؟
بلوک عصبی ژنیکولار یک روش درمانی موثر برای دردهای غیر قابل درمان و مرتبط با آرتروز مزمن زانو است.
تفاوت بین تزریق کورتیزون و بلوک عصبی چیست؟
تفاوت بین تزریق کورتیزون و بلوک عصبی در این است که در تزریق کورتیزون یک داروی استروئیدی به ناحیه مورد نظر تزریق می‌شود اما در بلوک عصبی یک داروی بی‌حس کننده قوی تزریق می‌شود.
