حتی کسانی که همه چیز را امتحان کردهاند ممکن است بیوفیدبک میگرن را آزمایش نکرده باشند.
– یک درمان بدون دارو و اثبات شده.
اکثر افراد مبتلا به میگرن، برای رهایی از این درد شدید، تقریباً هر راهی را امتحان میکنند. از روشهای سنتی مانند سوزنزدن تا درمانهای باستانی، تمام تلاش میکنند تا به تسکین برسند. اما اگر هنوز به کلینیک سردرد مراجعه نکردهاید، شاید در مورد یک روش درمانی بدون دارو و با اثربخشی قوی اطلاعات کافی نداشته باشید، آن هم بیوفیدبک.
ادغام اقدامات غیرمعمول پزشکی، مانند بیوفیدبک، در برنامه درمانی میگرن میتواند ذهن شما را آرام کند. در دههی گذشته، بیوفیدبک به مراتب محبوبیت بیشتری دست یافته است، زیرا بدون عوارض جانبی بسیار موثر است. البته، این موضوع منتقدان خود را دارد، اما تحقیقات علمی نشان میدهد که بیوفیدبک در کاهش شدت، مدت زمان و حتی تعداد حملات میگرن تأثیر قابل توجهی دارد.
یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۸ که تمام منابع علمی مربوط به بیوفیدبک را بررسی کرده، نتایجی مشخص برای کاهش تعداد حملات میگرن در تحقیقات مختلف نشان داد. حتی برتری بیشتری داشته و مشخص شد که: “خودباوری تأثیر قابل توجهی در کاهش اضطراب، افسردگی و مصرف دارو دارد.” افرادی که از بیوفیدبک استفاده کردهاند، به ندرت حملات میگرن داشته، کمتر دارو مصرف کرده و در نتیجه کمتر با عوارض جانبی روبرو شده و کمتر از افسردگی و اضطراب رنج میبرند.
میگرن چیست؟
میگرن در واقع یک اختلال عصبی است که با علائمی مانند سردرد شدید و سایر علائم همراه است. سردرد معمولاً در قسمت جلوی سر یا یک طرف سر احساس میشود و ممکن است به مدت چند ساعت تا چند روز ادامه یابد.
حملات میگرن به صورت منظم با دورههای مختلف برای افراد مختلف رخ میدهد، از یک بار در هر چند وقت تا چندین بار در هفته. با وجود تحقیقات بسیاری که انجام شده است و با وجود اینکه 15٪ از جمعیت تحت تأثیر میگرن قرار دارند، علت دقیق میگرن هنوز مشخص نشده است. محققان باور دارند که این اختلال مربوط به تغییرات در مواد شیمیایی مغز یا افزایش تحریک پذیری قشر مغز است. همچنین، عوامل ژنتیکی نشان دادهاند که در بروز میگرن نقش مهمی دارند، همچنین عوامل محرک احساسی، جسمی، غذایی، محیطی و دارویی نیز نقشی در این بیماری دارند. علاوه بر این، به نظر میرسد که ارتباطی بین میگرن و تأثیرات هورمونی مانند دوره قاعدگی، بارداری و یائسگی نیز وجود دارد.
علائم میگرن
اصلیترین علامت میگرن سردرد است. میزان شدت این سردرد، تکرار و مدت آن در افراد و شرایط گوناگون، متفاوت است. یکی دیگر از علائم برجسته آئورا است که قبل از بروز میگرن به عنوان “سیگنال هشدار دهنده” نیز شناخته میشود. این سیگنال میتواند در مشکلات بینایی (جرقه چشمی، الگوهای زیگزاگی یا نقاط کور)، سفتی یا احساس سوزن سوزن شدن، مشکلات در هماهنگی، مشکل در گفتار و از دست دادن هوشیاری ظاهر شود. علاوه بر سردرد و آئورا، چندین علائم دیگر نیز وجود دارند که در افراد مختلف، متفاوت میباشند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اختلال ادراک آئورا
- فوتوفوبیا (حساسیت به نور)
- فونوفوبیا (حساسیت به صدا)
- اوسموفوبیا (حساسیت به بو)
- تمرکز ضعیف
- تعریق
- احساس گرما یا سرمای شدید
- درد شکم (که گاهی اوقات می تواند باعث اسهال شود)
- نیاز مکرر به ادرار کردن
بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک به شما میآموزد تا فرآیندهای بدنی خاصی را که معمولا ناخودآگاه هستند کنترل کنید. پس از تمرین آگاهانه ذهنی، میتوانید یاد بگیرید که این عملکردها را برای آرام سازی، تسکین درد و بهبود سلامت کلی خود کنترل کنید. بیوفیدبک تکنیکی است که از ذهن برای کنترل بدن استفاده میکند. حسگرها به شما میگویند در درون بدن شما چه میگذرد. بنابراین میتوانید بطور ارادی کنترل عملکردهایی مانند ضربان قلب، فشار خون و تنش عضلانی را یاد بگیرید.
بیوفیدبک هم با آرامش درمانی و هم با مدیتیشن ذهنی مرتبط است. اما از آنجا که اثر بیوفیدبک شدیدتر است، از هر دوی آنها پر هزینهتر است. به عقیده ما، روش آرامش درمانی راهحلی کلیدی برای میگرن است. فردی که مستعد سردرد و همچنین بسیاری از بیماریهای مزمن است، باید بتواند بدن خود را تا حد امکان آرام و آرامتر نگه دارد.
بیوفیدبک برای مدیریت میگرن
جالب اینجاست که نظریه بیوفیدبک رد شده است، اما این روش درمانی هنوز انتظارات بسیاری از افراد را برآورده میکند. نظریه عروقی میگرن را نتیجه انقباض و انبساط رگهای مغز میدانند و معتقدند در این بیماری جریان خون از اندامها به سمت سر منحرف میشود. از آنجا که بیوفیدبک به افراد میآموزد که دمای یک قسمت خاص از بدن مانند دست را تغییر دهند، بنابراین جریان خون در مغز کاهش مییابد. بنابراین، طبق این نظریه، میگرن از بین میرود.
محققان در مورد آنچه که هنگام حمله میگرن در بدن ما رخ میدهد اختلاف نظر دارند و بسیاری بر این باورند که رگهای خونی در واقع نقش مهمی در ایجاد این حملات دارند. نظریه عروقی تا حدی توضیح میدهد که چرا بیوفیدبک به بسیاری از افراد کمک میکند تا حملات میگرن خود را کاهش دهند. علاوه بر این، نظریههای دیگر نیز به مؤلفه تسکین دهنده استرس یا افزایش اکسیژن مغز اشاره دارند که با بیوفیدبک همراه هستند. تحقیقات نشان داده است که مهمترین عملی که فرد مبتلا به میگرن میتواند انجام دهد، افزایش گردش خون است و این همان چیزی است که ما در طی درمان بیوفیدبک با درجه حرارت انگشت اندازهگیری میکنیم.
هنوز متقاعد نشدهاید؟ خودتان امتحان کنید! چشمان خود را ببندید و تصور کنید که در یک ساحل گرم هستید. گرمای خورشید را روی بدن خود احساس کنید و به تلاطم امواج دریا گوش دهید. آیا میتوانید گرمای شن و آفتاب را در نوک انگشتان خود احساس کنید؟ در طول یک جلسه درمانی شما به یک مانیتور متصل میشوید که درجه حرارت و سایر عملکردهای بدن شما را ثبت میکند. هدف شما کنترل دمای بدن در یک ناحیه خاص است. از لحاظ تئوری، این عمل باعث افزایش گردش خون، ایجاد آرامش و جلوگیری از میگرن میشود.
بیوفیدبک خانگی
هزینه آزمایشهای جدید روی میگرن ممکن است بسیار زیاد باشد. اگر از روشهای گوناگون درمانی خسته شدهاید و قصد دارید روش جدیدی را امتحان کنید، بیوفیدبک گزینه مناسبی است. اگر میخواهید از مزایای مشابه این درمان استفاده کنید بدون آنکه مجبور شوید به بانک دستبرد بزنید، گزینه بیوفیدبک خانگی را در نظر بگیرید. برای این کار لزوما نیازی به مراجعه به یک درمانگر برای انجام بیوفیدبک ندارید. به هر حال آرامش در خانه برخی از افراد بیشتر از مطب پزشک است.
اگر میتوانید توصیف کنید، پس بیوفیدبک میتواند کاملا مناسب شما باشد. ممکن است دستگاههای زیر برای مدیریت میگرن به شما توصیه شود:
- دستگاه Mindfield eSense Skin Temperature دستگاهی قابل حمل و آسان برای استفاده است که با iPhone ،iPad ،iPod Touch یا Android کار میکند. این دستگاه دمای دست شما را اندازهگیری میکند و شما را برای شل کردن و گرم کردن دستتان، که هر دو مؤلفه مهم بیوفیدبک هستند، آموزش میدهد.
- سیستم GSR / Temp Biofeedback همچنین کنترل دمای بدن را به شما میآموزد. این دستگاه تغییرات در سیستم عصبی شما را بوسیله اندازهگیری میزان رطوبت نامحسوس نوک انگشتان شما اندازهگیری میکند. بیوفیدبک که روی دما تمرکز دارد، موثرترین راه برای کاهش میگرن و سردرد است.
- دستگاه ضد تنش Antense باعث کاهش تنش در فک و عضلات پوست سر شما که عامل ایجاد سردرد و میگرن هستند، میشود. این دستگاه روی پیشانی شما قرار میگیرد و میزان تنش عضلات صورت را اندازه میگیرد. شما میتوانید به ماهیچههای خود آموزش دهید تا شل شوند. بنابراین تنش عضلانی که به طور مداوم با فشار همراه است منجر به سردرد نخواهد شد.