ستون فقرات دارای انحنای طبیعی است که امکان تحمل وزن را در حالت ایستاده فراهم می‌کند. انحنای بیش از حد ستون فقر است تحت عنوان قوز شناخته می‌شود. این انحنا باعث می‌شود که قسمت فوقانی پشت خمیده‌تر از حالت طبیعی باشد. این درحالی است که تا حدودی انحنای پشت طبیعی است، در صورتی که انحنای پشت بیش از زاویه 50 درجه باشد به عنوان اختلال ستون فقرات در نظر گرفته می‌شود. قوز، شایع‌ترین اختلال در ناحیه مهره‌های قفسه سینه است که می‌تواند ناحیه گردن یا کسر را نیز درگیر کند. گاهی اوقات قوز هیچ علامتی به جز انحنای غیر عادی پشت ایجاد نمی‌کند. با این حال در برخی موارد این اختلال منجر به خشکی و درد کمر، خستگی، و حساسیت ستون فقر است می‌شود. کمر درد می‌تواند در بزرگسالانی که قوز دارند مشکل ساز شود زیرا بدن باید ناهنجاری ستون فقرات را جبران کند. افرادی که قوز شدید دارند با گذر زمان مشکل آنها بدتر می‌شود. قوز پشت می‌تواند به علائم بیشتر مانند اختلال در تنفس و غذا خوردن بیانجامد.
انواع قوز پشت کمر چگونه است؟
سه نوع قوز غیر طبیعی وجود دارد:
قوز وضعیتی
قوز وضعیتی به علت ضعیف شدن عضلات و رباط‌های کمر و نامناسب بودن وضعیت کمر ایجاد می‌شود. این وضعیت به علت حمل کردن کیف سنگین و قوز کردن رخ می‌دهد. حمل کردن کیف سنگین باعث کشیدگی رباط و عضلات کمر می‌شود و مهره‌های قفسه سینه را از محل طبیعی خود به سمت بیرون می‌کشد.
قوز شوئرمن
قوز شوئرمن که معمولا در قسمت فوقانی ستون فقرات ( مهره‌های قفسه سینه ) رخ می‌دهد حامل ناهنجاری ساختاری مهره است و زمانی ایجاد می‌شود که بخش جلویی مهره نسبت به بخش پشتی رشد آهسته‌تری داشته باشد. این امر منجر به شکل مهره به جای آنکه حالت قائم داشته باشد شبیه مستطیل شود. در این حالت، وجود اختلال در حداقل سه مهره مشاهده می-شود. اولین علائم در نوجوانان رخ می‌دهد و معمولا پسران بیش از دختران به این اختلال دچار می‌شود.
قوز مادر زادی
قوز مادر زادی یکی از اختلالات مادر زادی است که شیوع کمتری دارد. این عارضه به علت اختلال ژنتیکی در هفته 6 تا 8 جنینی رخ می‌دهد. این نقص باعث اختلال در تشکیل یا تقسیم بندی قسمت جلویی دو یا چند مهره می‌شود. در نتیجه، ستون فقر است در یک زاویه تند به سمت جلو خم می‌شود و قوز ایجاد می‌شود.
چه عواملی سبب قوز کمر می‌شود؟
عدل قوز کمر عبارتند از:
- نامناسب وضعیت بدن (قوز وضعیتی)
- پوکی استخوان (نازک شدن استخوان‌ها) که منجر به شکستگی و فشردگی مهره‌ها می‌شود (این وضعیت در میان بزرگسالان بیشتر شایع است)
- آرتروز تحلیل برنده
- آسیب دیدگی ستون فقرات، عفونت یا تومور
- روماتسیم ستون فقرات یک بیماریب روماتسیمی است که باعث التهاب شدید ستون فقرات و مفاصل خاجی می‌شود.
- در برخی موارد، ژنتیک در ایجاد قوز کمر نقش دارد.
آیا قوز کمر با درد و خشکی همراه است؟
علائم قوز کمر عبارتند از:
- نامناسب بودن وضعیت بدن و ظاهر خمیده کمر
- درد کمر
- خستگی عضلات
- خشکی عضلات
این موارد با گذر زمان به مسائل زیر ختم می‌شوند:
- فشردگی نخاع که با علائم نورولوژیکی زیر همراه است:
- ضعف
- از دست دادن حس اعضا
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
کاهش فضای قفسه سینه می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی در ناحیه سینه شود. این موارد عبارتند از: - درد قفسه سینه
- کوتاه بودن تنفس
- نارسایی قلبی یا ریوی
روش تشخیص قوز کمر چگونه است؟
افرادی که علائم و نشانه‌های قوز کمر دارند، باید توسط یک پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرند، به ویژه اگر علائم آنها بهبود نیابد یا بدتر شود. پس از معاینه جسمانی، پزشک به بررسی سابقه پزشکی بیمار می‌پردازد، که این اطلاعات به وی کمک می‌کند تا انحنای ستون فقرات، انعطاف پذیری و قدرت بازوها و پاها، رفلکس و مهارت بدن را ارزیابی کند. معمولاً برای تشخیص قوز کمر، علاوه بر معاینه جسمانی، از عکس‌برداری با استفاده از اشعه ایکس برای تعیین زاویه قوز استفاده می‌شود. اگر زاویه قوز بزرگتر از 50 درجه باشد، به عنوان یک عامل مشکل ساز در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که پزشک شبهه‌ای به وجود آسیب عصب داشته باشد، ممکن است ام‌آر‌آی (MRI) را درخواست کند.
آیا قوز کمر درمان دارد؟
روش‌های درمانی مختلفی برای قوز کمر وجود دارد که این روش‌ها عبارتند از:
چه داروهایی برای درمان درد ناشی از این بیماری وجود دارد؟
داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی از قبیل آسپرین، ایبوپروفن، و ناپروکسن می‌توانند به تسکین درد کمر کمک کنند.
آیا بستن کمربند برای رفع قوز مناسب است؟
در مواردی که انحنای کمر زیاد می‌شود یا در موارد حاد می‌توان از بریس برای تقویت ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت بیماری در سال‌های آینده استفاده کرد. فقط در بیمارانی از بریس برای درمان قوز استفاده می‌شود که در حال رشد هستند، این روش برای بزرگسالان مفید نیست. درمان با بریس در قوز شوئرمن در نوجوانان شبیه استفاده از بریس برای بیمارانی است که دچار قوز هستند، محل و نوع بریس با توجه به محل قوز متفاوت است. بریس‌های مختلفی وجود دارد که بیماران می‌توانند از آنها استفاده کنند. این بریس‌ها براساس بدن بیمار تهیه می‌شوند و بیمار می‌تواند آنها را زیر لباس بپوشد، بیمار می‌تواند در اکثر فعالیت‌ها و تمرین‌های ورزشی نیز از این بریس‌ها استفاده کند.
چه قدر طب فیزیکی و فیزیوتراپی برای درمان قوز کمر موثر هستند؟
برخی از ورزش‌های مخصوص می‌توانند با تقویت عضلات شکم و کمر به تسکین درد کمر و بهبود وضعیت بدن کمک کنند. این تمرینات ورزشی می‌توانند به کشش عضلات چهار سر ران و تقویت قسمت‌های مختلف بدن که تحت تاثیر انحراف ستون فقرات بوده‌اند کمک کنند.
ورزش برای قوز کمر چگونه انجام می‌شود؟
اگر قوز کمر و وضعیت نا مناسب بدن به علت بد نشستن و تعادل عضلات ایجاد شده باشد اما درمان نشده باشد، می‌توانید با انجام تمرینات کششی و تمرینات مخصوص قوز کمر و بهبود وضعیت بدن هنگام نشستن به بهبود قوز کمر خود کمک کنید.
تمرین دارت ضربه‌ای
بیمار باید برای انجام این تمرین روی زمین دراز بکشد و دست‌هایش را در کنار بدنش قرار دهد و به سمت بالا نگاه کند. سپس سر، شانه، پا، و دست‌هایش را از زمین جدا کند. ده بار دست‌هایش را به صورت ضربه‌ای به هم برساند. سپس استراحت کند و دوباره این تمرین را انجام دهد.
سر خوردن در امتداد دیوار
سر خوردن در امتداد دیوار باعث کشش قسمت فوقانی کمر می‌شود و از فشرده شدن ستون فقرات جلوگیری می‌کند به بهبود قوز وضعیتی کمک می‌کند. بیمار باید برای انجام این تمرین روبروی دیوار قرار بگیرد و ساعدش را روی دیوار قرار دهد. سپس سعی کند هنگام کشیدن ساعد به سمت بالا، عضلات شکمش را نیز به دیوار بچسباند و در بالاترین نقطه، شانه‌هایش را به سمت عقب کشانده و به هم نزدیک کند. بیمار می‌تواند هنگام انجام دادن این تمرین، حرکت شانه‌هایش را به سمت بالا و پائین و اطراف قفسه سینه احساس کند. در انجام تمرین حرکت عضلات شانه و بالا و پائین شدن آنها به طور کامل احساس می‌شود.
کشش عضلات کمر و قفسه سینه
گرفتگی و ضعیف بودن عضلات قفسه سینه و کمر از علائم شایع قوز ( کیفوز ) است. در خصوص گرفتگی عضلات قفسه سینه، کشش عضلات آن کفایت می‌کند. بیمار باید برای انجام این تمرین در کنار دیوار قرار بگیرد، دستش را به گونه‌ای در امتداد دیوار بالا ببرد که کف دستش روبروی آن قرار بگیرد سپس سعی کند بدنش را از دست خود دور کند و این تمرین را چند بار با هر دو دست انجام دهد. بیمار می‌تواند برای ضعف و گرفتگی کمر از تمرینات کششی استفاده کند. بدین منظور می‌تواند یک شی سبک را در دست بگیرد و با حرکات دادن دست در جهت پائین به بالا شروع به تمرین کند. بیمار باید هریک از این تمرینات کششی را به مدت 30 ثانیه انجام دهد.
