درمان شکستگی مهره ستون فقرات در اثر تصادف و افزایش سن با و بدون جراحی

شکستگی‌های حاد ستون فقرات که بر اثر حادثه و ضربه ایجاد شده باشند، جزء آسیب‌های بسیار جدی و اورژانسی در ارتوپدی محسوب می‌شوند. در اغلب موارد، شکستگی‌های ستون فقرات که بر اثر تصادفات ماشین یا زمین خوردن یا آسیب ورزشی ایجاد شده است، در قسمت میانی و پایینی کمر است. بیمارانی که ضربه‌ی شدیدی خورده‌اند و یا هوشیاری خود را از دست داده‌اند باید به سرعت به اورژانس منتقل شوند. شایع‌ترین علائم شکستگی ستون فقرات، درد متوسط تا شدید در کمر است که با حرکت دادن کمر شدیدتر می‌شود.

علت بروز شکستگی فشاری مهره‌های کمر چیست؟

پوکی استخوان بیماری است که موجب تضعیف استخوان‌ها و کاهش تراکم استخوانی می‌شود. پوکی استخوان شایع‌ترین علت بروز شکستگی فشاری مهره‌های کمر است که اغلب در افرادی با سن بالاتر بروز می‌کند. سایر علل احتمالی شکستگی فشاری مهره‌های کمر عبارتند از:

• آسیب‌های فیزیکی کمر
• وجود توموری در ستون فقرات یا توموری که از جای دیگری رشد کرده و به ستون فقرات نفوذ کرده است.
• ابتلا به بیماری ژنتیکی استخوان‌سازی ناقص
• عفونت مهره‌های ستون فقرات

آیا دشواری در راه رفتن می‌تواند عامل شکستگی مهره‌های کمر باشد؟

شکستگی‌های فشاری ستون فقرات که بر اثر حادثه و ضربه ایجاد می‌شوند، بسیار دردناک هستند. ممکن است شخص احساس کند که یک چاقو در کمر او فرو رفته است. شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان، در حالت ایستاده درد بیشتری در مقایسه با حالت نشسته و خوابیده دارند. این شکستگی‌ها همچنین می‌توانند باعث خمیده شدن کمر و تشکیل قوز کمر شوند. همچنین بر اثر فشرده شدن مهره‌ها ممکن است قد شخص تا 6 اینچ کوتاه‌تر شود. علائمی که در ادامه آمده‌اند، به ندرت رخ می‌دهند. این علائم ناشی از فشار بر طناب نخاعی بر اثر حالت بد قرارگیری ستون فقرات ایجاد می‌شوند:

• بی‌حسی و گزگز در دست و پاها یا سایر قسمت‌های بدن
• مشکل در حرکت کردن و راه رفتن
• بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع

روش تشخیص چگونه است؟

پزشک در ابتدا بررسی می‌کند که ستون فقرات شما خمیده شده ست یا نه و شما قوز کمر پیدا کرده‌اید یا خیر. سپس برای بررسی ابتلا به پوکی استخوان آزمایشات اسکن تراکم استخوانی، سی تی اسکن، ام آر آی یا تست اشعه ایکس تجویز می‌شود. با کمک این عکسبرداری‌ها می‌توان وجود شکستگی‌های فشاری را تشخیص داد. در صورتی که علت شکستگی‌های فشاری، تومور یا آسیب کمر باشد، این موضوع در عکسبرداری‌ها نمایان خواهد بود.

فیزیوتراپیست چه کمکی می‌تواند بکند؟

فیزیوتراپیست ستون فقرات شما را معاینه فیزیکی می‌کند. او نواحی مختلف ستون فقرات را لمس می‌کند تا بتواند مکان‌های بروز درد و حساسیت به لمس را شناسایی کند. همچنین حرکات مختلف ستون فقرات در بخش‌های مختلف ان (بخش ستون فقرات سینه‌ای و پایین کمر) به طور کامل بررسی می‌شود. فیزیوتراپیست همچنین قدرت عضلات کمر را ارزیابی می‌کند. تست تعادل نیز انجام می‌شود تا مشخص شود شما در معرض خطر زمین خوردن (که منجر به شکستگی‌های بیشتر رد آینده می‌شود) هستید یا خیر. فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند قدرت عضلانی و حرکت پذیری خود را مجدا بازیابی کنید. دوره‌ی درمان شما احتمالا شامل موارد زیر می‌شود:

کنترل درد

در اولین مرحله از دوره‌ی ریکاوری، تمرکز فیزیوتراپی بر کاهش درد و التهاب است. درمان‌های دستی از جمله جااندازی بافت‌های نرم و ماساژ ملایم می‌تواند در کاهش درد موثر باشد. همچنین از روش تحریک الکتریکی نیز برای تسکین درد استفاده می‌شود. بعد از بهبودی کامل شکستگی، اعمال کمپرس گرم و مرطوب می‌تواند در کاهش درد و اسپاسم عضلانی موثر باشد.

تمرینات افزایش انعطاف

ممکن است فیزیوتراپیست شما چند تمرین مناسب برای افزایش دامنه حرکتی کمر و لگن به شما آموزش دهد.

تمرینات افزایش قدرت

زمانی که به استخوان‌ها فشار وارد می‌شود، تقویت می‌شوند. پزشک شما برخی تمرینات مخصوص با وزنه به شما آموزش می‌دهد که موجب تحریک استخوان‌ها و تقویت آن‌ها می‌شود. تمریناتی که تجویز می‌شوند، با کمک وزنه‌های سبک، عضلات بالا تنه و پایین تنه و همچنین عضلات شکم، لگن و کمر را تقویت می‌کنند.

آموزش نحوه صحیح قرارگیری بدن و انجام کارها

پزشک به شما آموزش می‌دهد که چگونه در هر حالت مانند نشستن، خوابیدن، ایستادن و انجام کارها، ستون فقرات خود را در حالتی نگه دارید که از مهره‌ها حفاظت کنید و به آن‌ها فشار زیادی وارد نکنید. برای مثال، شما حالات ایمن و مناسب خوابیدن را می‌آموزید. همچنین می‌آموزید که در هنگام انجام کار‌ها در خانه مانند خم شدن و بلند کردن اجسام، چگونه بدن خود را به شکل صحیحی حرکت دهید. پزشک شما همچنین یک برنامه‌ی تمرینی اختصاصی برای انجام دادن در خانه طراحی می‌کند که می‌توانید بعد از اتمام دوره فیزیوتراپی خود، آن‌ها را در خانه انجام دهید.

پیشگیری از زمین خوردن

پزشک برای بهبود توانایی حفظ تعادل و ثبات بدن، تمریناتی را به شما آموزش می‌دهد تا در هنگام راه رفتن بدن شما ثبات بیشتری داشته باشد و بهتر بتوانید تعادل خود را حفظ کنید. ممکن است لازم باشد برخی تمرینات ساده و سبک را روی سطوح مختلفی یا شیب‌های مختلف انجام دهید. همچنین می‌آموزید مه چگونه محیط خانه یا محل کار خود را تغییر دهید تا خطر زمین خوردن و آسیب دیدن شما کمتر شود.

درمان شکستگی مهره کمر بدون جراحی

اگر علت اصلی شکستگی فشاری مهره‌های کمر شما، پوکی استخوان باشد، ممکن است پزشک درمان‌های زیر را تجویز کند:

سرمادرمانی و گرمادرمانی

تا یک هفته، روی ناحیه آسیب دیده، کمپرس سرد بگذارید و پس از این مدت می‌توانید به دلخواه خود کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید. برای گذاشتن کمپرس سرد: یخ را در یک کیسه بگذارید و کیسه را در حوله بپیچانید و سپس آن را بین 15 تا 20 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده بگذارید و این کار را هر ساعت تکرار کنید. قرار دادن کمپرس گرم طی یک هفته‌ی اول موجب می‌شود مایعات بیشتری در این ناحیه جمع شوند و در نتیجه درد و تورم بیشتر شود.

داروهای مسکن

در صورتی که داروهای مسکن را به شیوه‌ی صحیح مصرف کنید، می‌توانند درد شما را تسکین دهند. با این حال به خاطر داشته باشید که داروهای مسکن به بهبودی شکستگی کمکی نمی‌کنند. این داروها تنها موجب کنترل درد کمر می‌شوند.

کمربند طبی

اغلب شکستگی‌های خفیف تا متوسط با بی‌حرکت کردن کمر در کمربند یا کرست طبی برای مدت 6 تا 12 هفته درمان می‌شوند. کمربند طبی با بیحرکت کردن کمر به بهبودی شکستگی کمک می‌کند. همچنین کمربند طبی از کاهش قد و خم شدن کمر بر اثر شکستگی جلوگیری می‌کند. شکستگی‌هایی که با کمک کمربند طبی درمان می‌شوند، منجر به دفرمیتی بسیار کمتری در مقایسه با شکستگی‌هایی می‌شوند که با کمربند درمان نمی‌شوند. در موارد خاصی که بیمار پوکی استخوان شدید دارد، ممکن است استفاده از کمربند طبی برای زمان بیش از 12 هفته تجویز شود.

شاکویو تراپی

شاک ویوتراپی یک روش درمانی چند منظوره است که در مواردی مانند درد کمر ناشی از آسیب و شکستگی فشاری نیز کاربرد دارد. اصلی‌ترین تاثیر شاکویو، تسکین درد سریع و بهبود حرکت پذیری کمر است. بنابراین روش شاکویو تراپی علاوه بر این که روش غیرتهاجمی و غیرجراحی است، به مصرف داروی مسکن نیازی ندارد و بنابراین راه‌حل ایده آلی برای تسریع دوره بهبودی و درمان دردهای حاد و مزمن است.

جراحی شکستگی مهره کمر

جراحی به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:

• کیفوپلاستی برای درمان شکستگی‌ها و بازیابی قد بیمار که بر اثر شکستگی‌های فشاری کوتاه شده، انجام می‌شود. یک وسیله وارد ناحیه شکسته می‌شود و سپس بالونی که در سر آن قرار دارد، منبسط می‌شود تا ناحیه‌ی فشرده شده را مجددا از هم باز کند. بعد از این مرحله، بالون برداشته می‌شود و در فضای ایجاد شده سیمان مخصوص پزشکی تزریق می‌شود. این کار موجب ثبات استخوان و بازیابی ارتفاع آن می‌شود. در اغلب موارد این روش فورا موجب برطرف شدن درد بیمار می‌شود.
• ورتبروپلاستی مشابه با کیفوپلاستی است اما در آن از بالون استفاده نمی‌شود. در این روش تنها سیمان پزشکی در مهره تزریق می‌شود. برای آن که سر سوزن مستقیما به ناحیه مخصوص در ستون فقرات هدایت شود از تصاویر فلوروسکوپی استفاده می‌شود.
• جراحی باز کمر در مواردی نیاز است که فشردگی و شکستگی مهره‌ها شدید است و موجب گیرافتادگی عصبها شده است. اگر شکستگی کمر شما موجب آسیب رسیدن به عصب‌ها شده باشد، در اغلب موارد لازم است که این مسئله توسط جراح ارتوپد درمان شود. این روش درمانی به عنوان آخرین راه‌حل موردنظر قرار می‌گیرد چرا که عوارض احتمالی زیاد و دوره ریکاوری بلندمدت دارد.