آرتریت شانه: علت و درمان آرتروز و ساییدگی شانه بدون جراحی

آرتروز باعث ایجاد التهاب در مفاصل و فضای اطراف آن‌ها می‌شود. آرتروز در شانه می‌تواند باعث درد و سفتی در شانه شود که باعث می‌‌شود حرکت شانه در جهت‌هایی که به طور معمول در آنها حرکت می‌کند، دشوارتر شود. به نوعی از آرتروز که بیشتر از همه شانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، استئوآرتروز گفته می‌شود. با روش‌های درمانی مختلف می‌توان از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد و نشانه‌های این عارضه را کاهش داد.

علل آرتریت شانه چیست؟ 

در اینجا شایع‌ترین علل آرتروز شانه ذکر شده است:

• آرتروز شانه عموماً به دلیل وارد شدن فشار طولانی مدت یا مکرر به شانه، بیشتر از حد تحمل آن ایجاد می‌‌شود. این فشار مداوم و طولانی مدت باعث فرسایش و پارگی تدریجی در مفصل شانه می‌شود. ممکن است ساختارهای آسیب دیده شامل غضروف مفصل لابروم، ادامه غضروف، کپسول مفصلی و سطح استخوان باشد. فعالیت‌های تحریک آمیز اغلب شامل استفاده مکرر طولانی مدت یا همراه با فشار از شانه مانند بلند کردن اجسام سنگین، حمل کردن آنها، فعالیت دست‌ها بالای سر، فشار دادن یا کشیدن اجسام، استفاده از بازوها در جلوی بدن یا فعالیت تحمل وزن (از جمله دراز کشیدن روی شانه آسیب دیده) می‌باشد.
• آرتروز شانه ممکن است در اثر جراحی یا صدمات شدید به شانه ایجاد شود. جراحی یا آسیب نیز می‌تواند سطح مفصل را تغییر داده یا با تغییر مکانیزم حرکتی شانه، مفصل را مستعد فرسایش بیشتر کند. صدمات مرتبط با آرتروز شانه می‌توانند شامل دررفتگی، جابجایی جزئی، شکستگی، پارگی لابرال، آسیب به عضلات چرخاننده شانه یا نکروز آواسکولار (مرگ استخوان به دلیل قطع شدن عروق خونی) باشد.
• ممکن است بیماران در اثر عفونت مفصل شانه یا بیماری روماتولوژی به این بیماری مبتلا شوند. مصرف بیش از حد الکل، استفاده از برخی داروهای خاص (مانند داروهای کورتیکواستروئید) یا قرار گرفتن در معرض اشعه نیز ممکن است احتمال وقوع این مشکل را افزایش دهد.

علائم و نشانه‌های اصلی آرتروز شانه چیست؟

آرتروز شانه وضعیتی است که به طور معمول به تدریج طی یک دوره زمانی ایجاد می‌شود. در بیمارانی که آرتروز جزئی شانه دارند، ممکن است علائم اندکی وجود داشته باشد یا هیچ گونه علائمی وجود نداشته باشد. با پیشرفت بیماری و انحطاط بیشتر مفصل شانه، درد مفصل افزایش یافته و ممکن است خشکی مفصل و انعطاف ناپذیری آن آشکار شود؛ به خصوص هنگام استراحت یا هنگام صبح پس از بلند شدن از خواب.

سایر علائم همراه با این بیماری ممکن است با توجه به شدت بیماری متفاوت باشند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• درد شانه که تا قسمت فوقانی دست انشعاب پیدا می‌کند.
• حساسیت به لمس محکم در مفصل آسیب دیده
• افزایش سایز و تورم قابل مشاهده در مفصل
• کاهش قدرت و انعطاف پذیری مفصل شانه
• محدودیت عملکرد
• شنیدن صدای کلیک مانند یا ترق ترق در حین حرکت شانه
• قفل شدن شانه (هنگامی که مفصل قفل شده و شما مجبورید به زور آن را حرکت دهید)
• درد مداوم
• درد شدید مفصل
• درد شبانه یا هنگام صبح که اغلب با حرکت یا دوش آب گرم کمتر می‌شود،
• مشکل در خواب (به خصوص هنگام خوابیدن روی طرف شانه آسیب دیده)
• تحلیل رفتن عضلات شانه
• شدت یافتن علائم با سرد شدن هوا

تشخیص 

برای شروع یک درمان موثر برای آرتروز شانه، ابتدا پزشکان باید یک معاینه بالینی جامع روی مفصل شانه صورت دهند. این معاینه به منظور شناسایی هر نقص یا ضعف مهم در عملکرد مفصل شانه، مفصل شانه، تاندون‌ها و عضلات مرتبط با آن انجام می‌شود.

برای تأیید تشخیص، انجام عکس‌برداری با استفاده از اشعه ایکس ضروری است. این عکس‌برداری اطلاعاتی درباره فاصله بین دو استخوان مفصل را ارائه می‌دهد. فاصله بین دو استخوان مفصل کاهش می‌یابد هرچه غضروف بیشتری در مفصل آسیب دیده باشد. اگر آسیب مزمنی در تاندون‌های گرداننده شانه وجود داشته باشد، سر استخوان هومروس زیر سوکت شانه در عکس‌برداری اشعه ایکس بزرگتر خواهد بود. همه این علائم به وجود آرتروز در شانه اشاره دارند.

تخصصی‌ها همچنین می‌توانند با استفاده از سونوگرافی و تصویربرداری با استفاده از رزونانس مغناطیسی (MRI)، میزان نقص موجود در تاندون‌های گرداننده شانه و واکنش‌های التهابی ثانویه را تشخیص دهند.

در صورت وجود نواقص استخوانی بزرگ و تغییرات عمده در مفصل اصلی، پزشکان برای برنامه‌ریزی جراحی پروتز مفصل شانه از توموگرافی کامپیوتری (CT) استفاده می‌کنند. اسکن CT به متخصصان امکان می‌دهد تا با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری ویژه، مفصل شانه را به صورت سه‌بعدی شبیه‌سازی کنند و جراحی را انجام دهند. در موارد پیچیده، در صورت لزوم، ایمپلنت‌های سفارشی برای بیمار و دستگاه‌های خاص ساخته می‌شوند.

درمان آرتریت شانه

شیوه­‌های درمانی و توصیه شده برای کاهش درد و ترمیم بافت و مفاصل آسیب دیده شانه بعلت آرتریت شامل موارد زیر می­‌باشد:

داروها

داروهای آرتریت از داروهای تسکین درد بدون نسخه گرفته تا داروهای ضد التهاب قدرتمند، استروئیدهای خوراکی و داروهای مسکن همراه با نسخه، متفاوتند. ممکن است این داروها شامل پمادهای موضعی و همچنین داروهایی باشند که از طریق دهان مصرف می‌شوند.

تزریق کورتیزون 

برای درمان آرتریت، داروهای استروئیدی مستقیماً به فضای مفصل آسیب دیده، بورسی یا ناحیه اطراف تاندون ملتهب تزریق می‌شوند. هدف از تزریق کورتیزون، کاهش التهاب و درد است. در برخی از تزریق ها ممکن است پزشک از سونوگرافی برای هدایت سوزن به محل مناسب استفاده کند.

 فیزیوتراپی شانه 

یک فیزیوتراپیست از درمان‌ها و ابزارهای مختلفی برای درمان مشکلات شانه استفاده می‌کند. به طور کلی ورزش ها شامل حرکت موثر شانه، دامنه‌ای از حرکات فعال، استفاده از قرقره‌های شانه، تثبیت کتف و شانه و تقویت عضله و تاندون چرخاننده شانه هستند. سایر روش‌های درمانی شامل اولتراسوند، تحریک الکتریکی، حرارت درمانی، ماساژ تحرک مفصل و یخ درمانی است. این روش‌های درمانی یک مکمل عالی برای ورزش هستند اولتراسوند و تحریک الکتریکی به کاهش درد و بهبود تحرک کمک می‌کند با آماده سازی مفصل، مفاصل در جهت‌های خاصی جابجا می‌شوند حرکت نرم باعث آرامش مفصل می‌شود. فیزیوتراپی همچنین از ماساژ برای فشردن دادن بافت‌های آسیب دیده بدن استفاده می‌کند تا باعث افزایش بهبودی شود. همه این روش‌های درمانی به کاهش درد، کاهش تورم و بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی کمک می‌کنند. فیزیوتراپیست شما همچنین در ورزش‌های خانگی به شما کمک می‌کند تا اثر بهبودی پس از آسیب دیدگی شانه را تقویت کنید. با استفاده از فیزیوتراپی، بهبودی شما سریعتر صورت می‌گیرد و دیگر لازم نیست به داروهای مسکن تکیه کنید.

ورزش‌هایی برای آرتریت شانه 

تمرینات زیر معمولاً برای بیماران مبتلا به آرتریت شانه تجویز می‌شوند. قبل از شروع این تمرینات باید درباره مناسب بودن آنها با فیزیوتراپیست خود صحبت کنید. به طور کلی این ورزشها باید ۲ تا ۳ بار در روز انجام شوند اما فقط به شرطی که ایجاد علائم نکنند یا باعث تشدید علائم نشوند.

فیزیوتراپیست شما می‌تواند در موقعیت مناسب، آغاز کردن ورزش‌ها را به شما توصیه کند و به تدریج آنها را گسترش داده و به سوی ورزش‌های پیشرفته‌تر حرکت کند. قاعده کلی این است که در صورت عدم تشدید علائم، ورزش‌ها باید کم کم پیشرفته‌تر شده و به ورزش‌های گسترده و پیشرفته برسند.

فشردن تیغه‌های شانه

در حالی که کمر خود را صاف نگه داشته‌اید، بنشینید یا بایستید. شما باید اندکی به سمت داخل متمایل شده و تیغه‌های شانه خود را به عقب برگردانید. تیغه های شانه خود را به آرامی و تا حد ممکن به هم بچسبانید؛ تا حدی که علائم ایجاد نشود یا علائم شما تشدید نشود. ۵ ثانیه در این وضعیت باقی بمانید و این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید. شرط اصلی این است که ورزش بدون درد باشد.

تمرینات آونگ 

این تمرین را با خم شدن به سمت جلو و در حالی که دست سالم شما روی یک میز یا نیمکت، از بدنتان پشتیبانی می‌کند آغاز کنید. کمر خود را صاف نگه دارید و شانه‌های خود را ریلکس کنید و به آرامی بازوی آسیب دیده خود را به جلو و عقب تاب بدهید؛ تا جایی که دردی احساس نکنید این حرکت را ادامه دهید. در حدی که صرفا یک کشش خفیف تا متوسط را احساس نمایید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید و به خاطر داشته باشید که نباید باعث ایجاد هیچ‌گونه علائم یا شدت یافتن علائم شود. به شرط اینکه تمرین بدون درد باشد، با حرکت دادن بازو به سمت چپ و راست ورزش را تکرار کنید.

چرخه آونگی 

این تمرین را با خم شدن به سمت جلو و در حالی که دست سالم شما روی یک میز یا نیمکت از بدنتان پشتیبانی می‌کند، آغاز کنید. کمر خود را صاف نگه دارید و شانه‌های خود را ریلکس کنید. به آرامی دست آسیب دیده خود را به صورت دایره وار و در جهت عقربه های ساعت بچرخانید. تا حد امکان به نحوی این کار را انجام دهید که دردی احساس نکنید و چیزی بیشتر از یک کشش خفیف تا متوسط را احساس نکنید. این ورزش را با حرکت دادن دست بر خلاف عقربه ساعت مجددا انجام دهید. حرکت را در هر جهت ۱۰ بار تکرار نمایید و به خاطر داشته باشید که علائم شما نباید افزایش پیدا کرده یا نمودار شوند.

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) درمان با سلول‌های بنیادین 

این روش‌های درمانی در حال ظهور، شامل برداشت انواع خاصی از سلول‌های بدن، متمرکز کردن آنها و تزریق مستقیم آنها به مفصل شانه، بورسی یا غلاف تاندون است. اگرچه برخی از نتایج اولیه این درمان‌ها امیدوار کننده است: اما مزایای آنها هنوز ثابت نشده و همچنان در دست مطالعه است. به طور کلی بیمه‌های درمانی نیز آن را پوشش نمی‌دهند.

تغییر رژیم غذایی 

ممکن است لازم باشد با یک متخصص تغذیه یا متخصص رژیم غذایی نیز در تماس باشید. مهم نیست با چه کسی کار می‌کنید اما باید یک رژیم غذایی ضد التهاب را در پیش بگیرید. در اینجا سه پایه اصلی یک رژیم غذایی ضد التهاب برای افراد مبتلا به آرتریت شانه آمده‌است:

• غذاهای سرشار از اسید چرب امگا ۳ – از جمله ماهی های روغنی (ماهی خال خالی، شاه ماهی، ماهی تن، ماهی قزل آلای رودخانه و سالامون)گردو، تخم کتان و دانه چیا
• غذاهای حاوی فلاونوئید– مانند انگور، چای سبز، کلم بروکلی، انواع توت ها و محصولات ساخته شده از سویا
• مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان ها- از جمله کنگر فرنگی، گردوی آمریکایی، لوبیا قرمز، اسفناج و شکلات سیاه. این مواد غذایی همچنین حاوی سلنیوم و همچنین ویتامین ویتامین‌های c ،a و e هستند.

مصرف غذاهای غنی از فیبر نیز بسیار مهم است. این غذاها شامل سبزیجات تازه، میوه‌های تازه و غذاهای حاوی غلات کامل هستند.

جراحی آرتریت شانه 

اگر درمان‌های غیرجراحی درد آرتریت شانه شما را تسکین ندهند، ممکن است پزشک یکی از گزینه‌های مختلف عمل جراحی شانه را به شما توصیه کند.

آرتروسکوپی

آرتریت زودرس در مفصل گلنوهومرال گاهی اوقات با آرتروسکوپی قابل درمان است. جراح یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ را به شانه وارد کرده و به وسیله ابزارهای کوچک جراحی، غضروف آسیب دیده را پاکسازی می‌کند. این جراحی درد را تسکین می‌بخشد اما آرتریت را درمان نمی‌کند. ممکن است در صورت بازگشت درد در آینده به عمل جراحی دیگری نیاز باشد. در موارد آرتریت پیشرفته یا شدید، عمل آرتروسکوپی نتایج دراز مدت محدودی دارد.

آرتروپلاستی کامل شانه 

موارد شدیدتر ورم مفاصل در مفصل گلنوهومرال را  می‌توان با تعویض کامل مفصل شانه که عمل آرتروپلاستی کامل شانه نیز نامیده می‌شود، درمان کرد. در عمل جراحی آرتروپلاستی کامل شانه، سر استخوان فوقانی دست و سوکت موجود در شانه با یک توپ فلزی و یک سوکت پلاستیکی تعویض می‌شود. گاهی اوقات فقط باید سر فوقانی استخوان بازو را تعویض کرد.

اگر ماهیچه گرداننده شانه یا رباط آن دچار پارگی بزرگی باشند که قابل اصلاح نباشد، یا اگر سر توپ مانند استخوان یا اتصالات سوکت به میزان قابل توجهی دچار انحطاط شده باشد، می‌توان توپ و سوکت جدید را با روشی به نام آرتروپلاستی معکوس شانه اصلاح کرد. در این روش، سوکت در انتهای استخوان فوقانی بازو کاشته می‌شود. این امر باعث می شود مفصل جدید شانه برای حرکت به عضلات مختلفی تکیه کند.

آرتریت در مفصل ac را نیز می‌توان با آرتروپلاستی برشی برداشت که در آن قسمت اندکی از استخوان ترقوه برداشته می‌شود.