جراحی باز دیسک کمر و عوارض ناشی از آن

فرد مبتلا به فتق دیسک ممکن است دردی را تجربه کند که بر فعالیت‎های روزانه اش تاثیر میگذارد. برخی افراد احتمالا برای کاهش درد و سایر علائم به جراحی فتق دیسک نیاز دارند. البته این جراحی برای همه ضروری نیست.

چه زمانی نیاز به عمل رفع فشار کمر داریم؟

عمل جراحی برای رفع فشار در ناحیه کمر معمولاً در مواردی انجام می‌شود که درمان‌های غیرجراحی برای ستون فقرات موثر نباشند و علائم بیماری تأثیر منفی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد.

درمان‌های غیرجراحی شامل مصرف داروهای تسکین‌دهنده، فیزیوتراپی و درمان تزریقی در ناحیه ستون فقرات می‌باشند. درمان تزریقی نخاعی یک روش درمانی موقت است که با سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی همراهی می‌شود. از بی‌حسی موضعی و استروئیدها برای کاهش التهاب و تورم استفاده می‌شود.

در صورتی که عوارض جانبی ناخواسته از مصرف داروهایی که برای تسکین شما مؤثر هستند، تجربه کنید، ممکن است نیاز به عمل جراحی رفع فشار کمر داشته باشید. جراحی تنها در صورتی توصیه می‌شود که بدن شما به اندازه کافی سالم باشد و توانایی مقاومت در برابر بیهوشی و عمل جراحی را داشته باشید.

روند جراحی فتق دیسک

تناسب اندام به شما کمک می‎کند تا بعد از عمل دوران نقاهت راحت تری داشته باشید؛ و همچنین خطر عوارض عمل را کاهش دهد.

به محض اینکه متوجه شدید قرار است تحت عمل جراحی کمر قرار بگیرید، توصیه می‎شود که سیگار را ترک کنید (اگر سیگار می‎کشید). یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید.

ارزیابی قبل از عمل 

شما باید چند روز یا چند هفته قبل از عمل در یک جلسه مشاوره شرکت کنید. در این جلسه ممکن است برخی آزمایش‎های خون و یک بررسی سلامت کلی برای اطمینان از آمادگی شما برای جراحی انجام شود. همچنین باید اسکن اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از ستون فقرات انجام شود. این ارزیابی فرصت خوبی به شما می‎دهد تا در مورد نگرانی‎ها یا سوالاتی که درباره جراحی دارید بپرسید. در این جلسه جراحتان را به شما معرفی می‎کنند. جراحی رفع فشار کمر در قسمت ستون فقرات توسط یک جراح مغز و اعصاب و یا یک ارتوپد با تجربه انجام می‎شود.

عمل جراحی 

شما باید روز عمل یا روز قبل از آن در بیمارستان بستری شوید. جراح و متخصص بیهوشی به شما توضیح می‎دهند که در طول عمل چه اتفاقاتی خواهد افتاد بنابراین اگر سوالی داشته باشید می‎توانید از آن‎ها بپرسید.

شما باید قبل از عمل رضایت نامه ای را امضا کنید تا تایید کنید که از جراحی و خطرات احتمالی آن اطلاع دارید.

معمولا حدود شش ساعت قبل از عمل نباید چیزی بخورید یا بنوشید.

در طول جراحی رفع فشار کمر، معمولا شما از طرف صورت روی یک تشک منحنی خاص دراز می‎کشید تا جراح به قسمت آسیب دیده ستون فقرات شما دسترسی بهتر داشته باشد و فشار کمتری به سینه، شکم و لگن شما وارد شود.

این عمل با بیهوشی عمومی انجام می‎شود، یعنی شما در طول عمل خواب خواهید بود و هیچ دردی احساس نمی‎کنید. کل زمان جراحی حداقل یک ساعت طول می‎کشد؛ اما با توجه به پیچیدگی آن ممکن است بسیار بیشتر طول بکشد.

مقدار دقیق فشاری که باید دفع شود با استفاده از اشعه ایکس تعیین می‎شود. یک برش عمودی در امتداد ستون فقرات ایجاد می‎شود که این برش به موارد زیر بستگی دارد:

• چه تعداد مهره و دیسک به درمان نیاز دارند
• پیچیدگی جراحی
• آیا باید عمل فیوژن انجام شود یا خیر

عضلات پشت از روی استخوان پشت بلند می‎شوند تا ستون فقرات نمایان شوند. بافت‎ها یا اعصاب اسیب دیده کم کم برداشته می‎شوند و همچنین فشار از روی نخاع و اعصاب برداشته می‎‎شود. هنگامی که فشار به اندازه کافی برطرف شد ماهیچه ها دوباره به هم بخیه می‎شوند و بعد برش بسته و بخیه می‎شود.

روش‌‎های جراحی 

جراحی رفع فشار کمر برای کاهش فشار روی نخاع یا اعصاب انجام می‎شود و در عین حال استحکام و انعطاف پذیری ستون فقرات را تا حد ممکن حفظ می‎کند. با تواجه به دلیل جراحی ممکن است در حین عمل از چندین روش استفاده شود.

سه روش اصلی جراحی عبارتند از:

• لامینکتومی: جایی که بخشی از از استخوان یکی از مهره های شما (استخوان‎های ستون فقرات) برداشته می‎شود تا فشار روی عصب آسیب دیده کاهش یابد.
• دیسککتومیک: جایی که بخشی از دیسک آسیب دیده برداشته می‎شود.
• فیوژن ستون فقرات: جایی که دو یا چند مهره با پیوند استخوان یه یکدیگر متصل می‎شوند.

عوارض جانبی جراحی فتق دیسک

مثل همه ی جراحی‎ها، جراحی رفع فشار کمر هم خطراتی دارد.

علائم مکرر یا مداوم

جراحی رفع فشار کمر به طور کلی باعث تسکین علائمی مثل درد پا و بی حسی می‎شود؛ اما برخی از افراد بعد از جراحی همچنان علائم خود را دارند یا در عرض چند سال پس از جراحی دوباره دچار همان علائم می‎شوند.

علائم تکراری می‎توانند ناشی از ضعیف شدن ستون فقرات، لغزش یک دیسک دیگر، تشکیل استخوان جدید یا رباط ضخیم شده‎ باشد که به نخاع شما فشار وارد می‎کند. گاهی اوقات بعد از جراحی ممکن است در اطراف اعصاب بافت‎های ضخیمی ایجاد شود که علائمی شبیه به علائم عصب تحت فشار دارد.

اگر علائم تکرار شوند معمولا در ابتدا از درمان‎های غیر جراحی مثل فیزیوتراپی استفاده‎ می‎کنند اما گاهی اوقات ممکن است یک جراحی دیگر لازم باشد.

متاسفانه برای بافت‎های زخمی اطراف اعصاب هیچ درمان موثری وجود ندارد اما می‎توانید بعد از جراحی با انجام ورزش‎های منظم طبق دستور فیزیوتراپیست خطر ایجاد بافت‎های زخمی را کاهش دهید.

عفونت

عفونت کردن محل جراحی یکی از شایع‎ترین عوارض عمل است و معمولا با مصرف آنتی بیوتیک‎ها می‎توان عفونت را با موفقیت درمان کرد.

لخته های خون

بعد از جراحی رفع فشار کمر خطر ایجاد لخته خون به ویژه در ساق پا وجود دارد. به این شرایط ترومبوز سیاهرگ عمقی گفته می‎شود.

ترومبوز سیاهرگ عمقی باعث درد و تورم در ساق پا می‎شود و در موارد نادر ممکن است باعث ایجاد یک مشکل جدی به نام آمبولی ریه شود. در این شرایط تکه ای از لخته خون جدا می‎شود و یکی از رگ‎های خونی ریه را مسدود می‎کند. فعالیت داشتن در دوران نقاهت بعد از عمل یا پوشیدن جوراب‎های فشرده می‎تواند احتمال ایجاد لخته خون را کاهش دهد و باعث بهبود جریان خون شود.

پارگی 

در انواع جراحی ستون فقرات از جمله جراحی رفع فشار کمر احتمال پارگی دورال وجود دارد. دورال یک کیسه بافتی ضد آب است که طناب نخاعی و اعصاب نخاعی را می‎پوشاند.

اگر هنگام جراحی این پارگی شناسایی و ترمیم نشود می‎تواند بعد از عمل باعث نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) شود.

جراح شما باید از احتمال خطر پارگی دورال آگاه باشد و در صورت وقوع، باید پارگی را بخیه بزند. در بیشتر موارد ترمیم با موفقیت انجام می‎شود و هیچ مشکلی به وجود نمی آید؛ اما ممکن است در موارد محدودی به جراحی اصلاحی نیاز باشد.

نشت مایع مغزی نخاعی

در حین جراحی رفع فشار کمر، ممکن است به طور تصادفی به عصب آسیب وارد شود که این آسیب می‎تواند باعث نشت مایع مغزی نخاعی شود.

اگر در حین عمل، جراح به این مشکل پی ببرد آن را ترمیم می‎کند؛ اما گاهی اوقات نشت‎های کوچک فقط بعد از عمل آشکار می‎شوند و باعث ایجاد مشکلاتی مانند سردرد و نشت زخم می‎شود و ممکن است به جراحی دیگر ی برای ترمیم آن نیاز باشد.

زخم‎ها صورت و از دست دادن بینایی

هنگام عمل رفع فشار کمر، شما از سمت صورت رو به پایین قرار می‎گیرید بنابراین حین عمل شما بر روی پیشانی و چانه خود قرار گرفته اید.

متخصص بیهوشی مرتبا بررسی می‎کند تا مطمئن شود مشکلی پیش نیاید؛ اما بعد از عمل بسیاری از افراد دچار تورم صورت می‎شوند و در برخی موارد بر روی پیشانی یا چانه زخم قرمز ایجاد می‎شود که ممکن است چند روز طول بکشد تا برطرف شود.

آسیب عصبی و فلج

برخی از بیماران بعد از عمل دچار بی حسی یا ضعف جدیدی در یک یا هر دو پا می‎شوند.

فلج یک عارضه غیر معمول اما جدی است که ممکن است بعد از جراحی رفع فشار کمر رخ دهد.

آسیب‎های عصبی و فلج می‎توانند در اثر مشکلات مختلفی ایجاد شوند. از جمله:

• خونریزی داخلی ستون فقرات (هماتوم نخاعی الکسترادورال)
• نشت مایع نخاعی
• آسیب تصادفی به رگ‎های خونی که طناب نخاعی را با خون تغذیه می‎کنند
• آسیب تصادفی به اعصاب هنگام جابجایی در حین جراحی

مرگ

مثل هر عمل جراحی دیگری، خطر مرگ در حین عمل یا بعد از آن وجود دارد، اما این اتفاق بسیار نادر است. لخته شدن خون، واکنش به داروی بیهوشی و از دست دادن خون همگی می‎توانند باعث مرگ شوند.

پیشگیری از مشکلات

برای جلوگیری از ایجاد مشکلات بعدی کمر، سعی کنید وزن متناسبی داشته باشید. همیشه هنگام بلند کردن اجسام از تکنیک‎های مناسب استفاده کنید. به طور منظم ورزش کنید چون عضلات قوی شکم و پشت از ستون فقرات شما حمایت می‎کنند. پزشک یا فیزیوتراپیست شما می‎تواند تمریناتی مناسبی برای پیشگیری از مشکل به شما توصیه کند.