تنگی کانال کارپال: علت و درمان آسیب تونل کارپال دست با مچ بند طبی

تنگی کانال کارپال یک اختلال دردناک در ناحیه مچ و دست می‌باشد. کانال کارپال یک فضای باریک است که بین استخوان‌ها و سایر بافت‌های مچ دست وجود دارد. این کانال از عصب میانی محافظت می‌کند. عصب میانی به شما برای حرکت دادن انگشت شست و سه انگشت اول هر دست کمک خواهد کرد.

 تنگی کانال کارپال زمانی رخ می‌دهد که سایر بافت‌های موجود در تونل کارپال از قبیل تاندون و رباط متورم و ملتهب شوند. در این حالت این ساختار را به عصب میانی فشار وارد می‌‌کند و فشار ایجاد شده باعث بی حس شدن و اسیب دیدگی دست خواهد شد. سندروم تونل کارپال معمولاً یک اختلال جدی نیست و به کمک روش‌های درمانی می‌توان به تسکین درد پرداخت و هیچ گونه آسیب دیدگی دائمی در دست یا مچ به وجود نخواهد آمد.

علل بروز تنگی کانال کارپال چیست؟ 

 انجام دادن حرکات تکراری دست به صورت مداوم باعث بروز تنگی کانال کارپال می‌شود. این اختلال در افرادی که به واسطه شغل شان مدام از مچ دست خود کار می‌‌کشند بسیار شایع‌ تر است. افرادی که مدام با کامپیوتر سروکار دارند، افرادی که نجار هستند، کارگران، قصابان، موسیقیدان‌ها و مکانیک‌ها بیشتر دچار این اختلال می‌‌شوند. انجام دادن برخی تفریحات و کارها مانند باغبانی کردن، سوزن دوزی، بازی گلف و قایقرانی باعث بروز علائم این اختلال خواهد شد. زنان بیشتر از مردان دچار اختلال تنگی کانال کارپال می‌شوند. تنگی کانال کارپال می‌تواند یک اختلال ارثی باشد و در میان اعضای خانواده دیده شود.

 تنگی کانال کارپال به علت آسیب دیدگی مچ دست از قبیل شکستگی به وجود می‌‌آید اما برخی بیماری‌ها مانند دیابت، آرتریت روماتوئید یا بیماری تیروئید در به وجود آمدن آن نقش دارند. تنگی کانال کارپال در ماه‌های آخر بارداری شایع است.

 علائم و نشانه‌های تنگی کانال کارپال چیست؟ 

معمولاً علائم و نشانه‌های تنگی کانال کارپال به آرامی به وجود می‌آیند. برخی از علائم این اختلال به شرح زیر می‌باشد:

• احساس سوزش و سوزن سوزن شدن یا درد و بی حسی در کف دست و انگشتان به ویژه انگشت شست انگشت اشاره و میانی.
• بیدار شدن از خواب و احساس نیاز به تکان دادن دست یا مچ دست. علائم این اختلال معمولاً در هنگام خواب به وجود می‌آید زیرا مچ دست تعداد زیادی از افراد در هنگام خواب می‌چرخد.
• احساس سوزن سوزن شدن در طول روز در موارد شدیدتر
• ضعف دست
• ناتوانی در برداشتن اشیا
• ناتوانی در مشت کردن دست، برداشتن اشیا یا انجام دادن سایر کارهای دستی
• احساس نکردن گرما و سرما
• علائم و نشانه‌های تنگی کانال کارپال علاوه بر آنکه در طول روز و در هنگام استفاده از مچ دست به وجود می‌‌آیند می‌‌توانند در شب و در هنگام استراحت کردن نیز ایجاد شوند. حتی در مواردی که کار کردن علت به وجود آمدن تنگی کانال کارپال است معمولاً اولین علائم در هنگام استراحت به وجود می‌آیند. پزشک می‌تواند با توجه به دردی که شب و پس از خوابیدن به وجود می‌آید سندروم تونل کارپال را از سایر بیماری‌ها تفکیک کند.

  آیا برای تشخیص تنگی کانال کارپال عکس‌برداری لازم است؟ 

متخصص فیزیوتراپی با سایر پزشکان برای تشخیص دقیق و درمان CTS همکاری می‌کند. علائم و نشانه‌های تنگی کانال کارپال مشخص هستند و می‌توان بدون نیاز به انجام معاینات گسترده به تشخیص آن پرداخت. متخصص فیزیوتراپی در زمینه درمان و کنترل مشکلات حرکتی بدن تخصص دارد و می‌تواند با ارزیابی شرایط بیمار تمامی فاکتورهای که باعث بروز این اختلال شده ‌اند را مشخص کند. برخی از تست‌هایی که برای تشخیص CTS مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر می‌باشد:

• معاینه گردن و اندام‌های تحتانی با هدف رد کردن احتمال سایر بیماری‌ها انجام می‌شود. به تعداد زیادی از بیماران گفته می‌‌شود که علت درد آن‌ها تنگی کانال کارپال است حال آنکه ممکن است درد منشا دیگری داشته باشد.
• توانایی انگشتان و انگشت شست برای برداشتن اشیا
• آزمایشات مربوط به حس
• دامنه حرکات دست و مچ دست
• متخصص فیزیوتراپی از شما می‌خواهد که به مدت یک دقیقه پشت دست‌های خود را به هم فشار دهید متخصص فیزیوتراپی از شما می‌خواهد که به مدت یک دقیقه پشت دست‌های خود را بکشید. سوزن سوزن شدن یا بی حسی انگشتان که طب مدت ۶۰ ثانیه ایجاد شده می‌شود نشان دهنده تنگی کانال کارپال است.
• متخصص فیزیوتراپی از چکش مخصوص برای ضربه زدن به انگشت و عصب میانی استفاده خواهد کرد سوزن سوزن شدن انگشت شست و اشاره و میانی نشان‌دهنده سندروم تونل کارپال است.
• تحریک الکتریکی عصب یک روش برای تشخیص انتقال پیام‌های عصبی و تشخیص شدت تنگی کانال کارپال است.
• در مواردی که به دست ضربه وارد شده باشد یا آن که پزشک به ناهنجاری‌های آناتومیکی مشکوک شود درخواست انجام عکسبرداری توسط اشعه ایکس خواهد شد.

 در برخی موارد متخصص فیزیوتراپی شما را به پزشک متخصص ارجاع می‌‌دهد تا آزمایشات لازم درخواست شود و درمان شروع گردد.

 بهترین درمان تنگی کانال کارپال چیست؟ 

 در صورتی که سندروم تونل کارپال در تعداد زیادی از افراد درمان نشود به تدریج پیشرفت می‌‌کند و شرایط بدتری را به وجود خواهد آورد. برخی از روش‌های موجود برای درمان این اختلال به شرح زیر می‌باشند:

 استراحت و استفاده از بریس طبی تنگی کانال کارپال 

معمولاً درمان تنگی کانال کارپال با استراحت دادن به مچ و دست شروع می‌شود و شما باید در طی دو هفته اول از انجام هرگونه فعالیتی که ممکن است علائم شما را بدتر کند، خودداری کنید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند از بریس یا اسپلینت برای ثابت‌سازی مچ دست استفاده کنید تا در هنگام خم کردن و چرخاندن مچ، آسیب بیشتری به عصب میانی نرسانید. به طور معمول، استفاده از اسپلینت در شب توصیه می‌شود تا فشار و التهاب عصب میانی به دلیل چرخش مچ در طول خواب جلوگیری شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است از شما بخواهد در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی که ممکن است علائم شما را تشدید کند، از بریس یا اسپلینت استفاده کنید.

 مصرف داروهای مسکن 

 پزشک به منظور تسکین درد و کنترل تورم مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل آسپرین، ایبوپروفن یا سایر داروها را تجویز خواهد کرد. باید این داروها را دقیقا طبق دستور تجویز شده مصرف کنید تا دچار عوارض جانبی خطرناک نشوید. مصرف داروهای دیورتیک یا ادرار آور می‌‌تواند باعث کاهش تورم شود.

تزریق کورتیکواستروئید 

 در بعضی موارد پزشک تزریق کورتیکواستروئید و لیدوکائین را برای رفع فشار روی عصب میانی توصیه می‌کند. کورتیکواستروئیدها از میزان التهاب و فشاری که به عصب میانی وارد می‌‌شود می‌کاهند. این داروها در اکثر افراد به طور موقت باعث تسکین درد می‌شوند اما احتمال بازگشت مجدد علائم بیماری وجود دارد. اکثر پزشکان فقط در طول سال از سه دوز داروهای استروئیدی استفاده می‌کنند زیرا می‌توانند با عوارض جانبی جدی از قبیل ضعیف شدن، پارگی تاندون یا التهاب عصب همراهی کردند.

 کورتیکواستروئیدها به صورت تزریق یا خوراکی وجود دارند و نوع خوراکی آن معمولا به مدت یک تا دو هفته تجویز می‌شود. استفاده طولانی مدت از این داروها معمولاً برای درمان تنگی کانال کارپال می‌شود زیرا می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی خطرناک شوند.

 ورزش کردن

پس از آنکه علائم و نشانه‌های تنگی کانال کارپال بهبود پیدا کرد پزشک یا متخصص فیزیوتراپی انجام دادن حرکات کششی و تقویتی مچ دست را توصیه خواهد کرد. حرکات یوگا نیز می‌‌تواند باعث کاهش درد و بهبود قدرت دست شود.

 انجام عمل جراحی

در صورتی که روش‌های غیرجراحی و مراقبتی توانایی کنترل درد را نداشته باشند، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. جراحی آزادسازی تونل کارپال به این صورت انجام می‌شود که پزشک با قطع کردن بافت‌های اطراف مچ دست، اندازه تونل کارپال را افزایش داده و فشاری که بر عصب میانی وارد می‌شود را کاهش می‌دهد. عمل جراحی تونل کارپال معمولاً به صورت سرپایی با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. برخی از پزشکان یک برش کوچک روی پوست قرار می‌دهند و با استفاده از اندوسکوپ (یک وسیله جراحی) برشی در داخل تونل کارپال ایجاد می‌کنند.

بعد از جراحی، علائم و نشانه‌های این اختلال از بین خواهند رفت، اما بهبود کامل چند ماه طول خواهد کشید. پس از جراحی، ممکن است قدرت مچ دست شما برای برداشتن اشیا کاهش یابد و برای مدتی نیاز به استفاده از بریس مچ خواهید داشت.

تا چه مدت بعد از جراحی تنگی کانال تورپال نمی‌توانم به کارم ادامه بدم؟

 اگر شغل شما با فعالیت‌های جسمانی سنگین همراه است بهتر است حداقل به مدت یک ماه پس از جراحی مرخصی بگیرید و استراحت کنید. در صورتی که شما کار دفتری سبکی دارید می‌توانید زودتر کار خود را شروع کنید. پزشک شما می‌گوید که چه موقع می‌تواند به محل کار خود برگردید و محدودیت‌های مرتبط با هر فعالیت را برای شما توضیح خواهد داد. پس از جراحی به منظور بهبود قدرت مچ دست انجام جلسات فیزیوتراپی توصیه می‌شود.

آیا می‌توان از این عارضه پیشگیری کرد؟

 هیچ گونه روش ثابت شده ای برای پیشگیری از بروز تنگی کانال کارپال وجود ندارد اما روش‌های مختلف می‌تواند به کاهش فشار از روی مچ و دست کمک کند. از آنجایی که عوامل مختلفی در به وجود آمدن تنگی کانال کارپال نقش دارند یک روش کلی برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد. در بخش زیر به تعدادی از روش‌های موثر برای کاهش فشار از روی دست و مچ اشاره می‌کنیم:

• اکثر افراد بیش از اندازه مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های خود از نیروی دستشان استفاده می‌کنند. دست خود را شل کنید تا از خسته شدن عضله و گرفتگی آن پیشگیری گردد. در مواردی که شما باید به مدت طولانی به نوشتن بپردازید از خودکار یا مداد نرم استفاده کنید.
• در هنگام انجام فعالیت‌های تکراری هرچند وقت یک بار با انجام حرکات کششی به دست خود استراحت بدهید. برای انجام کارهای خود و به نوبت از دست‌های تان استفاده کنید.
• با قرار دادن دست خود به صورت صاف یا در حالت خنثی از خم کردن آن پیشگیری کنید. به طور کلی باید از کشش بیش از حد مچ یا خم کردن آن به سمت پایین اجتناب کنید.
• از متخصص فیزیوتراپی بخواهید محل کار شما را بررسی کند تا از ارتفاع و تناسب میز و صندلی اطمینان حاصل کند به این ترتیب از وارد شدن فشار بیش از حد به دست جلوگیری می‌شود.
• در هنگام انجام فعالیت مورد نظر خود سعی کنید بدنتان را در حالت مناسب قرار دهید. مسابقات مناسب بالا تنه، گردن و شانه باعث می‌شود از کشش بیش از حد مچ و دست و قرار گرفتن آنها در حالت نامناسب پیشگیری گردد.
• در صورتی که قصد انجام یک فعالیت سنگین را دارید و محیط کار شما سرد است ابتدا دست خود را گرم کنید تا احتمال درد و سفتی آن به حداقل برسد. در مواردی که امکان کنترل دما وجود ندارد باید از دستکش مناسب برای گرم نگه داشتن دست و مچ استفاده شود.
• توجه کردن به سلامت عمومی بدن در پیشگیری از تنگی کانال کارپال موثر است. ورزش کردن و فعالیت جسمانی و حفظ تناسب اندام باعث می‌شود که از ابتلا به تنگی کانال کارپال پیشگیری شود.