درمان سریع ورم پا در اثر ضربه،نشستن طولانی مدت و برخی از داروها

 

تورم پاها در اثر انباشته شدن آب یا مایعات در پاها ایجاد می‌شود. دلایل مختلف زیادی برای این وضعیت وجود دارد. تورم پاها می‌تواند ناشی از حساسیت، داروها، واریس، رژیم غذایی نادرست، سدیم بیش از حد و شرایط جدی‌تر مانند نارسایی قلبی یا بیماری کلیوی باشد. اغلب اوقات، پزشک برای تعیین علت تورم پای شما، یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. گاهی اوقات برای تشخیص، عکس‌برداری رادیولوژی، سونوگرافی و آزمایش و آنالیز ادرار انجام می‌شود.

ورم خفیف نیاز به تغییر در شیوه زندگی دارد و شرایط جدی‌تر نیز نیاز به مصرف داروهای تجویزی به نام دیورتیک ها دارند. تغییرات بسیار مختلفی در سبک زندگی وجود دارند که می‌توانید روزانه این تغییرات را در زندگی ایجاد کنید که به ورم پاهایتان کمک خواهد کرد.

علل ورم کردن هر دو پاها چیست؟

---

 

شایع‌ترین علت تورم در هر دو پا اِدِما (oedema) است. این وضعیت شامل انباشته شدن مایعات در بین سلول‌ها است که بلوک‌های ساختاری بافت‌های بدن ما هستند. اِدِم می‌تواند در یک قسمت خاص از بدن رخ دهد، یا می‌تواند تعمیم یابد. اگر تعمیم یابد، نیروی گرانش زمین، مایعات را به بخشی از بدن می‌کشاند که در حالت آویزان و رو به پایین یا ” تعلیقی” باشد. یک پزشک  ممکن است این نوع را ” خیز تعلیقی” (dependent oedema) بنامد. برای اکثر افراد، این ورم  یا ادم پاهایشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در طول شب بعد از آنکه  پاهایتان را بالا نگه داشتید، بهتر بهبود می‌یابد.

اگر هر دو پا به یک اندازه متورم شده باشند، به احتمال زیاد این اِدِم است. علل ادم و ورمی که هر دو پا را بطور متقارن تحت تأثیر قرار می‌دهد عبارت‌اند از:

گرما 

 بعضی از افراد متوجه می‌شوند که پاهای آن‌ها در هوای گرم کمی متورم می‌شود. معمولاً در این مورد جایی برای نگرانی نیست و نیازی به درمان ندارد.

تروما و ضربه 

شایع‌ترین صدمات پا و مچ پا که موجب تورم می‌شود شامل رگ به رگ شدن مچ پا، پارگی تاندون و شکستگی‌ها می‌باشد. استرس و فشار طولانی مدت یا استفاده بیش از حد از آن می‌تواند منجر به بروز تاندونیت، بورسیت، و کشیدگی رباط‌ها یا عضلات شود، که همگی علل احتمالی تورم هستند. این‌ها شرایطی است که احتمالاً با فعالیت ورزشی یا هرگونه افزایش فعالیت اخیر، مانند پیاده‌روی یا دویدن در زمینی جدید اتفاق می‌افتد.

آرتروز 

آرتروز یا التهاب مفاصل می‌تواند باعث تورم موضعی در پا یا مچ پا شود. استئوآرتریت نوع شایعی از آرتروز یا ورم مفاصل است که ممکن است گاهی منجر به ایجاد ورم، معمولاً در مفصل گردد. نقرس، نوع دیگری از آرتروز است که معمولاً باعث بروز درد شدید، قرمزی و ورم در مفصل شست پا می‌شود. نقرس نیز می‌تواند بر روی پا و مچ پا تأثیر بگذارد. برخی از بیماری‌های خود ایمنی باعث تورم پا و آرتروز می‌شوند که هر دو پا را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)، آرتریت پسوریاتیک، لوپوس و آرتروز واکنشی.

مشکلات وریدی: واریس یا رگ‌های عنکبوت

مشکلاتی در رگ‌های پا اغلب باعث تورم در اندام تحتانی می‌شود. رگ‌ها خون دی اکسید شده را به قلب بازمی‌گردانند و با افزایش سن ممکن است آسیب ببینند که منجر به تورم پاها و مچ پا می‌شود. این وضعیت تحت عنوان نارسایی وریدی شناخته می‌شود و شایع‌ترین علائم آن پایی است که به طور دوره‌ای و هر چند وقت متورم می‌شود (اگرچه هر دو پاها ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند)، رگ‌های واریسی یا عنکبوتی روی پا یا مچ پا و یک لکه‌ی قهوه‌ای روی پوست که می‌تواند به مرور زمان ایجاد شود می‌توانند از علائم شایع این بیماری باشند.

لخته خون: ترومبوز ورید عمقی (DVT)

درد و تورم در قسمت پایین پا نیز می تواند نشانه لخته شدن خون باشد، همچنین به عنوان یک ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته می‌شود، که می‌تواند منجر به عوارضی شود که جان فرد را به خطر بیاندازد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. شرایطی که باعث عدم تحرک پاها می‌شود، مانند مسافرت هوایی، پای گچ گرفته شده یا بیماری‌هایی که نیاز به استراحت در رختخواب دارد، می‌تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی قرار دهد

سایر عوامل خطرزا شامل چاقی، سیگار کشیدن، بارداری، استفاده از داروهای ضد بارداری و اختلالات ارثی لخته شدن خون است. اگر شما خانم هستید و داروهای کنترل بارداری استفاده می‌کنید، همچنین  اگر سیگاری هستید یا اختلال لخته شدن خون ارثی به نام به فاکتور V لیدن دارید نیز خطر ابتلا به  DVT در شما بیشتر خواهد بود.

عفونت  

عفونت پوستی یک دلیل شایع تورم می‌باشد و معمولاً با درد و قرمزی همراه است. تورم غالباً با عفونت ناخن فرورفته در گوشت انگشت پا (انیکوکریپتوز)، عفونت بین انگشتان پا و انواع شدید پای ورزشکار (نوعی مرض قارچی انگشتان) مشاهده می‌شود. دلایل دیگر عفونت در پا می‌تواند شامل تروما، مانند سوراخ شدن پوست  یا صدمات ناخن، و نیز زخم‌های دیابتی باشد. اگرچه میزان شیوع این مورد بسیار کمتر است، اما عفونت حتی در صورت آسیب مستقیم در مفاصل ممکن است رخ دهد.

بارداری  

تورم در مچ پا و پایین پا در دوران بارداری، امری شایع است. این وضعیت به دلیل ترکیبی از هورمون‌های حاملگی، افزایش حجم مایعات در رگ‌های خونی و رشد رحم ایجاد می‌شود و این فشار روی رگ‌هایی که خون را از پاها حمل می‌کنند، فشار می‌آورد. تورم در پاها پس از زایمان نیز ایجاد می‌شود و می‌تواند چند روز پس از زایمان ادامه یابد. در صورت ایجاد ورم در دوران بارداری، باید با پزشک یا ماما خود صحبت کرد. هرگونه شروع ناگهانی تورم در دوران بارداری نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارد، زیرا می‌تواند نشانه‌ای از پره اکلامپسی یا همان مسمومیت حاملگی باشد.

بیماری‌ها  

شرایط و بیماری‌هایی که باعث تورم می‌شود و هر دو پا را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهند شامل بیماری‌های قلبی، بیماری کلیوی، بیماری کبدی و آپنه مزمن خواب و عوارض ناشی از دیابت می‌باشند. سندرم قبل از قاعدگی (PMS) نیز یکی از علل شناخته شده‌ی ورم در مچ پا و کف پا است.

داروها 

برخی از داروهای تجویزی می‌توانند باعث ورم  کردن پاها شوند که هر دو پا را به‌طور یکسان تحت تأثیر قرار دهد. این داروها شامل قرص‌های ضد بارداری یا داروهای جایگزین هورمون استروژن، داروهای تستوسترون، داروهای کورتیکواستروئید و سایر داروهای ضدالتهابی مانند NSAIDها، داروهای خاص فشار خون، و داروهای دیابت Avandia و Actos هستند. الکل همچنین می‌تواند باعث ورم کردن هر دو مچ پا یا روی پا شود.

در برخی شرایط علت ورم کردن پاها می‌تواند جدی باشد و شما باید به عنوان وضعیتی اورژانسی به پزشک مراجعه کنید. بدیهی است اگر مصدومیت فرد جدی بوده و گمان می‌روند که پای او شکسته است، حتماً بیمار را به بخش سوانح رانندگی و اورژانس بیمارستان خواهند برد .

علائم ورم پا 

---

علائمی که اغلب با ورم  کردن پا همراه است عبارت‌اند از:

• درد پا
• بی‌حسی
• قرمزی یا تغییر رنگ دیگر
• راش پوستی
• خارش
• زخم
• تپش قلب
• تنگی نفس

یک یا هر دو پا ممکن است دچار ورم شود. تورم پاها ممکن است به‌طور ناگهانی اتفاق بیفتد یا به آرامی ظاهر شود.

پس از تشخیص، باید حتماً به سراغ مراقبت‌های پزشکی و درمانی اورژانسی رفت. در صورت عدم درمان، تورم پا می‌تواند منجر به عفونت‌های مرتبط، زخم‌ها و ایجاد تورم دائمی شود.

آیا برای تشخیص علت ورم پاها باید آزمایش‌هایی انجام داد؟

---

این به اطلاعاتی بستگی دارد که پزشک با گوش دادن به شما و معاینه‌ی جسمی شما به دست آورده است. در برخی موارد، به تست‌های دیگری نیازی نخواهد بود. در برخی دیگر، انجام تست‌هایی توصیه می‌شود. این تست‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• آزمایش ادرار. این کار معمولاً در آزمایشگاه‌ها قابل انجام است. ادرار با یک dipstick آزمایش می‌شود تا بررسی شود که آیا پروتئین در آن وجود دارد یا خیر ، که ممکن است به طور مثال مشکل کلیوی را نشان دهد.
• آزمایش خون. ممکن است برای بررسی احتمال کم خونی، نارسایی قلبی یا DVT در شما ممکن است آزمایش خون به شما توصیه شود. این آزمایش‌ها ممکن است برای بررسی عملکرد کلیه، کبد یا غده تیروئیدتان نیز انجام شود.
• عکس رادیولوژی از قفسه سینه. این تست برای بررسی شرایطی مانند نارسایی قلبی یا آمبولی ریوی انجام می‌شود.
• اسکن سونوگرافی از ساق پا. این اسکن می‌تواند ماهیت تورم و اینکه از کجا ناشی شده است را بررسی کند. برای تشخیص مشکلات تاندون (مانند تاندونوپاتی آشیل)، DVT و سایر مشکلات در رگ‌های پاها می‌تواند مفید باشد.
• عکس رادیولوژی در صورت مشکوک بودن به وجود شکستگی یا عفونت در استخوان انجام می‌گیرد.

بسته به نتایج این تست‌ها، در بعضی موارد ممکن است به تحقیق و بررسی‌های دیگری نیاز باشد.

درمان ورم پاها 

---

درمان این وضعیت با توجه به علت بروز آن، متفاوت خواهد بود. پرکاربردترین روش‌های درمانی به شرح زیر است:

تغییراتی در سبک زندگی برای پاهای ورم کرده 

می‌توانید با پوشیدن کفش و جوراب مناسب که به حمایت از پاهای شما کمک می‌کند، شروع کنید. جوراب‌های فشرده‌سازی یا جوراب ساپورت برای کمک به تورم ناشی از واریس و ورم طراحی شده است. آن‌ها بر روی پاها و رگ‌ها در محل‌های متورم شده فشار وارد می‌کنند و فشار را افزایش داده و گردش خون را افزایش می‌دهند. پوشیدن این نوع جوراب‌ها راحت است و می‌تواند درد ناشی از ورم را کاهش دهد. این جوراب برای درمان ترومبوز ورید عمقی، ادم، رگ‌های واریسی، فلبیت (التهاب وریدها)، آرتروز و شرایط دیگر ناشی از ورم پاها استفاده می شود.

• ورزش راه دیگری برای کاهش درد ناشی از تورم پاها است. پیاده روی روزانه در حدود 20 تا 30 دقیقه فعالیت عضلات را افزایش می‌دهد. در نزدیکی خانه یا پارک یا پیاده‌روی محله‌تان قدم بزنید. در کلاس‌های ایروبیک کم شدت یا یوگا در باشگاه محله‌تان شرکت کنید. این ورزش سبب تحرک شما شده و به گردش خون کمک می‌کند.
• چند بار در روز با استفاده از یک بالش، پای خود را بالاتر از سطح قلب خود بلند کنید. گوه‌های پا (تکیه گاه‌های مخصوص زیر پا) را امتحان کنید که بالشتک‌های مخصوصی دارند که در زیر پاها قرار می‌گیرد. آن‌ها برای بالا بردن پاهای شما هنگام خواب استفاده می‌شوند. برای مدت طولانی سر پا نایستید یا بک جا ننشینید. هر چند وقت از جای تان بلند شوید و در خانه و یا محل کارتان قدم بزنید.

رژیم غذایی و ورم پاها 

رژیم خود را تغییر دهید و غذاهایی را بخورید که به کاهش تورم کمک می‌کند. مصرف نمک را کاهش دهید و به جای آن گیاهان و ادویه‌های معطر برای افزودن طعم و مزه استفاده کنید. در هنگام پخت و پز و در سالاد از روغن‌هایی استفاده کنید که دارای اسیدهای چرب اولئیک و اسیدهای چرب امگا 9 مانند روغن زیتون ، انگور و آووکادو هستند. ماهی‌های بیشتری مانند سالمون، اسنپر قرمز، ماهی تن، ماهی هالیبوت و باس میل کنید. آجیل بیشتر، و میوه و سبزیجات تازه را به رژیم خود اضافه کنید. سبزی‌هایی مانند مارچوبه، لوبیا سبز، جعفری، آناناس و پیاز به عنوان یک داروی دیورتیک طبیعی عمل می‌کنند.

دیورتیک‌ها و داروها 

اگر علت ورم، انباشته شدن مایع در پاها باشد (ادِم)، این وضعیت اغلب می‌تواند در کوتاه مدت با مصرف قرص‌هایی به نام “قرص‌های آب” (دیورتیک) بهبود یابد. دیورتیک ها میزان مایعات را که کلیه فیلتر می‌کند تا از بدنتان خارج شوند (ادرار)، افزایش می‌دهد. بنابراین هنگامی که دیورتیک (داروی مدر) مصرف می‌کنید، در نهایت مقداری از مایعات جمع شده در اطراف پاهایتان را از راه ادرار دفع می‌کنید.

با این حال، داروهای مدر یا همان دیورتیک ها برای بسیاری از علت‌های تورم پاها استفاده نمی‌شود. چند نمونه از برخی از درمان‌ها برای برخی از دلایل شایع ورم پاها به شرح زیر است.

• ترومبوز ورید عمقی (DVT) با داروهایی که برای رقیق شدن خون و شکسته شدن لخته خون مفید هستند، درمان می‌شود.
• نارسایی قلبی معمولاً با تعدادی از داروهایی برای بهبود عملکرد قلب، از جمله داروهای دیورتیک (مدر) درمان می‌شود.
• عفونت‌های پوستی (سلولیت) یا عفونت‌های استخوانی (استئومیلیت) با آنتی بیوتیک درمان می‌شوند
• در مواردی که علت ورم پاها، مصرف دارو باشد، معمولاً می‌توان آن دارو را تغییر داد، یا متوقف کرد یا دوز آن را کاهش داد.

آیا ورم کردن پاها عوارض دارد؟

---

مجدداً این مورد هم به علت ورم پاها بستگی دارد. شایع‌ترین عارضه در بافت تورم عفونت است. هر جا که پوست کشیده شود، بیشتر مستعد خشک شدن است. اگر خشک باشد ، بیشتر مستعد ایجاد شکاف در پوست است و به میکروب‌هایی از خارج پوست اجازه می‌دهد تا در زیر پوست نفوذ کنند. این امر می‌تواند منجر به سلولیت پاها شود. در این صورت قسمت بزرگی از پوست پاها داغ و قرمز می‌شود. این وضعیت ممکن است باعث بالا رفتن درجه حرارت (تب) شود.