آرتروز یک اختلال مفصل دارای التهاب است. مفصل ناحیهای از بدن است که در آن دو استخوان به هم میرسند. سه نوع مختلف از آرتروز وجود دارد که میتوانند زانوی شما را درگیر کنند. شایعترین نوع OA (استئوآرتریت) است؛ استئوآرتریت بیماری مداومی است که به آرامی باعث تخریب و سایش غضروف مفصلی میشود. استئوآرتریت به احتمال زیاد بعد از میان سالی اتفاق میافتد.
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری انفجاری است که میتواند در هر سنی مفاصل را مورد حمله قرار دهد.
آرتروز پسا تروماتیک باعث ایجاد آسیب زانو میشود. این آسیب میتواند سالها پس از یک آسیبدیدگی رباط، شکستگی زانو و پارگی مینیسک رخ دهد.
- افراد بالای 40 سال یا بیشتر. در این سنین عضلات و استخوانها ضعیفتر میشوند که زمینه مطلوبی را برای ایجاد OA فراهم میکند.
- زنان، این بیماری در زنان شایعتر است.
- افرادی که صدمات زانو داشتهاند
- افرادی که دارای اضافه وزن هستند. مفاصل شما با وزن بیشتر تحت فشار بیشتری قرار میگیرند.
- سابقه خانوادگی و داشتن بستگان مبتلا به OA
پزشکان ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی امید با سالها تجربه در زمینهی تشخیص و درمان آرتروز زانو در افراد با سنین مختلف روشهای درمانی بسیاری از جمله فیزیوتراپی، تزریق اوزون و یا حرکات اصلاحی را برای بیماران آرتروز خود انجام میدهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در این کلینیک با شماره 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
علل
علت آرتروز بستگی به نوع آرتروز دارد. علل بسیاری برای آرتروز زانو وجود دارد که برخی از آنها در ادامه آورده شدهاند:
- سن: با افزایش وزن توانایی غضروف برای ترمیم کاهش مییابد.
- وزن: وزن فشار روی تمام مفاصل، به ویژه مفصل زانو، را افزایش میدهد.
- وراثت: این مورد شامل جهش ژنتیکی است که ممکن است فرد را در معرض احتمال بیشتر برای ابتلا به استئوآرتریت زانو قرار دهد.
- آسیبهای ناشی از تنشهای مکرر: افرادی که برخی مشاغلی دارند که دربرگیرنده فعالیتهای زیادی هستند که میتوانند بر مفصلشان تنش وارد کنند، مثل چمباتمه زدن، زانو زدن و وزنه برداری، بیشتر در معرض ابتلا به OA زانو هستند.
علائم
علائم استئوآرتریت زانو در ادامه توضیح داده شده است:
- تورم در زانو.
- خشکی مفصل زانو در صبح و یا زمانی که شما برای مدتی نشستهاید.
- هنگامی که فعالیت دارید، درد افزایش مییابد، اما با استراحت کمی تسکین مییابد.
- احساس گرما در مفصل.
- هنگامی که زانو حرکت میکند صدای تق تق زانو را میشنوید.
- کاهش تحرک زانو.
تشخیص
تشخیص استئوآرتریت در درجه اول بر اساس دلایل بالینی است. اما جدا از تشخیص، مهم است که علت و شدت بیماری را شناسایی کنید. آزمایشات همچنین برای رد کردن سایر علل درد مفصلی به غیر از OA مهم هستند.
تست هایی که به این اهداف کمک میکنند عبارتند از:
- Xrays: اشعه ایکس زانو ارزانترین و سادهترین تست در بین تمامی آزمایشات است و از این جهت به طور گستردهای استفاده میشود. این روش همچنین میتواند در بعضی از موارد به یافتن علت اختلال OA کمک کند.
- MRI زانو: این آزمون دارای بهترین حساسیت و خاصیت برای شناسایی OA حتی در مراحل اولیه است. الگوی التهاب و سایر علل میتوانند به راحتی شناسایی شوند. از مضرات این روش هزینهی بالا، در دسترس نبودن و مشکل در انجام آن برای بیماران مبتلا به کولورفوبیا میباشد.
- تخلیه مایع مفصلی(اسپیریشن): به ندرت مورد نیاز است. در وضعیت آسپتیک به فردی متخصص برای تخلیه مایع مفصلی نیاز است. ارزیابی این مایع متخصص را به سوی تعیین علت راهنمایی میکند. این آزمایش تخصصی نیست.
- آزمایشهای ویژه: این آزمایشها میتواند از آزمایشهای خون ویژه تا بیوپسی سینوویال را در بر گیرد. این آزمایشات توسط روماتولوژیست برای تشخیص علت OA انجام میشود.
درمان
درمان آرتریت زانو معمولا به شرح زیر است:
اصلاح شیوه زندگی
صحیح قرار دادن زانو، استفاده از وسایل کمکی مانند عصای پیاده روی و صندلی توالت فرنگی نقش مهمی در کاهش درد و تخریب مفصل دارند.
کاهش وزن
چاقی یک عامل خطر برای OA است. در مطالعات مشاهده شده است که کاهش وزن باعث کاهش درد OA میشود. همچنین مکانیک مفصل را بهبود میبخشد در نتیجه آن را برای مدت طولانی حفظ میکند. از این رو سایز شما احتمالا مهمترین عامل است و این گزافهگویی نیست.
بریسهای زانو
استفاده از بریس زانو هر روزه محبوبیت بیشتری پیدا میکند و شواهد بیشتری حمایت از استفاده از آن برای استئوآرتریت در حال ظهور است. انواع مختلفی از زانوبندهای طبی وجود دارند که میتوانند به ایجاد ثبات زانوها کمک کنند و باعث شوند زانو به درستی حرکت کند. شما میتوانید این محصول را از فروشگاههای ورزشی و مواد شیمیایی خریداری کنید، اما ابتدا باید در این مورد با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک شما نیز بتواند بریس را برای شما تهیه کند یا بهترین گزینه را به شما توصیه کند.
دارو
داروها نقش محدود اما معینی در مدیریت OA دارند.
این نقش توسط داروهای ضد درد و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تضمین شده است. نشان داده شده است که با استفاده از بعضی از داروها، مکانیک مفصل نیز بهبود یافته است. برای حفظ ایمنی ضرورت دارد که این داروها را مطابق راهنمایی روماتولوژیست خود مصرف کنید.
تزریق استروئید
تزریق عضلانی استروئید در داخل زانو (داخل مفصلی) به ندرت برای مقابله با درد و تورمی که از روشهای متداول درمانی قابل درمان نبوده است، مورد نیاز است. این تزریق باید توسط یک پزشک ماهر انجام شود. این روش یک روش ساده سرپایی است. پزشک در طی مراحل این تزریق، از ضد عفونی بودن محل اطمینان حاصل میکند. مهم است که به مدت 2-3 روز پس از تزریق به بیمار استراحت داده شود و از فشار آوردن به مفصل اجتناب شود.
تزریق اوزون
اوزون فرم آلوتروپیک یا ناپایدار اکسیژن است. تزریقهای اوزون به کاهش درد، بهبود عملکرد و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو موثر هستند.
لیزر درمانی
لیزر درمانی، همچنین تحت عنوان لیزر درمانی سطح پایین (LLLT) شناخته میشود، یک منبع نوری است که نور خالصی از یک طول موج را تولید میکند. اثر تولید شده توسط لیزر حرارتی (گرمایی) نیست، بلکه با واکنشهای فتوشیمیایی در سلولها اثر میگذارد. مطالعات نتایج متناقضی در مورد لیزر درمانی برای استئوآرتریت منتشر کردهاند.
درمان با تحریک الکتریکی
تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS) یک روش الکتروتراپی است که میتواند برای تسکین درد مورد استفاده قرار گیرد، اگر چه شواهد تحقیقاتی نشان میدهند که برای همه افراد موثر واقع نمیشود. دستگاه TENS یک دستگاه کوچک الکترونیکی است که پالسهایی را از طریق پدهای قرار گرفته بر روی پوست به انتهای عصبها میفرستد. این دستگاه یک احساس سوزن سوزن شدن را ایجاد میکند که تصور میشود این اثر پیامهای درد ارسال شده به مغز را اصلاح کند.
طب سوزنی
طب سوزنی اثرات دراز مدت روی استئوآرتریت زانو دارد. طب سوزی در برگیرنده فرو کردن سوزنهای بسیار نازک به نقاط خاص انرژی در داخل پوست و یا عضلات به منظور کاهش تنش، احساس ناراحتی و تورم زانو میباشد.
تزریق PRP
درمان جدیدی که توسط تعدادی از پزشکان مورد مطالعه قرار گرفته است تزریق PRP است. پیآرپی (که از خون خود بیمار تولید میشود)، غلظت بالایی از عوامل رشد را به غضروف آرتریتی میدهد که میتواند پتانسیل بهبودی را افزایش دهد.
تمرینات
برنامههای ورزشی برای حفظ تن عضله برای مدیریت OA و سایر انواع آرتریت مفید هستند. تمرینات مفید برای آرتریت زانو به شرح زیر است:
انقباض عضلهی چهار سر ران
در تمرین Quad Set، شما پای خود را بالا نمیآورید. به سادگی، عضلات ران (که عضلات چهارسر نیز نامیده میشوند) را هربار در یک پا، منقبض میکنید. برای شروع، دراز کشیده روی زمین دراز بکشید. پاهای خود را صاف کنار هم روی زمین بگذارید (همانند عکس سمت چپ). میتوانید برای انجام بهتر حرکت یک پد یا حوله را پشت پا قرار دهید. حالا با انقباض عضله چهار سر ران پشت زانوی پای چپ خود را به پد یا حوله فشار دهید و ۵ ثانیه در حال انقباض نگه دارید (همانند عکس سمت راست). سپس ریلکس کنید. این حرکت را در دو ست با 10 تکرار انجام دهید. پس از اتمام هر ست، حرکت را برای پای دیگر انجام دهید.
تمرین بلند کردن پا روی صندلی (Seated Hip March)
این تمرین تقویت کننده عضلات ران و باسن است. انجام این تمرین به بیمار در فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن و ایستادن کمک میکند.
برای انجام این تمرین روی یک صندلی در راستای قائم بنشینید. پای چپ خود را کمی خم کنید، اما انگشتانتان را روی زمین نگه دارید. سپس پای راست خود را با زانوی کمی خم بالا آورده و بصورت موازی با زمین قرار دهید. 3 ثانیه پای راست خود را در هوا نگه دارید و سپس به آرامی پای خود را تا روی زمین پایین آورید. این تمرین را در دو ست با 10 تکرار انجام دهید. پس از اتمام هر ست پای خود را عوض کنید.
فشار دادن بالش
این حرکت باعث تقویت قسمت داخلی پاهای شما میشود تا به تقویت زانوی شما کمک کند. به پشت دراز بکشید، هر دو زانو را خم کنید. یک بالش بین دو زانو قرار دهید.
زانوهای خود را به هم فشار دهید، از دو طرف به بالش بین زانوهای خود فشار آورید. 5 ثانیه نگه دارید سپس ریلکس کنید. این حرکت را در دو ست با 10 تکرار انجام دهید. بعد از اتمام هر ست پاها را تغییر دهید.
بلند کردن پاشنه (Heel Raise)
در پشت یک صندلی در راستای قائم بایستید و با دستان خود پشت صندلی را به عنوان تکیهگاه بگیرید. روی پنجههای هر دو پا بلند شوید، 3 ثانیه در این حالت بمانید و به آرامی پاشنههای هر دو پا را زمین بگذارید و به حالت اول باز گردید. این حرکت را در دو ست با ۱۰ بار تکرار انجام دهید.