صدا دادن گردن، تقریباً شبیه به صدا دادن بند انگشتان، عادت متداول بسیاری از ما است. هرچند هیچ دلیل قاطعی درباره خطرناک بودن صدا دادن مفصل‌های ستون فقرات گردنی یا آسیب زننده بودن آن وجود ندارد، عقل سلیم حکم می‌کند که ده‌ها بار صدا دادن گردن در طول روز مفید نیز نخواهد بود. صدا دادن مفصل گردن برای برخی تبدیل به یک تیک عصبی شده است که پی‌آمدهای اجتماعی نامطلوبی را نیز به دنبال دارد. در این بین با صرف اندکی اراده و آگاهی از فعالیت‌های مضر برای گردن می‌توان این عادت را به تدریج کنار گذاشت. حرکات کششی تمرین مناسبی برای شل و آرام کردن عضلات گردن است که عادت صدا دادن گردن را کم‌تر می‌کند.
علل صدا دادن مفصل گردن
صدا دادن (کریپتوس) گردن یا شنیدن صدای سایش و تق تق گردن علل گوناگونی دارد. اگر گردن هر از گاه صدا می‌دهد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و این صدا دادن طبیعی است. چنین صداهایی خطری برای مفاصل ایجاد نمی‌کند. مشکل زمانی شروع می‌شود که صدا دادن گردن با درد و محدودیت حرکتی گردن همراه باشد و بیانگر وجود عارضه‌ای در مهره‌های گردنی باشد. آرتروز گردن شایع‌ترین علت صدا دادن مفصل گردن است. آرتروز عارضه‌ای است که در اثر آن غضروف محافظ بین مهره‌ها در پی‌آمد بالا رفتن سن و تحمیل فشار و کشش روزمره به گردن ساییده می‌شود. با این توصیف صدا دادن مفصل گردن معمولاً در افراد بالای 50 سال مشاهده می‌شود.
علائم
صدا دادن مهره‌های گردن معمولاً با علائمی مانند بروز درد هنگام حرکت دادن گردن، خشکی و سفتی گردن و محدودیت دامنه حرکتی گردن، همراه است که نشانه ابتلا به بیماری‌های مفصلی (آرتریت) است. اطرافیان عموماً تق تق گردن را نمی‌شنوند و فقط خود بیمار متوجه این صدا می‌شود. بیمار علاوه بر صدا دادن مفصل گردن، علائمی مانند سردرد و ضعف و بی‌حسی بالا تنه را نیز تجربه می‌کند. همچنین بیمار دچار خستگی مزمن و اختلال خواب نیز می‌شود.
درمان صدا دادن گردن
درمان صدا دادن مفصل گردن با توجه به علت آن توصیه می‌شود. اگر صدا دادن گردن به علت حرکت شدید مکانیکی گردن در زمان بلند کردن اشیاء یا چرخش گردن باشد، این تق تق کردن نگران کننده نیست. در چنین مواردی نیازی به درمان نیست. اما اگر صدا دادن مفصل گردن هنگام حرکت دادن آن، با دردی مزمن همراه باشد، بیمار باید تحت درمان قرار بگیرد.
ماساژدرمانی
ماساژ ملایم یکی از درمان‌های خانگی موثر است که نیروی کششی عضلات گردن را افزایش می‌دهد و همزمان به حرکت گردن کمک می‌کند.
دارو
اگر صدا دادن مفصل گردن (کرپیتوس) ناشی از آرتروز باشد، مصرف داروهای مسکن به رفع این علائم کمک خواهد کرد.
حرکات اصلاحی
توصیه می‌کنیم که برای درمان صدا دادن مفصل گردن، تمرین‌های کششی زیر را انجام دهید. چون هنگام کار کردن، گردن مدت زیادی در یک موقعیت باقی می‌ماند، مفاصل سفت می‌شود و حرکت دادن گردن دشوار می‌شود. حرکات اصلاحی زیر مشکل صدا دادن مفصل گردن را از بین می‌برد.
خم کردن گردن
سر در تمرین‌های خم کردن گردن در امتداد دو سطح حرکت می‌کند. در ابتدا باید گردن و سر را در موقعیت خنثی نگه دارید. سر را آن‌قدر عقب ببرید که بتوانید سقف را ببینید. دو یا سه ثانیه در این حالت بمانید، سپس سر را آن‌قدر به جلو خم کنید که چانه تا نزدیک قفسه سینه پایین بیاید و زمین را ببینید. دو تا سه ثانیه هم در این حالت بمانید، سپس سر را به وسط برگردانید. 10 ـ 5 بار این روند را تکرار کنید. سپس سر را در موقعیت خنثی نگه دارید و سر را با احتیاط به چپ خم کنید. هرچند باید گوش را تا شانه پایین ببرید، اما سر را آن‌قدر خم نکنید که گوش شانه را لمس نکند. دو تا سه ثانیه در این حالت بمانید، سپس سر را به راست خم کنید. 10 ـ 5 بار نیز این حرکات را انجام دهید.
چرخش گردن
دو حرکت مختلف برای چرخش گردن وجود دارد. برای انجام حرکت اول باید سر را صاف نگه دارید و به جلو نگاه کنید. سپس سر را به آرامی تا جایی به چپ بچرخانید که چانه بالای شانه چپ قرار بگیرد. لحظه‌ای در این حالت بمانید و سپس سر را به وسط برگردانید. سپس سر را به آرامی به راست بچرخانید و زمانی که چانه بالای شانه راست قرار گرفت، اندکی توقف کنید. این حرکت را 5 بار تکرار کنید. برای انجام حرکت چرخشی دوم کافی است که سر را روی شانه راست بگذارید و سر را به آرامی به طور کامل دور گردن در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف آن بچرخانید.
مقاومت
تمرین‌های مقاومتی عضلات ظریف گردن را تقویت می‌کند. گردن را حین انجام حرکت در موقعیت خنثی نگه دارید، سر را صاف نگه دارید و به روبرو نگاه کنید. ابتدا کف دست‌ها را به پیشانی فشار دهید. با به کارگیری عضلات گردن، سر را به آرامی به دست‌ها فشار دهید و در عین حال با فشار دست مانع جلو آمدن سر شوید. این حالت را 5 ثانیه حفظ کنید. دست‌ها را با ملایمت به پشت سر فشار دهید و در عین حال سعی کنید سر را برخلاف مقاومت دست عقب ببرید. دست چپ را به سمت چپ سر فشار دهید و سعی کنید سر را برخلاف این مقاومت به چپ حرکت دهید. به همین ترتیب دست راست را روی سمت راست سر بگذارید و به آرامی فشار دهید و از طرف مقابل سعی کنید، سر را برخلاف فشار دست به راست ببرید. در ادامه تمرین‌های تقویتی ساده‌ای را توضیح می‌دهیم که برای تقویت عضلات ضعیف گردن مفید است. با انجام دادن این تمرین‌ها خود به خود نیاز به صدا دادن گردن از بین می‌رود.
منقبض کردن چانه
صاف بایستید و گردن را صاف نگه دارید. همان‌طور که به جلو نگاه می‌کنید، چانه را به آهستگی منقبض کنید تا کشش ملایمی را در گردن حس کنید. 10 ثانیه در این حالت بمانید و سپس عضلات را شل کنید. حرکت را چند بار در طول روز تکرار کنید.
به هم فشار دادن کتف‌ها
بنشینید یا بایستید و پشت بدن و صورت را صاف نگه دارید و شانه‌ها را اندکی به عقب ببرید. کتف‌ها را تا جایی که می‌توانید، به هم فشار دهید. 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس عضلات را شل کنید. حرکت را در طول روز، ده نوبت 5 مرتبه‌ای تکرار کنید.
چسباندن پشت بدن به دیوار
پشت به دیوار بایستید و چانه را صاف نگه دارید. بازوها را تا ارتفاع شانه بالا ببرید و آنها را به آرامی روی دیوار بلغزانید و بالای سر ببرید. 10 ثانیه در این حالت بمانید و سپس دست‌ها را پایین بیاورید. حرکت را 5 بار تکرار کنید. این نرمش را در طول روز ده نوبت انجام دهید.
