شانه یخ زده وضعیتی است که باعث درد و گرفتگی و خشکی شانه می‌شود. شانه یخ‌زده تحت عنوان چسبندگی کپسول شانه یا انقباض شانه نیز شناخته می‌شود. معمولا با گذشت چند ماه یا سال به تدریج علائم این بیماری بدتر می‌شود. بیمار در دو تا نه ماه اول درد شانه را تجربه خواهد کرد که ممکن است این درد بسیار شدید باشد و با افزایش خشکی همراه است. خشکی و سفتی شانه می‌تواند بر انجام فعالیت‌های روزمره شما تاثیر بگذارد. در موارد شدید، ممکن است اصلا قادر به تکان دادن شانه خود نباشید.
علت خشکی و یخ زدگی شانه
شانه یخ زده زمانی بروز می‌کند که بافت منعطف اطراف مفصل شانه که تحت عنوان کپسول شناخته می‌شود، ملتهب و ضخیم شود. هنوز به طور کامل علت این مسئله مشخص نیست. هرگونه آسیبی که به شانه وارد می‌شود مانند تاندونیت، آسیب دیدن روتاتورکاف، و بورسیت می‌تواند منجر به شانه یخ زده شود.
علائم شانه یخ زده
درد و خشکی دائمی مفصل شانه، دو علامت اصلی شانه یخ زده محسوب می‌شوند. در این حالت شانه بسیار دردناک است و انجام حرکات گسترده شانه را با مشکل مواجه می‌کند. فروزن شولدر باعث می‌شود در انجام فعالیت‌های روزمره خود به مشکل بر بخورید مانند:
- حمام رفتن
- لباس پوشیدن
- رانندگی کردن
- راحت خوابیدن
عوامل پرخطر
موارد زیر می‌توانند ریسک ایجاد شانه یخ‌زده را افزایش دهند:
-
- آسیب دیدگی قبلی شانه یا جراحی شانه
- دیابت
- انقباض دوپوتیرن: وضعیتی که توده‌های کوچکی از بافت ضخیم شده، در انگشتان و دست‌ها تشکیل می‌شود.
- سایر بیماری‌ها مانند بیماری قلبی و سکته
تشخیص شانه یخ‌زده
تشخیص و درمان به موقع فروزن شولدر می‌تواند از درد و سفتی دائمی مفصل شانه جلوگیری کند. پزشک می‌تواند براساس موارد زیر، یخ‌زدگی شانه را تشخیص دهد:
- معاینه فیزیکی: در معاینه بدن، پزشک از شما می‌خواهد تا جایی که می‌توانید شانه خود را در جهت‌های مختلف حرکت دهید سپس دامنه حرکات شما را بررسی می‌کند.
- آزمایشات بیشتر: اگر پزشک به دیابتی بودن شما مشکوک باشد انجام آزمایش خون را پیشنهاد می‌کند. شانه یخ زده در میان افراد دیابتی بسیار شایع است.
- عکسبرداری: عکسبرداری از مفصل شانه برای بررسی علائم فیزیکی شانه، می‌تواند دلیل دیگری را برای علائم و نشانه‌های شما مطرح کند. عکسبرداری از شانه شامل:
- اسکن فراصوت یا اسکن ام‌آر‌آی: اگر پزشک به پارگی روتاتورکاف مشکوک باشد.
- اشعه ایکس: پزشک برای رد کردن سایر علل خشکی شانه، مانند آرتریت، عکسبرداری توسط اشعه ایکس را تجویز می‌کند.
درمان بیماری خشکی و یخ زدگی شانه
روش درمانی پیشنهادی پزشک برای سندروم شانه یخ زده به شدت بیماری و میزان پیشرفت آن بستگی دارد. برخی از روش‌های درمانی احتمالی عبارتند از:
گرما درمانی
گرما درمانی برای تسکین و درمان شانه منجمد بسیار مفید است. شما می‌توانید قبل یا بعد از ماساژ از این روش استفاده کنید. می‌توان از گرما درمانی برای ماساژ نقاط ماشه‌ای شانه یخ‌زده استفاده کرد. گرما درمانی به کاهش درد و شل شدن عضلات کمک می‌کند. می‌توانید در ساعات مختلف روز و با کمک پدهایی که یک ساعت قبل از استفاده گرم می‌شوند، به تسکین درد شانه خود کمک کنید.
داروها
برخی از مسکن‌هایی که در دسترس قرار دارند مانند آسپرین و ایبوبروفن می‌توانند به کاهش درد و التهاب مربوط به شانه یخ زده کمک کنند. در برخی موارد، پزشک مصرف مسکن‌های قوی و داروهای ضدالتهاب را تجویز می‌کند.
تزریق استروئید
در صورتی که مصرف داروهای مسکن کمکی به کنترل درد نکند، پزشک تزریق کورتیکواستروئید را درون مفصل شانه تجویز می‌کند. تزریق استروئید، که کورتیکواستروئید نیز نامیده می‌شود، داروهای ضدالتهاب هستند که برای درمان مجموعه‌ای از بیماری‌های شانه مانند شانه یخ زده، درد مفصل، آرتریت، سیاتیک و بیماری التهابی شکم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اوزون‌تراپی
اوزون‌تراپی یک روش غیرجراحی برای بازسازی بافت است و روشی برای درمان دائمی فروزن شولدر محسوب می‌شود. اوزون روشی است که پزشک از گاز اوزون برای تزریق به درون بافت همبند استفاده می‌کند، گاز اوزون می‌تواند به بازسازی آسیب یا ضعف بافت همبند و بافت‌های اطراف بافت شانه بپردازد و باعث کاهش درد شود.
فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی از مجموعه‌ای از تکنیک‌ها برای حفظ انعطاف‌پذیری شانه و قابلیت حرکت آن استفاده می‌شود. اگر پزشک شما را به فیزیوتراپ ارجاع داد ممکن است فیزیوتراپ از روش‌های زیر برای درمان شما استفاده کند.
- تمرینات کششی، در این تمرینات از تکنیک‌های خاصی برای حرکت دادن مفصل در همه جهات استفاده می‌شود.
- ماساژ درمانی، مفصل شانه ماساژ داده می‌شود.
- گرما درمانی، از کمپرس گرم و سرد استفاده می‌شود.
شاک ویو تراپی
شاک ویوتراپی یکی از موثرترین روش‌های درمانی برای شانه‌ی یخ زده می‌باشد. پزشکان این روش درمانی را برای افزایش گردش خون در شانه و کاهش درد توصیه می‌کنند. شاک ویو تراپی با استفاده از امواج قدرتمند که دارد از سطح پوست عبور کرده و منجر به ترمیم بافت‌های آسیب دیده می‌شود.
لیزر پرتوان
یکی دیگر از روش‌های درمانی موثر در برطرف کردن احساس خشکی و یا درمان سندرم شانه‌ی منجمد، لیزر درمانی است. این روش درمانی یاعث کاهش و تسکین درد و التهاب‌های موضعی شانه شده و فرایند درمان را سریع می‌کند.
بلوک‌های عصبی
بسیاری از پزشکان از بلوک‌های تخصصی عصب سوپرا اسکاپولار برای کنترل درد و افزایش دامنه‌ی حرکتی در بیماران استفاده می‌کنند این روش درمانی تکسین و بهبود درد را تسریع می‌کند و باعث افزایش فعالیت‌های روزمره و ورزشی بیمار می‌شود.
طب سوزنی
طب سوزنی روشی است که از علوم پزشکی چین باستان به جا مانده است. در طب‌سوزنی، پزشک برای اهداف درمانی یا پیشگیری، سوزن‌های کوچکی را در نقاط خاصی از بدن فرو می‌کند. طب سورنی می‌تواند به کاهش درد ناشی از شانه یخ زده کمک کند.
تمرینات مخصوص شانه
اگر از درد ناشی از شانه یخ‌زده رنج می‌برید، حرکت دادن مفصل شانه به کمک تمرینات متناوب کششی مسئله بسیار مهمی است.
تمرینات مخصوص حرکت کتف به سمت بیرون (ابداکشن)
دست خود را در قسمت آرنج به صورت زاویه ۹۰ درجه خم کنید و قسمت فوقانی دست را به صورت صاف و در جهت مخالف بدن نگه دارید. دست خود را در مفصل شانه تا حد مطلوب بلند کنید (آبداکشن) و حدود ۵ تا ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید.
تمرینات مربوط به حرکت دست
روبروی دیوار بایستید و به اندازه طول دستان خود با دیوار فاصله بگیرید. سپس دست خود را به سمت دیوار بکشید تا جایی که انگشتان شما دیوار را لمس کنند. به آرامی و با استفاده از انگشتان خود به سمت سقف حرکت کنید و دست‌های خود را بکشید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید دست‌های خود را بکشید و حدود ۵ تا ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید.
تمرینات پاندولی
کنار تخت یا میز تحریر خود بایستید و دست خود را به عنوان محافظ روی میز یا تخت قرار دهید. به کمک دست دردناک خود به سمت جلو خم شوید و آزادانه حرکت پاندولی ساعت را انجام دهید. تا جایی که می‌توانید همانند پاندول، دست خود را به سمت جلو و عقب تکان دهید، چند بار این تمرین را انجام دهید. با افزایش میزان تحمل درد، تعداد دفعات تکرار این تمرین و دامنه حرکت شما افزایش می‌یابد و به این ترتیب از شدت درد کاسته می‌شود.
تمرین با عصا
یک عصای چوبی یا یک تکه چوب را با هر دو دست خود بگیرید. به آرامی و با دقت چوب یا عصا را تا سطح شانه بالا ببرید سپس به آن را به سمت چپ و راست حرکت دهید. تا حد امکان به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه چوب را به سمت چپ و راست حرکت دهید و این تمرین را تکرار کنید.
کشش مفصل شانه
کشش شانه با حرکات مفصل شانه به سمت داخل و خارج از بدن تکمیل می‌شود. بازوی شما باید در سطح شانه یا پایین‌تر از آن قرار بگیرد. به کمک دست سالم خود، دست دیگر را به سمت قفسه سینه بکشید سپس آن را از قفسه سینه دور کنید. می‌توانید براساس میزان تحمل خود، ۵ تا ۱۰ بار این تمرین را تکرار کنید. این تمرینات به شل شدن کپسول شانه و رباط‌هایی که از مفصل شانه محافظت می‌کنند، کمک شایانی خواهند کرد.
