آسیب‌پذیرترین استخوان‌های بدن، استخوان‌های دست و مچ دست هستند. زنان و مردان در هر سنی، شکستگی استخوان دست یا مچ دست ناشی از تصادفات یا سقوط روی دست کاملاً باز را تجربه می‌کنند. گاهی اوقات این جراحات می‌توانند استخوان بازو را نیز تحت تأثیر قرار دهند. شکستگی استخوان دردناک بوده و بشدت دامنه حرکتی دست را محدود می‌کند.
چه مدت طول می‌کشد تا شکستگی دست ترمیم شود؟
ترمیم شکستگی در بزرگسالان عموماً 6 هفته طول می‌کشد. بعد از 6 هفته، مقداری خشکی در عضلات وجود دارد که منطقی است و برای رسیدن به چابکی سابق، باید تمرینات ورزشی انجام داد. معمولاً شما می‌توانید این تمرینات را در منزل انجام دهید، ولی باید در ابتدای فرآیند فیزیوتراپی، چند بار به پزشک فیزیوتراپ مراجعه کنید.
متخصصین ما در کلینیک امید پس از انجام معاینات دقیق وتشخیص شکستگی قسمت های مختلف دست و مچ با رویکرد پلکانی به درمان بیمار می پردازند. به این صورت که ابتدا از درمان های ساده تر مانند ورزش و فیزیوتراپی برای درمان استفاده می شود و در صورت نیاز به جراحی و درمان شکستگی های حاد،بیماران را به جراع متخصص ارجاع می کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
انواع شکستگی دست، علل و علائم
شکستگی بوکسور
اصطلاح شکستگی بوکسور برای اشاره به شکستگی انتهای نزدیکترین استخوان به بند انگشت کوچک دست به کار می‌رود. این نوع شکستگی در میان کسانی که با مشت گره‌کرده به سطوح سخت مشت می‌زنند شایع است. مخصوصاً در صورتی که بند انگشت کوچک قبل از سایر بخش‌های مشت به سطح سخت ضربه بزند.
علائم شکستگی بوکسور عبارتند از:
- درد، حساسیت و تورم در اطراف بند انگشت کوچک
- کبودی در محل شکستگی
- “صاف” شدن بند انگشت کوچک
- سختی در باز کردن انگشت کوچک
شکستگی کالیس
شکستگی کالیس یکی از انواع شکستگی‌های انتهای پایینی استخوان(های) ساعد است. این نوع از شکستگی هنگامی رخ می‌دهد که فرد دست را حائل قرار داده و با کف دست به زمین میخورد، تا نیروی سقوط را کاهش دهد.
علائم شکستگی کالیس عبارتند از:
- درد و تورم کمی بالاتر از مچ دست
- ناتوانی در نگه داشتن یا بلند کردن اجسام سنگین
شکستگی انتهای زند زبرین
زند زیرین و زبرین دو استخوان تشکیل دهنده ساعد انسان هستند. شکستگی در انتهای زند زبرین، آن قسمتی که به مچ دست نزدیک است، شایع‌ترین شکستگی استخوان در ناحیه مچ دست می‌باشد. حائل کردن دست در هنگام افتادن معمولاً باعث بروز این شکستگی می‌شود.
علائم شکستگی انتهای زند زبرین عبارتند از:
- تغییر شکل و کج شدن مچ دست
- درد، حساسیت و تورم در ناحیه مچ
- مشکل در حرکت دادن مچ
شکستگی آرنج
شکستگی آرنج به شکستگی یک یا چند استخوان که مفصل آرنج را تشکیل داده‌اند، می‌گویند. استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل آرنج عبارتند از: هومروس (استخوان بازو)، اولنا (زند زیرین) و رادیوس (زند زبرین). علل معمول شکستگی آرنج ضربه به این ناحیه است که می‌تواند به خطرا عوامل زیر وارد شود:
- سقوط با دست کاملاً باز
- سقوط روی آرنج
- ضربه مستقیم به آرنج
- پیچ خوردن آرنج فراتر از دامنه حرکتی آن
احتمال بروز چنین شرایطی در بعضی از ورزش‌ها بیشتر از سایر ورزش‌هاست، برای مثال فوتبال، بسکتبال، هاکی، کشتی و ژیمناستیک عوامل خطر طبیعی که احتمال شکستگی آرنج را افزایش می‌دهند عبارتند از: افزایش سن، کاهش حجم عضلات، پوکی استخوان و سایر بیماری‌های استخوانی.
علائم شکستگی آرنج عبارتند از:
- درد در آرنج و نواحی اطراف آن
- بی‌حسی در انگشتان، دست یا بخش انتهایی بازو
- کاهش دامنه حرکتی
- برآمدگی قابل رویت یا تغییر شکل در ناحیه شکستگی
- حساسیت، تورم و کبودی در اطراف آرنج
شکستگی انگشت
شکستگی انگشت به شکستن یک یا چند استخوان انگشت گفته می‌شود. شکستگی استخوان انگشت می‌تواند یا جابجا شود، در شرایطی که استخوان‌ها همچنان در یک راستا باشند؛ یا نشود، در شرایطی که انتهای استخوان شکسته شده در راستای سایر استخوان‌ها نباشد. شکستگی انگشت بخاطر ضربه، فشردگی یا پیچ‌خوردن ناگهانی دست یا انگستان رخ می‌دهد.
علائم شکستگی انگشت عبارتند از:
- درد و تورم در انگشت آسیب دیده
- کبودی و تغییر شکل انگشت آسیب دیده
- مشکل در حرکت دادن انگشت
شکستگی دست در کودکان
شکستگی استخوان در کودکی مکرراً اتفاق می‌افتد. ارتوپدان کودک در مرکز ما، می‌توانند با تخصص خود جراحت کودک شما را، چه جراحت‌های متداول همچون شکستگی مچ و آرنج باشد و چه شکستگی‌های پیچیده چندین استخوان، به سادگی و تبحر درمان کنند. کودک پس از آسیب‌دیدگی تحت نظارت پزشکان این مرکز قرار می‌گیرد، تا از ترمیم هرگونه شکستگی وی اطمینان حاصل شده و بررسی شود که هیچ آسیبی به صفحه رشد کودک وارد نشده است. عوارض احتمالی شکستگی استخوان عبارتند از: ترمیم جزئی، عفونت یا آسیب رسیدن به صفحه رشد استخوان که نیازمند درمان‌های بیشتر بعد از آسیب‌دیدگی است. پزشک کودک شما می‌تواند در مورد آسیب‌دیدگی، درمان و آنچه که می‌توان انتظار داشت با شما صحبت کند.
شکستگی اسکافوئید
شکستگی اسکافوئید در اکثر موارد ناشی از سقوط با دست کاملاً باز است. معمولاً در این نوع شکستگی تغییر شکل خاصی مشاهده نمی‌شود و تنها تورم اندکی وجود دارد. بخاطر عدم وجود تغییر شکل در محل شکستگی، بسیاری از مردم به اشتباه فکر می‌کنند که دچار رگ به رگ شدن مچ شده‌اند. اگر محل شکستگی جابجا نشده باشد، می‌توان با گچ گرفتن آن به نحوی که روی ساعد، دست و شست را بپوشاند آن را درمان کرد.
تشخیص شکستگی دست
برای تشخیص آسیب‌دیدگی‌های دست نیاز به عکس رادیولوژی است. نحوه آسیب دیدن دست به پزشک در تشخیص شکستگی کمک خواهد کرد. برای مثال، اگر شکستگی ناشی از مشت زدن باشد، پس به احتمال زیاد شکستگی از نوع شکستگی بوکسور است.
پزشک انگشت‌های دست، دست و مچ را معاینه می‌کند تا دردناک‌ترین ناحیه را پیدا کرده و مشخص کند که آیا به رگ‌ها خونی یا عصب‌ها یا تاندون‌های دست آسیبی وارد شده است یا خیر؟
انواع درمان شکستگی‌های دست
راه‌های درمان شکستگی دست، بسته به شدت شکستگی، فرق می‌کنند.
آتل
اگر پزشک تشخیص بدهد که بدون جراحی می‌توان شکستگی را درمان کرد، معمولاً برای یک یا دو هفته روی دست آتل نرم، بسته می‌شود. برخلاف گچ‌گیری، با استفاده از یک آتل نرم و حجیم می‌توان میزان تورم را، که در چند روز اول یا هفته اول بروز می‌کند، کنترل کرد. پس از فروکش کردن تورم، آتل کوتاه بازویی، آتل بلند بازویی یا بریس شکستگی تجویز می‌شود.
جاانداختن
اگر تشخیص جراح جابجا کردن قطعات استخوان‌ها بدون جراحی باشد، در آن صورت از جاانداختن بسته استفاده خواهد شد. برای انجام جاانداختن بسته، از بی‌حسی موضعی استفاده شده تا بازو در ناحیه شکستگی بی‌حس شود. وقتی بازو بی‌حس شد، پزشک با کمک ترکیبی از حرکات کششی و فشاری، قطعات شکستگی را در یک وضعیت قابل قبول همراستا می‌کند. سپس بلافاصله از گچ‌گیری یا آتل‌بندی برای نگاه داشتن شکستگی در جای خود استفاده می‌شود.
گچ‌گیری
پس از جاانداختن گچ یا بریس شکستگی تا زمانی که در ناحیه شکستگی نشانه‌های بهبودی ظاهر شود روی دست خواهد ماند. بهبودی معمولاً 6 تا 8 بعد حاصل خواهد شد. بعد از یک الی دو هفته با عکسبرداری رادیولوژی، از جابجا نشدن قطعات استخوان اطمینان حاصل می‌شود؛ این کار چند بار دیگر نیز در دوره درمان تکرار می‌شود تا فرآیند بهبودی ارزیابی شود. اگر پزشک از بهبودی استخوان مطمئن شد، گچ یا بریس شکستگی باز شده و بیمار برای انجام فیزیوتراپی، تمریناتی را دریافت می‌کند. این تمرینات به منظور بازیابی تحرک و قدرت بازو و دست طراحی شده‌اند.
جراحی
شکستگی‌های دست معمولاً به جراحی نیاز دارند. اگر پزشک به این نتیجه برسد که بدون جراحی، دیگر مچ دست کارایی خود را از دست خواهد داد، جراحی انجام می‌گیرد. در صورتی که به تشخیص پزشک، بدون جراحی تنها از گچ یا بریس استفاده شود و بعداً در عکسبرداری جابجایی استخوان‌ها دیده شود، ممکن است حتی بعد از دو هفته از درمان بدون جراحی، پزشک جراحی را تجویز نماید. به سه روش می‌توان در شکستگی‌ها، جراحی را انجام داد:
- استخوان‌ها با پیچ، کنار هم نگاه داشته شوند.
- یک صفحه فلزی با پیچ‌هایی در طول استخوان بسته شود.
- یک ثابت کننده خارجی با پیچ‌های فلزی استفاده شود.
جراحی از نسبتاً ساده تا خیلی پیچیده متغیر است و بسته به الگوی شکستگی درجه سختی جراحی نیز تغییر می‌کند. الگوی شکستگی ساده را می‌توان با قرار دادن پیچ‌های فلزی داخل تکه‌های استخوان در کنار هم ثابت کرد تا بهبودی حاصل شود. این پیچ‌ها در اتاق عمل و با کمک دستگاه اشعه ایکس به نام فلوروسکوپ کار گذاشته می‌شوند. فلوروسکوپ به جراح این امکان را می‌دهد تا با دیدن یک تصویر رادیولوژی از استخوان‌ها روی یک صفحه نمایش، پیچ‌ها را با کمک این تصویر در جای خود قرار دهد. این نوع از جراحی را می‌توان بصورت سرپایی انجام داد.
برای درمان بسیاری از شکستگی‌ها، از جمله شکستگی انتهای زند زبرین به جراحی باز همراه با فیکساسیون داخلی (ORIF)، با استفاده از صفحه فلزی و پیچ نیاز است. این نوع از درمان به قطعات استخوان، امکان قرار گرفتن در کنار هم با کمترین فاصله ممکن را می‌دهد، تا با استفاده از صفحه فلزی و پیچ در جای خود ثابت شوند تا زمانی که بهبودی حاصل شود. برای این نوع جراحی، لازم است تا سطح مفصل، حدالامکان به حالت اول باز گردانده شود. بسته به الگوی شکستگی، شاید شکاف جراحی از پشت مچ زده شود (دورسال) یا از جلوی مچ (ولار)، و گاهی نیز لازم می‌شود هر دو نوع شکاف زده شود.
انجام فیکساسیون خارجی نیز در بعضی از شکستگی‌های دست امکانپذیر است. دستگاه فیکساسیون خارجی به جراح این امکان را می‌دهد تا پیچ‌ها را از روی پوست به قطعات استخوان پیچ کند. سپس این پیچ‌های فلزی را در خارج از بدن به یک چارچوب فلزی وصل می‌کنند. این دستگاه با استفاده از لیگامنت‌هایی که به قطعات شکسته متصل هستند، این قطعات را در یک راستا نگاه می‌دارد تا بهبودی حاصل شود. وقتی استخوان‌ها بهبود یافتند، دستگاه نیز برداشته می‌شود. این کار را می‌توان در مطب انجام داد و نیازی به عمل ندارد. در صورت لزون، این دستگاه را می‌توان با ترکیب میله‌ها و پیچ‌های فلزی بکار برد، تا به قطعات استخوان کمک کند که در جای خود ثابت بمانند. ترکیب این دستگاه و چند پیچ فلزی، بیمار و جراح را از زدن شکاف‌های بزرگتر بی‌نیاز کرده و میزان آسیب به بافت اطراف مچ را کاهش می‌دهد.
توانبخشی با فیزیوتراپی
بهبودی شکستگی انتهای زند زبرین معمولاً بسیار خوب حاصل می‌شود. هرچه قطعات شکستگی در دست و مچ خردتر شده و به لیگامنت‌های مچ نیز آسیب وارد شده باشد، دوران بهبودی نیز طولانی‌تر خواهد شد و شاید به فیزیوتراپی‌های زیادی برای بازیابی کارکرد مچ دست نیاز باشد. اگر درمان نیازمند تثبیت مچ باشد، امکان دارد شانه بیمار خشک شود زیرا در این صورت، بیمار نمی‌تواند با مفاصل خود کار کند. فیزیوتراپی برای بازیابی قدرت و دامنه حرکت هم در شانه و هم در تمام بازو، تجویز می‌شود.
توانبخشی زمانی آغاز می‌شود که پزشک شما از ثبات کافی محل شکستگی مطمئن شود، تا بتواند فرآیند بازیابی دامنه حرکتی شانه، آرنج و مچ دست را شروع کند. در صورتی که در روند درمان به جراحی نیاز باشد، برنامه توانبخشی نیز بگونه‌ای تنظیم می‌شود که از ثابت‌کننده استخوان نیز مراقبت صورت گیرد. پزشک با فیزیوتراپ صحبت می‌کند تا مطمئن شود که نحوه انجام فیزیوتراپی، خطری را متوجه فیکساسیون نمی‌کند. در صورتی که فیکساسیون کاملاً سفت باشد، بیمار می‌تواند به سرعت برنامه توانبخشی را پیش ببرد، ولی اگر فیکساسیون محکم نباشد، سرعتی که می‌توان برنامه توانبخشی را پیش برد کاهش یافته تا بهبودی نسبتاً بیشتری حاصل شود. روش‌های درمانی فیزیوتراپی بعد از جراحی برای کاهش درد، التهاب و بهبود جریان خود در محل آسیب دیده، عبارتند از:
- شاک ویو درمانی
- لیزر تراپی
- مغناطیس درمانی
- ماساژ و درمان دستی
- طب سوزنی
- تحریک الکتریکی
تمرینات دست و انگشتان
تمرینات دست و انگشتان می‌تواند به تقویت دست و انگشتان و افزایش دامنه حرکتی آنها کمک کرده و بعلاوه درد را نیز تسکین دهد. دست‌ها را تا جایی که احساس کشیدگی کنید، بکشید. نباید دردی احساس نمایید.
مشت کردن
برای انجام دادن این تمرین:
- به آرامی دست خود را مشت کنید، بگونه‌ای که شستتان روی انگشتان را بگیرد.
- برای 30 الی 60 ثانیه در همین حالت بمانید. مشت خود را رها کرده و انگشتان را کاملاً از هم باز کنید.
- این تمرین را برای هر دو دست و حداقل 4 مرتبه تکرار کنید.
کشش انگشت
از این کشش برای تسکین درد و بازیابی دامنه حرکتی دست‌ها استفاده کنید.
- کف دست‌هایتان را روی میز یا یک سطح صاف بگذارید.
- به آرامی و بدون وارد کردن فشار به مفاصل، انگشتان خود را تا جایی که می‌توانید صاف کنید.
- برای 30 الی 60 ثانیه در همین حالت بمانید و سپس رها کنید.
- این تمرین را برای هر دو دست و حداقل 4 مرتبه تکرار کنید.
کشش پنجه
این کشش به بازیابی دامنه حرکتی انگشتان کمک می‌کند.
- دست خود را روبروی خود نگاه دارید، به نحوی که کف دست رو به خودتان باشد.
- انگشتان خود را خم کنید تا نوک انگشتتان به مفصل انگشت برسد. در این حال دست به شکل یه پنجه درمی‌آید.
- برای 30 الی 60 ثانیه در همین حالت بمانید و سپس رها کنید. این تمرین را برای هر دو دست و حداقل 4 مرتبه تکرار کنید..
تقویت عضلات دست
این تمرین پایین دادن دستگیره در و نگاه داشتن اشیاء بدون سر خوردن از دست‌ها را برایتان آسان می‌کند.
- یک توپ نرم را در کف دست‌هایتان گرفته و با تمام توان فشار دهید.
- برای چند ثانیه در همین حالت بمانید و سپس رها کنید.
- این تمرین را برای هر دو دست و 10 الی 15 مرتبه تکرار کنید. این تمرین را 2 الی 3 مرتبه در هفته انجام دهید، ولی میان هر جلسه تمرینی 48 ساعت به دست استراحت دهید. در صورتی که مفصل انگشت شست صدمه دیده، این حرکت را انجام ندهید.
تقویت عضلات پشت دست
این حرکت به تقویت عضلات انگشتان و شست کمک می‌کند. با این حرکت می‌توانید کلید را در قفل بچرخانید، در قوطی‌ها را باز کرده و از نازل بنزین راحت‌تر استفاده کنید.
- یک توپ ابری نرم را نیشگون بگیرید.
- برای 30 الی 60 ثانیه در همین حالت بمانید.
- این تمرین را برای هر دو دست و 10 الی 15 مرتبه تکرار کنید. این تمرین را 2 الی 3 مرتبه در هفته انجام دهید، ولی میان هر جلسه تمرینی 48 ساعت به دست استراحت دهید. در صورتی که مفصل انگشت شست صدمه دیده، این حرکت را انجام ندهید.
لیفت انگشت
از این تمرین برای افزایش دامنه حرکتی و انعطاف انگشتان کمک بگیرید.
- کف دست‌هایتان را روی میز یا یک سطح صاف بگذارید.
- با آرامی یک انگشت خود را از روی میز بلند کرده و سپس روی میز بگذارید.
- همچنین در یک مرتبه تمام انگشتان دست خود را بلند کنید.
- این تمرین را برای هر دو دست و 8 الی 12 مرتبه تکرار کنید.
کپی فقط با ذکر لینک و منبع بلامانع است.
