خالی شدن زانو هنگامی اتفاق می‌افتد که زانو نتواند وزن بدن را تحمل کند و در نتیجه نتواند مستقیم مانده و خم شود. خالی شدن زانو ممکن است در اثر یک آسیب داخلی به غضروف، مفاصل و یا بافت‌های زانو ایجاد شود. همچنین خالی شدن زانو ممکن است در اثر آسیب یا مشکل پزشکی به وجود آمده باشد. آگاهی از علت خالی شدن زانو و روش‌های درمان خالی شدن زانو، به بهبود یا پیشگیری از ایجاد چنین مشکلی کمک می‌کند. ورزش‌های مخصوص و حمایت پزشکی نیز به افزایش قدرت زانو و پیشگیری از روی دادن چنین مشکلی در آینده کمک می‌کند.
علل
در اینجا پنج دلیل اصلی خالی شدگی زانو را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
وجود یک پارگی در غضروف
یکی از رایج‌ترین علل خالی شدن زانو، وجود یک پارگی در حلقه‌ی غضروفی دور زانو که مینیسک نامیده می‌شود، است. زمانی که غضروف پاره شود، زانو ثبات خود را از دست داده و فرد متوجه بی ثباتی زانو می‌شود، مخصوصا زمانی که از پله پایین می‌رود یا برای برداشتن چیزی خم می‌شود.
پارگی رباط‌های صلیبی
از آنجا که مفصل زانو به ثبات رباط صلیبی قدامی و دیگر رباط‌ها متصل است، وارد شدن هرگونه آسیب یا جراحتی به این رباط‌ها باعث خالی شدن زانو در هنگام راه رفتن می‌شود. رباط‌های صلیبی به سمت مرکز زانو می‌روند. معمولا این رباط‌ها به طور ناگهانی پاره شده و باعث آسیب زانو می‌شوند. در هنگام خالی شدن، زانو صدا داده و سپس فورا متورم می‌شود. آسیب‌های وارد شده به رباط صلیبی را پارگی‌های ACL (پارگی رباط صلیبی قدامی) می‌نامند. پارگی‌های ACL معمولا زمانی اتفاق می‌افتند که زانو شدیدا چرخیده یا بپیچد. به همین دلیل این نوع پارگی معمولا در حین انجام حرکات ورزشی اتفاق می‌افتد.
پارگی رباط‌های جانبی
دو رباط اصلی از طرفین زانو به پایین کشیده شده‌اند. این رباط‌ها به نام رباط طرفی میانی (MCL) و رباط طرفی خارجی (LCL) معروف هستند. رباط LCL در امتداد مفصل خارجی زانو قرار داد در حالی که رباط MCL در امتداد مفصل داخلی زانو و بیشتر در معرض پارگی قرار دارد. همچنین، ممکن است ACL و MCL همزمان پاره شوند. پارگی همزمان این دو رباط، یکی دیگر از علل خالی شدن زانو است.
در رفتگی کاسه زانو
کاسه زانو نیز ممکن است باعث خالی شدن زانو شود. کاسه زانو به استخوان ران متصل است اما می‌تواند از محل خود خارج شود. معمولا کاسه زانو به خودی خود به سر جایش بر می‌گردد. زمانی که محل قرارگیری کاسه زانو تغییر کند، نوعی خالی شدن زانو اتفاق می‌افتد که به نام بی ثباتی پاتلا معروف است.
آرتروز
بی ثباتی زانو ممکن است در اثر مشکلاتی همچون بیماری‌های مفصل و استئوآرتریت، پارگی مینسک ، یا کندروکلسینوز به وجود آید. کندروکلسینوز به معنی انباشته شدن توده های کلسیم در غضروف و آسیب به غضروف است. این آسیب منجر به عدم محافظت غضروف از زانو می‌شود. آرتروز زانو باعث ایجاد شیارها و تورفتگی‌هایی در مفصل زانو می‌شوند. این شیارها و تورفتگی‌ها باعث می‌شود که مفصل زانو به جای اینکه به نرمی بچرخد، به شیارها و تو رفتگی‌ها گیر کند. به عنوان مثال، ممکن است در حال بالا رفتن از صندلی باشید و مفصل شما ناگهان گیر کرده و باعث خالی شدن ناگهانی زانو شود. گاهی، یک تکه غضروف شل در محل خود معلق مانده و در مفصل گیر می‌کند. هنگامی که این اتفاق بیافتد، فرد احساس می‌کند که زانو در رفته یا مفصل قفل شده است.
درمان
در درمان آسیب زانو نیز مانند هر آسیب دیگری، تشخیص آسیب توسط یک متخصص از اهمیت زیادی برخوردار است. و همان طور که می‌دانید، خالی کردن زانو علل مختلفی دارد، بنابراین درمان نیز به علت ایجاد مشکل زانو بستگی دارد.
گرما و سرما درمانی
فرد می‌تواند با استفاده از کمپرس یخ، درد و تورم موجود را کاهش دهد. اگر زانو سفت و دردناک باشد، استفاده از کمپرس گرم بهتر است.
وسایل پزشکی
راه رفتن با وسایل پزشکی، مانند بریس‌ها یا واکر می‌تواند فشار ناشی از وزن بدن را در حین تقویت زانو کاهش دهد.
داروها
اگر بیماری درست تشخیص داده شود، پزشک دارویی مناسب، مانند داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی، پماد موضعی یا داروهای استروئیدی تزریقی برای بیمار تجویز خواهد کرد. در مواردی که درد بیمار شدید است، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای ضد رماتیسم ، اصلاح کننده‌ی درد که به نام داروهای DMARD معروفند نیز باشد.
تغییر سبک زندگی
درمان خالی کردن زانو شامل ایجاد تغییراتی مانند کاهش وزن در سبک زندگی است. با حفظ یک وزن سالم و متناسب با اسکلت بدن، زانوها نیز ثبات بیشتری یافته و حرکات فرد کنترل شده خواهند شد. علاوه بر تغییر سبک زندگی، مصرف مکمل‌های حمایت کننده و تقویت کننده‌ی مفاصل زانو نیز می‌تواند مانع خالی شدن ناگهانی زانو شود. این مکمل‌ها شامل ویتامین‌های C و D و همچنین گلوکوزامین می‌باشد. گلوکوزامین یک شکر آمینو است که برای تسکین درد مفاصل استفاده می‌شود.
تمرینات خالی شدن زانو: تمرینات تقویت زانو
یک روش برای جلوگیری از درد و ناراحتی ناشی از خالی شدن زانو، تقویت عضلات پا است. در منزل یا در ورزشگاه کمی وزنه برداری کنید تا عضلات چهار سر زانو تقویت شوند. عضلات چهار سر زانو نقش ضربه گیر را برای زانو دارند و باعث کاهش مقدار فشار و کشش وارده به مفصل زانو می‌شود. هر چه عضلات چهار سر زانو قوی‌تر باشد، زانو وزن کمتری را تحمل خواهد کرد.
حرکت شماره یک
بنشینید یا به پشت بخوابید و پاها را دراز کنید. عضلات ران را منقبض کرده، زانوها را روی زمین گذاشته و سه دقیقه در همین حالت بمانید. در صورت نیاز می‌توانید یک غلتک فومی یا حوله‌ی لوله شده را زیر زانوها قرار دهید.
حرکت شماره دو
به پشت بخوابید و پاها را دراز کنید. باسن‌ها را سفت کرده و سه دقیقه نگه دارید، سپس رها کنید.
حرکت شماره سه
به پشت بخوابید و یک پا را دراز کنید. مچ پایی که دراز است را خم کنید به نحوی که نوک انگشتان پا به سمت بدن باشد و عضلات ساق پا کشیده شود. سپس همین حرکت را با پای دیگر نیز انجام دهید.
حرکت شماره چهار
به پشت بخوابید و پاها را دراز کنید. پاها را بالا برده، زانوها را صاف کرده و سه ثانیه نگه دارید. سپس پاها را رها کنید. همین حرکت را با پای دیگر تکرار کنید.
حرکت شماره پنج
به پشت خوابیده، بالشی زیر زانو گذاشته، و پاها را دراز کنید. یک پا را تا جایی بالا آورید که زانو صاف شود ولی هنوز روی بالش باشد. سه ثانیه نگه دارید. سپس با پای دیگر این حرکت را انجام دهید.
حرکت شماره شش
روی شکم خوابیده و پاها را دراز کنید. زانوها را خم کرده و پاشنه‌ها را به سمت باسن حرکت دهید. سه ثانیه نگه دارید.
حرکت شماره هفت
روی یک صندلی نشسته و کف پاها را روی زمین بگذارید. یک پا را بالا آورید تا زانو صاف شود، سه ثانیه نگه داشته و رها کنید. به تدریج عضلات خود را تقویت کنید تا بتوانید وزن بیشتری را روی پاشنه پا تحمل کنید.
حرکت شماره هشت
ایستاده و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. سپس زانوها را تا جایی خم کنید که زانوها عقب‌تر از انگشتان پا قرار گیرند و در همین حالت بمانید. کمر خود را صاف گرفته و به حالت اول برگردید. خالی شدن زانو با کمک متخصصین فیزیوتراپی بهتر درمان می‌شود. متخصص فیزیوتراپی انجام حرکات مخصوصی را به بیمار توصیه می‌کند تا از ایجاد مشکلات بعدی برای مفصل زانو در آینده جلوگیری کند.
