مهره های کمری ستون فقرات یا پایین کمر یک سازه مهندسی شده قابل توجه از استخوانهای اتصالی، مفاصل، اعصاب رباط ها و عضلاتی است که در کنار یکدیگر به منظور فراهم کردن ساختار حمایتی، قدرت و انعطافپذیری کار میکنند. با این حال این ساختار پیچیده، پایین کمر را مستعد بروز آسیب و درد میکند. وقتی یک تشخیص دقیق از دلیل ایجاد درد پایین کمر به دست آید میتوان روش درمانی را بر اساس بهترین روش های پزشکی روز انتخاب کرد.
این مقاله یک مدل برای کسب درک از نشانه ها، یافتههای فیزیکی، مطالعات تصویربرداری و روشهای تزریق برای دستیابی به یک تشخیص دقیق را ارائه میکند.
پایین کمر دقیقاً چیست
ناحیه پایین کمر، که به آن ناحیه کمری ستون فقرات نیز معروف است، وظایف سنگینی بر عهده دارد. به عنوان مثال، مهرههای کمری ستون فقرات یا پایین کمر تحمل وزن کل بدن بالاتنه را بر عهده دارد، علاوه بر این، فشارهای بیومکانیکی در اثر حرکت نیز ایجاد میشود.
ناحیه کمری ستون فقرات از ۵ مهره تشکیل شده است. هر مهره دارای یک دیسک بزرگ یا بالشتهای ژلی پیچیده شده در یک غشای سخت در قسمت جلوی خود است که نقش جذب ضربات را بر عهده دارد. همچنین، هر مهره دو لایه غضروفی در قسمت پشتی خود دارد که ترکیب دیسک و لایه غضروفی به ستون فقرات امکان خم شدن و پیچیدن به شکلی ایمن را میدهد. پایین کمر همچنین شامل رباطها، تاندونها و عضلات است؛ رباطها نوارهای قدرتمندی هستند که مهرهها و دیسکها را در کنار هم نگه میدارند. تاندونها ماهیچهها و عضلات را به مهره متصل میکنند؛ این ساختارها با محدود کردن حرکات اضافی که ممکن است به ستون فقرات آسیب برساند، کمک میکنند.
انواع درد پایین کمر
روش های مختلفی برای تقسیم بندی درد پایین کمر وجود دارد که دو روش رایج عبارتند از:
- درد مکانیکی: تا به حال رایج ترین و شایع ترین درد عامل درد پایین کمر درد مکانیکی یا درد محوری است که به دردی اطلاق می شود که از عضلات، رباط ها، مفاصل یا استخوان های درون و اطراف ستون فقرات ناشی میشود. این نوع درد بیشتر به شکل موضعی در پایین کمر، باسن یا گاهی بالای پا تجربه میشود. بروز این درد معمولاً تحت تاثیر اعمال بار روی ستون فقرات است و ممکن است بر اساس حرکت، فعالیت، نحوه ایستادن، نشستن و یا استراحت کردن متفاوت باشد.
- درد شعاعی: این نوع درد اگر ریشه عصب نخاعی تحت فشار باشد یا ملتهب شده باشد رخ می دهد. درد شعاعی ممکن است در راستای ریشه عصب و پوست به سمت پایین یا، حتی کف پاها منتشر شود. حس خاص این درد به صورت تیز، برق گرفتگی یا دردی شبیه سوزش است که با بی حسی و ضعف همراه خواهد بود (مانند درد سیاتیک) و معمولاً تنها در یک سمت بدن حس میشود
منابع متفاوتی برای درد وجود دارد که از آن ها می توان به درد هنگام راه رفتن ناشی از تنگ شدگی مجرای نخاعی، درد ناشی از آسیب حاد نخاعی، درد نوروپاتی، بدشکلی ستون فقرات، تومور، عفونت، درد ناشی از مشکلات التهابی مانند آرتروز روماتوئید یا اسپوندیلیت آنکیلوزان و دردی که از بخشهای دیگر بدن ناشی می شود و در پایین کمر خود را نشان می دهد مانند سنگ کلیه یا کولیت اولسراتیو اشاره کرد.
ممکن است درد پایین کمر بدون دلیل مشخص ایجاد شود وقتی چنین چیزی رخ دهد تمرکز اصلی بر درمان علائم و نه دلیل ایجاد علائم، و سلامت کلی بیمار خواهد بود.
در درد کمر حاد و نیمه حاد یک معاینه و تشخیص کامل برای زمینه سازی مناسب درمان و بازتوانی از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان درد پایین کمر احتمال وقوع مجدد و ناگهانی درد کمر را کاهش داده و از پیش روی و تغییر به درد مزمن پایین کمر جلوگیری می کند.
دلایل درد پایین کمر چیست
کشیدگی عضله یا رباط
عضلات و رباط های پایین کمر ممکن است در اثر فعالیت های شدید کشیده یا پاره شوند. علائم این حالت شامل درد و خشکی و همچنین اسپاسم عضلانی در پایین کمر خواهد بود. استراحت و فیزیوتراپی به عنوان درمان های این علائم در نظر گرفته می شود
آسیب به دیسک
دیسک های موجود در کمر در معرض بروز آسیب هستند و این ریسک با افزایش سن بیشتر میشود. قسمت بیرونی دیسک ممکن است پاره شوند یا بیرون زدگی پیدا کند.
بیرون زدگی دیسک که به آن دیسک گسیخته یا لغزیده نیز گفته می شود زمانی رخ می دهد که غضروف های اطراف دیسک به ریشههای عصب و کانال نخاعی فشار وارد میکند و بالشتی که بین مهره های ستون فقرات قرار دارند از حالت طبیعی خود خارج میشوند.
درد سیاتیک
معمولاً درد سیاتیک در نتیجه بیرون زدگی دیسک و زمانی که دیسک به عصب سیاتیک فشار بیاورد رخ میدهد. عصب سیاتیک ستون فقرات را به پاها متصل میکند در نتیجه درد سیاتیک می تواند باعث ایجاد درد در پاها و کف پا شود و این درد معمولاً به شکل سوزش یا سوزن سوزن شدن خواهد بود.
تنگی مجرای ستون فقرات
تنگی کانال نخاعی زمانی رخ می دهد که ستون فقرات باریک شده و بر نخاع و عصب های ستون فقرات فشار وارد میشود. تنگی کانال نخاعی اکثراً به دلیل دیسک دژنراتیو بین مهره ها رخ می دهد؛ نتیجه این حالت وارد شدن فشار به ریشه های عصب یا نخاع توسط گوشه های استخوانی مهره ها یا بافت های نرم مانند دیسک خواهد بود. فشار بر اعصاب ستون فقرات نشانه هایی مانند موارد زیر را به همراه خواهد داشت:
- بی حسی
- گرفتگی عضلات
- ضعف عضلانی
ممکن است این نشانه ها را در هر جایی از بدن تجربه کنید؛ بسیاری از افراد که دچار تنگی کانال نخاع شده اند زمانی که می ایستند یا راه می روند با حالت شدیدتری از این علایم روبرو می شود
انحنای غیرطبیعی ستون فقرات
اسکولیوز، قوز و لوردوز (یا انحنای شدید ستون فقرات به سمت جلو) همگی مشکلاتی هستند که منجر به ایجاد انحناهای غیرطبیعی در ستون فقرات می شوند. اینها مشکلات ارثی هستند که اولین مرتبه معمولاً در دوره کودکی و نوجوانی تشخیص داده میشوند. انحنای غیرطبیعی منجر به ایجاد درد و وضعیت نامناسب ستون فقرات و در نتیجه وارد آمدن فشار به قسمتهای زیر خواهند شد:
- عضلات
- تاندون ها
- رباط ها
- مهره های ستون فقرات
مشکلات دیگر
تعدادی مشکل دیگر نیز وجود دارند که منجر به ایجاد درد پایین کمر می شوند که از جمله این موارد عبارتند از:
- آرتریت که التهاب مفاصل است
- فیبرومیالژیا که یک درد و ناراحتی طولانی مدت در مفاصل و عضلات و تاندون ها محسوب میشود
- اسپوندیلیت که التهاب مفصل بین استخوان های ستون فقرات است
- اسپوندیلوز که یک اختلال دژنراتیو است که منجر به از دست رفتن ساختار و عملکرد طبیعی ستون فقرات میشود.
مشکلات سلامتی دیگری که میتواند درد پایین کمر را به همراه داشته باشد :
- مشکلات کلیوی و مثانه
- بارداری
- اندومتریوز
- کیست تخمدان
- تومور رحم
- سرطان
نشانه های درد پایین کمر
درد پایین کمر می تواند طیف وسیعی از علائم و نشانه ها را به همراه داشته باشد. این درد ممکن است خفیف باشد و به ندرت باعث ایجاد آزار شود، یا می تواند بسیار شدید باشد و ناتوانی فرد را به همراه بیاورد. درد پایین کمر ممکن است ناگهانی آغاز شود یا به تدریج شکل بگیرد، یعنی ایجاد شود و از بین برود و در طول زمان بدتر شود. بسته به عامل ایجاد کننده درد پایین کمر نشانه های آن ممکن است به شکل های مختلفی دیده شود، برای مثال:
- درد خفیف یا شدید در قسمت پایین کمر
- دردی که به شکل تیر کشیدن یا سوزش باشد و از پایین کمر تا پشت ران کشیده شود و یا حتی تا کف پا نیز ادامه یابد و بی حسی و مور مور شدن را به همراه داشته باشد (درد سیاتیک)
- اسپاسم و گرفتگی عضلانی در پایین کمر، لگن و باسن ها
- دردی که با نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدتر شود
- سختی در صاف ایستادن پیاده روی یا در زمان نشستن از حالت ایستاده
بعلاوه نشانه های درد پایین کمر معمولاً بسته به نوع ایجاد شدن یا مدت زمانش توصیف میشوند:
- درد حاد: این نوع از درد معمولاً ناگهانی رخ میدهد و چند روز تا چند هفته ممکن است باقی بماند و به عنوان پاسخی طبیعی از سمت بدن به آسیب یا صدمات بافتی در نظر گرفته میشود. این درد معمولاً با بهبود وضعیت بدن فروکش میکند
- درد نیمه حاد پایین کمر: این درد که بین شش هفته تا سه ماه باقی میماند معمولاً ماهیتی مکانیکی و حرکتی دارد (مانند کشیدگی عضلات یا درد مفاصل) اما مدت زمان زیادی باقی میماند. در این نقطه تمرین ورزشی پزشکی میتواند به عنوان یک راه حل در نظر گرفته شود و در صورتی که درد شدید باشد و توان حرکتی فرد برای مشارکت در فعالیتهای روزانه، خوابیدن یا کار کردن را محدود کند پیشنهاد میشود.
- درد مزمن کمر: این درد را معمولاً تحت عنوان درد پایین کمر می شناسیم و بیش از سه ماه باقی میماند. این نوع درد معمولاً شدید است و به درمان های اولیه پاسخ نمی دهد و نیاز به یک معاینه پزشکی کامل برای تعیین منشاء دقیق درد نیاز دارد
چه زمانی نشانه ها نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد و باید به یک پزشک مراجعه کنید
اکثر دردهای کمر به تدریج و با درمان های خانگی و مراقبت از خود در طول چند هفته بهبود می یابند اما اگر درد کمرتان شرایط زیر را داشت با پزشکتان تماس بگیرید:
- اگر درد بیش از چند هفته باقی ماند
- شدید باشند و با استراحت بهبود نیابد
- درد کمر به سمت پایین و در هر دو پا انتشار یابد به خصوص اگر تا پایین پا کشیده شود
- اگر درد منجر به ضعف عضلانی بی حسی یا سوزن سوزن شدن در یک یا هر دو پا شود
- درد همراه با کاهش وزن ایجدی باشد
درد کمر در مواردی معدود میتواند نشانهای از یک مشکل پزشکی جدی باشد و در صورتی که درد کمرتان از شرایط زیر برخوردار بود باید به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید:
- منجر به ایجاد مشکلات مثانه یا روده ای جدید شود
- درد کمر با تب همراه شود
- منجر به افتادن بیمار یا آسیب های دیگر به کمر شود
بعلاوه افرادی که بعد از از بروز یک آسیب جدی مانند تصادف با ماشین نشانه های درد را تجربه می کنند، باید به پزشک مراجعه کنند. اگر درد پایین کمر با فعالیت های روزنه، حرکت بیمار و خوابیدن او تداخل ایجاد می کند و یا اگر نشانه های آزار دهنده ای با درد پایین کمر همراه باشد، باید به دنبال مراقبتهای پزشکی فوری بود:
درد مزمن کمر معمولاً با نشانههای دیگری همراه است و بیشتر افرادی که دچار درد پایین کمر هستند مسائلی مانند درد پاها یا دشواری در خوابیدن، افسردگی یا اضطراب را نیز گزارش کرده اند.
تشخیص درد پایین کمر چگونه است؟
یک سابقه پزشکی و معاینه کامل معمولاً میتواند هر مشکل جدیدی که باعث ایجاد درد کمر شده باشد را تشخیص دهد. آزمایش های نورولوژیک می تواند به تعیین دلیل ایجاد درد و راهحلهای درمانی مناسب منجر شود. در اکثر موارد به آزمایشات تصویربرداری نیاز نیست، اما برای تعیین دلیل خواص ایجاد درد شامل تومورها یا تنگی کانال نخاعی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. بعضاً دلیل درد مزمن پایین کمر حتی بعد از انجام معاینات کامل نیز دشوار خواهد بود. آزمایشاتی که برای تعیین دلیل درد پایین کمر می توان انجام داد عبارتند از:
- آزمایش خون این آزمایش معمولاً برای تعیین دلیل درد کمر به کار گرفته نمی شود، اما برای تعیین وجود التهاب، عفونت، سرطان یا آرتریت می تواند استفاده شود.
- تصویربرداری استخوانی میتواند وجود عفونت، شکستگی یا اختلالات استخوانی را مشخص کند. مقدار کمی ماده رادیو اکتیو در خون تزریق می شود و در استخوانها و بخصوص ناحیه ای که دچار ناهنجاری است جمع میشود. تصاویر ایجاد شده پس از این فرآیند میتواند تعیین کننده وجود ساز و کارهای غیرطبیعی استخوانی یا جریان خون غیرمعمول و همچنین سطح شدت بیماری مفصلی باشد.
- آزمایش دیسک شامل تزریق ماده رنگی در دیسکی از ستون فقرات است که تصور می شود عامل ایجاد درد پایین کمر باشد فشار مایع درون دیسک در صورتی که عامل ایجاد درد پایین کمر باشد، علائم ناشی از آن را در بیمار ایجاد میکند. ماده رنگی در سی تی اسکنی که بعد از تزریق انجام می شود، به تعیین دیسک آسیب دیده کمک میکند.
- الکترودیاگنوز میتواند مشکلات مرتبط با اعصاب در کمر و پاها را تعیین کند این فرایند شامل مراحل زیر است:
- الکترومیوگرافی رسانایی الکتریکی عضلات را ارزیابی نموده و اگر عضله در نتیجه مشکل عصب کنترلی آن ماهیچه دچار ضعف شده باشد، آن را تعیین میکند. سوزن های بسیار ریزی برای اندازه گیری رسانایی الکتریکی از مغز یا نخاع به ناحیه بخصوصی از بدن، وارد عضلات میشود
- بررسی برانگیختگی شامل دو مجموعه الکترود است، یکی برای برانگیختگی عصب حسی و دیگری که روی پوست سر قرار می گیرد تا سرعت انتقال سیگنال های عصب به مغز را اندازه گیری کند.
- مطالعه رسانایی عصبی این فرایند نیز شامل دو مجموعه الکترود برای برانگیختگی عصبی ورودی به یک عضله به خصوص و ثبت سیگنال های الکتریکی عصبی برای تعیین هرگونه آسیب عصبی است.
- آزمایش تصویربرداری تشخیصی به متخصصان این امکان را میدهد تا بدون انجام جراحی داخل بدن را ببینند. آزمایشات تصویربرداری عبارتند از:
- سی تی اسکن میتواند ساختارهای بافتهای نرم که با تصاویر اشعه ایکس سنتی قابل دیدن نیستند، مانند پارگی دیسک، تنگی کانال نخاعی یا تومورهایی که وجود دارند را نشان دهد.
- ام آر آی که یک تصویر کامپیوتری از ساختارهای استخوانی، بافت های نرم مانند عضلات و رباط، تاندون یا عروق خونی را ایجاد میکند. یک ام آر آی در صورت مشکوک بودن به وجود مشکلاتی مانند عفونت، تومور، التهاب، بیرون زدگی یا پارگی دیسک یا فشار روی عصب، تجویز می شود.
- تصویر اشعه ایکس می تواند استخوان های شکسته یا مهره آسیب دیده و مهره ای که در محل درست قرار ندارد را نشان دهد
میلوگرام قدرت تشخیصی تصاویر اشعه ایکس یا سی تی اسکن را افزایش می دهد. در این فرایند یک ماده رنگی که در کانال نخاعی تزریق میشود اجازه میدهد تا فشار وارده بر عصب یا نخاع که در نتیجه بیرون زدگی یا پارگی دیسک ایجاد شده در تصاویر اشعه ایکس یا سی تی اسکن دیده شود
درمان درد پایین کمر
شل کننده عضلانی
این دارو مانند یک آرام بخش برای سیستم اعصاب مرکزی عمل می کنند و قدرت تحرک عضلات تحت فشار را بالا میبرد و در نتیجه درد ناشی از اسپاسم یا گرفتگی عضلانی را کاهش میدهد اما شل کننده های عضلانی هیچ نقشی در مدیریت درد مزمن ندارند.
داروهای مسکن مخدر
داروهای مخدر که به آن ها شبه افیونی یا مسکن نیز گفته میشود، درک فرد از درد را با تضعیف سیگنال های ارسالی به مغز تغییر می دهند. داروهای مخدر عمدتاً برای درمان دردهای شدید و کوتاه مانند درد حاد بعد از انجام عمل مورد استفاده قرار می گیرند. به ندرت از داروهای مخدر برای درمان دردهای طولانی مدت استفاده میشود، چراکه آنها عوارض جانبی بسیاری دارند و به آسانی می توانند اعتیادآور باشند.
بریس کمر
بعضی بیماران با نتیجه مثبت استفاده از بریس کمر برای کاهش ناراحتی و درد مواجه شده اند. شواهدی وجود دارد که استفاده از بریس کمر غیرمنعطف در طول فعالیت های روزانه به همراه تمرینات ورزشی فیزیوتراپی میتواند روند بهبود و کاهش درد را تسریع کند. بریس کمر همچنین برای بعد از عمل جراحی نیز مفید است.
تزریق استروئید اپیدورال
این تزریق شامل وارد کردن استروئید به قسمت خارجی بافت اپیدورال در اطراف نخاع می باشد. یک تصویر اشعه ایکس زنده تحت عنوان فلوئوروسکوپی برای تعیین نقطه ورودی درست سوزن به ناحیه مورد نظر مورد استفاده قرار میگیرد. هدف از این تزریق تسکین موقتی درد با کاهش التهاب اطراف ریشه عصب تحت فشار است.
فیزیوتراپی
انجام فیزیوتراپی برای درد پایین کمر شامل درمان فعال و پسیو برای کمک به تقویت عضلات مرکزی بدن، بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات و دامنه حرکتی، اصلاح وضعیت ستون فقرات و موارد دیگر است. جلسات فیزیوتراپی شما ممکن است شامل موارد زیر شود
- تمرین ورزشی
- عمال بسته های گرم یا سرد
- ماساژ
- رانگیختگی عصبی با استفاده از اعمال جریان الکتریکی روی پوست
- استفاده از امواج مافوق صوت
روش پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت
در روش درمان پی آر پی از یک نمونه کوچک از خون خودتان که غنی از پلاکت است استفاده میشود. سپس پزشکتان پی آر پی را مستقیماً درون دیسک آسیبدیده تزریق میکند. نظریه پشت این روش آن است که تزریق پی آر پی از سیستم درمانی بدن خودتان برای تسریع بهبود تاندون ها، رباط ها، عضلات و مفاصل آسیب دیده استفاده میکند. روش درمان پی آر پی سابقه طولانی تری در درمان استئوآرتریت زانو دارد، اما مطالعات مروری اخیر در مجله جراحی ستون فقرات اظهار کرده، این روش میتواند نقش مفیدی در درمان درد کمر نیز ایفا کند. قبل از آنکه بتوان پی آر پی را یک روش قطعی دانست به مطالعات بیشتری نیاز است.
روش های درمانی دیگر برای درمان درد پایین کمر
روش های دستی
یک متخصص کایروپرکتی یا متخصصان مراقبتی با هدف بهبود حرکتی یا کاهش سفتی عضلانی، ناراحتی یا درد اقدام به انجام حرکات اصلاحی فیزیکی روی ستون فقرات مینمایند. فشار اعمالی توسط دست با سرعت و قدرت متغیر برای اصلاح ساختار ستون فقرات مورد استفاده قرار می گیرد. یافته ها حاکی از آن است که استفاده از روش های دستی برای کاهش درد پایین کمر در برخی افراد موثر بوده است
طب سوزنی
بر اساس روش های درمانی سنتی چین تصور می شود که انجام طب سوزنی روی نقاط بخصوصی از بدن، باعث اصلاح چی (Qi) قدرت زندگی در بدن میشود .چینیها معتقدند که چی مناسب درد و ناراحتی بدن را کاهش میدهد. در یک جلسه طب سوزنی، سوزن های بسیار نازکی برای مدت زمان نزدیک به نیم ساعت روی نقاط خاصی از پوست قرار میگیرند. نشان داده شده که طب سوزنی برای بعضی افراد کاهش قابلتوجه درد را به همراه دارد.
ماساژ درمانی
اعمال ماساژ روی پایین کمر میتواند باعث کاهش اسپاسم عضلانی عامل ایجاد درد پایین کمر شود. ماساژ همچنین باعث تقویت جریان خون به پایین کمر و تسریع روند درمانی درد پایین کمر با افزایش انتقال مواد مغذی و اکسیژن رسانی به نواحی آسیب دیده میشود.
انجام مدیتیشن
مدیتیشن میتواند در کاهش درد احساس شده و در نتیجه کاهش افسردگی اضطراب و مشکلات خواب که معمولاً با درد مزمن همراه است موثر باشد. انجام مدیتیشن برای درد میتواند شامل موارد مختلفی از تنفس عمیق تا رویکرد تغییر تمرکز در بدن را در بر بگیرد. مواردی که اشاره شد یک فهرست کامل نیست: روشهای درمانی بیشتری شامل روشهای جراحی جدید و کم تهاجم تر نیز در دسترس است.
روشهای درمان خانگی برای درد پایین کمر
اگر آسیب های جدی مانند یک تصادف یا افتادن شدید داشتهاید، شاید در درمان درد کمر نیازی به عجله برای مراجعه به پزشک نداشته باشید. شاید بتوانید ابتدا از این راهکار های مراقبتی ساده استفاده کنید:
از خوابیدن در رختخواب خود داری کنید: افراد معمولاً وقتی با درد پایین کمر مواجه میشوند، فکر میکنند استراحت مطلق میتواند باعث کاهش درد کمر شود. با این حال مروری بر بسیاری از مطالعات بالینی نشان داده که بیماران که بلافاصله استراحت را آغاز کردند در مقایسه با کسانی که فعالیت خود را حفظ کردند درد بیشتری را تجربه کرده اند و دیرتر نیز درمان شدند.
از بسته های گرم یا سرد استفاده کنید: بسیاری از افراد گفته اند که استفاده از بسته های یخ یا سرد برای مدت زمان تا ۲۰ دقیقه می تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. همیشه یخ یا بسته سرد را قبل از گذاشتن روی بدنتان داخل یک حوله نازک بپیچید تا به پوستتان آسیب نرسانید. همچنین استفاده از بسته های گرم و حمام آب گرم ممکن است در کاهش درد موثر باشد. برای ۴۸ ساعت اول بعد از بروز آسیب یخ توصیه میشود؛ بعد از آن می توانید ترکیبی از سرما و گرما را مورد استفاده قرار دهید
از داروهای بدون نسخه استفاده کنید: استفاده کوتاه مدت از داروهای مسکن بدون نسخه مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن میتواند درد پایین کمرتان را کاهش دهد. همچنین می توانید استفاده از کرمها، ژل ها، چسب ها یا اسپره های OTC که روی پوست زده میشود را به عنوان راهکار در نظر بگیریدو این مواد اعصاب پوست را تحریک می کنند و با گرم یا سرد کردن آن باعث می شوند درد کمتری احساس کنید
عوامل خطرزا در ایجاد درد پایین کمر چیست؟
هر کسی ممکن است با درد کمر مواجه شود، اما عواملی وجود دارد که خطر بروز درد پایین کمر را افزایش می دهد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سن: اولین حملات درد پایین کمر معمولاً در سن بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی رخ میدهد و درد کمر با افزایش سن بیشتر دیده میشود. کاهش قدرت استخوان ناشی از پوکی استخوان می تواند منجر به شکستگی و در عین حال کاهش انعطاف عضلات شود. با افزایش سن انعطاف و مایع درون دیسک بین مهره ها کاهش می یابند و این مسئله باعث کاهش قدرت ضربه گیری دیسک میشود. همچنین مسئله دیگر افزایش احتمال بروز تنگی کانال نخاعی با افزایش سن است.
تناسب اندام: درد کمر در میان افرادی که از تناسب اندام خوبی برخوردار نیستند بیشتر دیده میشود. عضلات شکمی و کمری ضعیف نمی توانند به خوبی از ستون فقرات حمایت کنند. افرادی که بعد از بی تحرکی در طول هفته تصمیم به تمرین ورزشی شدید در آخر هفته می گیرند، بیشتر در معرض بروز آسیب های دردناک کمر در مقایسه با افرادی هستند که فعالیت های با شدت پایین تر اما به صورت روزانه انجام می دهند. مطالعات نشان داده که تمرین ایروبیک با شدت پایین می تواند به حفظ انسجام دیسکهای بین مهرهای ستون فقرات کمک کند.
افزایش وزن: وزن زیاد و چاقی یا افزایش ناگهانی وزن می تواند فشار زیادی بر کمر وارد نموده و منجر به درد پایین کمر شود.
ژنتیک: بعضی از دلایل درد کمر مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان (نوعی آرتروز که شامل چسبیدن مفاصل ستون فقرات به یکدیگر که ناتوانی در حرکت ستون فقرات را به همراه می آورد) یک مولفه ژنتیکی است.
فاکتورهای مرتبط با شغل: داشتن شغلی که نیاز به بلند کردن، هل دادن و کشیدن اجسام داشته باشد به خصوص زمانی که این حرکات منجر به پیچش یا لرزش ستون فقرات شود، می تواند وارد شدن آسیب به کمر و درد کمر را به همراه داشته باشد. نشستن پشت میز در طول روز نیز درد کمر را ایجاد میکند، به خصوص اگر در هنگام نشستن حالت بدی داشته باشید و صندلی هم از تکیه گاه مناسبی برخوردار نباشد
سلامت روانی: اضطراب و افسردگی می تواند بر میزان تمرکز فرد بر درد و درک آنها از شدت درد به صورت مستقیم تاثیر بگذارد. دردی که تبدیل به درد مزمن می شوند میتواند ناشی از چنین فاکتورهای روانی باشد. اضطراب می تواند به شیوه های مختلف شامل تنش های عضلانی بر بدن تاثیر بگذارد
استعمال دخانیات: مصرف دخانیات میتواند جریان خون و اکسیژن رسانی به دیسک ها را محدود کند و باعث تحلیل رفتن سریعتر آنها شود
وزن زیاد کوله پشتی در کودکان: وزن زیاد کوله پشتی میتواند باعث کشیدگی کمر و خستگی عضلات پشت شود
عوامل روانی: حالت روحی و افسردگی، اضطراب و سلامت روانی میتواند بر احتمال تجربه کردن درد کمر تاثیر گذار باشد
پیشگیری از درد پایین کمر
می توانید با بهبود شرایط فیزیکی و یاد گرفتن و تمرین حرکات درست بدن، از بروز درد پایین کمر یا رخ دادن مجدد آن جلوگیری کنید. برای آنکه کمرتان را سالم و قوی نگه دارید:
- تمرین کنید: فعالیت های منظم و با شدت پایین ایروبیک – آنهایی که کمرتان را دچار کشیدگی یا حرکات شدید نمی کند – می تواند به افزایش قدرت و پایداری کمر کمک کند و به ماهیچه های شما امکان عملکرد بهتر را بدهد
پیادهروی و شنا گزینه های مناسبی هستند اما با پزشکتان درباره فعالیت هایی که که می خواهید انجام دهید صحبت کنید
- قدرت و انعطاف پذیری عضلات تان را تقویت کنید: تمرینات ورزشی برای عضلات شکمی و کمر که این عضلات را تقویت میکند، می تواند مشکلات آنها را برطرف کرده و به آنها اجازه میدهد که در کنار یکدیگر به عنوان یک کمربند عمل کنند
- وزن خود را در حالت ایدهآل حفظ کنید: اضافه وزن باعث کشیدگی عضلات کمر میشود، بنابراین اگر وزنتان از حالت ایدهآل بیشتر است، سعی کنید برای کاهش درد پایین کمر آن را کاهش دهید
- مصرف دخانیات را ترک کنید: استعمال دخانیات باعث افزایش احتمال بروز درد پایین کمر میشود. این خطر با افزایش تعداد سیگارهایی که در طول روز می کشید بالاتر می رود؛ بنابراین ترک مصرف دخانیات این خطر را کاهش می دهد
از انجام حرکاتی که باعث پیچش یا کشیدگی کمرتان میشود، خودداری کنید و از بدن تان به شکلی مناسب استفاده کنید:
- حالت ایستادن خود را هوشمندانه انتخاب کنید: قوز نکنید، حالت مناسبی را برای مفصل لگن انتخاب کنید؛ یعنی اگر لازم است که برای مدت زمان طولانی در جایی بایستید، یک پا را روی یک چهار پایه کوتاه قرار دهید تا بخشی از بار را از قسمت پایین بدن بردارید. سپس پا را عوض کنید چرا که یک حالت مناسب می تواند به کاهش فشار وارد بر عضلات کمر منجر شود
- حالت مناسبی در نشستن انتخاب کنید: یک صندلی با تکیه گاه مناسب در قسمت پایین کمر، برای دستان و برای گردن انتخاب کنید. گذاشتن یک بالشت یا حوله رول شده در نزدیک قسمت پایین کمر حالت طبیعی انحنای کمر را حفظ میکند. زانوها و لگن تان را در یک سطح قرار دهید، اما مدام حالت نشستنتان را حداقل هر نیم ساعت یک مرتبه تغییر دهید.
- در بلند کردن اجسام هوشمند باشید: شاید یکی از مهم ترین موارد آن است که تا حد امکان اجسام سنگین را بلند نکنید، اما اگر لازم بود که چیز سنگینی را بلند کنید سعی کنید فشار را بر پاهایتان وارد کنید. پشتتان را صاف کنید، سعی کنید هیچ پیچشی به کمر وارد نشود و تنها زانوان خود را خم کنید. بار را در نزدیکی بدن نگه دارید و در صورتی که ممکن است از یک نفر بخواهید تا در بلند کردن جسم به شما کمک کند
معمولاً درد پایین کمر تا چه مدت باقی میماند؟
درد پایین کمر را میتوان به صورت حاد، نیمه حاد یا مزمن تقسیم بندی کرد. قسمت های حاد درد پایین کمر معمولاً از چند روز تا ۴ هفته و درد پایین کمر نیمه حاد معمولاً بین ۴ تا ۱۲ هفته باقی می ماند. با این حال حدود ۲۰ درصد از افرادی که به درد کمر حاد مبتلا هستند در ادامه درگیر درد مزمن کمر یعنی دردی که برای ۱۲ هفته یا بیشتر باقی می ماند میشوند. حتی در این موارد روش های درمانی مختلفی برای کمک به تسکین علائم درد پایین کمر وجود دارد.
شاید وقتی کمرتان امانتان را بریده نگران شوید که واقعاً چیزی جدی رخ داده است؛ همین مسئله برای درد کمر هم صادق است که به نظر تمام نمی شود. خبر خوب این است که اگرچه درد کمر یک ناراحتی بزرگ است اما به ندرت نشانی از یک مشکل پزشکی جدی دارد در واقع اکثر اوقات لازم نیست که درد کمر را درمان کنید و درد کمر معمولاً خود به خود حل می شود مگر اینکه یک منشاء پزشکی جدی داشته باشد
سوالات متداول
دلیل درد قسمت راست کمر چیست؟
مشکلات مکانیکی ستون فقرات، عضلات، تاندون ها و رباط ها شایعترین دلایل درد قسمت راست پایین کمر محسوب میشوند. از دلایل دیگر میتوان به وجود عفونت، سنگ کلیه یا آپاندیس اشاره کردو درمان این مشکلات بسته به دلیل بروز آن میتواند شامل فیزیوتراپی یا جراحی شود
چرا قسمت چپ پایین کمرم درد میکند؟
شایع ترین دلیل درد پایین کمر در قسمت چپ، کشیدگی عضلانی است. از دلایل دیگر درد پایین کمر در قسمت چپ می توان به عفونت های کلیوی، بیرون زدگی دیسک و بارداری اشاره کرد. برای درمان درد قسمت چپ پایین کمر می توانید از مسکن های داروی OTC، بهبود وضعیت قرارگیری ستون فقرات و بسته های گرمایی استفاده کنید
اگر درد پایین کمر با مشکلات آزاردهندهای همراه است، شاید نیازمند مراقبت های پزشکی فوری باشد. درد پایین کمر که با علائم زیر همراه است میتواند یک موقعیت اورژانسی پزشکی باشد:
- افزایش ضعف پاها
- از دست دادن کنترل ادرار یا دفع مدفوع
- درد شدید شکم
- تب بالا
