آرتروز روماتیسمی (RA) یک بیماری خودایمن مزمن است که مفاصل بزرگسالان یا بچه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد درد، تورم و گرفتگی و محدودیت حرکتی می‌شود. علائم RA در افراد نشان داده می‌شود و با افزایش التهاب بدتر می‌شود، اما گاهی اوقات هم بهتر می‌شود. در صورتی که RA به خوبی مدیریت نشود، می‌تواند عوارض جدی مانند آسیب مفصلی، تغییرات هورمونی، آسیب عصبی و بروز تورم خطرناک در رگ‌های خونی ایجاد کند.
RA با این تفاوت که مفصل‌های هر دو سمت بدن را بصورت همزمان تحت تأثیر قرار می‌دهد، متفاوت از سایر اشکال درد و التهاب است که بیشتر افراد بزرگسال تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، اگر یک دست دچار یک آسیب ماندگار شود، یکی از نشانههای RA رفتار مشابه در دست دیگر است. دلیل بنیادی RA التهاب است که در اثر واکنش‌های خودایمن ایجاد شده و با گذشت زمان بدتر می‌شود و مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
درد مفاصل طولانی مدت را جدی بگیرید.
اگر شما بیش از یک هفته در مفصل خود احساس درد داشتید، دلیل و درمان احتمالی آن را پیدا کنید. همانند دیگر اختلالات خود ایمنی، RA توسط مجموعه‌ای از عوامل مرتبط با ژنتیک، محیط اطراف و شیوه زندگی (شامل تغذیه و سطح فعالیت) و هورمون‌ها و سیستم ایمنی بدن فرد مرتبط است.
پزشکان ما در کلینیک امید برای درمان روماتیسم مفاصل، ابتدا با استفاده از معاینات دقیق وبررسی علائم روماتیسم، به ارزیابی میزان آسیب وارده به ساختمان های اطراف مفصل مانند ماهیچه ها و بررسی وجود درد های ارجاعی می پردازند و در صورت نیاز آزمایشات خون و تصویر برداری از مفصل درخواست می شود .سپس با ارائه برنامه درمانی اثر بخش و پیشرفته با رویکرد پلکانی یعنی شروع درمان با روش های درمانی ساده مانند دارو، ورزش و فیزیوتراپی و سپس متدهای پیشرفته مانند انواع تزریق ها ازجمله اوزون، استروئید و PRP به شما در غلبه به این بیماری کمک می‌کنند. تزریقات در کلینیک امید تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام می پذیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن 02122780702 یا 02122780701 تماس حاصل فرمایید.
چه عواملی باعث بروز آرتروز مفصلی می‌شود؟
RA یک بیماری خود ایمن است که بدلیل عملکرد غلط سیستم ایمنی بدن که باعث حمله اشتباه برخی مواد شیمیایی یا سلول های خاص به بافت های مرتبط با سلامت خود فرد می‌شود، ایجاد می‌شود. نوع تورمی که باعث RA می‌شود همانی است که در داخل کیسه مایع سینویال یا همان بافت لغزنده کننده مفصل ایجاد می‌شود.
مواد شیمیایی مخرب موجود در سیستم ایمنی باعث فرسایش غضروف که یک لایه بین مفاصل و استخوان‌هاست، شده و باعث اصطکاک و درد می‌شود.
چرا سیستم ایمنی به بدن حمله کرده و و باعث تورم در بافت‌ها بویژه مفاصل می‌شود؟
تورمی همراه با RA می‌تواند بدلیل برخی عوامل و عوامل خطر ایجاد شود. این عوامل عبارتند از:
• ضعف روده (سندروم نشت روده)
• رژیم غذایی ضعیف یا حساسیت به غذا (غذاهایی که منجر به تورم می‌شوند شامل کربوهیدرات‌های تصفیه شده، غذاهای سرخ شده و پر شکر)
• چاقی (بویژه زمانی که فرد قبل از رسیده به سن 55 سالگی دچار چاقی شود)
• عوامل ژنتیکی (ژن‌های خاصی می‌توانند سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار داده و برخی افراد را نسبت به اختلالات خود ایمنی مستعدتر کنند)
• مسمومیت به دلیل مواردی از جمله در معرض سموم محیط قرار گرفتن و اختلالات غدد درون ریز
• عملکرد ضعیف سیستم ایمنی بدلیل برخی شرایط پزشکی یا اختلالات خودایمن دیگر
• استعمال دخانیات
• حاملگی
نشانه‌ها و علائم آرتریت مفصلی
علائم آرتروز مفصلی به دلیل از دست رفتن غضروف مفاصل، بافت‌های ملتهب اطراف مفاصل و وجود فاصله در مفصل به دلیل التهاب ایجاد می‌شوند. با RA، مایع سینوویال که بصورت معمول باعث روغنکاری مفصل می‌شود، شروع به ضخیم شدن و متورم شدن کرده، در حالی که در همین زمان از دست رفتن غضروف باعث افزایش اصطکاک بین مفاصل و استخوان‌ها می‌شود. نتیجه این خواهد شد که مفصل دیگر قادر به حرکت روان -ضعیف، سفت، شل یا ناپایدار نخواهد بود و فضای جانبی که معمولاً بین استخوان هاست کوچک‌تر شده، یاعث ایجاد محدودیت در حرکت می‌شود.
شایع ترین علائم و نشانههای آرتروز مفصلی عبارتند از:
• درد مفصل: تورم در مفاصل و اطراف مفاصل خاصی برای شش هفته یا بیشتر به طول خواهد انجامید. هر مفصلی می‌تواند در اثر RA آسیب ببیند، اما مچ دست ، پاها، دستان، قوزک پا و زانو ها بیشتر تحت تأثیر قرار دارند.
• قرمزی، گرما و حساسیت به لمس نواحی نزدیک به مفصل ملتهب شده ، درد و حساسیت معمولاً با یک الگوی متقارن احساس می‌شود، بدین معنی که مفاصل چندگانه به صورت قرینه در دو طرف بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرند و نه به صورت تکی (که می‌تواند آسیبی مثل التهاب تاندون یا حتی آستروآرتریت شود).
• کوفتگی مفصل در صبح که معمولاً در لحظات بعد از بیدار شدن بدتر شده و برای مدت 30 دقیقه یا بیشتر ادامه پیدا می‌کند برخی افراد هر روز صبح کوفتگی های مفصلی تجربه می‌کنند که برای چندین ساعت به طول می انجامد.
• خستگی و درد ماهیچه
• مشکل در حرکت شامل خم شدن، بالا رفتن از پله‌ها، راه رفتن یا ورزش کردن
• کاهش اشتها یا تب درجه پایین در برخی افراد
عوارض آرتروز
برای برخی افراد RA باعث بروز عوارض طولانی مدت بخاطر افزایش التهاب در بدن فرد می‌شود. این به عنوان آرتروز سیستمی یا در برخی موارد آرتروز التهابی شناخته می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که عوارض آرتریت مفصلی شامل موارد زیر است:
• خطر بالای امراض قلبی و سکته
• تنفس کوتاه، درد قفسه سینه و مشکل در تنفس طبیعی بخاطر زخم و آسیب در شش
• مشکلات قلبی و صدمات عصبی، ایجاد شده به دلیل گردش خون ضعیف و التهاب رگ‌های خونی (که ورم رگ‌های خونی هم گفته می‌شود)
• سندروم تونل کارپال
• سردردهای مکرر
• مشکلات کلیه و نگه داشتن مایعات
• درد در استخوان و لاغر شدن استخوان
• کم خونی و احساس خستگی
• بزرگ شدن طحال و گلبول‌های خونی کم
• توده‌های کوچک بافت که در اطراف مفصل متورم و زیر پوست پدید می‌آید. به این توده‌ها ، برآمدگی مفصلی گفته می‌شود و می‌توانند به علائم دیگر از جمله قرمزی و درد اضافه شوند. در حدود نیمی از مردم دارای RA دچار برآمدگی مفصلی شده که بیشتر در نواحی استخوانی که دارای حرکت و فشار مکرر(مانند انگشتان یا بازوها) هستند، بوجود می آیند.
• خارش پوست، قرمزی، گرم شدن، کوبیدگی و زخم در نشیمن‌گاه‌های ناخن
• اختلال در بینایی و مشکلات چشمی مانند حساسیت به نور، خشکی، قرمزی و درد که با عنوان سندروم شوگرن شناخته می‌شود.
• عفونت مکرر در دهان و لثه‌ها
• تغییر اشتها، افزایش یا کاهش وزن
پزشکان چگونه RA را تشخیص می‌دهند؟
تشخیص درست RA از دیگر امراض خود ایمنی (مانند لوپوس یا فیبرومیالژی) گاهی اوقات مشکل است، چرا که علائم آنها می‌توانند مشابه باشند. تست مشخصی برای تشخیص RA وجود ندارد، علاوه بر آن یک متخصص روماتیسم (پزشکی که در بیماری‌های مرتبط با مفصل، استخوان‌ها و ماهیچه تخصص دارد) تشخیص خود را با بررسی علائم بیمار، سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی و شیوه زندگی انجام می‌دهد. گرفتن یک سابقه پزشکی کامل، انجام موفقیت آمیز یک تست پزشکی و گاهی اوقات گرفتن عکس با اشعه X یا انجام آزمایش خون می‌تواند به پزشک در تشخیص بیماری کمک کند.
آرتریت مفصلی و لوپوس و اوستروآرتروز
لوپوس یکی دیگر از اختلالات خود ایمن است که طبیعتی سیستماتیک داشته و می‌تواند باعث بروز علائمی مشابه علائم آرتروز مفصلی شود. مشابه RA، لوپوس نیز می‌تواند بر اعصاب، رگ‌های خونی، قلب، کلیه، کبد و غدد درون ریز تأثیر بگذارد. علائم لوپوس بصورت مکرر با دیگر مشکلات مربوط به سلامت فرد یا اختلالات خود ایمن اشتباه گرفته می‌شود، چرا که آنها نیز خود را نشان داده و شامل درد داشتن، تورم، درد مفصل، خارش و تب هستند.
تفاوت‌های اندکی بین لوپوس و RA وجود دارد:
• یک اینکه لوپوس عمدتاً باعث ایجاد نشان‌هایی خارش پروانه‌ای بر روی صورت و معمولاً بروز خستگی می‌شود. برای مجزا کردن و تشخیص درست این دو پزشکان از ترکیبی از تست‌ها از جمله آزمایش خون پادتن، آزمایش پروتئینی c-reactive، آزمایش ادرار، بررسی پزشکی و سوابق خانوادگی استفاده می‌کنند.
• ممکن است یک شخص به صورت همزمان هم لوپوس و هم آرتروز مفصلی (یا بیماری دیگر) را داشته باشد. پزشکان به این پدیده هم پوشانی می‌گویند. تشخیص همپوشانی زمانی انجام می‌شود که فرد معیارهای دو بیماری خود ایمن را دارا باشد و در این حالت گفتن اینکه کدام اختلال باعث بروز علائمی در یک روز مشخص می‌شود سخت است.
• بسیاری افراد نسبت به داشتن RA در حالی که دچار گرفتگی و علائم دیگر همراه با یک اختلال خودایمن در صبح می‌شوند، مشکوک هستند. اوستروآرتروز معمولاً باعث گرفتگی طولانی مدت در صبح یا علائمی چون تب با درجه پایین، خستگی، تغییرات در اشتها و عفونت‌های مکرر نمی‌شود.
• اوستروآرتروز یک اختلال خودایمن نیست و بنابراین با حمله اشتباه سیستم ایمنی به بافت‌های بدن بوجود نمی‌آید. دلیل اوستروآرتروز عمدتاً تورم، استفاده بیش از حد از مفاصل یا سایش و پارگی در اثر کهولت سن می‌باشد. اوسترآرتروز معمولاً روی لغزندگی مفاصل یا فرسودگی استخوان و تغییر شکل مفصل نمی‌شود، چرا که طبیعت آن خودایمن نیست –در عوض یک بیماری زوال مفصل است.
درمان علائم آرتروز مفصلی
در اینجا روش‌هایی جهت مدیریت علائم آرتروز مفصلی و جلوگیری از گسترش طبیعی عوارض آن آورده شده است:
استرس خود را مدیریت کرده و به اندازه کافی استراحت کنید
استراحت کافی و جلوگیری از بروز احساس استرس باعث بهبودی بهتر مفصل می‌شود، بنابراین این عادات بویژه در دوره التهاب زیاد، درد، تورم و سفتی اهمیت خواهد داشت. خستگی و استرس باعث می شود که التهاب بدتر شود و همچنین می تواند به بروز عوارضی مانند درد عضلانی، کاهش سطح ایمنی، عفونت، پرخوری، عدم فعالیت و افزایش وزن کمک کند.
مطالعات نشان داده اند که با تمرین کردن تکنیک‌های آرام‌بخش (مانند مراقبه هدایت شده، یوگا یا حرکات کششی، تنفس عمیق، تصویرسازی هدایت شده و تمرین تجسم ) شما نسبت به شرایط دردناک ایمن خواهید شد، چرا که این کار به استراحت عضلات شما کمک می‌کند، هورمون ها را متعادل می‌کند، کورتیزول را کاهش می دهد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. در واقع، اساس آرتروز به این اشاره می‌کند که فعالیت های تسکین دهنده استرس، داشتن نگرش مثبت و وجود حمایت خانواده و دوستان به طور قابل توجهی به مقابله با درد در بیماران با RA کمک می کند.
داروهای روماتیسم مفصلی
این طبقه از داروها به عنوان داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) شناخته می‌شوند. آنها با مهار و یا دخالت در عملکرد مواد شیمیایی بدن که باعث التهاب می‌شوند، کار می‌کنند. شایع‌ترین مشکل در استفاده از NSAID، تمایل آنها به ایجاد خونریزی معده و دستگاه گوارشی است.
• آسپیرین
• سلکوکسیب (سلبرکس)
• دیکلوفناک
• دیکلوفناک/میسوپروستول (آرتروتک)
• دیفلونیزال
• اتودولاک (موترین، آدویل)
• ایندومتاسین (ایندوسین)
• کتوپروفن
• نابومتون
• ناپروکسن (ناپروسین، آناپروکس، آلوه)
• ناپروکسن/اسومپرازول (ویموو)
• ناپروکسن/لانسوپرازول (پریواسید ناپراپاک)
• اوکساپروزین (دایپرو)
• پیروکسیکام (فلدن)
• سالسالاته
• سولینداک
• تولمتین
کورتیکواسترویید ها
کورتیکواستروئیدها نسخه‌های مصنوعی مواد شیمیایی ضد التهابی هستند که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند. این مواد قوی هستند، اما استفاده درازمدت از آنها می‌تواند منجر به عوارض جانبی شدید، از جمله ضعف استخوان و سرکوب سیستم ایمنی بدن شود.
• کورتیزون
• دگزامتازون
• هیدروکورتیزون (Cortef)
• اتامتازون (سلستون)
• فلودروکورتیسون (Florinef)
• متيل پردنيزولون (Medrol، Depo-Medrol، Solu-Medrol)
• پردنیسون
• پردنیسولون (Prelone)
• تریامسینولون (Aristospan، Kenalog)
تغذیه و رژیم غذایی در روماتیسم مفصلی
غذاهای دارای آنتی اکسیدان بالا و غذاهایی که دست نخورده ، فرآوری نشده هستند، به بهترین وجه به کنترل علائم RA کمک می‌کنند. کارشناسان بر اهمیت داشتن یک رژیم غذایی آرترور سالم تأکید دارند که شامل غذاهایی است که به طور طبیعی دارای امگا3 بالا (مانند ماهی وحشی و دانه ها و میوه ها) ، سبزیجات و میوه های تازه، سبزیجات استخوانی، غذاهای با سولفور بالا و چربی های سالم مانند روغن زیتون و روغن نارگیل هستند. همچنین مهم است که از مواد غذایی که موجب التهاب می‌شوند ( مثل شکر زیاد، مواد مصنوعی، چربی های هیدروژنه ترانس، فست فودها و مواد حساسیت‌زای معمولی مانند ژلاتین یا لبنیات پاستوریزه) استفاده نکرد.
درمان روماتیسم مفصلی بافیزیوتراپی
تحقیقات نشان می‌دهد که فیزیوتراپی، تکنیک‌های کاهش درد، از جمله ماساژ درمانی ، طب سوزنی یا درمان دستی ، استفاده از روغن‌های ضروری برای پوست و گرما ، یخ درمانی (مانند استفاده از بسته‌های یخ یا حمام گرم) همگی به درمان علائم آرتروز مفصلی کمک می‌کنند. سایر درمان های پیشرفته مانند شاک ویو ، مگنت و لیزر درمانی در فیزیوتراپی توسط پزشکان برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی و کاهش آسیب‌های ناشی از درد مفاصل استفاده می‌شود. بسیاری از این موارد می‌توانند به عنوان داروهای آرام بخش استفاده شوند، چرا که با بهبود سطح هشیاری بدن، به فعال بودن فرد کمک کرده، باعث بهبود خواب شده و استرس یا اضطراب را کاهش می‌دهد.
اوزون درمانی در آرتروز مفصلی (RA)
اوزون درمانی از اوزن برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کند. درمان در این روش بر اساس نظریه زیر است: به طور معمول، سلول‌های بدن انسان کربوهیدرات‌ها را با اکسیژن سوزانده تا انرژی تولید کنند. بروز بیماری‌ها با ایجاد میکروب‌ها در بدن مرتبط است. بیشتر این میکروب‌ها بی هوازی هستند. بدون اکسیژن کافی، سلول ها دیگر نمی‌توانند از شکر به عنوان سوخت استفاده کنند، در نتیجه سلول ها را به تخمیر هدایت می‌کنند. در اوزون درمانی، از اوزن برای تحریک گلبول‌های قرمز جهت تولید اکسیژن بیشتر استفاده می‌شود و باعث تحریک گلبول‌های سفید خون برای تولید سلول های دفاعی بیشتر جهت مبارزه با عفونت می‌شود. بنابراین این درمان به گشاد شدن رگ‌های خون، کشتن میکروب‌ها، و بهبود شرایط کمبود اکسیژن برای درمان بیماری‌ها کمک می‌کند.
پی آر پی درمانی
درمان با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) از خون خود فرد برای از بین بردن درد استفاده می‌کند. این روش از طریق ارتقاء طولانی مدت بهبودی شرایط اسکلتی عضلانی، به ویژه استئو آرتروز زانو ، شانه، ران و ستون فقرات، اشک کاف روتاتور، RA، التهاب رباط کف پای مزمن، آسیب‌های رباط متقاطع جلویی (ACL) ، درد لگن و بی ثباتی، آسیب های پشت بدن و گردن، آرنج تنیس باز ، رگ به رگ شدن مچ پا، التهاب تاندون‌ها و تنش های لگن.
در پی آر پی درمانی، مقدار کمی از خون بیمار استخراج و برای ایجاد غلظت پلاکت‌ها و عوامل رشد که به طور طبیعی در بدن است، در دستگاهی چرخانده می‌شود. پزشکان سپس این پلاسمای غنی از پلاکت را در ناحیه آسیب دیده تزریق می‌کنند. علاوه بر تحریک بدن برای بهبودی خود، پلاکت پیوند شده به عنوان یک داربست بیولوژیکی عمل کرده و شرایط جسمانی مطلوب را در منطقه آسیب دیده فراهم می‌کند.
درمان روماتیسم مفصلی با ورزش
گرچه RA می تواند موجب بروز درد همراه با محدودیت در حرکت شود، اما فعال بودن فرد به طور کلی برای کنترل علائم و مدیریت التهاب مفصل بسیار مهم است. درد مفصل مرتبط با RA معمولا بعد از مدتی عدم فعالیت بدتر می‌شود (به همین دلیل است که خواب باعث سفتی مفصل در صبح می‌شود)، بنابراین ورزش کردن بسیار مفید است.
بهترین نوع فعالیت یا ورزش برای افرادی که مبتلا به آرتریت مفصلی هستند، آنهایی هستند که کم اثر بوده و به مفاصل حساس تنش بیش از حد وارد نمی‌کنند، از جمله دوچرخه سواری، پیاده روی، ایروبیک آبی و یوگا. روال تمرین شما باید ترکیبی از فعالیت‌های ایروبیک با تمرینات قدرتی و کششی جهت بهبود انعطاف پذیری، قدرت عضله و سلامت قلبی عروقی باشد. وقتی علائم بیماری خیلی بدتر می‌شوند، استراحت بیشتر می‌تواند مفید باشد ، با این حال، کشش عضلات هنوز هم می‌تواند به کنترل التهاب کمک کند.