شانه از دو مفصل تشکیل شده است که هر دو ممکن است به عنوان ناحیه‌هایی که آرتروز (فرسایش مفصلی) در آن‌ها رخ می‌دهد، مورد تحت تأثیر قرار گیرند. مفصل آکرومیوکلاویکولار، ترقوه (عظمه بازویی) و سر شانه را به هم متصل می‌کند. مفصل گلنوهومرال، بخشی از کمربند شانه است و بازو را به تیغه شانه متصل می‌کند، همچنین حرکت گسترده‌ای را در شانه فراهم می‌کند. آرتروز شانه زمانی رخ می‌دهد که غضروف مفصل فرسوده می‌شود. غضروف یک ساختار قابل ارتجاع است که اصولاً در انتهای استخوان‌ها، جایی که مفاصل قرار دارند، وجود دارد و وظیفه آن تسهیل حرکت مفصل است.
انواع آرتروز شانه
آرتروز به معنای التهاب مفصل است و دو نوع آرتروز وجود دارد که عمدتاً روی شانه تأثیر می‌گذارند:
استئوآرتروز
استئوآرتروز یکی از دو نوع آرتروز است که بر شانه تأثیر می‌گذارد. استئوآرتروز که بیماری مفصلی دژنراتیو نیز نامیده می‌شود شایع‌ترین نوع آرتروز است و بیش از 25 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استئوآرتروز که در شانه‌ها شایع است همچنین می‌تواند روی زانوها، لگن‌ها و دست‌ها تأثیر بگذارد. اگرچه استئوآرتروز بر مردم همه نژادها و فرهنگ‌ها تأثیر می‌گذارد اما زنان را نسبت به مردان بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد. طبیعت دژنراتیو آن باعث می‌شود که در بزرگ‌سالان بالای 50 سال رایج‌تر است. آرتروز پست تروماتیک زیرمجموعه‌ای از استئوآرتروز است که در کسانی که آسیب‌هایی مانند شکستگی را تجربه کرده‌اند دیده می‌شود.
آرتریت روماتوئید شانه
آرتریت روماتوئید شانه یکی از دو نوع ساییدگی مفصل شانه است که بر شانه اثر می‌گذارد. این آرتریت نوعی از آرتروز التهابی و بیماری‌های خود ایمنی است. سیستم ایمنی بدن برای حفظ سلامتی ما طراحی شده است، اما در بیماری خود ایمنی، بدن به بافت‌های خودش، به‌خصوص سینوویوم (غشاء مفصلی که مفصل را پوشانده و نرم می‌کند) حمله می‌کند. ضعف سینوویوم می‌تواند به استخوان‌ها و غضروف صدمه برساند. تأثیرات طولانی مدت آرتروز روماتوئید شانه ممکن است شامل تغییر شکل و ناتوانی مفصل باشد. این بیماری حتی می‌تواند بر اعضا و سیستم‌های داخلی بدن تأثیر بگذارد. آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است، به این معنی که قابل درمان نیست و می‌تواند بر چندین مفصل بدن تأثیر بگذارد. به طور کلی، آرتریت روماتوئید یک بیماری تقارنی است، به این معنی که اگر یک مفصل در یک طرف بدن آسیب ببیند، مفصل متناظر در طرف مقابل بدن نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
در مقابل، آرتروز شانه‌ای استئوآرتروز نامیده می‌شود و معمولاً بر روی افراد مسن‌تر تأثیر می‌گذارد، در حالی که آرتروز روماتوئید شانه می‌تواند در افراد در هر سنی رخ دهد. اغلب افراد مبتلا به این بیماری در رده سنی 30 تا 60 سال قرار دارند، اما کودکان نیز ممکن است به زیرمجموعه‌ای از بیماری به نام آرتروز نوجوانان مبتلا شوند.
علل
تا به امروز هیچ دلیل خاصی برای آرتروز شانه شناخته‌نشده است اما پزشکان معتقدند که عوامل زیادی به بروز این بیماری کمک می‌کنند.
- استفاده بیش‌ازحد: اگر شغل شما نیاز به حرکت مکرر شانه دارد باعث افزایش فشار بر روی مفاصل می‌شود و خطر ابتلا به استئوآرتروز شانه افزایش می‌یابد.
- ژنتیک: سابقه خانوادگی نیز می‌تواند نقش داشته باشد.
- سن: با افزایش سن سایش و پارگی مفاصل بیشتر می‌شود.
- وزن: اضافه‌وزن و به‌ویژه چاقی فشار را روی مفاصل بدن اضافه می‌کند.
- جراحت: آسیب به مفصل خطر را افزایش می‌دهد.
- هورمون‌های زنانه
- مصرف دخانیات ممکن است نقش داشته باشد.
- وجود باکتری یا ویروس
علائم ساییدگی مفصل شانه
درحالی‌که هر فرد اثر آرتروز شانه را به‌صورت متفاوت تجربه می‌کند، برخی از نشانه‌های شایع وجود دارد. همچنین لازم به ذکر است که علائم آرتروز شانه می‌تواند روزانه تغییر کند و لزوماً به‌طور پیوسته یا قابل پیش‌بینی نیست. علائم معمولاً عبارتند از:
- درد مفصل به‌خصوص در شب یا صبح
- درد در بالا یا جلو شانه متمرکز است
- کم شدن حرکت به دلیل خشکی شانه
- دشواری در انجام فعالیت‌های روزانه
- محدودیت دامنه حرکت مفصل
- صدا دادن مفصل هنگام حرکت
- مفصل با انجام فعالیت بدتر می‌شود.
- اختلال خواب
- تورم و التهاب در اطراف مفاصل آسیب‌دیده
- خستگی، تب پایین و از دست دادن اشتها
- توده یا گره زیرپوست
- حساسیت به درد
تشخیص
آرتروز شانه به روش‌های زیر تشخیص داده می‌شود:
- بررسی سابقه پزشکی
- انجام معاینه فیزیکی
- بررسی عکس‌برداری از منطقه آسیب‌دیده که ممکن است شامل این موارد باشد:
o اشعه ایکس
o سی‌تی‌اسکن
o ام آر آی
درمان آرتروز شانه
درمان آرتریت شانه به شرح زیر است:
گرم کردن
گرم کردن کمک می‌کند تا بافت‌ها برای کشش آماده شوند و باید قبل از تمرینات انجام شود. روش ترجیحی گرم کردن کل بدن، گرمایش عمیق در حمام یا حمام گرم برای 10 تا 15 دقیقه است.
شانه بند
شانه بندهای طبی ممکن است در برخی موارد آرتریت مفید باشد. بریس ها به نحوی طراحی‌شده‌اند که فشار و بار از ناحیه مفصل جایی که غضروف‌ها از بین رفته‌اند برداشته شود و به ناحیه‌ای که هنوز مفصل باقی‌مانده است انتقال یابد.
داروهای مسکن
داروهای مسکن، داروهای مسکن موضعی، کورتیکواستروئیدها و تزریقات استروئیدی جهت کاهش التهاب و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توانند در کاهش درد و تورم کمک کنند.
اوزن درمانی
تحقیقات نشان داده است که تزریق اوزون در مراحل اولیه آرتریت روماتویید، زمانی که جراحی توصیه نمی‌شود، مفید است. تزریق اوزون نسبت به تزریق آستروئید منافع طولانی‌تر و اثرات جانبی کمتری دارد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی راه حل ایمن، مؤثر، غیرتهاجمی و بدون درد برای درمان شانه درد است. بیماران به‌طور فوق‌العاده به درمان‌ها پاسخ می‌دهند و معمولاً تنها پس از چند درمان متوجه کاهش شدید درد می‌شوند.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر روی ساختارهای مختلف (سلول و بافت‌ها) در سراسر بدن دارد. شاک ویو درمان سرپایی است و نیازی به زمان زیادی ندارد و هر جلسه فقط چند دقیقه طول می‌کشد. با توجه به شواهد پزشکی آرتریت شانه تأثیر زیادی در کاهش درد دارد.
طب سوزنی
طب سوزنی به‌منظور درمان آرتروز در سراسر بدن و نه فقط به‌طور مستقیم در نواحی آسیب‌دیده قرار می‌گیرد. در طول درمان سوزن‌های کوچک در کنار پاها، بازوها، شانه‌ها و حتی انگشتان پا قرار می‌گیرند.
تزریق پی آرپی
درمان پی آرپی با جدا کردن پلاکت از خون با استفاده از چرخش یا سانتریفیوژ آغاز می‌شود که شامل پیشرفته‌ترین تکنیک‌های جداسازی پلاکت‌ها است. سپس پی آر پی به یک سرنگ برای تزریق هدایت می‌شود. پزشکان ثابت کرده‌اند که این درمان بر روی آرتروز شانه تأثیر می‌گذارد.
ورزش
تحرک مفاصل باعث روانی و انعطاف‌پذیری مفاصل می‌شود و همچنین عضلات اطراف مفصل آسیب‌دیده را می‌سازد. هنگامی‌که فرد آرتروز شانه دارد بهبود وضعیت کلی بدن به او امکان می‌دهد شانه‌ها را به‌راحتی در همه جهات حرکت دهد. تمرینات باعث تقویت عضلات می‌شود، به شما این امکان را می‌دهد که در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره، وضعیت بدنی خوبی داشته باشید.
تقویت عضلات
در وضعیت مناسب بدنی بایستید. شانه‌ها را شل کنید و آرنج‌ها خم می‌شود. طناب ورزشی را بگیرید و آرنج‌هایتان را به عقب بکشید و هر دو تیغه شانه را فشرده کنید. 5 ثانیه نگه‌دارید و استراحت کنید. روزانه 1 بار و هر بار 3 ست با 10 تکرار انجام دهید.
با وضعیت بدنی مناسب بایستید. شانه‌ها را شل نگه دارید و شانه‌ها را صاف در طرفین بدن قرار دهید. طناب تمرین را بگیرید و بازوهای خود را به عقب بکشید. سرشانه‌های خود را باهم منقبض کنید. 5ثانیه نگه دارید و استراحت کنید. روزانه یک بار 3 ست تمرین را 10 بار تکرار کنید.