دیسکوپاتی گردن (سرویکال دیسکوپاتی) وقتی رخ میدهد که پدهای نرم ستون فقرات فرسوده و ساییده میشوند. این مشکل در افراد بزرگسال رایجتر است و اکثر افراد در سنین بالاتر از 40 سالگی، دچار دژنراسیون (فرسایش و تخریب) ستون فقرات میشوند.
در صورت شدت بیشتر درد و علائم دیسکوپاتی گردن، میتوان اقداماتی برای بهبود وضعیت انجام داد. اولین اقدامات معمولاً مراقبت از خود و درمانهای غیر جراحی میباشد و معمولاً این روشها به خوبی درد را کنترل خواهند کرد.
دیسکوپاتی گردن چیست؟
بیماریهای دژنراتیو دیسک (DDD) زمانی رخ میدهند که دیسکهای ستون فقرات ساییده و تخریب میشوند. این دیسکها پدهای لاستیکی مانندی در بین مهرهها (استخوانهای ستون فقرات) هستند و به عنوان جاذب فشار عمل کرده و کمک میکنند تا بتوانید به راحتی حرکت کنید، خم شوید و بچرخید. با گذشت زمان، دیسکهای ستون فقرات همهی افراد فرسوده خواهند شد و این روند یکی از روندهای طبیعی پیری است. با تحلیل رفتن این پدها، استخوانها به هم ساییده خواهند شد.
علائم دیسکوپاتی گردن
احتمالاً اولین علامت آن کمردرد خواهد بود. همچنین ممکن است احساس کنید که این درد به سمت باسن و بالای ران کشیده میشود (درد سیاتیک). این وضعیت در DDD رایج است و در حالیکه ممکن است منشأ مشکل آسیب دیسک باشد، اما روی بافتهای مجاور از جمله عصب نیز تأثیر خواهد گذاشت. علائم این مشکل متنوع هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- احساس خالی شدن کمر یا قفل شدن کمر
- گردن درد
- از دست رفتن توانایی حرکت ستون فقرات
- خشکی گردن
- دردی که به سمت باسن و پاها یا بازوها و دستانتان کشیده میشود
- دردی که با نشستن طولانیمدت بدتر میشود
- ضعف پا و مچ پا در موارد شدید
دلایل دیسکوپاتی گردن
ستون فقرات از 33-34 مهره تشکیل شده و شامل بدنه و مفاصلی است (فاست) که به واسطهی دیسکها و مفاصل بین مهرهای به هم وصل شدهاند. ساختار استخوانی ستون فقرات و دیسکهای بین مهرهای به وسیلهی رباطهای ستون فقرات محافظت میشوند. بیشترین حرکت ستون فقرات در قسمت مهرههای پنجم، ششم و هفتم است؛ به همین دلیل در این ناحیه دیسکوپاتی گردن رخ میدهد.
به دلیل سبک زندگی ناسالم، ستون فقرات تحلیل میرود یعنی تغییرات پاتولوژیک در آنالوس فیبروزوس و نوکلئوس پالپوزوس دیسکهای بین مهرهای ایجاد میشود. هدف این بخشها، محافظت از ستون فقرات در برابر فرسایش و جذب فشار در زمان حرکت است. وقتی که حرکات مفید را انجام ندهیم و سبک زندگی ناسالمی داشته باشیم، آنالوس فیبروزوس انعطافپذیری خود را از دست داده و خشک و بیآب خواهد شد؛ سپس نوکلئوس پالپوزوس از داخل آن بیرون زده و به عصبها فشار وارد خواهد کرد. برخی از دلایل دیسکوپاتی گردن (سرویکال دیسکوپاتی) عبارتند از:
- سن: در سنین حدود 20-25 سالگی ستون فقرات شروع به فرسایش میکند. افزایش سن تنها دلیل دژنراسیون دیسک نیست. این مشکل میتواند دلایل دیگری نیز داشته باشد.
- میزان فعالیت: فعالیتهای روزمره باعث فرسایش و پارگی دیسکهای ستون فقرات خواهند شد.
- آسیب: هرگونه آسیب به کمر که باعث تورم شود یا خطر دیسکوپاتی گردن را افزایش دهد.
- ژنتیک: دیسکوپاتی گردن موروثی است. بسیاری از مشکلات ژنتیکی میتوانند باعث تغییر ستون فقرات شده و آن را ضعیف کنند.
- بیماریهای ستون فقرات: برخی از مشکلات کمر مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان (یک مشکل التهابی ستون فقرات که باعث جوش خوردن مهرهها به هم خواهد شد) میتوانند خطر دیسکوپاتی گردن را افزایش دهند.
- چاقی یا اضافهوزن: چاق بودن و اضافهوزن داشتن باعث میشود که وزنی که مهرهها باید تحمل کنند افزایش یابد. افراد چاق و دارای اضافهوزن در مقایسه با افراد عادی، بیشتر در معرض دژنراسیون دیسک قرار دارند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن با دژنراسیون دیسکهای ستون فقرات ارتباط دارد.
تشخیص دیسکوپاتی گردن
سوابق و شرایط فیزیکی اولین موارد برای بررسی هستند، اگرچه تشخیص DDD به مواردی بیش از اینها نیاز دارد. آزمایشات تصویری لازم خواهند بود: تصاویر خاصی که نشان دهند وضعیت ستون فقرات چگونه است؛ مانند:
اشعهی ایکس
این تصاویر میتوانند کاهش فضای بین دیسکها، خار استخوانی (زائدههای استخوانی در مهرهها)، شکستگیها و مشکلات دیگر مربوط به استخوانها را نشان دهند. تصاویر اشعهی ایکس بافتهای نرم را به خوبی نشان نمیدهند.
MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
این اسکن میتواند مشکلات مربوط به بافتهای نرم را نشان دهد. همچنین میتواند کوچک شدن دیسک، تنگی کانال نخاعی و آسیبدیدگی دیسکها را نیز نشان دهد.
درمان غیر جراحی دیسکوپاتی گردن
درمانهای غیر جراحی برای دژنراسیون دیسک عبارتند از: دارو، فیزیوتراپی، هیدروتراپی، کایروپراکتیک و کنترل درد.
داروها
ممکن است پزشکتان مسکن، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و داروهای استروئیدی را برایتان تجویز کند. گاهی اوقات شل کنندههای عضلانی هم برای برطرف شدن گرفتگی و اسپاسم عضلانی تجویز میشوند.
- داوهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): آسپرین، ناپروکسن (ناپروزین، الیو)، ایبوپروفن (مورتین، نوپرین، ادویل) و سلکوکسیب (سلبرکس) برخی از انواع داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند که برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده میشوند.
- داروهای مسکن مانند استامینوفن (تیلنول) میتوانند درد را تسکین دهند، اما اثر ضدالتهابی داروهای NSAID را ندارند. مصرف طولانیمدت مسکنها و داروهای NSAID میتواند باعث زخم معده و مشکلات کلیوی و کبدی شود.
- میتوان از استروئید برای کاهش تورم و التهاب عصبها استفاده کرد. این قرصها به صورت خوراکی مصرف میشوند و دورهی تیپرینگ 5 روزه دارند.
تزریق استروئید
این کار با کمک راهنمای اشعهی ایکس انجام میشود و طی آن داروی استروئیدی و بیحس کننده به ستون فقرات تزریق میشود. دارو مستقیماً به قسمت دردناک تزریق میشود تا تورم و التهاب عصبها را کاهش دهد. ممکن است برای اثربخشی کامل چندین جلسه تزریق انجام شود. مدت ماندگاری اثر تسکینی آن متفاوت است و ممکن است چند هفته یا چند سال باشد. تزریق همراه با فیزیوتراپی یا برنامهی ورزش در منزل انجام خواهد شد تا عضلات کمر تقویت شده و از بروز مجدد درد جلوگیری شود. به تزریق اپیدورال استروئید و تزریق مفصل فاست مراجعه کنید.
فیزیوتراپی
هدف فیزیوتراپی کمک به شما برای بازیابی توانایی حرکت است. ورزش برای دیسک دژنراتیو بسیار مفید است و کمک میکند تا سریعتر بهبود یابید. فیزیوتراپیستها نحوهی درست بلند کردن اجسام و تکنیکهای راه رفتن را به شما آموزش میدهند و کمکتان میکنند تا عضلات پایین کمر، پاها و شکمتان را تقویت کنید و بکشید. همچنین به شما خواهند گفت که انعطافپذیری ستون فقرات، دستها و پاهایتان را افزایش دهید.
کایروپراکتیک
تنظیم ستون فقرات کاری است که کایروپراکتورها برای بیماران مبتلا به کمردرد یا گردن درد انجام میدهند. کایروپراکتور فشاری به ناحیهای که تحرک ندارد یا سخت حرکت میکند وارد میکند. طرز کار کایروپراکتیک بازگرداندن توانایی حرکت عادی مفاصل است؛ توانایی حرکت به کاهش درد و اسپاسم کمک خواهد کرد.
درمان جراحی دیسکوپاتی گردن
بسیاری از بیماران نیازی به جراحی برای درمان دیسکوپاتی گردن ندارند، اما درمانهای غیر جراحی متعددی را امتحان کردهاید و درد مداوم یا ضعف دارید، جراحی برای شما مناسب خواهد بود. جراح شما از یکی از انواع مختلف جراحیهای ستون فقرات استفاده خواهد کرد:
- دیسککتومی: عبارت است از خارج کردن قسمتی از دیسک به منظور رفع فشار وارد بر عصب.
- فورامینوتومی: افزایش فضای موجود برای ریشهی عصب با برداشتن بافت یا استخوان.
- لامینکتومی: برداشتن قسمت کوچکی از استخوان قسمت پایین ستون فقرات (لامینا).
- برداشتن استئوفیت: برداشتن خار استخوانی (استئوفیت).
- فیوژن ستون فقرات: در این عمل، جراح دو مهره یا بیشتر را به هم جوش میدهد تا ثبات ستون فقرات بهتر شود.
آیا میتوانم دیسکوپاتی گردن را در خانه درمان کنم؟
درمانهای خانگی ممکن است موقتاً درد را کاهش دهند، اما درمان دائمی برای مشکلات جدی دژنراتیو دیسک نیستند. ممکن است از راههای زیر کمک بگیرید:
- ورزش: ورزش سبک مانند پیادهروی یا شنا میتواند عضلات کمر را تقویت کرده و درد را کمی کاهش دهد.
- درمان با گرما و یخ: 3-4 بار در روز به طور متناوب هر ده الی پانزده دقیقه از کیسه یخ و پد گرم استفاده کنید تا التهاب و تورم کاهش یابد.
- کشش: حرکات ملایم یوگا و حرکات کششی در طول روز میتواند باعث بهبود حالت بدنی شده و فشار را کاهش دهد.
چگونه میتوانم از دیسکوپاتی گردن جلوگیری کنم؟
شما میتوانید با تغییر سبک زندگی از دژنراسیون دیسکها جلوگیری کرده یا سرعت روند آن را کاهش دهید. برخی از این موارد عبارتند از:
- دستیابی به وزن سالم و حفظ آن
- اجتناب از سیگار کشیدن یا ترک کردن آن
- ورزش کردن مرتب برای افزایش قدرت و انعطافپذیری
سؤالات متداول
در صورت ابتلا به دیسکوپاتی گردن از چه فعالیتهایی باید اجتناب کنید؟
از حرکاتی که باعث تحمیل وزن و فشار به پایین کمر میشوند، مانند: اسکات و پرس پا، خودداری کنید. از لمس انگشتان پا(در حالت ایستاده)، بشین پاشو و پوزیشنهای یوگا که درد را تشدید میکنند و نیازمند خم کردن زیاد کمر هستند خودداری کنید.
آیا استراحت برای دیسکوپاتی گردن مفید است؟
باید توجه داشته باشید که استراحت درمان دائمی برای بیماری دژنراتیو دیسک نیست. استراحت باید 1-3 روز باشد تا باعث ضعیف شدن عضلات، که منجر به شدت ناراحتی خواهد شد، نگردد.
در صورت ابتلا به دیسکوپاتی گردن چگونه بخوابم؟
خوابیدن به پهلو مشکلی ندارد و طاقباز خوابیدن بهترین حالت خوابیدن در صورت ابتلا به دیسکوپاتی گردن است. بالشتی در زیر زانوهایتان قرار دهید تا انحنای طبیعی ستون فقرات پایین کمر حفظ شود.
دلیل اصلی دیسکوپاتی گردن چیست؟
در بسیاری از موارد دیسکوپاتی گردن دلیل مشخصی ندارد و ممکن است نتیجهی پیری طبیعی ستون فقرات باشد.
چگونه میتوانم از بیماری دژنراتیو دیسک جلوگیری کنم؟
بهترین راه برای قوی نگه داشتن ستون فقرات، سبک زندگی سالمی است که شامل ورزش مرتب، رژیم غذایی متعادل و اجتناب از عوامل خطر مانند سیگار کشیدن و حمل بار اضافی باشد.
سرعت پیشروی بیماری دژنراتیو دیسک چگونه است؟
معمولاً روند پیشرفت دیسکوپاتی گردن کند است. اکثر افراد تا زمانی که 60-70 ساله نشوند متوجه تأثیرات دیسکوپاتی گردن نخواهند شد.
درد دیسک گردن چگونه است؟
اگر مبتلا به دیسکوپاتی گردن باشید، دردی خواهید داشت که به طرف بازوها یا دستانتان کشیده خواهد شد. ممکن است در نزدیکی کتفتان درد داشته باشید، یا در زمانی که سرتان را میچرخانید یا گردنتان را خم میکنید گردنتان درد بگیرد. گاهی اوقات ممکن است دچار اسپاسم عضلانی شوید (یعنی عضلاتتان سفت شوند).
آیا ماساژ برای بیماری دژنراتیو دیسک مفید است؟
ماساژ میتواند علائم دیسک دژنراتیو را به مدت طولانی و تا زمانی که از دستورات و برنامهی ماساژدرمانگرتان (ماساژتراپیست) پیروی میکنید تسکین بخشد. ماساژدرمانی معمولاً فشار عضلات را کاهش داده و انعطافپذیری را بهبود بخشیده و درد را کاهش خواهد داد.
دیسکوپاتی گردن چند مرحله دارد؟
بیماری دژنراتیو دیسک میتواند باعث درد، اسکولیوز دژنراتیو (اسکولیوز بزرگسالان) و از دست رفتن توانایی حرکت شود. 4 مرحله وجود دارد: مرحلهی عدم کارکرد، مرحلهی دهیدراسیون (کمآبی)، مرحلهی ثابت شدن و مرحلهی تخریب.
آیا کایروپراکتور میتواند به دیسکوپاتی گردن کمک کند؟
درمان کایروپراکتیک بنا به دلایلی مختلفی درمانی ارجح برای بیماری دیسک دژنراتیو است. چون کایروپراکتیک درمانی ملایم و غیر تهاجمی است، احتمال بروز عوارض جانبی در آن، که در صورت درمان با دارو و جراحی زیاد است، کم خواهد بود.
